Tài liệu Đa dạng sinh học và bảo vệ đa dạng sinh học

TV næi: 1.042 loµi t¶o,
§V: DVKXS 782 loµi (48 loµi gi¸p x¸c, 148 loµi th©n mÒm, 544 loµi c¸). 
Trong 544 loµi c¸, thuéc 228 gièng, 57 hä vµ 18 bé; C¸c tØnh B¾c bé cã 226 loµi, c¸c tØnh Nam bé cã 306 loµi, B¾c trung Bé 145 loµi vµ Nam trung Bé 120 loµi, nhiÒu loµi ph©n bè réng.
ii- ®a danh sinh häc trong c¸c hÖ sinh th¸i biÓn vµ ven bê.
NhiÖm vô: B¹n h·y kÓ nhòng ®éng thùc vËt ë biÓn vµ vai trß cña chóng ?
2.1- Thùc vËt næi:
-HiÖn ®· thèng kª ®­îc 537 loµi t¶o, 662 loµi rong, 15 loµi cá biÓn:
T¶o khuª (Bacillariophyta): 348 loµi
T¶o gi¸p (Pyrrophyta): 184 lo, T¶o lam (Cyanophyta): 3 lo
T¶o kim (Sillycoflagellata): 2 l,,
Rong ®á (Rhodophyta): 309 loµi, Rong lam (Cyalophyta): 77 loµi
Rong n©u (Phaeophyta): 124 lo.., Rong lôc (Chlorophyta): 152 loµi
2.2- Thùc vËt ngËp mÆn: 92 loµi, 72 chi, 58 hä
Trong ®ã cã 40 loµi lµ thµnh phÇn cña rõng ngËp mÆn, 17 loµi cã nguån gèc tõ lôc ®Þa.
VÒ d¹ng sèng: 42 loµi c©y gç, 8 loµi c©y bôi, 8 loµi c©y leo, 3 loµi c©y ký sinh.
2.3- §éng vËt næi – Phï du: 468 loµi
Trong ®ã cã 287 Êu trïng cña gi¸p x¸c, 95 Êu trïng c¸c loµi Ruét Khoang, 35 Êu trung c¸c loµi Th©n mÒm, 2.4- §éngvËt ®¸y: §· ph¸t hiÖn ®îc 6.377 loµi:
Th©n mÒm: 2523 loµi, Giun ®Êt 734 loµi; Ruét khoang 714 loµi; Da gai 384; Th©n lç 160; §V hinh tÊm 100 loµi.
2.5- T«m biÓn. ®· ph¸t hiÖn ®îc 225 loµi t«m biÓn, trong ®ã Hä T«m he (Panaeidae) cã 77 loµi; Tåm rång 9 loµi, t«m vç 9 loµi vµ 4 loµi t«m hïm.
 2.6- Ch©n ®Çu. HiÖn ®· ph¸t hiÖn ë biÓn VN cã 53 loµi: b¹ch tuéc 10 loµi, mùc nang 5 loµi, nhiÒu loµi mùc l¸ (mùc èng)
2.7- San h«. 
-Thµnh phÇn loµi San h« ë VN phong phó: 400 loµi san h« cøng (t¹o r¹n) trong 76 gièng vµ 16 hä: SH 6 ngan, 8 ngan. ChiÕm 90% sè loµi SH cøng cña vïng Ên §é-Th¸i Binh D­¬ng. SH mÒm thuéc gièng Alcyonaria phong phó nhÊt vïng T©y Ên §é-TBD.
-Ph©n bè tõ B¾c vµo Nam, nh­ng tËp trung nhiÒu ë MiÒn Trung VN; VN cã 4 r¹n SH lín:
BiÓn VÞnh B¾c Bé: Qu¶ng Ninh – H¶i Phßng
Ven bê biÓn Trung vµ §«ng Nam Bé
Ven bê biÓn T©y Nam Bé- VÞnh Th¸i Lan.
QuÇn ®¶o Hoµng Sa vµ Tr­êng Sa. 
2.8- C¸ biÓn. HiÖn ®· thèng kª ®­îc 2475 loµi c¸ biÓn. Khu hÖ c¸ biÓn cã sè hä nhiÒu nh­ng sè gièng trong hä vµ sè loµi trong gièng Ýt.
2.9- Bß s¸t biÓn.
N¨m 1875 Morice ®· m« ta ®îc 5 loµi r¾n biÓn
Nam 1920, Picwel m« ta thªm 6 loµi n©ng tæng sè lªn 11 loµi
Nam 1979, ViÖn hai d­¬ng häc ®· m« ta thªm 4 loµi n©ng lªn 15 loµi.
BiÓn VN cßn ph¸t hiÖn ®îc 5 loµi rïa biÓn c­ tró.
2.10- chim biÓn. VN cã 43 loµi chim biÓn, ®¸ng chó ý lµ chim yÕn hµng (Collocalia). HiÖn thÕ giíi cã 16 loµi, trong ®ã cã 3 loµi cã gi¸ trÞ kinh tÕ thi VN cã 1 loµi chim yÕn (C. francia germani) ph©n bè ë Th¸i Lan, Philipin, Indonesia, Malaixia. VN, chóng ph©n bè tõ Qu¶ng Binh ®Õn Hµ Tiªn, riªng ë Kh¸nh Hßa cã tõ 450.000 ®Õn 500.000 c¸ thÓ lµm tæ.
2.11- Thó biÓn. HiÖn ®· ph¸t hiÖn ®­îc 20 loµi c¸ voi, c¸ heo vµ 1 loµi bß biÓn.
VN cã vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ biÓn gÇn 1 triÖu Km2, víi 20 kiÓu HST ®Æc tr­ng, nu«i d­ìng trªn 11.000 loµi sinh vËt ®­îc c¸c nhµ b¶o tån ®¸nh gi¸ lµ mét trong c¸c TT§D SHB (sinh häc biÓn) cña thÕ giíi. 
Tæng sè loµi SV biÓn ®· biÕt ë ViÖt Nam
STT
Nhãm loµi
Sè l­îng
STT
Nhãm loµi
Sè l­îng
1
§éng vËt ®¸y:
kho¶ng 6000
5
TV phï du
537
 Trai, èc
2500
6
TV ngËp mÆn
94
 Giun nhiÒu t¬
700
7
T«m
225
 Gi¸p x¸c
1500
8
R¾n biÓn
15
 Da gai
350
9
Cá biÓn
14
 San h«
617
10
Thó biÓn
25
 DV ch©n ®Çu
53
11
Rïa biÓn
5
2
C¸
2458
12
Chim níc
43
3
Rong biÓn
653
13
C¸c loµi kh¸c
244
4
DV phï du
657
Tæng
11.000
iii- ®a d¹ng sinh häc trong n«ng nghiÖp.
NhiÖm vô: Dùa vµo vai trß cña TV cã thÓ chia thµnh mÊy nhãm c©y n«ng nghiÖp ? KÓ tªn c¸c loµi mµ B¹n biÕt ?
1- C¸c lo¹i c©y n«ng nghiÖp ë ViÖt Nam. HiÖn ®· thèng kª ®îc 734 loµi c©y trång lµm l­¬ng thùc, thùc phÈm, lµm ®å uèng,.. t¹o ra tiÒm n¨ng cho nÒn NN lËp thÓ ph¸t triÓn vµ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò an ninh l­¬ng thùc.
-C©y l­¬ng thùc 39 loµi, c©y thùc phÈm 95 loµi, rau 55 loµi
-C©y ¨n qña 104 loµi, c©y gia vÞ 39 loµi, c©y gi¶i kh¸t 12 loµi, c©y lÊy sîi 16 loµi, c©y lÊy dÇu vµ tinh dÇu 63 loµi, c©y c¶i t¹o ®Êt 28 loµi, 
-C©y d­îc liÖu 179 loµi, c©y canh 50 loµi, NhiÒu gièng lóa cÇn ®­îc b¶o tån nh­ lóa Chiªm, T¸m th¬m, chÞu mÆn, ViÖt-Kh¬me, 
sù §DSHTV trong n«ng nghiÖp ngoµi kÕt qña cña chän gièng lµ sù tÝch hîp tËp qu¸n v¨n hãa cña 54 d©n téc anh em
2- VËt nu«i. Thµnh phÇn loµi phong phó tõ søa, r­¬i, giun ®Êt, t»m (Êu trïng b­ím), th©n mÒm, gi¸p x¸c, huÖ biÓn, c¸, lìng c­, bß s¸t, chim vµ thó. NhiÒu loµi cÇn ®­îc bao tån: gµ ri, gµ tre, lîn Ø,
Sè l­îng c¸c nhãm c©y n«ng nghiÖp phæ biÕn ë ViÖt Nam
STT
Nhãm c©y
Sè loµi
STT
Nhãm c©y
Sè loµi
1
C©y l¬ng thùc (cung cÊp tinh bét)
39
8
C©y lÊy dÇu
44
2
C©y thùc phÈm
95
9
C©y lÊy tinh dÇu
19
3
C©y an qña
104
10
C©y cai t¹o ®Êt
28
4
Rau
55
11
C©y lµm dîc liÖu
179
5
C©y gia vÞ
39
12
C©y canh
50
6
C©y giai kh¸t
12
13
C©y bãng m¸t
5
7
C©y lÊy sîi
16
14
C©y lÊy gç
49
iv- ®a d¹ng vÒ c©y d­îc liÖu.
-Sè loµi TV lµm thuèc ®­îc t¨ng lªn theo thêi gian:
1952, toµn D«ng D¬ng míi chØ cã 1.350 loµi.
1986, riªng VN ®· cã 1.863 loµi.
1996, sè loµi TV lµm thuèc lªn 3.200 loµi; 2000 lªn 3.800 loµi
 -NguyÔn TËp vµ nnk, 2004. VN ®· cã 3.948 loµi TV vµ NÊm dïng lµm thuèc ch÷a bÖnh, thuéc 307 hä, 1572 chi: nÊm 4 loµi, T¶o biÓn lín 52 loµi, Rªu 4 loµi, TV cã m¹ch cao 3870 loµi.
-Trong ®ã cã 300 loµi khai th¸c th­êng xuyªn cho sö dông trong n­íc vµ xuÊt khÈu: c©y vµng ®¾ng (Coscinium fenestrum) dïng SX berbirin; ba kÝch (Morida officinalis) khai th¸c 20 tÊn/nam, trÇm h­¬ng (Aquilaria crassina), 
-§· x¸c ®Þnh ®­îc 136 loµi trong t×nh tr¹ng bÞ ®e däa tuyÖt chñng theo tiªu chuÈn ph©n lo¹i cña IUCN, 2001.
v- ph©n vïng ®Þa sinh häc vµ vïng ph©n bè tù nhiªn
NhiÖm vô: Th¶o luËn ®Ó tim c¬ së cña sù ph©n chia c¸c ®¬n vÞ ®Þa lÝ SH VN? Nªu ®Æc ®iÓm cña c¸c ®¬n vÞ DLSH VN ?: VÞ trÝ; diÖn tÝch, dÊu hiÖu ®Æc tr­ng ? 
1- C¬ së ®Ó ph©n chia c¸c vïng ®Þa sinh häc ViÖt Nam:
-YÕu tè ®Þa h×nh ®Þa m¹o; M«i tr­êng sèng
-YÕu tè khÝ hËu: Tõ ®Ìo H¶i V©n trë vµo cã khÝ hËu NhiÖt ®íi; tõ ®Ìo H¶i V©n trë ra cã KH ¸ nhiÖt ®íi.
-Sù ph©n bè ®Þa lý cña SV.
-TÝnh thÝch nghi cña ®¬n vÞ loµi.
-HÇu hÕt c¸c t¸c gi¶ ®Òu thèng nhÊt kh«ng coi VN lµ mét ®¬n vÞ ®Þa lý SH trän vÑn vµ ®ång nhÊt. Vµ thèng nhÊt chia VN thµnh 3 vïng lín:
Nam VN (tõ ®Ìo Hai V©n ®Õn Cµ Mau)
Trung VN (Tõ ®Ìo Ngang ®Õn ®Ìo Hai V©n)
B¾c VN (Tõ ®Ìo Ngang ®Õn L¹ng S¬n).
-Nh­ng B¾c VN cã d·y Hoµng Liªn S¬n chia MiÒn B¾c thµnh §«ng B¾c vµ T©y B¾c. §Ìo Hai V©n chia Trung Bé VN thµnh B¾c Trung Bé cã khÝ hËu cËn nhiÖt ®íi vµ Nam Trung Bé cã khÝ hËu nhiÖt ®íi ®iÓn h×nh.
D·y Tr­êng S¬n ®· chia Trung Bé thµnh vïng T©y Nguyªn (T©y TS) vµ §«ng TS lµ BTB vµ NTB. 
2- c¸c vïng ®Þa lý sinh häc viÖt nam:
N¨m 1995, VN ®­îc chia thµnh 7 ®¬n vÞ DLSH:
1) Vïng §«ng B¾c
2) Vïng T©y B¾c
3) Vïng §ång B»ng S«ng Hång
4) Vïng B¾c Trung Bé
5) Vïng Nam Trung Bé vµ T©y Nguyªn
6) Vïng T©y Nam Bé
7) Vïng §«ng Nam Bé. 
3- ®Æc tr­ng cña c¸c ®¬n vÞ DLSHVN(®Þa lÝ sinh häc ViÖt nam)
3.1- ®¬n vÞ §LSH T©y b¾c 
-Cã d·y Hoµng Liªn S¬n dµi 180Km, réng 30Km, ®Ønh cao nhÊt lµ Fanxipan 3.143mÐt.
DiÖn tÝch ®Êt tù nhiªn: 76.843Km2
Cã10 khu BTTN, DT: 539.692ha + 3 khu DTLSVH 4.247ha = 543.939 ha
§V: 141 loµi thó; 240 loµi chim; 128 LCBS; 91 loµi c¸ n­íc ngät
-C¸c loµi chØ thÞ:
Voäc x¸m (Trachypithecus phayeri); 
Bß tãt (Bos gaurus); 
TrÜ Beli (Lophura nycthemana beli);
P¬mu (Fokenia hodginsii), 
Hoµng Liªn ch©n gµ (Loptis quinquesecta);
Tam thÊt (Psendo gingsen) 
3.2- ®¬n vÞ ®Þa lý sinh häc ®«ng b¾c.
-Lµ vïng chuyÓn tiÕp tõ thÒm lôc ®Þa ®Õn ®ång b»ng, ®åi nói thÊp, vïng nói trung b×nh vµ cao cã nhiÒu danh th¾ng: VÞnh H¹ Long, Hå Ba BÓ, Hå Nói Cèc, Tam §¶o, §å S¬n
DiÖn tÝch tù nhiªn: 54.600Km2 
Cã 3 v­ên Quèc gia: C¸t Bµ, Ba BÓ, Tam Dao: 75.423 ha
10 khu BTTN(b¶o tån thiªn nhiªn): 142.599 ha, 10 khu LSVH: 28.608 ha
Tµi nguyªn: 3500 loµi TV, 109 loµi thó, 179 loµi chim, 178 loµi LCBS, 146 loµi c¸ níc ngät
-C¸c loµi chØ thÞ: Voäc ®Çu tr¾ng(T. francoisi poliocephalus); Voäc mòi hÕch (T. avanculus); V­în ®en (Hylobates concolor); C¸ cãc Tam dao (P. delustalli); H­¬u x¹ (Moschus moschiferus),  
3.3- ®¬n vÞ ®Þa lý sinh häc b¾c trung bé:
-§©y lµ ®Þa h×nh hÑp, kÐo dµi tõ s«ng C¶ ®Õn ®Ìo Hai v©n.
DiÖn tÝch 52. 980 Km2 , cã 4 vên Quèc gia: BÕn En, Phï M¸t, B¹ch M·, Phong Nha KÏ Bµng., 5 khu BTTN, 5 khu VHLS.
Tµi nguyªn: 115 loµi thó, 416 loµi chim, 87 loµi LCBS, 119 loµi c¸ níc ngät 
3.4- ®¬n vÞ vÞ ®Þa lý sinh häc nam trung bé (bao gåm ca t©y nguyªn)
-Cã khÝ hËu nhiÖt ®íi giã mïa, ®Ønh Ngäc Linh cao 2.588 mÐt, lµ vïng chuyÓn tiÕp c¸c nguån ®éng thùc vËt tõ T©y Nam vµ phÝa b¾c xuèng. 
DiÖn tÝch: 54.980 Km2 , 1 vên Quèc gia Yok D«n. 9 khu BTTN, 2 khu VHLS.
Tµi nguyªn: 3600 loµi TV, 119 loµi thó, 375 loµi chim, 172 loµi LCBS, 70 loµi c¸ n­íc ngät
-SV chØ thÞ:
 	Bß tãt (Bos gaurus);
 Bß rõng (Bos banteng); 
Tr©u rõng (Bubalus bubalis); 
Voi (Elephas maximus); B¸o (Panthera pardus); 
H­¬u cµ toong (Cervus eldi); 
S©m Ngäc Linh (Panax vietnamnensis), 
3.5- ®¬n vÞ ®Þa lý sinh häc ®«ng nam bé.
-Lµ vïng chuyÓn tiÕp tõ nói T©y nguyªn vµ Nam trung Bé xuèng §ång b»ng Nam Bé.
Cã diÖn tÝch 20.000 Km2, 2 v­ên Quèc gia: Quèc gia c¸t tiªn vµ C«n §¶o; 6 khu BTTN; 3 khu VHLS.
Tµi nguyªn: 3000 loµi TV, 73 loµi thó, 318 loµi chim, 124 loµi LCBS, 253 loµi c¸ n­íc ngät
3.6- ®¬n vÞ vÞ ®Þa lý sinh häc ®ång b»ng s«ng Hång.
-DiÖn tÝch: 8.870 Km2 , cã 2 v­ên Quèc Gia: Cóc Ph­¬ng vµ ba V×; 2 khu LSVH vµ 1 khu BTTN Xu©n Thñy Nam §Þnh.
3.7- ®¬n vÞ vÞ ®Þa lý sinh häc ®«ng nam bé (®«ng b»ng s«ng mª c«ng)
-§©y vïng cã HST rõng ngËp mÆn trµm – ®­íc, cã nhiÒu s©n chim. Cã 1 V­ên Quèc Gia- trµm chim §ång Th¸p, 1 khu dù tr÷ sinh quyÓn CÇn Giê TP Hå ChÝ Minh.
*ViÖt Nam cã 4 TT §DSH cao lµ :§VDLSH T©y b¾c – Hoµng Liªn S¬n;§VDLSH B¾c Tr­êng S¬n; §VDLSH §«ng Nam Bé; Vïng T©y Nguyªn vµ cao nguyªn Di Linh.
VIII- nhËn xÐt vÒ hiÖn tr¹ng ®a d¹ng sinh häc viÖt nam
I- NhËn xÐt vÒ ®Æc trng cña c¸c HS