Giáo án môn Ngữ văn lớp 8 - Tuần 15

;Lạc quan, kiên cường chấp nhận nguy nan trên đường tranh đấu.
3.Hai câu luận:
- Bủa tay: mở rộng vòng tay để ôm lấy.
- Kinh tế: kinh bang tế thế trị nước cứu đời
Công việc của người quân tử người anh hùng theo quan niệm đạo nho con người này vẫn ôm ấp hoài bão trị nước cứu đời.
- Câu b
->Nói quá, phép đối, giọng thơ hào sảng, hùng hồn.
->Hình ảnh người anh hùng mang trí lớn cứu nước, cứu dân, tự tin vào sức mình, lạc quan vào sự nghiệp CM.
4. Hai câu kết:
- Thân ấy: Chỉ con người PBC 
- Sự nghiệp: Chỉ sự nghiệp cứu nước mà PBC đang theo đuổi
-> Quan niệm sống của nhà yêu nước. Còn sống còn đấu tranh giải phóng DT. 
->Ngắt nhịp, giọng thơ khẳng định dứt khoát, lời thơ dõng dạc, tràn đầy niềm tin.
-> Chấp nhận mọi nguy nan, vượt gian khổ tin tưởng mãnh liệt vào sự nghiệp yêu nước của mình.
III/ Tổng kết:
1. Nghệ thuật: -Viết theo thể thơ truyền thống 
-Xây dựng hình tượng người chí sĩ cách mạng với khí phách kiên cường, tư thế hiên ngang, bất khuất.
-Lưạ chọn sử dụng ngôn ngữ để thể hiện khẩu khí rắn rỏi, hào hùng có sức lôi cuốn mạnh mẽ. 
2. Ý nghĩa : 
- Vẻ đẹp và tư thế của người chí sĩ cách mạng Phan Bội Châu trong hoàn cảnh ngục tù 
D. Hoạt động tiếp nối( 1' ):
- Học thuộc lòng bài thơ.
- Nắm nội dung và nghệ thuật bài thơ.
-Tập phân tích bài thơ.
- Đọc và chuẩn bị bài: Đập đá ở Côn Lôn Theo câu hỏi SGK 
RÚT KINH NGHIỆM
Ngày soạn: 26/11/2012
Ngày dạy: .................
Tiết 58: Văn bản: ĐẬP ĐÁ Ở CÔN LÔN
	Phan Châu Trinh
A. Môc tiªu cÇn ®¹t.
* MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT:
- Thấy được đóng góp của nhà chí sĩ cách mạng Phan Châu Trinh cho nền văn học Việt Nam đầu thế kỉ XX .
- Cảm nhận dược vẽ đẹp hình tượng người chí sĩ yêu nước được khắc họa b ằng bút pháp nghệ thuật lãng mạn , giọng điệu hào hùng trong một tác phẩm tiêu biểu của Phan Châu Trinh.
*II.TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG:
1. Kiến thức:
 -Sự mở rộng kiến thức về văn học cách mạmg đầu thế kỉ XX.
 -Chí khí lẫm liệt , phong thái đàng hoàng của nhà chí sĩ yêu nước Phan Châu Trinh.
 -Cảm hứng hào hùng , lãng mạng được thể hiện trog bài thơ.
2. Kĩ năng:
 -Đọc –hiếu văn bản thơ văn yêu nước viết theo thể thơ thất ngôn bát cú Đường luật .
 - Phân tích được vẽ đẹp hình tượng nhân vật trũ tình trong bài thơ .
 -Cảm nhận được giọng điệu , hình ảnh trong bài thơ.
3. Th¸i ®é: BiÕt ¬n tr©n träng nh÷ng nhµ yªu nước tiÒn bèi nh­ Phan Béi Ch©u, Phan Ch©u Trinh... 
B.ChuÈn bÞ 
1. Gi¸o viªn: So¹n bµi theo yªu cÇu 
2. Häc sinh: ChuÈn bÞ bµi theo h­íng dÉn
C.TiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng.
* Ho¹t ®éng 1: KiÓm tra bµi cò( 3') 
? §äc thuéc lßng bµi th¬ vµo nhµ ngôc Qu¶ng §«ng c¶m t¸c vµ nªu c¶m nhËn cña em h×nh ¶nh ngêi chiÕn sÜ yªu n­íc trong bµi th¬?
* Ho¹t ®éng 2: Giíi thiÖu bµi( 1') 
Trong tiÕt häc tr­íc chóng ta ®· t×m hiÓu khÝ ph¸ch hiªn ngang, phong th¸i ung dung ®­êng hoµng vượt lªn trªn c¶nh tï ngôc khèc liÖt cña nhµ chÝ sÜ yªu n­íc Phan Béi Ch©u. H«m nay c« cïng c¸c em ®i t×m hiÓu mét bøc ch©n dung cña nhµ C¸ch m¹ng yªu n­íc míi qua bµi th¬ “§Ëp ®¸ ë C«n L«n” .
* Ho¹t ®éng 3: Bµi míi( 40')
Ho¹t ®éng cña GV vµ HS
Néi dung cÇn ®¹t
- GV cho häc sinh ®äc chó thÝch dÊu *
? Nªu hiÓu biÕt cña em vÒ tg Phan Ch©u Trinh?
- GV: PCT còng nh PBC lµ nhµ nho yªu n­íc nhµ c¸ch m¹ng lín cña n­íc ta ®Çu ThÕ kû XX. Nh­ng chñ tr­¬ng ®­êng lèi cøu n­íc cña «ng tr­íc hÕt dùa vµo n­íc Ph¸p ®Ó lËt ®æ nÒn qu©n chñ PKVN, ®em l¹i d©n chñ cho ®ång bµo, råi tõ ®ã x©y dùng ®Êt n­íc tù do, ph¸t triÓn.
( Cßn PBC chñ tr­¬ng §«ng du, dùa vµo NhËt B¶n ®Ó ®¸nh ph¸p dµnh ®éc lËp DT lµ nhiÖm vô quan träng tr­íc m¾t) Tuy chñ tr­¬ng kh¸c nhau nh­ng hai «ng lµ b¹n th©n, lµ ®ång chÝ cña nhau, rÊt kh©m phôc tµi n¨ng vµ chÝ khÝ cña nhau.
Sau vô chèng thuÕ ë trung kú 4/1908 PCT cïng víi nhiÒu nh©n sÜ yªu n­íc kh¾p B¾c Trung kú bÞ TDP ®¸nh b¾t vµ ®µy ra C«n L«n ( C«n §¶o) mét hßn ®¶o nhá ë miÒn §N n­íc ta, n¬i TDP chuyªn lµm chç ®µy ¶i tï nh©n yªu n­íc CM ViÖt Nam.
Bµi th¬ §Ëp ®¸ ë C«n L«n b»ng ch÷ n«m ®­îc viÕt trong thêi gian nµy
- GV nªu y/c ®äc: 
- GV ®äc mÉu
- HS ®äc nèi tiÕp.
- GV nhËn xÐt phÇn ®äc cña häc sinh.
- GV cho h/s gi¶i nghÜa c¸c tõ khã 4,5,6
? HiÓu nh­ thÕ nµo vÒ h×nh thøc lao ®éng ®Ëp ®¸ ®­îc nãi ®Õn trong bµi?
? Bµi ®­îc viÕt theo thÓ th¬ nµo? ®Æc ®iÓm cña thÓ th¬?
? Nh©n vËt tr÷ t×nh trong bµi th¬ ?
? C¨n cø vµo chó thÝch SGK, th× ng­êi ®Ëp ®¸ ë ®©y liªn quan nh­ thÕ nµo ®Õn t¸c gi¶ bµi th¬?
? Nh©n vËt tr÷ t×nh ®­îc biÓu hiÖn trong nh÷ng néi dung nµo cña bµi th¬?
? Trong hai ph­¬ng thøc TS vµ BC cña VB nµy, ph­¬ng thøc nµo lµ chÝnh ph­¬ng thøc nµo lµ yÕu tè tham gia?
? H·y x¸c ®Þnh ph­¬ng thøc biÓu ®¹t trong tõng phÇn néi dung VB?
- GV: §äc bèn c©u th¬ ®Çu.
? Em h×nh dung c«ng viÖc ®Ëp ®¸ cña ng­êi tï C«n §¶o lµ mét c«ng viÖc nh­ thÕ nµo?
? Lêi th¬ më ®Çu nh¾c ®Õn côm tõ “Lµm trai” em biÕt nh÷ng c©u th¬ nµo cã hai tõ trªn?
- GV: Lµm trai quan niÖm nh©n sinh truyÒn thèng, lµ lßng kiªu h·nh, lµ ý chÝ tù kh¼ng ®Þnh cña ng­êi ®µn «ng, ngêi trai thêi lo¹n, lµ kh¸t väng cao c¶, phi th­êng.
? Cã ý kiÕn cho r»ng 4 c©u ®Çu cã hai líp nghÜa . H·y t×m hai h×nh ¶nh cã hai líp nghÜa ®ã vµ ph©n tÝch gi¸ trÞ nghÖ thuËt cña chóng?
? NÐt ®Æc s¾c vÒ nghÖ thuËt cña lêi th¬ nµy lµ g×?
? Theo em ®iÒu mµ t¸c gi¶ muèn göi g¾m th«ng qua nh÷ng biÖn ph¸p nghÖ thuËt trªn lµ g×?
? Nªu c¶m nhËn cña em vÒ h×nh ¶nh ng­êi tï qua bèn c©u th¬ ®Çu? 
GV: Bèn c©u th¬ ®Çu ®· kh¾c ho¹ h×nh ¶nh ng­êi tï c¸ch m¹ng thËt Ên t­îng, trong t­ thÕ ng¹o nghÔ v­¬n cao tÇm vò trô, biÕn mét c«ng viÖc lao ®éng c­ìng bøc hÕt søc nÆng nhäc,vÊt v¶ thµnh mét c«ng viÖc chinh phôc thiªn nhiªn dòng m·nh cña con ngêi cã søc m¹nh thÇn kú nh­ mét dòng sÜ thÇn tho¹i. C©u th¬ ®· dùng mét tî­ng ®µi uy nghi vÒ ngêi anh hïng víi khÝ ph¸ch hiªn ngang, lÉm liÖt, sõng s÷ng gi÷a ®Êt trêi.
- GV cho h/s ®äc 4 c©u th¬ cuèi
? Tõ c¸c chó thÝch 4,5. Em hiÓu nh÷ng c¶m nghÜ nµo cña con ng­êi ®­îc biÓu hiÖn trong hai c©u luËn?
? Ph©n tÝch nghÖ thuËt ®èi trong hai c©u th¬?
? T¸c dông cña phÐp ®èi? PhÈm chÊt cao quý nµo cña ng­êi tï ®­îc kh¾c ho¹ ë ®©y?
? H×nh ¶nh “kÎ v¸ trêi” gîi cho em nhí tíi mét huyÒn tho¹i d©n gian nµo?
? Tù thÊy m×nh lµ kÎ v¸ trêi lì b­íc ë ®©y, ®iÒu ®ã cho thÊy con ng­êi ë ®©y nghÜ g× vÒ b¶n th©n m×nh ?
? NÐt ®Æc s¾c nghÖ thuËt cña hai c©u kÕt lµ g×?
? CÊu tróc ®èi lËp cña lêi th¬ nh÷ng kÎ v¸ trêi ( viÖc lín) viÖc con con( viÖc nhá män ) cã ý nghÜa g×?
? NhËn xÐt vÒ ®Æc s¾c nghÖ thuËt cña VB?
? Bµi th¬ ®· lµm hiÖn lªn nh÷ng phÈm chÊt nµo cña ng­êi tï yªu n­íc ?
? Tõ ®ã em hiÓu thªm nh÷ng ®iÒu cao quý nµo vÒ con ng­êi PCT còng nh­ nh÷ng nhµ yªu n­íc VN trong nh÷ng n¨m ®Çu thÕ kû XX?
- GV kh¸i qu¸t
? Rót ra nh÷ng nÐt chung cña hai bµi th¬ vÒ t­ t­ëng vµ nghÖ thuËt?
I. §äc-TiÕp xóc v¨n b¶n.
*T¸c gi¶, t¸c phÈm
*§äc.
§äc phÊn chÊn tù tin, c©u1, 2, 3, 4 nhÞp 2 / 2/ 3
*Chó thÝch.
* T×m hiÓu cÊu tróc v¨n b¶n
- §Ëp ®¸: Mét h×nh thøc lao ®éng nÆng nhäc ë C«n §¶o, bän cai ngôc b¾t c¸c tï nh©n vµo nói khai th¸c ®¸, ®Ëp ®¸ héc, to thµnh m¶ng, nh÷ng viªn nhá ®Ó lµm ®­êng.
-ThÓ th¬ thÊt ng«n b¸t có ®­êng luËt.
- §Æc ®iÓm: 8 c©u 7ch÷, 4 phÇn.
- Nh©n vËt tr÷ t×nh: Ng­êi ®Ëp ®¸ x­ng lµ kÎ lµm trai, kÎ v¸ trêi.
- Ng­êi ®Ëp ®¸ chÝnh lµ PCT, bµi th¬ ®­îc lµm trong lóc «ng cïng c¸c tï nh©n kh¸c bÞ TDP b¾t tï khæ sai.
- C«ng viÖc ®Ëp ®¸( 4 c©u ®Çu ).
- C¶m nghÜ tõ viÖc ®Ëp ®¸( phÇn cßn l¹i)
- Ph­¬ng thøc chÝnh lµ biÓu c¶m cã sù tham gia cña tù sù vµ miªu t¶. 
PhÇn1: tù sù
PhÇn2: BiÓu c¶m.
II. §äc – HiÓu v¨n b¶n
1. Bèn c©u th¬ ®Çu
- C«n ®¶o lµ ®Þa ngôc trÇn gian, n¬i TDP giam cÇm, tra tÊn vµ hµnh h¹ d· man nh÷ng chiÕn sÜ c¸ch m¹ng cña chóng ta.
- §iÒu kiÖn lµm viÖc trªn hßn ®¶o tr¬ träi, gi÷a n¾ng giã biÓn kh¬i, trong chÕ ®é lao tï kh¾c nghiÖt ng­êi ®i ®µy buéc ph¶i lµm c«ng viÖc khæ sai nµy cho ®Õn khi kiÖt søc vµ kh«ng Ýt ng­êi gôc ng·. Hä ph¶i lµm viÖc d­íi sóng ®¹n vµ roi vät cña kÎ thï .
- TÝnh chÊt c«ng viÖc lµ khæ sai cùc kú nÆng nhäc.
- Lµm trai cho ®¸ng nªn trai.
Xuèng ®«ng ®«ng tÜnh lªn ®oµi ®oµi tan.
 ( Ca dao)
Lµm trai ®óng ë trong trêi ®Êt
Ph¶i cã danh g× víi nói s«ng.
 ( NguyÔn Tr·i)
§· sinh lµm trai còng ph¶i khác ®êi.
 ( Phan Béi Ch©u)
- H×nh ¶nh: X¸ch bóa ®¸nh tan...
-Líp nghÜa1: nghÜa ®en h×nh ¶nh ng­êi tï ®Ëp ®¸.
- Líp nghÜa 2: NghÜa biÓu tr­ng chØ ng­êi cã chÝ lín lµm nh÷ng c«ng viÖc lín lao ®Ó cøu n­íc.
- Giäng ®iÖu hïng tr¸ng s«i næi, ®éng tõ m¹nh, c¸ch nãi khoa tr­¬ng, ®èi .
=> Gîi t¶ c«ng viÖc ®Ëp ®¸. DiÔn t¶ khÝ ph¸ch hiªn ngang, kiªn cõêng cña con ng­êi.
4. Bèn c©u th¬ cuèi.
-Tù thÊy m×nh cã tÊm th©n dµy d¹n, phong trÇn qua nhiÒu thö th¸ch 
-Tù thÊy m×nh cã tinh thÇn cøng cái kiªn trung, kh«ng sên lßng, ®æi chÝ tr­íc mäi gian lao thö th¸ch.
- NghÖ thuËt ®èi
Th¸ng ngµy- m­a n¾ng: ChØ nh÷ng gian khæ ph¶i chÞu ®ùng kh«ng phaØ mét sím mét chiÒu mµ dµi d»ng dÆc qua nhiÒu n¨m th¸ng.
Th©n sµnh sái – d¹ s¾t son; bao qu¶n - cµng bÒn: th©n cµng dµy d¹n phong trÇn bao nhiªu th× d¹ cµng cøng cái trung kiªn bÊy nhiªu, còng cã nghÜa lµ gian nan ®· t«i luyÖn nªn chÝ khÝ anh hïng cña ng­êi chiÕn sÜ yªu n­íc.
Søc chÞu ®ùng m·nh liÖt vÒ c¶ thÓ x¸c lÉn tinh thÇn cña con ngêi tr­íc thö th¸ch, nguy nan.
- >BÊt khuÊt tr­íc gian nguy, trung thµnh víi lý t­ëng yªu n­íc.
- N÷ oa ®éi ®¸ v¸ trêi.
- Tù hµo kiªu h·nh vÒ c«ng viÖc mµ m×nh ®ang theo ®uæi.
- Xem th­êng viÖc tï ®µy.
- C¸ch nãi khoa tr­¬ng, ®èi.
-Tin t­ëng m·nh liÖt vµo sù nghiÖp yªu n­íc cña m×nh. Coi khinh gian lao, tï ®µy.
III.Tæng kÕt
1. NghÖ thuËt 
- Giäng ®iÖu hµo hïng s¶ng kho¸i, lèi nãi khoa tr­¬ng ­íc lÖ, vËn dông thµnh th¹o nhuÇn nhuyÔn thÓ th¬ thÊt ng«n b¸t có ®­êng luËt.
2. Ý nghĩa
- Hiªn ngang trung thµnh víi lý t­ëng.
-Ng­êi anh hïng chÊp nhËn mäi nguy nan, bÒn gan v÷ng chÝ víi lý t­ëng cøu n­íc cña m×nh.
IV. LuyÖn TËp
- C¶ hai bµi th¬ ®Òu lµ khÈu khÝ cña nh÷ng bËc anh hïng hµo kiÖt khi sa c¬, lì b­íc r¬i vµo vßng tï ®µy.
-VÎ ®Ñp hµo hïng l·ng m¹n cña hä biÓu hiÖn tr­íc hÕt ë khÝ ph¸ch ngang tµng lÉm liÖt ngay c¶ trong thö th¸ch, gian lao cã thÓ ®e do