Giáo án Hình học 9 - Tiết 54, 55, 56 - Nguyễn Thị Kim Nhung

iện tích 
Tam giác đều cạnh a là 
? Tam giác AOB là tam giác gì ?
? Tính diện tích tam giác đều AOB ?
? Tính diện tích hình quạt tròn AOB ?
 ? Suy ra diện tích của hình viên phân?
Bài tập 87 – tr.100- SGK
- Cho HS nhận dạng các tam giác MOB, NOC ?
? H·y chứng minh các tam giác MOB, NOC đều.
? Tính diện tích hình quạt NOC ?
? Tính diện tích tam giác NOC ?
? Tính diện tích hình viên phân ?
Lưu ý cho HS 2 tam giác MOB và NOC có diện tích bằng nhau, hai hình quạt tròn cùng diện tích suy ra hình viên phân có cùng diện tích.
c) Diện tích hình tròn đường kính NA 
bằng p.42 = 16p (cm2)
HS: Diện tích hình viên phân AmB bằng diện tích hình quạt tròn AOB trừ đi diện tích tam giác AOB.
Tam giác AOB là tam giác đều, có cạnh R = 5,1 cm.
Diện tích tam giác đều là 
 (1)
Diện tích hình quạt tròn AOB là 
 (2)
Từ (1) và (2) suy ra diện tích của hình viên phân là 
q
p
N
M
C
B
A
Thay R = 5,1 cm ta có diện tích hình viên phân là S » 2,4 (cm2)
O
Vì OA = OC , góc C = 600 nên tam giác ONC là tam giác đều Þ = 600 Diện tích hình quạt NOC là 
Ng­êi thùc hiÖn : NguyÔn ThÞ Kim Nhung – Tr­êng THCS Tiªn Yªn
153
Gi¸o ¸n h×nh häc 9 – n¨m häc 2009 – 2010
Diện tích tam giác NOC là 
Diện tích hình viên phân là 
Diện tích hai hình viên phân bên ngoài tam giác là 
Ho¹t ®éng 3 : h­íng dÉn vÒ nhµ (2 phót)
- ¤n taäp chöông III.
- Chuaån bò caùc caâu hoûi oân taäp chöông .
- Hoïc thuoäc caùc ñònh nghóa, ñònh lí phaàn “ Toùm taét caùc kieán thöùc caàn nhôù “ tr 101, 102, 103 SGK.
- Laøm caùc baøi taäp : 88, 89, 90, 91 tr 103. 104 SGK.
Ng­êi thùc hiÖn : NguyÔn ThÞ Kim Nhung – Tr­êng THCS Tiªn Yªn
154
Gi¸o ¸n h×nh häc 9 – n¨m häc 2009 – 2010
 Ngày so¹n:25 th¸ng 3 n¨m 2010
 Ngµy d¹y : 27 th¸ng 3 n¨m 2010
TiÕt 55
¤n tËp ch­¬ng III
I. Môc tiªu : 
 	- ¤n taäp, heä thoáng hoaù caùc kieán thöùc cuûa chöông veà soá ño cung, lieân heä giöõa cung, daây vaø ñöôøng kính, caùc loaïi goùc vôùi ñöôøng troøn, töù giaùc noäi tieáp, ñöôøng troøn ngoaïi tieáp ñöôøng troøn noäi tieáp ña giaùc ñeàu, caùch tính ñoä daøi ñöôøng troøn, cung troøn dieän tích hình troøn, hình quaït troøn.
- Luyeän taäp kyõ naêng ñoïc hình, veõ hình, laøm baøi taäp traéc nghieäm 
II. ChuÈn bÞ:
 - GV : Th­íc th¼ng, b¶ng phô, compa , th­íc ®o gãc.
 - HS : Th­íc th¼ng , compa , th­íc ®o gãc. 
III. c¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc :
Ho¹t ®éng cña Gi¸o viªn
Ho¹t ®éng cña häc sinh
Ho¹t ®éng 1 : «n tËp vÒ cung – liªn hÖ gi÷a cung, d©y vµ ®­êng kÝnh 
(25 phót)
GV : Ñöa leân baûng phuï ñeà baøi .
Baøi 1 : Cho ñöôøng troøn (O).
. Veõ daây AB, CD .
a) Tính sñnhoû , sñlôùn .
 Tính sñnhoû , sñlôùn .
b) nhoû = nhoû khi naøo ?
•
•
O
D
C
B
A
A
E
a0
b0
c) nhoû > nhoû khi naøo ?
GV : Vaäy trong moät ñöôøng troøn hoaëc trong hai ñöôøng troøn baèng nhau, hai cung baèng nhau khi naøo ? Cung naøy lôùn hôn cung kia khi naøo ?
Baøi 2 : Cho ñöôøng troøn (O) ñöôøng kính AB, daây CD khoâng ñi qua taâm vaø caét 
HS : Veõ hình vaøo vôû .
a) sñnhoû = 
sñlôùn = 3600 – a0 .
sñnhoû = .
sñlôùn = 3600 – b0 .
b) nhoû = nhoû Û a0 = b0.
Hoaëc daây AB = daây CD.
c) nhoû > nho Û a0 > b0.
Hoaëc daây AB > daây CD.
HS : Trong moät ñöôøng troøn hoaëc trong hai ñöôøng troøn baèng nhau, hai cung baèng nhau khi chuùng coù cuøng soá ño baèng nhau. Cung naøo coù soá ño lôùn hôn thì cung ñoù lôùn hôn.
HS : vôùi hai cung nhoû trong moät ñöôøng troøn hoaëc trong hai ñöôøng troøn baèng nhau
- Hai cung baèng nhau khi vaø chæ khi hai daây b»ng nhau .
- Cung lôùn hôn khi vaø chæ khi daây caêng lôùn hôn
Ng­êi thùc hiÖn : NguyÔn ThÞ Kim Nhung – Tr­êng THCS Tiªn Yªn
155
Gi¸o ¸n h×nh häc 9 – n¨m häc 2009 – 2010
•
C
A
D
E
F
O
H
B
ñöôøng kính AB taïi H .Haõy ñieàn (=> ; Û ) vaøo sô ñoà döôùi ñaây, ñeå caùc suy luaän ñuùng
AB ^ CD
AB ^ CD
CH = HD
HS : Ñieàn vaøo sô ñoà .
AB ^ CD
AB ^ CD
CH = HD
HS : Phaùt bieåu caùc ñònh lí .
- Trong moät ñöôøng troøn ñöôøng kính vuoâng goùc vôùi moät daây thì ñi qua trung ñieåm cuûa daây vaø chia cung caêng daây aáy laøm hai phaàn baèng nhau .
- Trong moät ñöôøng troøn ñöôøng kính ñi qua trung ñieåm cuûa moät daây ( khoâng phaûi laø ñöôøng kính ) thì vuoâng goùc vôùi daây vaø ñi qua ñieåm chính giöõa cung .
HS : Phaùt bieåu ñònh lí .
Hai cung chaén giöõa hai daây song song thì baèng nhau .
Coù CD // EF 
Ho¹t ®éng 2 : «n tËp vÒ gãc víi ®­êng trßn (12 phót)
GV : Yeâu caàu HS leân veõ hình baøi 89- tr 104 SGK.
•
B
C
F
E
D
A
G
H
m
 ? Theá naøo laø goùc ôû taâm . Tính .
? Theá naøo laø goùc noäi tieáp ?
? Phaùt bieåu ñònh lí vaø caùc heä quaû cuûa goùc noäi tieáp 
HS : 
a) Goùc ôû taâm laø goùc coù ñænh trung vôùi taâm cuûa ñöôøng troøn.
Coù sñ laø cung nhoû 
=> s®= s®
Ng­êi thùc hiÖn : NguyÔn ThÞ Kim Nhung – Tr­êng THCS Tiªn Yªn
156
Gi¸o ¸n h×nh häc 9 – n¨m häc 2009 – 2010
? Tính ?
? Theá naøo laø goùc taïo bôûi moät tia tieáp tuyeán vaø daây cung ?
? Phaùt bieåu ñònh lí veà goùc taïo bôûi moät tia tieáp tuyeán vaø daây cung. Tính .
? So saùnh vôùi . Phaùt bieåu heä quaû aùp duïng .
? So saùnh vaø .
? Phaùt bieåu ñònh lí veà goùc coù ñænh ôû trong ñöôøng troøn .
? Vieát bieåu thöùc minh hoaï.
? Phaùt bieåu ñònh lí veà goùc coù ñænh ôû ngoaøi ñöôøng troøn. Vieát bieåu thöùc minh hoaï.
? So saùnh vaø .
? Phaùt bieåu quyõ tích cung chöùa goùc .
? Cho ñoaïn thaúng AB, quyõ tích cung chöùa goùc 900 veõ treân ñoaïn thaúng AB laø gì ?
•
•


A
B
M2
M1
O
O’
•
M1
M2
A
B
GV : Ñöa hình veõ 2 cung chöùa goùc vaø cung chöùa goùc 900 leân baûng phuï.
b) HS phaùt bieåu ñònh lí vaø caùc heä quaû cuûa goùc noäi tieáp 
s® s®
HS : Phaùt bieåu ñònh lí tr 78 SGK.
s® s®
Vaäy = 
HS phaùt bieåu heä quaû .
d) > .
Moät HS phaùt bieåu ñònh lí veà goùc coù ñænh ôû trong ñöôøng troøn .
s® s®
e) Moät HS phaùt bieåu ñònh lí veà goùc coù ñænh ôû ngoaøi ñöôøng troøn .
s® s®
- Moät HS phaùt bieåu quyõ tích cung chöùa goùc .
Ho¹t ®éng 3: «n tËp vÒ tø gi¸c néi tiÕp ( 8 phót)
? Theá naøo laø töù giaùc noäi tieáp trong ñöôøng troøn? Töù giaùc noäi tieáp coù tính chaát gì ?
Baøi taäp : Ñuùng hay sai ?
Töù giaùc ABCD noäitieáp ñöôïc ñöôøng troøn khi coù moät trong caùc ñieàu kieän sau :
HS : Traû lôøi 
Ng­êi thùc hiÖn : NguyÔn ThÞ Kim Nhung – Tr­êng THCS Tiªn Yªn
157
Gi¸o ¸n h×nh häc 9 – n¨m häc 2009 – 2010
1) 
2) Boán ñænh A, B, C, D caùch ñeàu ñieåm I.
3) 
4) 
5) Goùc ngoaøi taïi ñænh B baèng goùc A.
6) Goùc ngoaøi taïi ñænh B baèng goùc D.
7) ABCD laø hình thang caân.
8) ABCD laø hình vuoâng .
9) ABCD laø hình chöõ nhaät .
10) ABCD laø hình thoi.
Keát quaû 
1) Ñuùng.
2) Ñuùng.
3) Sai.
4) Ñuùng.
5) Sai.
6) Ñuùng.
7) Ñuùng.
8) Sai.
9) Ñuùng.
10) Sai.
Ho¹t ®éng 4: h­íng dÉn vÒ nhµ (2 phót)
- Tieáp tuïc oân taäp caùc ñònh nghóa, ñònh lí, daáu hieäu nhaän bieát, coâng thöùc cuûa chöông III.
- Laøm caùc baøi taäp : 92, 93, 95, 96, 97, 98, 99 tr 104-105 SGK.
 78, 79 tr 85 SBT.
Ng­êi thùc hiÖn : NguyÔn ThÞ Kim Nhung – Tr­êng THCS Tiªn Yªn
158
Gi¸o ¸n h×nh häc 9 – n¨m häc 2009 – 2010
 Ngày so¹n:29 th¸ng 3 n¨m 2010
 Ngµy d¹y : 31 th¸ng 3 n¨m 2010
TiÕt 56
¤n tËp ch­¬ng III (TiÕt 2)
I. Môc tiªu : 
 - «n taäp, heä thoáng hoaù caùc kieán thöùc cuûa chöông veà soá ño cung, lieân heä giöõa cung, daây vaø ñöôøng kính, caùc loaïi goùc vôùi ñöôøng troøn, töù giaùc noäi tieáp, ñöôøng troøn ngoaïi tieáp ñöôøng troøn noäi tieáp ña giaùc ñeàu, caùch tính ñoä daøi ñöôøng troøn, cung troøn dieän tích hình troøn, hình quaït troøn.
- Luyeän taäp kyõ naêng ñoïc hình, veõ hình, laøm baøi taäp traéc nghieäm.
II. ChuÈn bÞ:
 - GV : Th­íc th¼ng, b¶ng phô, compa , th­íc ®o gãc.
 - HS : Th­íc th¼ng , compa , th­íc ®o gãc. 
III. c¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc :
Ho¹t ®éng cña Gi¸o viªn
Ho¹t ®éng cña häc sinh
Ho¹t ®éng 1: tr¾c nghiÖm kh¸ch quan
GV : ®­a ®Ò bµi lªn b¶ng phô
Khoanh troøn vaøo chöõ caùi ñöùng tröôùc caâu traû lôøi ñuùng.
1/ Cho ñöôøng troøn (O) cung AB coù soá ño baèng700. Vaäy soá ño cuûa cung lôùn AB laø:
A. 700 ; B. 1400	; 	C. 2900
2/ Cho ñöôøng troøn (O;R) daây AB sao cho 2 baùn kính OA,OB taïo thaønh moät goùc ôû taâm baèng 600. Vaäy ñoä daøi cuûa daây AB laø:
A. ; B. R	 ; 	C. 
3/ Cho ñöôøng troøn (O) vaø 2 daây AB,AC sao cho =700. Vaäy soá ño cuûa cung BC laø:
A. 1400 ; B. 2900	 ; 	C. 700
4/ Cho ñöôøng troøn (O) vaø 2 daây AC,BD caét nhau taïi moät ñieåm M naèm ngoaøi ñöôøng troøn (O). 
 Sñ = 800, sñ =400. 
Vaäy soá ño cuûa goùc AMB laø:
A. 600; B. 1200	; 	 C. 200
5/ Dieän tích cuûa hình troøn laø 78,5cm2. Vaäy chu vi cuûa ñöôøng troøn laø:
HS leân baûng khoanh troøn caùc caâu traû lôøi ñuùng
1C 
2B	
3A	
4C	
Ng­êi thùc hiÖn : NguyÔn ThÞ Kim Nhung – Tr­êng THCS Tiªn Yªn
159
Gi¸o ¸n h×nh häc 9 – n¨m häc 2009 – 2010
A. 157cm	; B. 31,4cm	; 	C. 34,1cm
6/ Cho ñöôøng troøn (O;6cm) vaø cung AB coù soá ño baèng 1200. Dieän tích cuûa hình quaït troøn OAB laø:
A. ;	B. 	;	C. 
7/ Dieän tích cuûa hình vaønh khaên giôùi haïn bôûi 2 ñöôøng troøn (O;5cm) vaø (O;4cm) laø:
A. cm2; B. cm2;	 C. cm2
8/ Baùn kính ñöôøng troøn ngoaïi tieáp vaø ñöôøng troøn noäi tieáp moät hình vuoâng coù caïnh 4cm laàn löôït laø:
A. ; B. ;
 C. 
5B
6C	
7B	
8B
Ho¹t ®éng 2: Bµi tËp tù luËn
Baøi 1:
Cho ñoaïn thaúng AB , laáy ñieåm C treân ñoaïn AB ( AC < CB ) . Döïng ñöôøng troøn taâm (O) vaø taâm (O’) coù ñöôøng kính laø AC vaø BC . Goïi I laø trung ñieåm cuûa AB , veõ daây cung MN qua I vuoâng goùc vôùi AB 
a/ Chöùng minh töù giaùc AMBN laø hình bình haønh .
b/ MC caét ñöôøng troøn (O) taïi K . Chöùng minh ba ñieåm A, K , N thaúng haøng .
c/ Chöùng minh töù giaùc CINK noäi tieáp .
? Ta coù maáy daáu hieäu chøng minh töù giaùc laø hình bình haønh? C/M töù giaùc treân laø hình bình haønh theo caùch naøo?
? Neâu caùc caùch chöùng minh ba ñieåm thaúng haøng.
? Vaän duïng caùc phöông phaùp chöùng minh töù giaùc noäi tieáp ñeå chöùng minh töù giaùc CINK noäi tieáp
Baøi 1:
a) Ta coù : 
lµ h×nh b×nh hµnh
b) 
 (1) 
AN // BM (2) 
Töø (1) vaø (2) Þ AK // AN Þ A , K , N thaúng haøng 
c) Ta coù : 900( gt) 
 900 (t/c) 
 + =1800 
=> Töù giaùc