Giáo án Hình học 9 Tiết 59- Hình trụ- diện tích xung quanh và thể tích hình trụ

Ngày soạn 02 -4-2011	 Chương IV
Ngày giảng 04-4-2011 Hình trụ- hình nón- hình cầu
 Tiết 59 Hình trụ- diện tích xung quanh
 và thể tích hình trụ
I- Mục tiêu:
 * Kiến thức:
 + HS được nhớ lại và khắc sâu các khái niệm về hình trụ (đáy của hình trụ, trục, mặy xung quanh, đường sinh, độ dài đường cao, mặt cắt khi nó song song với trục hoặc song song với đáy)
 * Kĩ năng: 
 + Nắm chắc và biết sử dụng công thức tính diện tích xung quanh diện tích toàn phần và thể tích hình trụ
 * Thái độ:
 + Nghiêm túc hợp tác xây dựng bài
II/ phương tiện dạy học: 
* GV: Mô hình hình trụ, ống thuỷ tinh làm ?2, tranh vẽ Hình 73,75,77SGK
 Bảng phụ- thước thẳng phấn mầu.
IiI/ phương pháp dạy học:
 * Đặt vấn đề, giải quyết vấn đề, phát huy tính tích cực của học sinh
Iv/ tổ chức Hoạt động dạy và học
ổn định tổ chức:
 * Sĩ số: 9B 9C
2. Kiểm tra bài cũ:
3. Tổ chức hoạt động dạy và học:
Hoạt động của thầy - trò
Nội dung
Hoạt động 1: Khởi động.
 Giới thiệu về chương trình
ở lớp 8 ta đã biết một số khái niện cơ bản của hình học không gian, ta đã học về hình lăng trụ đứng, hình chóp đều , ở những hình đó các mặt của nó đều là một phần mặt phẳng
-Trong chương này chúng ta sẽ học về hình trụ, hình nón hình cầu là những hình không gian có những mặt là mặt cong
-Để học tốt chương này chúng ta cần tăng cường quan sát thực tế nhận xét hình dạng của các vật thể quanh ta...
 bài hôm nay chúng ta học....
Hoạt động2: hình trụ: 
MT: Qua quan sát mô hình và hình vẽ học sinh chỉ ra được cách tạo ra hình trụ, các yếu tố về đáy, đường sinh, đường cao của hình trụ.
GV: đưa hình 73 lên giới thiệu cho HS
 Khi quay hình chữ nhật ABCD một vòng quanh cạnh CD cố định ta được một hình trụ
 -DA và CB quét nên hai đáy hình trụ là hai hình tròn bằng nahu nằm trong hai mặt phẳng song song tâm D và C
-Cạnh AB quét nên mặt phẳng xung quanh của hình trụ
-Các đường sinh của hình trụ vuông góc với hai mặt phẳng đáy độ dài đường sinh là chiều cao hình trụ
DC gọi là chhiều cao hình trụ 
-GV gọi 1 HS đọc to tr 70 SGK
- GV: choHS làm ?1
-Yêu cầu học sinh làm Bài tập 1 (SGK-110) 
 -Bán kính đáy r
 - đường kính đáy d =2r
 - Chiều cao h
I- Hình trụ
 A
 C
 E
 C F
?1:
Bài tập 1
 r	 Mặt đáy
 h mặt xung q 
 Mặt đáy
 d 
Hoạt động3: cắt hình trụ bởi một mặt phẳng
MT: Học sinh nêu được mặt cắt của hình trụ khi cắt hình trụ bởi 1 mặt phẳng song song với đáy hoặc bởi mặt phẳng song song với trục.
GV hỏi yêu cầu học sinh suy nghĩ trả lời
- Khi cắt hình trụ bởi một mặt phẳng song song với đáy thì mặt cắt là hình gì?
- Khi cắt hình trụ bởi mặt phẳng song song với trục DC thì mặt cắt là hình gì?
GV minh hoạ cắt trực tiếp hình trụ bằng 1 vật đã chuẩn bị.
- GV yêu cầu học sinh quan sát hình 75 SGK
và phát cho học sinh ống nghiệm yêu cầu hS thực hiện ?2
GV có thể minh hoạ bằng cách cắt vát vật hình trụ đã chuẩn bị
2.cắt hình trụ bởi một mặt phẳng
-Khi cắt hình trụ bởi một mặt phẳng song song vứi đáy thì mặt cắt là hình tròn
-Khi cắt hình trụ bởi mặt phẳng song song với trục DC thì mặt cắt là hình chữ nhật
?2 : Mặt nước trong cốc là hình tròn( cốc để thẳng đứng) mặt nước ở trong ống nghiệm để nghiêng không phải là hình tròn
Hoạt động 4 : Diện tích xung quanh của hình trụ
MT: Thông qua ?3 học sinh nêu được công thức tính diện tích xung quanh và diện tích toàn phần của hình trụ.
GV đưa hình 77 lên bảng 5cm
2 x x 5(cm)
 5cm
	 10cm 10cm
 5cm
GV giới thiệu diện tích xung quanh của hình trụ như SGK
-Hãy nêu công thức tính diện tích xung quanh của hình trụ? 
+ Cho biết bán kính đáy(r) và chiều cao của hình trụ (h) áp dụng tính diện tích xung quanh của của hình trụ ở hình 77 làm ?3
GV giới thiệu diện tích toàn phần của hình trụ bằng diện tích xung quanh cộng với diện tích hai đáy
? nêu công thức áp dụng hình 77
3.Diện tích xung quanh của hình trụ
?3:
Hình 77
 R = 5cm h = 10cm SSq= C.h
Chiều dài của hình chữ nhật bằng chu vi đáy của hình trụ và bằng 
Diện tích của hình chữ nhật 
Diện tích một đáy của hình trụ là 
 3,14.5.5 = 78,5 (cm2)
Tổng diện tích hình chữ nhật và diện tích hai hình tròn đáy( diện tích toàn phần ) của hình trụ 
* Diện tích xung quanh Sxq= 2r h 
* Diện tích toàn phần Stp=2r h + 2r2
Hoạt động5: Thể tích hình trụ
MT: Học sinh nêu được công thức tính thể tích hình trụ.
Hãy nêu công thức tính thể tích hình trụ
 giải thích công thức
* Cho học sinh nghiên cứu ví dụ.
+ Cá nhân nghiên cứu ví dụ và nêu cách làm.
4. Thể tích hình trụ
- Muốn tính thể tích hình trụ ta lấy diện tích đáy nhân với chiều cao
 V = Sđ.h = 
* Ví dụ(SGK – T109)
HĐ6 : Củng cố- luyện tập 
MT: Học sinh nhắc lại được một số kiến thức cơ bản trong bài. áp dụng được lý thuyết vào làm một số bài tập.
 Bài 3 SGK - 110 
 Yêu cầu HS chỉ ra chiều cao và bán kính của mỗi hình
 3cm
10cm 7cm
 1cm
 8cm 
 11cm
5. Luyện tập
 Bài 3 sgk - 110
 h
r
Hình a
10cm
4cm
Hình b
11cm
0,5cm
Hình c
3cm
3,5cm
4. Hướng dẫn học ở nhà 
 Nắm vững các khái niệm về hình trụ
Nắm chắc các công thức tính diện tích xung quanh , diện tích toàn phần thể tích của hình trụ
 Bài tập 7,8,9,10, tr 111;112 SGK; Bài 1,3 tr 122 SBT