Giáo án môn Ngữ văn 6 - Tiết 57: Chỉ từ

 Ngày soạn : 
TUAÀN :15 Ngày dạy: 12/11
 Tiết 57: Chỉ từ.
A. Mục tiêu cần đạt.
*KT: Khỏi niệm chỉ từ :nghĩa khỏi quỏt, đặc diểm ngữ phỏp, khả năng kết hợp, chức vụ cỳ phỏp.
*KN : Nhận diện được chỉ từ; sử dụng chỉ từ trong núi , viết.
 *TĐ : - Biết cách dùng chỉ từ trong khi nói , viết.
B. Chuẩn bị
 - GV : Sỏch gv, sgk, giỏo ỏn, bảng phụ
 - HS : SÁch gk, bài soạn
C. Tiến trỡnh dạy học
 I. ổn định tổ chức.
 II. Kiểm tra bài cũ:
 + Số từ là gì ? 
 + Sự giống nhau giữa lượng từ và số từ ? 
 III. Bài mới:
* Giới thiệu bài
* Bài mới: 
Hoạt động 1: Hướng dẫn HS tìm hiểu thế nào là chỉ từ.
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Nội dung cần đạt.
H: Đọc các câu văn trong SGK và trả lời câu hỏi: Các từ in đậm trong các câu trên bổ nghĩa cho những từ nào?
H: So sánh các cách nói sau đây, cho biết cách nói nào cụ thể hơn? Vì sao?
 Ông vua/ ông vua nọ
 Viên quan/ viên quan ấy
 Làng/ làng kia
 Nhà/ nhà nọ
H: Đọc các câu văn trong vớ dụ (P3) và cho biết các từ ấy ( hồi ấy); nọ ( đêm nọ ) có điểm nào giống và khác so với các trường hợp đã phân tích ở trên?
H: Qua các vớ dụ trên , em hãy cho biết chỉ từ là gì?
Hoạt động 2: Tìm hiểu hoạt động của chỉ từ trong câu.
H: Quan sát lại các ví dụ ở mục I, hãy cho biết các chỉ từ trong vớ dụ trên đảm nhiệm chức vụ gì? 
H: Đọc vớ dụ ( P2- SGK 137, 138) tìm các chỉ từ và xác định chức vụ của chúng trong câu?
H: Qua các vớ dụ, hãy rút ra kết luận về hoạt động của chỉ từ trong câu?
 Hoạt động 3: Hướng dẫn luyện tập.
H: Tìm , xác định chức vụ ngữ pháp của chỉ từ trong câu?
Bài tập 2:
H: Thay các cụm từ bằng các chỉ từ thích hợp? Giải thích?
H: Viết một đoạn văn
. Trong đoạn văn đó em có dùng chỉ từ?
Bài tập 3:
H: Nhận xét xem có thể thay thế các chỉ từ trong đoạn văn bằng các từ khác được không ? Vì sao?
- Đọc, xác định, bổ sung
-> Các cụm danh từ có ý nghĩa đầy đủ hơn sau khi được bổ nghĩa bởi các từ : nọ , kia , ấy.
Các từ này đã cụ thể hoá, xác định sự vật rõ ràng trong không gian.
-> Giống: bổ nghĩa cho DT
 Khác : Định vị sự vật trong thời gian.
-> Từ dùng trỏ vào sự vật, xác định vị trí của sự vật trong không gian và thời gian.
-> Đứng sau DT làm phụ ngữ, cùng với phụ ngữ phía trước tạo thành cụm danh từ.
 Đó ( chủ ngữ)
Đấy ( trạng ngữ)
-> Làm phụ ngữ trong CDT, làm CN, TN.
a. ấy ( xác định vị trí sự vật trong không gian – làm phụ ngữ)
b. Đấy, đây ( Định vị sự vật trong không gian- làm CN)
c. Nay- Định vị trong không gian- làm TN
d. Đó- định vị trong thời gian- làm TN.
a. Đến chân núi Sóc-> đó 
( đấy): Tránh lặp từ.
b. Làng bị lửa thiêu cháy-> làng ( ấy)-> câu văn gọn gàng.
->2 HS lên bảng viết
( Dưới lớp hoạt động cá nhân)
-> Không- Trong truyện cổ dân gian không xác định cụ thể về thời gian-> Chỉ từ có thể xác định những SV, thời điểm khó gọi thành tên , giúp người đọc người nghe định vị được thời điểm trong chuỗi SV hay trong dòng thời gian vô tận.
I. Chỉ từ là gì?
1/ Tỡm hiểu ví dụ .
 nọ ( ông vua)
 ấy ( viên quan)
 kia ( làng)
 nọ ( nhà)
2/ Ghi nhớ.
-> Chỉ từ là những từ dùng để trỏ vào SV, xác định vị trí của SV trong không gian và thời gian.
II. Hoạt động của chỉ từ trong câu.
1/ Tỡm hiểu vớ dụ
- Làm phụ ngữ trong cụm danh từ
- Làm chủ ngữ, trạng ngữ.
2/ Ghi nhớ.
III. Luyện tập.
1. Bài tập 1.
2. Bài tập 2.
? Điền vào chỗ trống cho đầy đủ nội dung KN chỉ từ ? 
 Chỉ từ là những từ để trỏ vào ..nhằm xác định .sự vật trong không gian hoặc ..
 Chỉ từ thường làm..trong .... .Ngoài ra chỉ từ còn có thể làm...
D. Hướng dẫn tự học
 - Học thuộc ghi nhớ.
 - Tỡm cỏc chỉ từ trong 1 truyện dõn gian đó học ( tự chọn )
 - Đặt 1 số cõu cú sử dụng chỉ từ
 - Lập dàn ý cho đề bài số 1: luyện tập kể chuyện tưởng tượng.
Đ.RÚT KINH NGHIỆM
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------