Giáo án Sinh học Lớp 9 - Tuần 20 đến 28 - Năm học 2009-2010

oát hơi nước
Cường độ cao dưới ánh sáng mạnh
Yếu
Hô hấp
Cường độ cao khi ánh sáng mạnh
Aùnh sáng yếu à hô hấp yếu .
- Y/c trả lời :
* Aùnh sáng ảnh hưởng đến hình thái và hoạt động sinh lí của thực vật.
- Cây cỏ tranh sống nơi nhiều ánh sáng -> lá xếp xiên để tránh ánh nắng chiếu trực tiếp vào lá.
 Cây lá lốt: sống nơi bóng râm -> lá nằm ngang để hứng nhiều ánh sáng.
* Dựa vào khả năng thích nghi với các điều kiện chiếu sáng chia thực vật thành 2 nhóm: cây ưa sáng và cây ưa bóng.
- VD : 
 + Cây ưa sáng : bạch đàn, xà cừ, thông, lúa, bắp, đậu, đa số cây công nghiệp.
 + Cây ưa bóng : lá lốt, trầu không, vạn niên thanh. 
- Nghe.
- Liệu ánh sáng có ảnh hưởng đến đời sống của động vật hay không ?
Hoạt động 2 :
ẢNH HƯỞNG CỦA ÁNH SÁNG LÊN ĐỜI SỐNG ĐỘNG VẬT :
Mục tiêu : Tìmhiểu ảnh hưởng của ánh sáng tới đời sống động vật.
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
 -Cho 1 HS đọc thông tin à lớp chú ý nghe à rút ra nhận xét.
? Theo em kết quả TN sẽ như thế nào ?
? Điều đó chứng tỏ ánh sáng có ảnh hưởng như thế nào tới động vật ?
? Kể tên những động vật thường kiếm ăn lúc sáng sớm, ban ngày, lúc chập tối và ban đêm ?
- GT: Gà đẻ trứng ban ngày, vịt đẻ trứng ban đêm, Mùa xuân, nếu có nhiều ánh sáng -> cá chép đẻ sớm hơn
? Vậy, ánh sáng có ảnh hưởng tới những đặc điểm nào của động vật ?
? Dựa vào khả năng thích nghi với điều kiên chiếu sáng, chia động vật thành mấy nhóm ? Đặc điểm ?
? Kể tên một số động vật ưa sáng, ưa tối thường gặp ?
* MR: Trong chăn nuôi, người ta có phương pháp gì để tăng năng suất ?
- Hoạt động nhóm : đọc thí nghiệm à thống nhất đáp án .
- Kiến sẽ đi theo hướng ánh sáng do gương phản chiếu.
- Vậy ánh sáng có ảnh hưởng tới khả năng định hướng di chuyển của động vật.
- VD.
- Nghe.
* Aùnh sáng ảnh hưởng tới khả năng định hướng di chuyển trong không gian; ảnh hưởng đến hoạt động, khả năng sinh trưởng và sinh sản của động vật.
* Động vật được chia thành 2 nhóm : Nhóm động vật ưa sáng và nhóm động vật ưa tối.
- Nhóm động vật ưa sáng : ong, gà, chim, nhím, ngự, trâu 
 - Nhóm động vật ưa tối : thằn lằn, cú mèo, chuột, rắn 
- Chiếu sáng -> cá đẻ, tạo ngày đêm nhân tạo -> gà vịt đẻ
Củng cố : Kết hợp trong bài.
Dặn dò : 
- Học bài. Đọc mục “Em có biết ?”
- Làm BT 2 / 125.
- Chuẩn bị bài 43 : “Ảnh hưởng của nhiệt độ và độ ẩm lên đời sống sinh vật”
+ Đọc bài.
Duyệt của Tổ Trưởng
+ Kẻ bảng 43.1 và 2 vào vở BT.
TUẦN : 24 - TIẾT :47
NS : 6 / 2 / 2009
ND : 9 / 2 / 2009
BÀI 43 :
	 ẢNH HƯỞNG CỦA NHIỆT ĐỘ VÀ ĐỘ ẨM
	 LÊN ĐỜI SỐNG SINH VẬT
I/ MỤC TIÊU :
Kiến thức :
HS nêu được những ảnh hưởng của nhân tố sinh thái nhiệt độ và độ ẩm môi trường đến các đặc điểm về hình thái, sinh lí ( sơ lược ) và tập tính của sinh vật.
Giải thích được sự thích nghi của sinh vật trong tự nhiên từ đó có biện pháp chăm sóc sinh vật thích hợp.
Kỹ năng : Rèn kỹ năng phân tích kênh hình, kênh chữ, phát triển kỹ năng tư duy tổng hợp, suy luận.
Thái độ : Biết vận dụng kiến thức đã học để giải thích 1 số hiện tượng thực tiễn như : trồng cây trong nhà, ngoài trời, sự di cư của chim, tìm mật của ong, tỉa cành 
II/ CHUẨN BỊ : 
GV: H.43.1 ; H.43.2 ; H.43.3. Bảng phụ : 43.1, 43.2.
HS: Chuẩn bị bảng 43.1 và 43.2 vào vở BT và hoàn thành.
III/ TIẾN TRÌNH LÊN LỚP :
Ổn định :
Kiểm tra bài cũ :
Câu 1 : Nêu một số đặc điểm khác nhau về hình thái và hoạt động sinh lí của thực vật ưa sáng và thực vật ưa bóng ? Cho thí dụ cụ thể.
Câu 2 : Aùnh sáng ảnh hưởng đến động vật như thế nào ?
Bài mới :
- Nếu chuyển 1 sinh vật nào đó đang sống nơi có nhiệt độ thấp ( vùng Cực Bắc ) về nơi có khí hậu ấm áp ( vùng nhiệt đới ) thì có ảnh hưởng gì đến khả năng sống của nó ?
Hoạt động 1 :
* TÌM HIỂU ẢNH HƯỞNG CỦA NHIỆT ĐỘ LÊN ĐỜI SỐNG SINH VẬT :
- Mục tiêu : HS phân tích được ảnh hưởng của nhiệt độ tới hình thái và đặc điểm sinh lí của thực vật và động vật.
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
- Y/c HS quan sát hình + đọc thông tin + thảo luận nhóm và trả lời câu hỏi Đ sgk /126.
1) Nhiệt độ ảnh hưởng đến cấu tạo cơ thể sinh vật như thế nào ? Những đặc điểm khác nhau đó có ý nghĩa gì đối với sinh vật ?
2) Ngoài ảnh hưởng đến cấu tạo cơ thể, nhiệt độ còn ảnh hưởng như thế nào đến sinh vật ?
3) Cây quang hợp và hô hấp tốt ở nhiệt độ môi trường như thế nào ?
- GT: nếu nhiệt độ quá thấp ( 400C ) quang hợp và hô hấp của cây sẽ bị ngừng trệ.
-> Vậy, nhiệt độ môi trường có ảnh hưởng như thế nào đến sinh vật ?
? Đa số sinh vật sống được ở nhiệt độ nào ?
? Căn cứ vào khả năng thích nghi với nhiệt độ của môi trường, chia sinh vật thành những nhóm nào ?
? Thế nào là sinh vật biến nhiệt ? Những sinh vật nào thuộc nhóm sinh vật biến nhiệt?
? Thế nào là sinh vật hằng nhiệt ? Những SV nào thuộc nhóm sinh vật hằng nhiệt ?
- Treo bảng phụ 43.1 và y/c Hs hoàn thành.
* MR : Trong 2 nhóm SV hằng nhiệt và sinh vật biến nhiệt, SV thuộc nhóm nào có khả năng chịu đựng cao với sự thay đổi nhiệt độ của môi trường ? Tại sao ?
(*) GD bảo vệ động, thực vật quý hiếm.
- Hoạt động nhóm trả lơì câu hỏi.
- Y/c trả lời : 
1) Nhiệt độ ảnh hưởng đến cấu tạo cơ thể của sinh vật như :
 * Ở thực vật : Cây vùng nhiệt đới, lá cây có tầng cutin dày. Ở vùng ôn đới : cây rụng lá vào mùa đông, thân, rễ cây có lớp bần dày. ( Ý nghĩa )
 * Ở động vật : Cá thể sống nơi có nhiệt độ thấp có kích thước cơ thể lớn hơn cá thể sống nơi ấm áp hoặc : thú có lông sống ở vùng lạnh có lông dài và dày hơn của cùng loài sống ở vùng nóng. ( Ý nghĩa )
2) Ngoài ra nhiệt độ còn ảnh hưởng đến hoạt động sinh lí của sinh vật :
+ Thực vật : quang hợp, hô hấp
+ Động vật : hình thành những tập tính ở động vật.
3) Cây quang hợp và hô hấp ở phạm vi nhiệt độ từ 200C đến 300C.
* Nhiệt độ của môi trường có ảnh hưởng đến hình thái và sinh lí của sinh vật. ( VD )
* Đa số sinh vật sống trong pham vị nhiệt độ từ 00C – 500C.
* Căn cứ vào khả năng thích nghi với nhiệt độ của môi trường, chia sinh vật thành 2 nhóm : sinh vật biến nhiệt và sinh vật hằng nhiệt.
- Sinh vật biến nhiệt : có nhiệt độ cơ thể phụ thuộc nhiệt độ môi trường. Bao gồm : VSV, nấm, thực vật, cá, lưỡng cư, bò sát.
- Sinh vật hằng nhiệt : có nhiệt độ cơ thể ổn định, không phụ thuộc nhiệt độ môi trường. Bao gồm : chim, thú, con người.
- Hoàn thành bảng phụ.
- Trả lơì.
- Nghe.
Hoạt động 2 :
* TÌM HIỂU ẢNH HƯỞNG CỦA ĐỘ ẨM LÊN ĐỜI SỐNG SINH VẬT :
- Mục tiêu : Phân tích được ảnh hưởng của độ ẩm lên đời sống động vật và thực vật.
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
- Gọi HS đọc ND SGK.
? Độ ẩm có ảnh hưởng như thế nào đến đời sống sinh vật ?
? Dựa vào khả năng thích nghi với các điều kiện độ ẩm khác nhau, chia sinh vật thành những nhóm nào ?
* So sánh đặc điểm khác nhau sủa nhóm cây ưa ẩm và nhóm cây chịu hạn ?
- Treo bảng phụ 43.2 và y/c HS hoàn thành.
* MR : Trong sản xuất người ta cần có biện pháp kĩ thuật gì để tăng năng suất cây trồng và vật nuôi?
- Đọc bài.
* Độ ẩm không khí và đất ảnh hưởng nhiều đến sinh trưởng và phát triển của sinh vật. 
* Hình thành các nhóm sinh vật :
+ Thực vật : nhóm ưa ẩm, nhóm chịu hạn.
 + Động vật : nhóm ưa ẩm, nhóm ưa khô.
- ND : SGK
- Hoàn thành bảng phụ.
- Y/c nêu được :
* Cung cấp cho cây trồng và vật nuôi điều kiện sống thích hợp.
* Gieo trồng đúng thời vụ
Củng cố: ( Kết hợp trong bài )
- Cho HS tham gia trò chơi : 2 nhóm, 1 nhóm nêu tên sinh vật, nhóm còn lại cho biết sinh vật đó thuộc nhóm nào và môi trường sống. ( Sau đó thay đổi nhiệm vụ )
Dặn dò :
	* Học bài ( tập + bảng 43.1;43.2 sgk )
* Đọc mục “Em có biết”
	* Xem bài 44 ( đọc và phân tích thông tin ở bảng 44 sgk )
TUẦN 24 - TIẾT :48
NS : 6 / 2 / 2009
ND : 10 / 2 / 2009
BÀI 44 :
I/ MỤC TIÊU:
Kiến thức :
HS hiểu và trình bày được thế nào là nhân tố sinh vật 
Mối quan hệ giữa các sinh vật cùng loài và sinh vật khác loài
Ý nghĩa của các mối quan hệ trên .
Kỹ năng :
Rèn kỹ năng quan sát hình và rút ra nhận xét.
Rèn kỹ năng vận dụng kiến thức vào thực tế.
Thái độ : Giáo dục ý thức bảo vệ thiên nhiên ( đặc biệt là động vật )
II/ CHUẨN BỊ :
GV : H.44.1 phóng to
Bảng phụ cho HS xác định mối quan hệ của sinh vật trong các thí dụ.
HS : Tìm hiểu ND SGK, trả lời các câu hỏi.
III/ TIẾN TRÌNH LÊN LỚP :
Ổn định : 
Kiểm tra bài cuÕ :
Câu 1 : Nêu ảnh hưởng của nhiệt độ lên đời sống sinh vật. Cho thí dụ dẫn chứng nhiệt độ làm ảnh hưởng đến hình thái của sinh vật.
Câu 2 : Aûnh hưởng của độ ẩm tới đời sống sinh vật như thế nào ? Nêu các nhóm sinh vật được hình thành do ảnh hưởng của độ ẩm môi trường. Cho thí dụ .
Bài mới :
- GV giới thiệu 1 số tranh : đàn bò, ruộng lúa, con hổ đang ngoạm con mồi 
H: Những bức tranh này cho em thấy được điều gì ?
-> Mỗi sinh vật sống trong môi trường đều trực tiếp hoặc gián tiếp ảnh hưởng tớ