Giáo án Sinh học Lớp 9 - Bài 13: Di truyền liên kết

Tuần : Tiết :
Ngày soạn : Ngày dạy
BÀI 13 DI TRUYỀN LIÊN KẾT
I. Mục tiêu bài học : Học song bài này HS có khả năng :
- Giải thích được thí nghiệm của Moocgan.
- Nêu được ý nghĩa của di truyền liên kết, đặc biệt đối với chọn giống.
- Rèn luyện kĩ năng quan sát và phân tích để thu nhận kiến thức từ các hình vẽ.
II. Phương pháp
	Vấn đáp, trực quan, phân tích, so sánh, hoạt động nhóm . . ....
III. Phương tiện dạy học
- Tranh phóng to hình 13 SGK (hoặc).
- Máy chiếu Overhead vàfilm ghi hình 13 SGK
IV. Tiến trình dạy học
1. ổn định lớp:
2. Kiểm tra bài cũ
Câu 1 : Trình bày cơ chế sinh con trai vàcon gái ở người. Quan niệm cho rằng người mẹ quyết định sinh con trai hay con gái Đúng hay sai?
Câu 2 : Trả lời bài tập 5 SGK/ 41
3. Giảng bài mới: 
GV chuyển ý vào bài mới...
Hoạt động 1 . Tìm hiểu thí nghiệm của Mooc - gan
 Mục Tiêu : hiểu được ưu thế của ruồi giấm trong nghiên cứu di truyền vàmô tả giải thích được thí nghiệïm của Mooc – gan
TG
Hoạt động GV
Hoạt động HS
Nội dung
GV nêu câu hỏi ( ôn lại kiến thức củ ) Thế nào là lai phân tích?
GV treo tranh phóng to hình 13 SGK yêu cầu HS quan sát vàTìm hiểu SGK để trả lời các câu hỏi sau:
- Tại sao dựa vào kiểu hình 1:1 Moocgan lại cho rằng các gen quy định màu sắc gen vàdạng cánh cùng nẳmtên một NST(liên kết gen)
- Di truyền liên kết là gì?
HS cần trả lời (dưới sự chỉ đạo của GV) được những nội dung như sau:
HS quan sát tranh, Tìm hiểu SGK, thảo luận theo nhóm va cử đại diện trình bày.
Đại diện một vài nhóm (do GV chỉ định trình bày, các nhóm khác nhận xét , bổ sung. Dưới sự hướng dẫn củaGV cả lớp xây dựng được đáp án Đúng.
I. Thí nghiệm của Mooc-gan
Lai phân tích là phép lai giữa các thể mang tính trạng trội cần xác định kiểu gen với cá thể mang tính trạng lặn. Nếu kết quả đồng tính thì kết quả mang tính trạng trội có kiểu gen đồng hợp trội, còn kết quả phép lai phân tích thì cá thể đó có kiểu gen dị hợp
 Đáp án :
* Vì ruồi cái thân đen, cánh cụt, chỉ cho một loại giao tử bv, còn ruồi đực F1 củng chỉ cho 2 loại giao tử BV vàbv (không phải là 4 loaị giao tử như di truyền độc lập). Do đó, các gen quy định màu sắc thân vàhình dạng cánh phải cùng nằm trên một NST vàliên kết với nhau . 
* Di truyền liên kết là một nhóm tính trạng được quy định trên các gen trên một NST , cùng phân li trên quá trình phân bào.
Hoạt động 2 . Tìm hiểu ý nghĩa của di truyền liên kết
 Mục Tiêu : Nêu được ý nghĩa của quá trình liên kết trong quá trình chọn giống
TG
Hoạt động GV
Hoạt động HS
Nội dung
GV yêu cầu HS nghiên cứu SGK để trả lời câu hỏi : ý nghĩa của di truyền liên kết là gì ?
GV gợi ý : Trong tế bào số gen lớn hơn số NST rất nhiều vậy có nhiều gen cùng nằm trên một NST.
Khi phát sinh giao tử các gen cùng nằm trên một NST đều được đi về một giao tử ( theo NST ) tạo thành nhóm gen liên kết.
HS nhiên cứ SGK, độc lập suy nghĩ vàtheo dõi sự gợi ý của GV để trả lời câu hỏi.
Một vài HS được GV chỉ định trình bày câu trả lời. các HS khác nhận xét, bổ sung để hoàn thiện câu trả lời. 
II. Ý nghĩa của di truyền liên kết
Di truyền liên kết đãm bảo sự di truyền bền vững của từng nhóm tính trạng được quy định bởi các gen trên một NST . Nhờ đó, trong chọn giống người ta có thể chọn được những nhóm tính trạng tốt đi kèm với nhau. 
V. Củng cố và hoàn thiện
1 .GV cho HS đọc lại phần tóm tắt cuối bài. .
2. Gợi ý trả lời câu hỏi cuối bài.
Câu 1. Gợi ý trả lời:
- Một nhóm tính trạng được quy định bởi các gen trên một NST cùng phân li trong quá trình phân bào.
- Sự di truyền bền vững của từng nhóm tính trạng được quy định bởi các gen trên một NST.
Câu 2. Xem lại mục I SGK.
Câu 3.Đáp án:
Di truyền độc lập
Di truyền liên kết
a : Hạt vàøøng, trơn ´ Hạt xanh, nhăn
 AaBb	 aabb
G :AB :Ab :aB :ab	 ab
Fa : 1AaBb :1Aabb : 1aaBb : 1aabb
 1vàøøng, trơn : 1vàøøng, nhăn :
 1xanh, trơn : 1xanh, nhăn
Tỉ lệ kiểu gen vàkiểu hình đều là :
 1 :1 : 1 : 1
Xuất hiện tổ hợp vàøøng, nhăn va øxanh, trơn 
Pa : Thân xám ´ Thân đen,
 cánh dài cánh cụt
 BV/bv	 bv/bv
G BV/bv	 bv
Fa : BV/bv :	bv/bv
 1 thân,xám : 1thân đen 
 cánh dài : cánh cụt
Tỉ lệ kiểu gen vàkiểu hình đều là : 1 : 1
Không xuất hiện biến dị tổ hợp.
Câu 4. Đánh dấu +vào ô p chỉ câu trả lời Đúng nhất trong các câu sau.
Cho hai thứ đậu thuần chủng là hạt trơn không có tua cuốn vàhạt nhăn, có tua cuốn giao phấn với nhau được F1 toàn hạt trơn, có tua cuốn. Cho F1 tiếp tục giao phấn với nhau được F2 có tỉ lệ : 1 hạt trơn , không có tua cuốn :2 hạt trơn ,có tua cuốn : 1 hạt nhăn có tua cuốn 
Kết quả phép lai được giải thích thế nào? 
Từng cặp tính trạng đều phân li theo tỉ lệ 3 : 1
Hai cặp tính trạng di truyền độc lập với nhau.
Hai cặp tính trạng di truyền liên kết.
Sự tổ hợp lại các tính trạng ở P.
Đáp án : c
VI. Dặn dò.
* Học thuộc vànhớ phần tóm tắt cuối bài.
* Trả lời câu hỏi sau :
1. Thế nào là di truyền liên kết ? Hiện tượng này đã bổ sung cho định luật phân li độc lập của Menden như thế nào? 
2. Hãy giải thích thí nghiệm của Moocgan về sự di tuyền liên kết trên cơ sở tế bào học .
3. So sánh kết quả lai phân tích F1 trong hai trường hợp di truyền độc lập vàdi truyền liên kết của 2 cặp tính trạng. Nêu ý nghĩa của di truyền liên kết trong chọn giống.
4. Cho 2 thứ đậu thuần chủng hạt trơn, không có tua cuốn vàhạt nhăn có tua cuốn giao phấn với nhau đươc F1 toàn hạt trơn, có tua cuốn. Cho F1 tiếp tục giao phấn với nhau được F2 có tỉ lệ :1 hạt trơn ,không có tua cuốn : 2 hạt trơn, có tua cuốn : 1 hạt nhăn, có tua cuốn . Kết quả phép lai được giảithích thế nào ?
Từng cặp tính tạng đều phân li theo tỉ lệ 3 : 1
Hai cặp tính trạng di truyền độc lập với nhau .
Hai cặp tính trạng di truyền liên kết .
Sự tổ hợp lại các tính trạng ở P.