Đề tài Gây hứng thú học tập lịch sử thế giới (lớp 8) bằng cách khắc hoạ sâu sắc biểu tượng nhân vật lịch sử trong giờ lên lớp

a Rút Xô một con người luôn đấu tranh cho quyền tự do của con người và ngay sâu đó giáo viên kết hợp dẫn câu nói của Rút Xô “ Tự do là quyền tự nhiên của con người” để tăng thêm tính cách của con người đó. 
 Ví dụ 2 : Cũng trong bài này ở phần III mục 3 : “ Chuyên chính dân chủ cách mạng Gia - cô- banh” Để khắc sâu nhân vật lịch sử Rôpe Xpie , giáo viên giới thiệu hình ảnh đáng ghi nhớ , vị lãnh tụ xuất sắc của phái Gia cô banh với nhân vật Rôpe Xpie nỗi tiếng là “con người không thể mua chuộc” . Trước hết giáo viên cho học sinh xem ảnh chân dung của Rôpe Xpie ( hình11 trang 16 SGK) sau đó giáo viên đặc tả những nét chung và những phẩm chất tốt đẹp Rôpe xpie được thể hiện qua chân dung với phong cách nghiêm nghị , ánh mắt nhìn thẳng , thể hiện tính cứng rắn và cương quyết trừng trị bọn phản cách mạng, luôn luôn bảo vệ quyền lợi cho nhân dân . Như vậy giáo viên chỉ cần ít phút để khắc sâu nhân vật lịch sử trong bài học sẽ làm cho các em luôn có cảm tình với các nhân vật đó , từ đó các em sẽ khắc sâu được vai trò của các nhân vật lịch sử nhất là các lãnh tụ của các cuộc đại cách mạng , cũng từ đó giáo viên giáo dục các em biết tôn trọng các nhân vật lịch sử , biết noi gương những phẩm chất tốt đẹp mà các nhân vật lịch sử có được mà giáo viên đã đặt tả được ngay trong giờ lên lớp, đồng thời gây được hứng thú cho các em ham thích học tập bộ môn lịch sử thế giới . 
 Bên cạnh việc đặt tả về phong thái của từng nhân vật , ngoài ra giáo viên có thể , giới thiệu những đặc điểm đặc biệt như năng khiếu , năng lực , tính cách đạo đức , hoàn cảnh bản thân  của nhân vật lịch sử có được để làm nỗi bật nhân vật lịch sử đó , giúp cho học sinh có ấn tượng sâu sắc , hoặc cảm thông với từng nhân vật , làm cho các em mong hiểu và nhớ lâu các sự kiện lịch sử đã xảy ra có liên quan đến nhân vật lịch sử trong giai đoạn đó .
 Ví dụ3 : khi dạy bài : “ Sự phát triển của kỹ thuật , khoa học , văn học và nghệ thuật thế kỹ XVIII – XIX ”. mục 3(II) Sự phát triển văn học nghệ thuật . trong nội dung bài dạy có nói sự phát triển âm nhạc nhiều thiên tài xuất hiện như Mô Da , Bách và Bét tô ven , Sô Panh ,,, Để học sinh nhận biết về các nhân vật này một cách sâu sắc giáo viên có thể giới thiệu vài nét về đặc điểm đặc biệt về các nhân vật này ví dụ như về Mô Da “ là một thiên tài âm nhạc , lúc lên 3 tuổi đã biết chơi đàn , lúc 5 tuổi đã biễu diễn đàn trước hoàng tộc lúc 6 tuổi đã đã biết sáng tác nhạc ” Với cách giới thiệu đó có thể gây hứng thú cho các em làm cho các em nhớ mãi về những nhân vật xuất sắc này .
 c) Ngoài ra chúng ta chỉ cần chọn một trong hai nét hình dáng của con người để minh hoạ nhắm khắc sâu hình ảnh của nhân vật lịch sử vào trong trí nhớ của các em . 
 Trong nội dung bài học lịch sử ngoài những nhân vật chính diện , còn có một số nhân vật phản diện như : Chi e ( trong bài Công xã Pa ri 1871) Hít Le ( bài Chiến tranh thế giới lần thứ 2) . Đối với những nhân vật này giáo viên không cần dung hình ảnh hay chân dung để minh hoạ , mà người thầy giáo khắc hoạ bằng lời nói với những lời lẽ hết sức lôi cuốn .
 Ví dụ : Đối với nhân vật Chi E giáo viên có thể mô tả là một con người tính tình hay quau quáu, nét mặt lúc nào cũng thể hiện tính hiếu chiến ,ác độc và tàn sát trong cuộc nội chiến với các chiến sĩ của công xã Pa Ri ( 1871) . Hay giáo viên có thể mô tả vài nét về Hit le có gương mặt hiểm hóc , hiếu chiến thể hiện là một tên trùm phát xít , kẻ gây chiến tranh thế giới lần thứ 2 gây ra bao cảnh đau thương cho nhân loại thế giới , từ đó giáo dục các em biết căm thù chiến tranh , căm ghét những kẻ gây ra chiến tranh 
 Tóm lại để gây hứng thú học tập cho học sinh , giáo viên không nên bỏ qua bất cứ hình ảnh nhân vật lịch sử nào ,mà người thầy giáo cần phải khắc sâu các nhân vật lịch sử đó ngay trong giờ lên lớp, song cũng không nên rập khuôn một cách máy móc , người thầy giáo phải biết chọn lọc những chi tiết hết sức cần thiết và những nét sinh động nhất để khắc sâu vào tâm trí của các em , đặc biệt người thầy giáo phải biết dùng lời nói sao cho phù hợp với nhân vật đó , làm sống lại nhân vật lịch sử đó trước mắt của các em. 
 2) Ngoài việc chọn hình dáng đặc điểm riêng của từng nhân vật lịch sử để gây hứng thú học tập cho học sinh , thì giáo viên còn phải biết chọn lọc những hoạt động tiêu biểu hay sự nghiệp của nhân vật đó để khắc sâu kiến thức cho các em . 
 a) Một nhân vật lịch sử bao giờ cũng có một sự nghiệp nhất định , có khi bao gồm nhiều mặt . Trong một thời gian ngắn ngủi (45phút) trên lớp , người thầy giáo dạy sử không thể nào kể lại toàn bộ sự nghiệp của nhân vật , mà chỉ có thể chọn lọc một trong hai hoạt động tiêu biểu nhất trong cuộc sống hoặc những hoạt động điển hình nhất , cần phải chọn lọc tinh giảng cao độ nhưng phải đầy đủ chính xác , làm sao khi giảng mà không nông cạn , không mơ hồ , đây là việc làm rất khó ,qua thực tế thực hiện ở lớp học tôi xin đúc kết một vài kinh nghiệm về mặt lí luận và kết hợp với thực tiễn như sau : 
 Trước hết giáo viên phải nắm vững yêu cầu lịch sử cụ thể ( thời gian xảy ra sự kiện đó , xảy ra ở nước đó ), trên cơ sở nắm vững vấn đề trên giáo viên chọn hoạt động cần nêu ra của một nhân vật , đặc biệt giáo viên phải cho học sinh nắm được tình huống xuất hiện của nhân vật lịch sử , để học sinh thấy rỏ vấn đề trước yêu cầu của lịch sử xuất hiện nhân vật lịch sử , trong mọi tình huống đó giáo viên phải nêu rõ mâu thuẫn xã hội , tránh không được nêu chung chung mà phải đi sâu vào tình hình và phân tích chung . 
 Ví dụ1 : khi dạy bài : Những cuộc Cách mạng tư sản đầu tiên 
( Mục II : Cách mạng Anh giữa thế kỷ XVII , SGK Lớp 8) , chúng ta muốn khắc sâu nhân vật lịch sử Ô li Vơ Crôm Oen cho học sinh nắm vài đặc điểm của nhân vật này , trong sách giáo khoa không hề có giới thiệu gì về Crôm Oen mà chỉ nêu rằng “ Quân của quốc hội do CrômOen chỉ huy , đánh bại quân nhà vua” nếu trình bày như vậy thì học sinh không biết Crôm Oen là ai và sao lại được quyền chỉ huy quân đội của quốc hội , dẫn đến kiến thức nông cạn , không gây hấp dẫn cho các em bằng cách giáo viên giới thiệu mâu thuẩn cụ thể giữa chính quyền chuyên chế nhà Vua nước Anh với giai cấp tư sản và quý tộc mới , với mâu thuẫn đó không thể không xảy ra cuộc chiến tranh giữa phe nhà vua với phe tư sản và quý tộc mới . Giáo viên trình bày cho học sinh thấy lịch sử nước Anh lúc này không phải yêu cầu một nhân vật đứng đầu chỉ huy một sự chuyển biến chung chung , mà là yêu câù một nhân vật lịch sử cụ thể để lãnh đạo quân quốc hội tiến hành một cuộc chiến tranh đánh thắng nhà vua và bọn quý tộc phong kiến và Chính Crôm Oen đã đáp ứng được yêu cầu đó . Với cách trình bày như vậy thì chúng ta đã khắc sâu được nhân vật lịch sử Crôm Oen và giúp các em khắc sâu được kiến thức của bài học lịch sử ngay tại lớp . 
 Ví dụ 2: Cũng tương tự như vậy , đối với bài này mục III “ Cuộc chiến tranh giành độc lập ở các thuộc địa Bắc Mỹ” Giáo viên cần phải khắc sâu nhân vật Oanh- Sinh -Tơn qua hoạt động quân sự của Oanh- Sinh -Tơn , trong SGK chỉ nêu rằng : “ Oa- sinh -Tơn là một chủ nô giàu , có tài quân sự và tổ chức , được cử làm tổng chỉ huy nghĩa quân” chứ SGK không nêu lên được một vài hoạt động quân sự của Oanh- Sinh -Tơn . Do đó giáo viên phải mô tả một vài hoạt động tiêu biểu , để cho học sinh thấy rằng Oa- Sinh-Tơn là một thủ lĩnh quân sự đáp ứng được nhu cầu giải quyết mâu thuẫn lúc bấy giờ giữa dân tộc 13 thuộc địa Bắc Mỹ với bọn thực dân Anh . 
 b) Một số tình huống xuất hiện những nhân vật lịch sử trong các bài học thuộc chương III trong SGK “ Châu Á ở thế kỷ XVIII - Đầu thế kỷ XX” ví dụ học về Cách mạng Trung Quốc có lãnh tụ Tôn Trung Sơn , Cách mạng Ấn độ có lãnh tụ TiLắc , hoăc bài “ Châu Ẳ (1918 – 1945” có lãnh tụ M. Gan Đi (1869 – 1948) , cách mạng ở Mã Lai có lãnh tụ Áp Đun Ra Man , cách mạng In Đô Nê Xi a có nhà cách mạng Xu Các Nô  như vậy do yêu cầu của lịch sử cuói thế kỷ XIX và những năm đầu của thế kỷ XX yêu cầu lịch sử đặc ra cho mỗi nước là giải phóng dân tộc , giải phóng giai cấp dành độc lập dân tộc , lúc này mâu thuẫn giữa dân tộc thuộc địa với đế quốc thực dân ngày càng sâu sắc,nên các nhân vật lịch sử đó xuất hiên và đã giải quyết được mâu thuẫn đó theo yêu cầu của lịch sử .
 3) Cuối cùng giáo viên phải khắc sâu vài chi tiết phụ của nhân vật lịch sử:
 Sau khi đã khắc sâu đặc điểm , hình dáng hay các hoạt động điển hình của nhân vật, giáo viên còn có thể khắc hoạ sâu sắc nhân vật lịch sử vài nét về thân thế ,sự nghiệp,trình độ học vấn để giúp học sinh hiểu sâu hơn , rộng hơn về nhân vật lịch sử đó , đồng thời giúp học sinh nhớ lâu về nhân vật đó .
 Ví dụ : Trong bài “ Phong trào công nhân và sự ra đời của chủ nghĩa Mác” Giáo viên phải chuẩn bị tốt về những hoạt động tiêu biểu nhất của Mác và Ănghen , ví dụ khi giới thiệu về Mác và Ănghen, SGK chỉ giới thiệu đơn giản về tiểu sử hai Ông , như ít giới thiệu về hoạt động của Mác và Ăng ghen ,trên cơ sở đó giáo viên có thể giới thiệu đôi nét về hai Ông như Mác không những học giỏi đỗ tiến sĩ mà vừa là một nhà nghiên cứu khoa học , tham gia cách mạng , vừa là lãnh đạo phong trào công nhân quốc tế , đối với Ăng ghen cho học sinh nắm rõ , Ăng ghen sinh ra trong một gia đình chủ xưởng giàu có ở Đức , nhưng Ông từ bỏ nghiệp làm giàu của gia đình , quyết định đi tìm hiểu nỗi thống khổ của giai cấp công nhân và đấu tranh cho sự nghiệp giải phóng giai cấp công nhân .Từ sự giới thiệu đó giáo viên có thể cho học sinh thấy được những điểm giống nhau trong tư tưởng của Mác và Ăng ghen và cũng bắt đầu từ quan điểm chung đó, hai Ông đã gặp nhau và trở thành đôi bạn tri kỉ, lâu bền và cảm động mà SGK đã nêu ra ý này .
 Ngoài ra giáo viên có thể khắc sâu nhân vật lịch sử bằng cách gợi ý cho các em cách nhớ năm sinh của nhân vật lịch sử đó ví dụ năm sinh của Mác ( 1818) Ăng ghen nhỏ hơn Mác 2 tuổi tức là Ăng ghen sinh năm 1820 .Hoặc giáo viên có thể khắc sâu nhân vật lịch bằng cách cho học sinh nắm những nét tương đồng xuất thân gia đình hay từ nghề nghiệp của nhân vật đó  ví dụ như Crôm Oen xuất thân từ gia đình quý tộc mới , Oa- Sinh Tơn là kỹ sư  hoặc có thể kích thích tâm lý h