Giáo án Ngữ văn 8 - Kỳ I - Tiết 43

Ngày Soạn: 28/10/2012
Ngày giảng: 01/11/ 2012
Bài 11
Tiết 43: Câu ghép
I. Mục tiêu cần đạt
1. Mục tiêu chung
	- Nắm được đặc điểm của câu ghép, cách nối các vế câu ghép.
	- Biết sử dụng câu ghép phù hợp với yêu cầu giao tiếp
	- Có ý thức vận dụng câu ghép trong quá trình xây dựng và tạo lập văn bản.
2.Trọng tâm kiến thức, kĩ năng
a. Kiến thức
	- Đặc điểm của câu ghép
	- Cách nối các vế câu ghép
b. Kĩ năng
	- Phân biệt câu ghép với câu đơn và câu mở rộng thành phần
	- Sử dụng câu ghép phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp.
	- Nối được các vế của câu ghép theo yêu cầu.
II. Các kĩ năng cơ bản được giáo dục trong bài
1. Kĩ năng giao tiếp
2. Kĩ năng quản lí thời gian
3. Kĩ năng lắng nghe
III. ĐỒ DÙNG:
Bảng phụ
IV. PHƯƠNG PHÁP: Phõn tớch ngụn ngữ, quy nạp, Rốn theo mẫu và thảo luận nhúm/ chia nhóm, động não...
V. Các bước lên lớp
1. Tổ chức
2. Kiểm tra ( 5’)
H. Nói giảm nói tránh là gì ? Cho ví dụ ?
 Là biện pháp tu từ phóng đại quy mô tính chất, mức độ của sự việc, hiện tượng nhằm gây ấn tượng và tăng sức biểu cảm.
H. Câu nào sau đây sử dụng biện pháp nói giảm nói tránh ?
A. Thôi để mẹ cầm cũng được.
B. Mợ mày phát tài lắm , có như dạo trước đâu .
C. Bác trai đã khá rồi chứ ? 
D. Lão hãy yên lòng mà nhắm mắt . 
3. Tiến trình tổ chức các hoạt động 
HĐ 1. Khởi động
Phân tích cấu tạo ngữ pháp của câu sau
Trời nắng, sân rộng và sạch.
H. Câu trên gồm có mấy cụm c-v ?
GV chốt : ở bậc tiểu học các em đã được làm quen với câu ghép. Vậy câu ghép là gì ? Có cấu tạo ra sao ? Bài học hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu .
HĐ của thầy và trò
T/g
Nội dung
HĐ2.HDHS hình thành kiến thức mới
* Mục tiêu:
- Đặc điểm của câu ghép
- Cách nối các vế câu ghép
* Cách tiến hành
Gv sử dụng bảng phụ
Hs đọc, thảo luận nhóm 6/ 5’
H. Tìm các cụm c-v trong những câu in đậm? Và phân tích cấu tạo của những câu có hai hoặc nhiều cụm chủ vị?
20’
I. Đặc điểm của câu ghép
1.Tìm hiểu bài tập
Phân tích cấu tạo các cụm từ sau
Tôi quên thế nào... trong sáng ấy// nảy nở…hoa tươi/ mỉm cười giữa bầu trời… 
 C V
 C V
Buổi mai hôm ấy, một buổi mai... gió lạnh, mẹ tôi // âu yếm nắm tay tôi dẫn đi ... 
 C V
Cảnh vật … tôi //đều thay đổi, vì chính … tôi// đang ...lớn: hôm nay tôi// đi học.
 C1 V1 C2 V2 C3 V3
H. Trình bày kết quả phân tích ở hai bước trên vào bảng:
Kiểu cấu tạo câu
Câu cụ thể
Câu có một cụm C-V
Câu b
Câu có hai hoặc nhiều cụm C-V
Cụm C-V nhỏ nằm trong cụm C-V lớn
Câu a
Các cụm C-V không bao chứa nhau
Câu c
HĐ của thầy và trò
T/g
Nội dung
H. Em có nhận xét gì về các cụm C-V ở câu c với các cụm C-V ở câu a?
- Các cụm C-V ở câu a: Có sự bao chứa nhau.
- Còn các cụm C-V ở câu c: không bao chứa nhau, mỗi cụm C-V là một vế câu.
H. Dựa vào kiến thức đã học ở các lớp dưới, hãy cho biết câu nào là câu đơn, câu ghép?
- Câu a: Câu mở rộng thành phần
- Câu b: Câu đơn .
- Câu c: Câu ghép .
H. Em hiểu thế nào là câu ghép ?
Hs đọc và khái 
quát ghi nhớ 
Hs đọc lại bài tập mục I
H.Tìm thêm các câu ghép trong đoạn trích trên ?
1. Hằng năm cứ vào cuối thu, lá ngoài đường rụng nhiều và trên không có những đám mây bàng bạc, lòng tôi lại nao nức những kỉ niệm mơn man của buổi tựu trường
2. Những ý tưởng ấy tôi chưa lần nào ghi lên giấy, vì hồi ầy tôi không biết ghi và ngày nay tôi không nhớ hết.
3. Con đường này tôi đã quen đi lại lắm lần, nhưng lần này tự nhiên thấy lạ.
 4. Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi, vì chính lòng tôi đang có sự thay đổi lớn: hôm nay tôi đi học.
H. Trong mỗi câu ghép, các vế câu được nối với nhau bằng cách nào?
H. Dựa vào kiến thức đã học ở lớp dưới, hãy nêu thêm ví dụ về cách nối các về trong câu ghép?
a. Vì bạn Mai / chăm học nên cuối năm bạn / được thầy khen.
b. Tôi / chưa đi đón, nó / đã về rồi
c. Ai / làm, người ấy / chịu.
 ( Đại từ, chỉ từ)
GV quay lại bài tập đầu tiên để rút kết luận d.
H. Từ việc phân tích bài tập trên, hãy cho biết các cách nối các vế câu?
- HS đọc ghi nhớ sgk
HĐ3. HDHS luyện tập
* Mục tiêu
Tìm câu ghép trong văn bản đã học và nhận xét về cách nối các vế câu.
- Đặt câu ghép với các từ nối cho trước
- Chuyển đổi câu ghép theo yêu cầu
* Cách tiến hành
Hs đọc và xác định yêu cầu bài tập
Hs hoạt động cá nhân
Hs trả lời
Hs khác nhận xét, bổ sung
Gv chốt
Hs đọc và xác định yêu cầu bài tập
Hs hoạt động cá nhân
Hs trả lời
Hs khác nhận xét, bổ sung
Gv chốt
17’
2. Ghi nhớ
Đặc điểm câu ghép
II. Cách nối các vế câu.
1. Bài tập: tìm hiểu cách nối các câu ghép
Bt1:
- Câu 1: Các vế câu được nối với nhau bằng từ “và”.
- Câu 2: Các vế câu được nối với nhau bằng từ “và”.
- Câu 3: Các vế câu được nối với nhau bằng từ “nhưng”.
- Câu 4: Các vế câu được nối với nhau bằng từ “vì”. Dấu hai chấm.
-> Nối bằng quan hệ từ
* Bài tập 2. 
a.Nối bằng 1 cặp quan hệ từ.
b. Nối bằng một cặp phó từ
c.Nối bằng một cặp phó từ, đại từ hay chỉ từ thường đi đôi với nhau (cặp từ hô ứng).
d. Nối bằng dấu hai chấm, bằng dấu phẩy.
2. Ghi nhớ
Hai cách nối các vế câu 
III. Luyện tập
Bài tập 1(SGK Tr 113).
Câu ghép và cách nối
a/
- U van Dần, u lạy Dần! (nối bằng dấu phẩy)
- Dần hãy để chị đi với u... (nối bằng dấu phẩy)
- Chị con có đi ....chứ! (không dùng từ nối).
 - Sáng ngày .....không (nối bằng dấu phẩy)
 - Nếu Dần ... nữa đấy(nối bằng dấu phẩy)
b/ Cô tôi ... tiếng (không dùng từ nối, nối bằng dấu phẩy)
 - Giá ....thôi (nối bằng dấu phẩy)
c/ Tôi lại im .....cay cay (không dùng từ nối, bằng dấu:)
d/ Hắn làm ..... quá (dùng từ nối) 
Bài tập 2. (SGK Tr 113)
Đặt câu ghép
a. Vì trời mưa to nên đường rất trơn 
 Trời mưa to nên đường rất trơn . Đường rất trơn vì trời mưa to .
b. Nếu Nam chăm học thì nó sẽ thi đỗ Nam chăm học thì nó sẽ thi đỗ 
 c. Tuy nhà khá xa nhưng Lan vẫn đi hoc đúng giờ .
d. Không những Vân học giỏi mà còn khéo tay 
4. Củng cố (2’)
Câu ghép có đặc điểm gì ?
Gv hệ thống kiến thức bài
5. HDHT (1’)
- GV HD làm bt4: - Nó vừa được điểm khá đã huyênh hoang .
 - Nó lấy cái gì ở đâu là cất vào đấy rất nghiêm chỉnh .
- Chuẩn bị: Tìm hiểu chung về văn bản thuyết minh