Giáo án Ngữ văn 9 - Trường THCS Thống Nhất

ối)
- ấy là nôi câu 4 với câu 5 ( phép lặp ngữ )
- lỗ hổng ở câu 4 và câu 5 ( phép lặp ngữ )
-Thông minh câu 5 nối với câu 1 phép lặp từ ngữ )
* Hoạt động 4: Hướng dẫn hoạt động nối tiếp. ( 2’)
-Hoàn thành bài tập .
-Chuẩn bị bài Liên kết câu (phần luyện tập)
@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@
Ngày soạn: / 1 /2010 Ngày giảng:9A1: / 1 /2010 
 9A2: / 1 /2010
TIẾT 111. LIÊN KẾT CÂU VÀ LIÊN KẾT ĐOẠN VĂN
 ( LUYỆN TẬP )
A. Mục tiêu cần đạt :
Học song bài này học sinh cần nắm được:
1.Kiến thức.
-Ôn tập củng cố các kiến thức đã học về liên kết câu và liên kết đoạn văn.
2.Kĩ năng:
-Rèn luyện kĩ năng phân tích liên kết văn bản và sử dụng các phép liên kết khi viết văn bản.
 3.Thái độ:
-Học sinh luôn có ý thức vận dụng lý thuyết về liên kết câu, đoạn văn để tạo lập văn bản.
B. Chuẩn bị .
-Giáo viên: Chuẩn bị bảng phụ.
-Học sinh: Chuẩn bị bài theo hướng dẫn của giáo viên.
C. Tiến trình tổ chức các hoạt động..
* Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ. ( 10 ’)
? Trình bày các phương pháp liên kết câu, trong đoạn văn và văn bản?
* Hoạt động 2: Khởi động. ( 1’)
Tiết trước chúng ta đã tìm hiểu phép liên kết câu trong đoạn văn, và văn bản. Để giúp các em biết sử dụng phép liên kết trong đoạn văn, bài văn chúng ta cùng làm một số bài tập.
* Hoạt động 3: Bài mới. ( 32’)
Hoạt động của
giáo viên
Hoạt động của H/S
Nội dung cần đạt
GV đọc đoạn văn a, b,c,d trích sgk/49
? Chỉ ra phêp liên kết câu và liên kết đoạn văn trong các phần trích?
GV nhận xét phần trình bày của học sinh
GV nêu yêu cầu bài tập
? Tìm những cặp từ trái nghĩa phân biết đặc điểm thời gian vật lí và thời gian tâm lí giúp cho hai câu văn ấy liên kết chặt chẽ với nhau?
GV khái quát nhận xét
? Hãy chỉ ra lỗi về liên kết nội dung trong những đoạn trích sau và nêu cách sửa?
GV nêu yêu cầu bài tập hướng dẫn học sinh thực hiện.
? Chỉ ra và nêu cách sửa các lỗi về liên kết hình thức trong nhưng đoạn văn?
GV khái quát hệ thống các bài tập luyện tập 
- Nghe
-T. luận nhóm
- Đại diện trả lời
- Nghe
- Làm độc lập
- Trình bày
-Thảo luận
-Thảo luận
-Nghe, ghi
1. Bài tập: Các đoạn văn : SGK/49
- Đoạn a: Phép lặp, liên kết câu trường học
+ Phép thế liên kết đoạn văn nhu thế
- Đoạn b:
+ Liên kết câu = phép lặp: văn nghệ
+Phép lặp liên kết đoạn văn văn nghệ, sự sống
 - Đoạn c:
+ Liên kết câu bằng phép lặp thời gian, con người
- Đoạn d: phép liên kết câu bằng từ trái nghĩa yếu đuối- mạnh; hiền lành - ác.
2. Bài tập 2/50
- Cặp từ trái nghĩa: thời gian vật lí - thời gian tâm lí
- vô hình - hữu hình
- giá lanh - nóng bỏng
- thẳng tắp - hình tròn 
- đều đặn - lúc nhanh lúc chậm.
 3. Bài tập 3/50
a. Lỗi về liên kết nội dung : các câu không phục vụ chủ đề chung của đoạn văn.
Chữa: thêm một số từ ngữ hoặc câu để thiết lập nên liên kết chủ đề giữa các câu
Ví dụ: Cắm đi một mình trong đêm. Trận địa đại đội 2 của anh ở phía bãi bồi bên một dòng sông. Anh chợt nhớ hồi đầu mùa lạc hai bố con anh chùng viết đơn xin ra mặt trận. Bây giờ , mùa thu hoạch lạc đã vào chặng cuối.b. Lối về liên kết nội dung: Trật tự của các sự việc nêu trong các câu không hợp lí.
Chữa: Thêm trạng ngữ chỉ thời gian vào câu 2 để làm rõ mối quan hệ thời gian giữa các sự kiện 
Ví dụ: Suốt hai năm anh ốm nặng, chị làm quần quật...
4. Bài tập 4/51
* Lỗi liên kết về hình thức.
a. Lỗi dùng từ ở câu 2 và câu 3 không thống nhất
Cách sửa: Thay đại từ nó bằng đại từ chúng.
b. Lỗi : từ văn phòng và từ hội trường không cùng nghĩa với nhau trong trường hpự này.
* Cách sửa: Thay từ hội trường ở câu 2 bằng từ văn phòng.
* Hoạt động 4: Hướng dẫn hoạt động nối tiếp. ( 2’)
- Yêu cầu học sinh tìm các đoạn văn trong văn bản Tiếng nói của văn nghệ tìm các biện pháp liên kết câu, liên kết đoạn văn.
- Chuẩn bị bài Con cò
@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@
Ngày soạn: / 1 /2010 Ngày giảng:9A1: / 1 /2010 
 9A2: / 1 /2010
Bài 22: Văn bản: CON CÒ
 (Chế Lan Viên)
Tiết 112: Hướng dẫn đọc thêm
A. Mục tiêu cần đạt: 
Học song bài này học sinh cần nắm được:
1.Kiến thức.
- Giúp học sinh cảm nhận được vẻ đẹp và ý nghĩa của hình tượng con cò trong bài thơ được phát triển từ những câu hát ru xưa để ngợi ca tình mẹ và những lời ru.
-Thấy được sự vận dụng sáng tạo ca dao của tác giả và những đặc điểm về hình ảnh thể thơ, giọng điệu của bài thơ.
2.Kĩ năng.
- Rèn kĩ năng cảm thụ và phân tích thơ, đặc biệt là những hình tượng thơ được sáng tạo bằng liên tưởng, tưởng tượng.
3.Thái độ.
- Học sinh biết trân trọng yêu quí tình cảm của mẹ.
B. Chuẩn bị:
- Giáo viên: Chuẩn bị nội dung lên lớp.
- Học sinh: Đọc bài trả lời các câu hỏi sách giáo khoa và gợi ý của giáo viên.
C. Tiến trình tổ chức các hoạt động.
* Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ. ( 5’)
? Thái độ của nhà thơ La Phông-ten đối với cừu non và chó sói như thế nào?
A. Đáng thương
B.Đáng ghét
C. Vừa đáng thương, 
vừa đáng ghét
D. Không đáng thương cũng chẳng đáng ghét
* Hoạt động 2: Giới thiệu bài. ( 2’)
Tình mẹ con tình mẫu tử thiêng liêng cao quý nhưng gần gũi đối với con người. Đã từ lâu hình tượng đó đã trở thành đề tài cho thi ca, nhạc họa đông tây kim cổ mà không bao giờ thôi quyến rũ người đọc. Chế Lan Viên đã góp thêm tiếng nói độc đáo và đặc sắc của mình vào đề tài trên bằng cách phát triển những câu ca dao quen thuộc nói về con cò để ca ngợi tình mẹ và lời ru đối với cuộc sống của con người Việt Nam. Để hiểu được cảm xúc đó chúng ta cùng tìm hiểu bài.
* Hoạt động 3: Bài mới. ( 36’)
Hoạt động của
giáo viên và học sinh
Nội dung cần đạt
GV yêu cầu học sinh theo dõi chú thích dấu * SGK.
? Nêu một vài nét chính về tác giả, tác phẩm?
GV nêu khái quát.
GV nêu yêu cầu đọc: Giọng thủ thỉ tâm tình như lời ru, chú ý các điệp từ , điệp ngữ, những câu cảm, câu hỏi như là lời đối thoại.
GV đọc, giáo viên yêu cầu H/S đọc.
GV yêu cầu học sinh theo dõi chú thích 1 SGK.
? Bài thơ được viết theo thể thơ nào?Em hãy nêu đặc điểm của thể thơ đó?
? Bài thơ có bố cục mấy phần?
Nội dung của từng phần?
? Em có nhận xét gì về bố cục của bài thơ?
GV định hướng học sinh tìm hiểu văn bản.
GV yêu cầu học sinh đọc đoạn 1 từ đầu đến con ngủ chẳng phân vân.
GV đọc lai 4 câu thơ đầu.
? Bốn câu thơ đầu nêu lên ý nghĩa gì? Tại sao tác giả lại viết trong lời hát của mẹ có cánh cò đang bay?
GV yêu cầu học sinh đọc đoạn thơ còn lại của phần 1.
GV yêu cầu học sinh theo dõi chú thích 1.
? Hình ảnh con cò hiện ra từ những câu ca dao con cò bay la... con cò Đồng Đăng như thế nào?
? Ở đây tác giả đã vận dụng ca dao đưa vào câu thơ như thế nào?
? Cách vận dụng ca dao như thế có ý nghĩa gì?
? Như vậy h/ả con cò trong các câu ca dao gợi khung cảnh thế nào?
? H/ả con cò trong bài ca dao con cò đi ăn đêm gợi cho người đọc liên tưởng đến điều gì?
GV liên hệ với câu thơ của Tú Xương Lặn lội thân cò khi quãng vắng...
GV đọc các câu thơ Con có mẹ...ngủ yên, ngủ yên... phân vân.
 ? Qua lời ru của mẹ hình ảnh con cò đến với tâm hồn trẻ con như thế nào?
GV: đây chính là khởi nguồn cho con đường đi vào thế giới tâm hồn con người của những lời ru xưa.
? Như vậy trong lời ru thứ nhất người mẹ muốn nói với con điều gì? ý nghĩa biểu tượng của h/ả con cò?
GV: Người mẹ coi con như những con cò đáng thương trong ca dao, người mẹ thương con mình bé dại chưa biết gì về cuộc đời vất vả gian nan. Nên không chỉ khuyên con mà người mẹ còn gieo vào lòng con một niềm tin vào cụôc đời Sữa mẹ nhiều con ngủ chẳng phân vân.
GV khái quát hết tiết 1.
Gv yêu cầu học sinh đọc đoạn 2.
? Sau khi nói về cụôc đời vất vả, nhọc nhằn của ngày xưa người mẹ đã nói với con điều gì về hình ảnh con cò?
? Em hãy lấy dẫn chứng minh họa ?
? Hình ảnh con cò được nhà thơ liên tưởng, tưởng tượng phong phú sự liên tưởng đó có tác dụng gì?
? Hình ảnh con cò trong phần 2 đã gợi nên ý nghĩa biểu tượng gì?
GV đọc khổ thơ cuối.
? ở phần thứ 3 người mẹ nói thêm điều gì với con?
? Em cảm nhận được gì từ lời thơ trên ?
GV: đây là câu thơ mang phong cách riêng của Chế lan Viên đậm chất triết lí. Nhà thơ đã khái quát một quy luật của tình cảm, tình mẫu tử có ý nghĩa bền vững.
? Hình tượng con cò lúc này mang ý nghĩa biểu tượng là gì?
? Qua h/ả thơ trên nhà thơ muốn gửi gắm điều gì?
GV khái quát
? Hình tượng con cò qua ba phần đã biến đổi như thế nào về ý nghĩa biểu tượng của nó?
? Theo em chủ đề của bài thơ là gì?
? Em hãy nêu những nhận xét về đặc điểm nghệ thuật của bài thơ?
? Cảm nhận của em về ý nghĩa triết lí của bài thơ?
GV khái quát yêu cầu h/s đọc ghi nhớ.
GV hướng dẫn h/s viết đoạn văn.
I.Đọc - tiếp xúc văn bản.
* Tác giả, tác phẩm.
- Chế Lan Viên ( 1920-1989) là nhà thơ xuất sắc của nền thơ hiện đại Việt Nam, ông có những đóng góp quan trọng cho thơ ca dân tộc ở thế kỉ XX. Thơ ông có phong cách nghệ thuật rõ nét và độc đáo. Đó là phong cách suy tưởng triết lý, đậm chất trí tuệ và tính hiện đại.
-Con cò là bài thơ thể hiện khá rõ nét phong cách nghệ thuật của Chế Lan Viên.
* Đọc.
* Từ khó.
-Sách giáo khoa
* Cấu trúc văn bản.
-Bài thơ được viết theo thể thơ tự do, các câu dài ngắn khác nhau theo mách cảm xúc của bài thơ, không hạn định số câu số chữ, không theo luật lệ nào.
 * Bố cục: Ba phần
- Phần 1: từ đầu đến con ngủ chẳng phân vân Hình ảnh con cò qua lời ru của mẹ thời thơ ấu.
- Phần 2: tiếp đến hơi mát câu văn - Hình ảnh con cò và lời ru của mẹ trên những chặng đường đời của mỗi con người.
- Phần 3: còn lại - từ h/ả con cò suy ngẫm triết lí về ỹ nghĩa của lời ru và tình mẹ đối với cuộc đời con người.
- Bố cục của bài thơ cho thấy tứ thơ xuất hiện và phát triển từ h/ả con cò trong ca dao, trong lời ru của mẹ. Con cò trở thành h/ả biểu tượng của tình mẹ.
II. Đọc - Hiểu văn bản.
1.Hình ảnh con cò qua những lời ru bắt đầu đến với tuổi ấu thơ.
-Bốn câu thơ là lời giới thiệu vào bài một cách tự nhiên hợp lí qua lời ru của mẹ .
-Cách viết trong lời ru của mẹ có cánh cò đang bay thể hiện lời ru con gắn với cánh cò bay, lời ru thấm vào tâm hồn trẻ, tự nhiên âu yếm.
- Con cò bay lả, bay la, con cò Đồng Đăng, con cò cổng Phủ...
- Tác giả chỉ lấy vài chữ trong trong mỗi câu ca dao.
-> Mỗi câu được nhắc nhằm gợi nhớ các câu ca dao khác.
- Gợi tả khôn