Giáo án Ngữ văn 9 - Tiết 37

Ngày soạn: 11/ 10/ 2013
Ngày giảng: 14/ 10/ 2013
Bài 8
Tiết 37. Văn bản: Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga
(Trích Truyện Lục Vân Tiên)
Nguyễn Đình Chiểu
I. Mục tiêu cần đạt
1. Mục tiêu chung
	- Hiểu và lí giải được vị trí của tác phẩm truyện Lục Vân Tiên và đóng góp của Nguyễn Đình Chiểu cho kho tàng văn học dân tộc.
	- Nhận biết và hiểu được giá trị nội dung và nghệ thuật của một đoạn trích trong tác phẩm truyện Lục Vân Tiên.
	- Có ý thức tìm hiểu về các danh nhân văn hóa và thêm yêu quý các vị tiền bối cách mạng.
2.Trọng tâm kiến thức, kĩ năng
a.Kiến thức
	- Những hiểu biết bước đầu về tác giả Nguyễn Đình Chiểu và tác phẩm Truyện Lục Vân Tiên.
	- Thể loại thơ lục bát truyền thống của dân tộc qua tác phẩm Truyện Lục Vân Tiên.
	- Những hiểu biết bước đầu về nhân vật, sự kiện, cốt truyện trong tác phẩm Truyện Lục Vân Tiên.
	- Khát vọng cứu người, giúp đời của tác giả và phẩm chất nhân vật Lục Vân Tiên và Kiều Nguyệt Nga
b. Kĩ năng
	- Biết đọc- hiểu một đoạn trích truyện thơ.
	- Nhận diện và hiểu được tác dụng của các từ địa phương Nam Bộ được sử dụng trong đoạn trích.
	- Hiểu và Cảm nhận được vẻ đẹp của hình tượng nhân vật lí tưởng theo quan niệm đạo đức mà Nguyễn Đình Chiểu đã khắc họa trong đoạn trích.
II. Chuẩn bị
GV: Tích hợp: tiếng Việt: trau dồi vốn từ.
HS: Đọc và trả lời các câu hỏi sgk.
III. Phương pháp/ kĩ thuật dạy học
 Đọc sáng tạo( giao nhiệm vụ); Phân tích và bình giảng, nêu vấn đề, thảo luận nhóm ( đặt câu hỏi, động não, chia nhóm)
IV. Các bước lên lớp
1. Tổ chức: Lớp 9a lớp 9b:
2. Kiểm tra (15’)
H. Chép 6 câu thơ đầu bài thơ: Kiều ở lầu Ngưng Bích và nêu giá trị nghệ thuật và nội dung của văn bản?
Nghệ thuật: miêu tả nội tâm nhân vật, bút pháp tả cảnh ngụ tình đặc sắc, sử dụng từ ngữ gợi cảm
Nội dung: Tâm trạng buồn và cô đơn của Kiều, tấm lòng hiếu thảo và chung thủy của Kiều.
 - HS làm bài- GV thu bài về chấm
3. Tiến trình tổ chức các hoạt động
HD 1. Khởi động ( 1’)
 Nguyễn Đình Chiểu nhà thơ lớn có hoàn cảnh đặc biệt nhưng ông đã vượt qua tất cả đé sống một cuộc đời trong sạch, sáng tạo, đáng khâm phục. Chúng ta hãy đến với tác phẩm của ông để hiểu thêm về ông.
Hoạt động của thầy và trò
T/g
Nội dung
HĐ2.Đọc thảo luận chú thích
* Mục tiêu
- Những hiểu biết bước đầu về tác giả Nguyễn Đình Chiểu và tác phẩm Truyện Lục Vân Tiên.
 - Thể loại thơ lục bát truyền thống của dân tộc qua tác phẩm Truyện Lục Vân Tiên.
 - Những hiểu biết bước đầu về nhân vật, sự kiện, cốt truyện trong tác phẩm Truyện Lục Vân Tiên.
* Cách tiến hành
- GV cho HS đọc phần chú thích *SGK.
- 2HS đọc
H. Nêu những hiểu biết của em về nhà thơ Nguyễn Đình Chiểu?
- HS thảo luận nhóm 5'
- Các nhóm báo cáo:
- GV chốt nội dung chính, HS ghi.
- Ông dù ở cương vị nào cũng làmviệc hết mình và nêu cao tấm gương cho đời.Một hình ảnh còn lưu truyền khi ông mất, cả cánh đồng Ba Tri dợp trắng khăn tang của các thế hệ học trò. Là một thầy thuốc ông không tiếc sức mình cứu nhân độ thế:
 Giúp đời chẳng vụ tiếng tiếng danh
Chẳng màng của lợi, chẳng ganh ghé tài. ( Ngư tiều vấn đáp y thuật)
Nguyễn Đình Chiểu làm thơ để khích lệ tinh thần chiến đấu như Chạy Tây, Xúc cảnh, Văn tế nghĩa sĩ…
- Thực dân Pháp muốn mua chuộc ông bằng cách giúp đỡ ông nhưng ông đều từ chối.
H. Hãy cho biết đặc điểm thể loại của truyện Lục Vân Tiên?
H*. Truyện Lục Vân Tiên có kết cấu như thế nào?
- Theo kiểu truyền thống của loại truyện phương Đông, nghĩa là theo từng chương hồi, xoay quanh diễn biến cuộc đời nhân vật chính:
 Chuyện nàng xin hãy còn lâu
Chuyện chàng xin nối thứ đầu chép ra
…Đoạn này đến thứ Nguyệt Nga…
- Truyện viết ra nhằm mục đích trực tiếp là truyền dạy đạo lí làm người:
+ Xem trọng tình nghĩa giữa con người với con người trong xã hội.
+ Đề cao tính nghĩa hiệp,sẵn sàng cứu khốn phò nguy.
+ Thể hiện khát vọng của nhân dân huớng tới lẽ công bằng và những điều tốt đẹp trong cuộc đời.
- GV yêu cầu HS tóm tắt ngắn gọn 4 phần trong sgk.
- HS tóm tắt, Gv chốt nội dung chính
38’
I. Đọc và thảo luận chú thích
1.Đọc 
2.Thảo luận chú thích
a. Tác giả: Nguyễn Đình Chiểu ( 1822- 1888), ông sinh ở làng Tân Thới , tỉnh Gia Định
a/ Nghị lực sống và cống hiến cho đời.
- Cuộc đời Nguyễn Đình Chiểu có nhiều đau khổ, khó khăn: 26 tuổi đã bị tàn tật, đường công danh bị nghẽn lối, đường tình duyên trắc trở, về quê nhà gặp buổi loạn li. Nguyễn Đình Chiểu đã vượt qua tất cả để sống có ích cho đời: dạy học làm thuốc,sáng tác văn chương. 
 - Là nhà thơ Nguyễn Đình Chiểu để lại cho đời nhiều trang thơ bất hủ, những tác phẩm Chạy Tây, Văn tế nghĩa sĩ Cần Guộc, Lục Vân Tiên, Ngư Tiều y thuật vấn đáp…
b/ Lòng yêu nước và tinh thần chống giặc ngoại xâm.
- Mặc dù mù loà, bệnh tật, gia cảnh khó khăn, nhưng ngay từ khi thực dân Pháp xâm lược ông đã cùng với nhân dân Nam Bộ kháng chiến. Đồng thời viết thơ văn để khích lệ tinh thần của các nghĩa sĩ.
- ông sống trong sạch, thanh cao, giữa tình thương yêu kính trọng của đồng bào cho đến hơi thở cuối cùng.
b. Tác phẩm.
- Đặc điểm thể loại: Truyên Lục Vân Tiên là một truyện thơ Nôm mang tính chất là một truyện để kể nhiều hơn là để đọc để xem.
- Kết cấu: Chương hồi, xoay quanh diễn biến cuộc đời nhân vật chính.
- Tóm tắt
+ Lục Vân Tiên đánh cướp cứu Kiều Nguyệt Nga
+Lục Vân Tiên gặp nạn và được cứu.
+ Kiều Nguyệt Nga gặp nạn va được cứu.
+Đoàn tụ
 4. Củng cố ( 5’)
 GV hệ thống lại bài.
H. Tóm tắt nội dung Lục Vân Tiên?
 5. Hướng dẫn học tập( 1’)
 - Học sinh về nhà học bài, đọc thuộc lòng bài thơ.
 - Chuẩn bị tiếp các phần còn lại trong sgk.