Giáo án Ngữ văn 8 - Lê Thị Nga

Ø riªng ë T¶n §µ kh«ng? Hay cßn cã ai muèn t©m sù n÷a? Ta sÏ t×m hiÓu v¨n b¶n “Nhí rõng” ®Ó hiÓu râ ®iÒu ®ã.
* C¸c ho¹t ®éng:
 Ho¹t ®éng cña GV vµ HS
 KiÕn thøc
GV h­íng dÉn ®äc, ®äc mÉu.
GV gäi HS ®äc phÇn chó thÝch (*).
? Tr×nh bµy nh÷ng nÐt chÝnh vÒ nhµ th¬ ThÕ L÷?
? Ng­êi ta ®· ®¸nh gi¸ nh­ thÒ nµo vÒ t¸c phÈm nµy?
HS ®äc chó thÝch tõ ng÷ khã.
? Theo em, bµi th¬ ®­îc s¸ng t¸c theo thÓ th¬ nµo? cã bè côc nh­ thÕ nµo?
? Bµi th¬ lµ t©m tr¹ng cña ai? §­îc thÓ hiÖn qua mÊy c¶nh?
GV gäi HS ®äc ®o¹n 1
? T©m tr¹ng cña hæ lóc nµy ra sao?
? Cã tõ ng÷ nµo ®Æc biÖt lét t¶ t©m tr¹ng Êy? V× sao em cho lµ ®Æc biÖt?
? V× sao nã c¨m hên cao ®é ®Õn nh­ vËy?
? §iÒu Êy cµng khiÕn cho t©m tr¹ng hæ nh­ thÕ nµo?
? Vµ lóc Êy th¸i ®é cña hæ ®èi víi nh÷ng ng­êi xung quanh nh­ thÕ nµo?
? §iÒu Êy khiÕn hæ quay vÒ víi qu¸ khø. §ã lµ qu¸ khø nh­ thÕ nµo?
GV gäi HS ®äc ®o¹n 2
? Chèn ®¹i ngµn hiÖn lªn trong næi nhí cña con hæ nh­ thÕ nµo?
? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch dïng tõ cña t¸c gi¶?
? Chóa s¬n l©m xuÊt hiÖn trong t­ thÕ nh­ thÕ nµo?
GV: Trªn c¸i ph«ng nÒn nói rõng hõng vÜ ®ã, h×nh ¶nh con hæ hiÖn ra thËt næi bËt víi mét vÎ ®Ñp oai phong, lÉm liÖt. Trong giÊc méng ngµn cña con hæ ta c¶m nhËn nã rÊt tù hµo vµ m·n nguyÖn vÒ t­ thÕ oai hïng, l·m liÖt cña m×nh. Vµ trong giÊc méng ngµn Êy, con hæ cßn nhí vÒ nh÷ng ®iÒu g× n÷a? §Ó biÕt râ ®iÒu ®ã ta t×m hiÓu trong tiÕt häc sau.
I §äc- hiÓu chó thÝch: (15’)
1. §äc:
- 2 HS ®äc, HS kh¸c nhËn xÐt.
2. T¸c gi¶, t¸c phÈm:
 a. T¸c gi¶:
- ThÕ L÷ (1907-1989)- NguyÔn Thø LÔ
Quª: B¾c Ninh.
-Lµ nhµ th¬ tiªu biÓu nhÊt cña phong trµo th¬ míi buæi ®Çu, gãp phÇn ®em l¹i chiÕn th¾ng cho phong trµo th¬ Míi.
- «ng tham gia viÕt truyÖn vµ lµ mét trong nh÷ng ng­êi x©y dùng nÒn kÞch nãi hiÖn ®¹i ë n­íc ta.
- §­îc tÆng gi¶i th­ëng Hå ChÝ Minh vÒ v¨n häc nghÖ thuËt n¨m 2003.
b. T¸c phÈm:
- Lµ mét trong nh÷ng t¸c phÈm hay nhÊt cña phong trµo th¬ Míi.
- Lµ bµi th¬ thµnh c«ng nhÊt cña ThÕ L÷.
3. Chó thÝch, tõ khã: SGK.
4. ThÓ th¬: Tù do, 8 ch÷, vÇn liÒn.
5. Bè côc: Bèn phÇn
PhÇn 1:
- §o¹n 1: t©m tr¹ng cña hæ trong còi s¾t. 
PhÇn 2:
- §o¹n 2+3: Nçi nhí tiÕc oai hïng n¬i rõng th¼m.
PhÇn 3:
- §o¹n 4: UÊt hËn, ch¸n ghÐt thùc t¹i.
PhÇn 4:
- §o¹n 5: Khao kh¸t giÊc méng ngµn.
II. §äc- hiÓu v¨n b¶n: (20’)
1. T©m tr¹ng cña hæ ë v­ên b¸ch thó.
*Thùc t¹i cña hæ:
- GËm, khèi.
 - C¨m hên.
- Sö dông ®éng tõ kÕt hîp víi danh tõ 
-> c¨m hên cã h×nh khèi, kh«ng tan ®­îc-> gÆm nhÊm mét c¸ch uÊt øc, bÊt lùc.
- V× nã lµ chóa tÓ cña mu«n loµi, giê ®©y trë thµnh thø ®å ch¬i, ph¶i chÞu ngang hµng víi gÊu, b¸o dë h¬i, v« t­ lù.
- Ngao ng¸n, n»m dµi chê ngµy tr«i qua-> u sÇu, nhôc nh·.
- Khinh th­êng, chÕ diÔu.
*Qu¸ khø cña hæ:
- Lõng lÉy, oai linh gi÷a chèn ®¹i ngµn.
- Bãng c¶, c©y giµ.
- Giã gµo, hÐt nói.
- L¸ gai, cá s¾c
- ThÐt, d÷ déi.
Nghệ thuật: Sử dụng đéng tõ, tÝnh tõ, danh tõ.
=> To lín, phi th­ßng, bÝ mËt, k× vÜ, l¹ lïng, ghª gím.
=>Trong c¶nh Êy chóa s¬n l©m xuÊt hiÖn.
- B­íc: dâng d¹c, ®­êng hoµng
- L­în tÊm th©n nh­ sãng cuén nhÞp nhµng.
- M¾t qu¾c- mäi vËt im h¬i.
- Vên bãng...
=> T­ thÕ kiªu hïng, lÉm liÖt ,®Çy quyÒn uy.
4.Củng cố: (3’)
- Em hãy đọc lại 2 khổ thơ đầu. 
- Nêu tâm trạng của hổ khi ở vườn bách thú.
5. Dặn dò: (1’)
- T×m hiÓu nh÷ng ®o¹n cßn l¹i.
- §äc thuéc lßng bµi th¬.
 Ngµy so¹n: 31/12/2012
 Ngµy gi¶ng: 2/1/2013
Bµi 19 TiÕt 74
 Nhí rõng 
	(ThÕ L÷)	 
I – MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT
- Biết đọc – hiểu một tác phẩm thơ lãng mạn tiêu biểu của phong trào Thơ mới.
- Thấy được một số biểu hiện của sự đổi mới về thể loại, đề tài, ngôn ngữ, bút pháp nghệ thuật được biểu hiện trong bài thơ.
II – TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG
1. Kiến thức
- Sơ giản về phong trào Thơ mới.
- Chiều sâu tư tưởng yêu nước thầm kín của lớp thế hệ trí thức Tây học chán ghét thực tại, vươn tới cuộc sống tự do.
- Hình tượng nghệ thuật độc đáo, có nhiều ý nghĩa của bài thơ Nhớ rừng.
2. Kỹ năng:
- Nhận biết được tác phẩm thơ lãng mạn.
- Đọc diễn cảm tác phẩm thơ hiện đại viết theo bút pháp lãng mạn.
- Phân tích được những chi tiết nghệ thuật tiêu biểu trong tác phẩm.
III. PHƯƠNG PHÁP, KĨ THUẬT DẠY HỌC:
 Nêu vấn đề , bình giảng, kĩ thuật động não 
IV. CHUẨN BỊ .
 Giáo viên: 
 - Ch©n dung t¸c gi¶
 - Đäc t¸c phÈm,so¹n gi¸o ¸n.
 Học sinh: Đọc bài và soạn bài .
V. TIẾN HÀNH HOẠT ĐỘNG
(1’) 1. ¤n ®Þnh líp
(3’) 2. KiÓm tra bµi cò
 GV kiÓm tra viÖc chuÈn bÞ bµi cña häc sinh.
 §äc thuéc lßng bµi th¬ " Nhớ rừng" cña ThÕ L÷.
 (36’) 3. Bài mới:
* Giíi thiÖu bµi: (1’) 
 Giê tr­íc c¸c em ®· t×m hiÓu t©m tr¹ng cña hæ khi ë v­ên b¸ch thó. Giê häc h«m nay c¸c em sÏ t×m hiÓu tiÕp.
 Ho¹t ®éng cña GV Vµ HS
 Néi dung KiÕn thøc 
GV gäi HS ®äc ®o¹n 3
? T¸c gi¶ ®· kh¾c ho¹ vÎ ®Ñp vµ sù oai vò cña con hæ qua nh÷ng kho¶nh kh¾c nµo?
? Trªn tõng c¶nh ®ã hæ hiÖn lªn nh­ thÕ nµo?
? Em h·y cho mét lêi b×nh vÒ c¶nh Êy?
? Em cã nhËn xÐt g× vÒ nghÖ thuËt t¸c gi¶ sö dông trong ®o¹n th¬ nµy? T¸c dông?
? Ph©n tÝch c¸i hay cña c©u th¬ cuèi ®o¹n?
? Sau giÊc méng ngµn ngät ngµo vµ huy hoµng Êy, ®iÒu g× l¹i trë vÒ trong vÞ chóa s¬n l©m?
? B¹n h·y ®äc ®o¹n th¬ ®ã?
? C¶nh ë v­ên b¸ch thó hiÖn lªn d­íi con m¾t cña hæ nh­ thÕ nµo?
? Em h·y t×m nh÷ng tõ ng÷ thÓ hiÖn ®iÒu ®ã?
? Thùc tÕ v­ên b¸ch thó cã ph¶i ®¸ng ch¸n ®Õn nh­ vËy kh«ng? VËy, v× sao hæ ch¸n?
? Nh÷ng chi tiÕt Êy cã gîi cho em suy nghÜ g× vÒ x· héi ®­¬ng thêi kh«ng?
? Em cã nhËn xÐt g× vÒ giäng ®iÖu cña ®o¹n th¬?
GV: Ch¸n ghÐt thùc t¹i, nhí tiÕc qu¸ khø - ®ã lµ t©m tr¹ng cña hæ. Nh­ng ®iÒu ®ã cã gîi cho em sù liªn hÖ nµo kh«ng?
GV gäi HS ®äc khæ th¬ cuèi.
? Khæ th¬ cuèi thÓ hiÖn ®iÒu g×?
? §iÒu ®Æc biÖt trong cÊu tróc cña khæ th¬ cuèi lµ g×?
? CÊu tróc th¬ Êy cã t¸c dông g×?
? T¹i sao t¸c gi¶ kh«ng nãi th¼ng t©m tr¹ng cña m×nh mµ l¹i m­în lêi con hæ bÞ nhèt ë v­ên b¸ch thó?
? ChÊt l·ng m¹n cña bµi th¬ thÓ hiÖn ë nh÷ng ®iÓm nµo?
II. §äc- T×m hiÓu v¨n b¶n: (25’) 
2. Hæ «m giÊc méng ngµn th©u:
* 4 b×nh diÖn thêi gian.
+ §ªm vµng - tr¨ng tan
+ Ngµy m­a - rung chuyÓn bèn ph­¬ng ngµn.
+ B×nh minh - c©y xanh n¾ng géi.
+ Hoµng h«n - ®á m¸u, mÆt trêi ®ang chÕt.
-> Mét chµng trai, mét thi sÜ m¬ mµng.
-> Mét ®Õ v­¬ng oai phong ®ang lÆng ng¾m giang s¬n.
-> Mét chóa rõng ®ang ru m×nh trong giÊc ngñ.
-> Mét vÞ chóa khao kh¸t chê ®îi bãng ®ªm ®Ó tung hoµnh.
=> Mét vÎ ®Ñp nhiÒu mµu s¾c, h×nh khèi, ®éc ®¸o, léng lÉy.
- HS.
- Giäng ®iÖu hïng tr¸ng, tha thiÕt, dån dËp.
- §iÖp ng÷: “§©u”
=> DiÔn t¶ sù nuèi tiÕc, ®ín ®au vÒ nh÷ng kØ niÖm ªm ®Òm.
- Than «i ! Thêi oanh liÖt nay cßn ®©u.
§o¹n th¬ kÕt thóc b»ng mét lêi than, diÓn t¶ sù ®au ®ín, tuyÖt väng cña chóa s¬n l©m. §ång thêi còng thÓ hiÖn niÒm khao kh¸t cuéc ®êi tù do, mét thÕ giíi cao c¶, phi th­êng cña chóa s¬n l©m.
3. Thùc t¹i ë v­ên b¸ch thó.
- Gän gµng, s¹ch sÏ, ®­îc ch¨m sãc hµng ngµy-> nhµm ch¸n, tÇm th­êng, d· dèi.
- Kh«ng, v× hæ quen vÉy vïng gi÷a chèn ®¹i ngµn nh­ng b©y giê hæ ®ang bÞ mÊt tù do.
- X· héi n­íc ta lóc bÊy giê - mét x· héi ®Çy rÉy bÊt c«ng víi bao ®iÒu lè l¨ng, kÖch cìm.
- Giäng th¬ chÕ giÔu, chª bai, coi th­êng cña mét ng­êi bÞ mÊt tù do nh­ng muèn vù¬t lªn thùc t¹i.
- §ã lµ t©m tr¹ng cña tÊt c¶ ng­êi d©n ViÖt Nam bÞ mÊt n­íc lóc bÊy giê: nhí vÒ qu¸ khø hµo hïng cña d©n téc, ch¸n ghÐt thùc t¹i tï tóng. 
- NiÒm khao kh¸t giÊc méng ngµn cña hæ.
- Më ®Çu vµ kÕt thóc b»ng hai c©u c¶m th¸n, b¾t ®Çu b»ng tõ “hìi”.
- §Èy t©m tr¹ng cña hæ lªn ®Õn ®Ønh cao cña sù ch¸n ng¸n, u uÊt, thÊt väng, bÊt lùc. ChÊp nhËn thùc t¹i b»ng c¸ch trèn ch¹y vµo giÊc méng qu¸ khø.
II. Tæng kÕt(10’) :
- C¸ch diÔn t¶ t©m tr¹ng phï hîp víi bót ph¸p l·ng m¹n.
- Béc lé t©m sù yªu n­íc mét c¸ch kÝn ®¸o, s©u s¾c.
- M¹ch c¶m xóc s«i næi, cuån cuén, d©ng trµo.
- Sö dông h×nh ¶nh mang tÝnh chÊt biÓu t­îng.
- H×nh ¶nh th¬ giµu chÊt t¹o h×nh.
- Ng«n ng÷ giµu nh¹c ®iÖu.
Ghi nhí: HS ®äc.
 (3’) 4. Củng cố: 
* Theo em, ý nµo nãi ®óng nhÊt t©m t­ cña t¸c gi¶ ®­îc göi g¾m trong bµi th¬?
A. NiÒm khao kh¸t tù do m·nh liÖt.
B. NiÒm c¨m phÉn tr­íc cuéc sèng tÇm th­êng, gi· dèi.
C. Lßng yªu n­íc kÝn ®¸o, s©u s¾c.
D. C¶ 3 ý kiÕn trªn.
(1’) 5. Dặn dò: 
 - Häc thuéc lßng bµi th¬ vµ n¾m néi dung, nghÖ thuËt cña bµi th¬.
 - ChuÉn bÞ bµi: C©u nghi vÊn.
 Ngµy so¹n: 3/1/2013
 Ngày gi¶ng:5/1/2013
Bµi 19 TiÕt 75 
 CÂU NGHI VẤN
I – MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT
- Nắm vững đặc điểm hình thức và chức năng chính của câu nghi vấn.
- Biết sử dụng câu nghi vấn phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp.
Lưu ý: học sinh đã học về câu nghi vấn ở Tiểu học.
II – TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG
1. Kiến thức
- Đặc điểm hình thức của câu nghi vấn.
- Chức năng chính của câu nghi vấn.
2. Kỹ năng:
- Nhận biết và hiểu được tác dụng câu nghi vấn trong văn bản cụ thể.
- Phân biệt câu nghi vấn với một số kiểu câu dễ lẫn.
 III. PHƯƠNG PHÁP, KĨ THUẬT DẠY HỌC:
 Nêu vấn đề , phân tích mẫu, kĩ thuật động não 
 IV. CHUẨN BỊ .
 Giáo viên: 
 - So¹n gi¸o ¸n.
 - B¶ng phô.
 Học sinh:ChuÈn bÞ bµi.
V. TIẾN HÀNH HOẠT ĐỘNG
(1’) 1. ¤n ®Þnh líp
(3’) 2. KiÓm tra bµi cò
 GV kiÓm tra viÖc chuÈn bÞ bµi cña häc sinh.
 §äc thuéc lßng bµi th¬ " Nhớ rừng" cña ThÕ L÷. Tr×nh bµy néi dung bµi th¬ b»ng s¬ ®å t­ duy.
 (36’) 3. Bài mới:
 (1’)* Giíi thiÖu bµi: Chóng ta th­êng sö dông c©u nghi vÊn trong giao tiÕp, song cÊu t¹o cña c©u nghi vÊn nh­ thÕ nµo ? Cã kh¸c g× víi c¸c kiÓu c©u kh¸c? H«m nay, chóng ta sẽ t×m hiÓu trong bµi häc nµy. 
 Ho¹t ®éng cña GV Vµ HS
 Néi dung kiÕn thøc
- T×m hiÓu vÝ dô
GV treo b¶ng phô.
? Trong ®o¹n trÝch trªn c©u nµo kÕt thóc b»ng dÊu chÊm hái?
? §ã lµ nh÷ng c©u g×?
? Nh÷ng c©u nghi vÊn cã t¸c dông g×?
? Nh÷ng tõ ng÷ nµo ng­êi ta th­êng dïng ®Ó t¹o c©u nghi vÊn?
? H·y ®Æt c©u nghi vÊn cã tõ: ai, c¸i g×, bao giê, sao?
? Qua ph©n tÝch, em h·y cho biÕt thÕ nµo lµ c©u nghi vÊn?
GV treo b¶ng phô ghi 4 ®o¹n v¨n trong SGK.
? X¸c ®Þnh c©u nghi vÊn trong nh÷ng phÇn trÝch ®ã?
? Nh÷ng ®Æc ®iÓm nµo cho biÕt ®ã lµ c©u nghi vÊn?
? C¨n cø vµo ®©u ®Ó x¸c ®Þnh ®ã lµ nh÷ng c©u nghi vÊn?
? Trong c¸c c©u ®ã, cã thÓ thay tõ “hay” b»ng tõ “hoÆc”®­îc kh«ng? V× sao?
? Cã t