Giáo án môn Sinh học Lớp 8 - Tiết 51: Cơ quan phân tích thị giác

Ngày soạn:
13/02/2012
Ngày giảng:
Sinh
8
A
51
#N/A
Sinh
8
B
51
#N/A
Sinh
8
C
51
#N/A
Sinh
8
D
51
#N/A
Sinh
8
E
51
#N/A
Tiết 51: CƠ QUAN PHÂN TÍCH THỊ GIÁC
1- Mục tiêu
a. Kiến thức: 
- Liệt kê các thành phần của cơ quan phân tích bằng một sơ đồ phù hợp. Xác định rõ các thành phần đó trong cơ quan phân tích thị giác
- Mô tả cấu tạo của mắt qua sơ đồ và chức năng của chúng
b. Kỹ năng: 
- Phát triển kĩ năng quan sát, phân tích kênh hình.
- Kĩ năng hoạt động nhóm
c. Thái độ: GD ý thức bảo vệ mắt
2- Chuẩn bị của GV & HS
a/ GV: Giáo án, sgk, TLTK
 - Tranh phóng to hình 49.1,2,3
 - Mô hình cấu tạo mắt
 - Bộ thí nghiệm về thấu kính hội tụ 
b/ HS: Vở ghi, sgk
Xem trước bài mới
3- Tiến trình bài giảng
a. Kiểm tra bài cũ
Câu hỏi
Đápán
-?: Nêu cấu tạo và chức năng của phân hệ thần kinh sinh dưỡng?
-HS: Hệ thần kinh sinh dưỡng gồm 2 phần
+Trung ương
+Ngoại biên gồm:
*Dây thần kinh
* Hạch thần kinh
- Hệ thần kinh sinh dưỡng gồm:
+ Phân hệ thần kinh giao cảm
+Phân hệ thần kinh đối giao cảm
=> Phân hệ thần kinh giao cảm và đối giao cảm có tác dụng đối lập nhau đối với hoạt động của các cơ quan sinh dưỡng
- Nhờ tác dụng đối lập đó mà hệ thần kinh sinh dưỡng điều hoà được hoạt động các cơ quan nội tạng
b. Giảng bài mới
 * Đặt vấn đề vào bài mới: Chúng ta có thể nhận biết mọi tác động của môi trường xung quanh cũng như mọi thay đổi của môi trườg bên trong cơ thể là nhờ cơ quan phân tíc-HS: có 2 cơ quan phân tích thị và thính giác
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Nội dung
Hoạt động 1: (10’)
Cơ quan phân tích 
+ Mục tiêu: Xác định được các th.phần c.tạo của cơ quan phân tích; nêu được cấu tạo cầu mắt. 
-GV: yêu cầu HS nghiên cứu thông tin sgk "trả lời câu hỏi:
? Một cơ quan phân tích gồm những thành phần nào?
-?: ý nghĩa của cơ quan phân tích đối với cơ thể?
? Phân biệt cơ quan thụ cảm và cơ quan phân tích?
-HS: Tự nghiên cứu thông tin và trả lời câu hỏi
-HS: Một vài hs phát biểu, hs khác nhận xét bổ sung
-HS: TL→
-HS: Thụ cảm là tiếp nhận thông tin. Phân tích là sử lý thông tin
I. Cơ quan phân tích thị giác
- Cơ quan phân tích gồm:
+Cơ quan thụ cảm
+Dây thần kinh
+Bộ phận phân tích trung ương (vùng thần kinh ở đại não)
- Ý nghĩa: giúp cơ thể nhận biết được tác đôùng của môi trường
Hoạt động 2: (25’)
Cơ quan phân tích thị giác 
+ Mục tiêu: Xác định được các th.phần c.tạo của cơ quan phân tích; nêu được cấu tạo cầu mắt. Mô tả được hoạt động của thể thủy tinh như một thấu kính. 
-GV: Y/c hs dựa vào mục I, trả lời câu hỏi
-?: Cơ quan phân tích thị giác gồm những thành phần nào?
-GV: Hướng dẫn hs quan sát , n/c cấu tạo cầu mắt hình 49, 2 và mô hình "làm bài tập điền từ tr.156
-GV: Yêu cầu các nhóm báo cáo kết quả hoạt động
-?: Hãy mô tả cấu tạo của cầu mắt?
-GV: Yêu cầu HS lên bảng chỉ các bộ phận cơ bản của cầu mắt trên tranh
-GV: Hướng dẫn HS quan sát hình 49.3, nghiên cứu thông tin <
-?: Nêu cấu tạo màng lưới của cầu mắt?
-?: Nêu chức năng của TB nón và TB que?
-?: Em hiểu ntn là điểm vàng, điểm mù?
-?: Ảnh của vật hiện nên ở vị trí của điểm nào chúng ta sẽ nhìn rõ vật? Tại sao?
-GV: Vì vậy khi muốn quan sát rõ một vật chúng ta phải hướng trục của mắt về hướng vật để ảnh hiện trên điểm vàng.
-?: Ánh sáng truyền từ vật đến điểm vàng qua các môi trường trong suất nào?
-?: Thuỷ tinh thể đóng vai trò gì trong quá trình tạo ảnh của vật trên màng lưới?
-GV: Khi đưa một vật ra xa hoặc lại gần mắt thì chúng ta vẫn có thể nhìn rõ được vật là nhờ TTT có thể phồng lên hoặc xẹp xuống (điều tiết) để ảnh của vật luân hiện trên võng mạc.
-?: Khi nhìn một vật để gần mắt quá chúng ta có cảm giác gì?
-GV: Vì lúc đó thuỷ tinh thể phải phồng lên để điều chỉnh cho ảnh của vật hiện trên điểm vàng
-?: Lúc này chúng ta phải làm ntn để mắt đỡ mỏi?
-?: Cơ quan nào của mắt để điều chỉnh lượng ánh sáng vào mắt?
-?: Khi đọc sách ở nơi ít ánh sáng và nơi có ánh sáng mạnh thì mắt có hiện tượng khác nhau ntn?
-?: Để bảo vệ mắt chúng ta phải chú ý điều gì?
-HS: Dựa vào kiến thức vừa tìm hiểu, trả lời được câu hỏi
-HS: TL→
-HS: quan sát kĩ từ ngoài vào trong. Thảo luận nhóm hoàn thành bài tập điền từ
-HS: Đại diện nhóm trình bày "nhóm khác bổ sung
1- Cơ vận động mắt
2- Màng cứng
3- Màng mạch
4- Màng lưới
5- TB thụ cảm thị giác
-HS: TL→
-HS: Một em lên bảng chỉ các HS khác theo dõi nhận xét bổ sung
-HS: quan sát hình kết hợp với đọc thông tin " trả lời câu hỏi
-HS: Tế bào ( sắc tố, que, nón, liên lạc ngang, hai cực, thần kinh thị giác)
-HS: TL→
-HS: TL→
-HS: Điểm vàng vì ở đây có các tế bào tiếp nhận ánh sáng. Còn ở điểm mù không có các tế bào cảm nhận ánh sáng.
-HS: Lắng nghe và ghi nhớ.
-HS: Nghiên cứu thông tin SGK và quan sát tranh vẽ hình49.2 để trả lời
-HS: TL→
-HS: Lắng nghe và ghi nhớ
-HS: Mỏi mắt
-HS: Lắng nghe và ghi nhớ
-HS: Nhìn ra xa để mắt nghỉ ngơi
-HS: Lòng đen
-HS: 
+ Tối thì mắt căng ra
+ Sáng quá mắt nheo lại
-HS: 
+ Làm việc ở nơi đủ ánh sáng
+ Đảm bảo khoảng cách từ vật đến mắt ít nhất 30cm
+ Không làm việc quá lâu
+ Vệ sinh mắt thường xuyên
II. Cơ quan phân tích thị giác
- Cơ quan phân tích thị giác:
+Cơ quan thụ cảm thị giác
+Dây thần kinh thị giác
+Vùng thị giác (thuỳ chẩm
1/ Cấu tạo cầu mắt
- Cấu tạo của cầu mắt gồm:
- Màng bọc:
+ Màng cứng: phía trước là màng giác
+ Màng mạch: phía trước là lòng đen
+ Màng lưới:
- Môi trường trong suốt
+ Thuỷ dịch
+ Thể thuỷ tinh
+ Dịch thuỷ tinh
2/ Cấu tạo màng lưới
- Tế bào nón: tiếp nhận kích thích ánh sáng mạnh và màu sắc
- Tế bào que: tiếp nhận kích thích ánh sáng yếu
- Điểm vàng: là nơi tập trung tế bào nón
- Điểm mù: không có tế bào thụ cảm thị giác
3/ Sự tạo ảnh ở màng lưới
- Ánh sáng phản chiếu từ vật đến điểm vàng qua môi trường trong suốt: màng giác, thuỷ dịch, thể thuỷ tinh, dịch thuỷ tinh.
- Thể thuỷ tinh như một thấu kính hội tụ có khả năng điều tiết để nhìn rõ vật
c: Củng cố - Luyện tập (4’)
-GV: y/c hs đọc kl trong sgk
-GV: Y/c hs làm bài tập sau: Điền từ đúng hoặc sai vào các câu sau:
a/ Cơ quan phân tích gồm: Cơ quan thụ cảm thị giác, dây thần kinh và bộ phận phân tích ở trung ương
b/ Các tb nón giúp chúng ta nhìn rõ vào ban đêm
c/ Sự phân tích hình ảnh xảy ra ngay tại cơ quan thụ cảm thị giác
d/ Khi rọi đèn pin vào mắt thì đồng tử dãn rộng để nhìn rõ vật
2/ Trình bày quá trình thu nhận ảnh của vật ở cơ quan phân tích thị giác
a/ Đ
b/ S
c/ Đ
d/ S
-HS: Ánh sáng phản chiếu từ vật qua môi trường trong suốt tới màng lưới tạo nên 1 ảnh thu nhỏ lộn ngược "kích thích tế bào thụ cảm theo dây thần kinh thị giác "vùng thị giác để phân tích
d: Hướng dẫn về nhà (1’)
-GV: Y/c hs học bài, trả lời câu hỏi trong sgk
Đọc mục “Em có biết”
Tìm hiểu các bệnh về mắt
* RÚT KINH NGHIỆM:
- Thời gian giảng toàn bài: 
- Thời gian dành cho từng phần: 
.
.........................................................................................................................
- Phương pháp giảng dạy: .
- Nội dung .
.