Giáo án Lịch sử lớp 8 - Tiết 11, 12: Các nước Anh, Pháp, Mĩ , Đức cuối thế kỷ XIX - Đầu thế kỷ XX

tham lam thuộc địa như các nước ĐQ Tây Âu.
- GV cho HS thảo luận nhóm với câu hỏi.
? Qua việc học lịch sử các ĐQ Anh, Pháp , Đức, Mĩ cuối TK XIX - đầu TK XX em nhận thấy trong sx có chuyển biến ntn?
( Sự cạnh tranh quyết liệt giữa các công ty TB, dẫn đến tình trạng TB lớn “nuốt” TB nhỏ tập trung sx, các tổ chức độc quyền ra đời .....
? Hiện tượng này có sảy ra trước năm 1870 hay ko? ( không ).
? Trước năm 1870 thì sảy ra hiện tượng gì .
( Trước 1870, chỉ có tự do cạnh tranh ở các nước TB ).
- GV cho HS tìm hiểu + quan sát bức tranh hình 32 ( sgk – 43 )
? Quan sát H 32 em hãy cho biết quyền lực của các tổ chức độc quyền ở Mĩ được thể hiện ntn? 
- GV nhận xét – giải thích nội dung bức tranh “ con rắn khổng lồ , có cái đuôi quấn chặt vào trụ sở chính quyền ( nhà trắng cuả Mĩ ), há to mồm đe doạ , nuốt sống người dân ( đối với các nhà tư tưởng TS ở Châu Âu và Mĩ , người phụ nữ tượng trưng cho tự do ).”
+ HS thảo luận với câu hỏi:
? Các công ty độc quyền ra đời có vai trò ntn trong đời sống kinh tế các nước ĐQ.
( Bước sang đầu TK XX các công ty độc quyền chiếm ưu thế và chi phối toàn bộ đời sống kinh tế ở các nước ĐQ. Các công ty độc quyền đã cấu kết chặt chẽ và chi phối nhà nước TS để thống trị và khống chế cuộc sống nd ).
- GVKL: Khác với thời kì trước, bước sang tk XX.
=> Tạo ra chuyển biến quan trọng sự phát triển của CNTB chuyển hẳn sang giai đoạn CNĐQ:
+ Công ty độc quyền là đặc điểm quan trọng đầu tiên của CNĐQ, cho nên giai đoạn này được gọi là giai đoạn CNTB độc quyền.
+ CNĐQ là giai đoạn phát triển cao nhất và cuối cùng của CNTB.
- HS quan sát hình 33 ( sgk-44) + Bản đồ thế giới.
? Bằng kiến thức đã học em hãy ghi tên các thuộc địa của Anh, Pháp, Mĩ, Đức trên lược đồ.
- GV nhận xét, bổ xung đi đến kết luận:
? Em có nhận xét gì về sự phân chia thuộc địa giữ các nước ĐQ.
( Đó là sự phân chia không đều).
? Sự phân chia không đều về thuộc địa giữa các nước ĐQ sẽ xảy ra điều gì.
( Các nước ĐQ ít thuộc địa đòi chia lại thuộc địa => Hậu quả đưa đến ct thế giới thứ 1).
?. Tại sao các nước ĐQ tăng cường xâm chiếm thuộc địa.
- Nền kinh tế các nước ĐQ phát triển mạnh=> nhu cầu về nguyện liệu và thị trường cao buộc các nước ĐQ tăng cường xâm lược thuộc địa.
- Xuất khẩu TB đem lại lợi nhuận cao=> Cần có nhiều thuộc địa.
4. Mĩ (12’)
* Kinh tế.
- Trong những năm cuối TK XIX , kinh tế mạnh, vươn lên đứng đầu thế giới về sx xuấ0t công nghiệp.
( gấp đôi Anh và bằng 1/2các nước tây âu gộp lại ).
- Cuối TK XX , đầu TK XX các công ty độc quyền khổng lồ được thành lập.
+ Vua dầu mỏ- Rốc- Phe- Lơ
+ Vua thép – Moóc- Gan.
+ Vua ôtô - Pho .
=> Chi phối toàn bộ nền kinh tế, chính trị nước Mĩ.
* Chính trị:
- Đối nội: 
+ Mĩ đề cao vai trò tổng thống do 2 đảng : đảng CH và đảng dân chủ thay nhau cầm quyền.
+ Đàn áp bóc lột NDLĐ.
- Đối ngoại: Tăng cường quân sự để xâm chiếm thuộc địa thực hiện ý đồ bá chủ thế giới.
=> CNĐQ Mĩ là CNĐQTD, hiếu chiến.
II. Chuyển biến quan trọng ở các nước đế quốc. (24’)
1. Sự hình thành các tổ chức độc quyền.
- SX công nghiệp phát triển => sự cạnh tranh gay gắt giữa các công ty TB => Tập trung sx vào TB .
=> Các công ty độc quyền ra đời.
Các công ty độc quyền chiếm ưu thế và chi phối toàn bộ đời sống kinh tế – XH ở các nước ĐQ.
2. Tăng cường xâm lược thuộc địa – chuẩn bị chiến tranh chia lại thế giới.
 Từ giữa TK XIX các nước phương tây tăng cường xâm lược thuộc địa.
- Đến đầu TK XX thế giới đã được phân chia xong.
c. Củng cố, luyện tập (3’)
- Nền kinh tế Mĩ phát triển mạnh với việc hình thành các ông “ vua” thâu tóm, chi phối toàn bộ nền kinh tế Mĩ.
- Những nét nổi bật chung của các nước ĐQ. Sự chuyển biến quan trọng đời sống kinh tế và chính sách tăng cường xâm chiếm thuộc địa, gây chiến tranh phân chia lại thế giới.
* Bài tập củng cố bài :
Bài 1: Dưới đây là bảng so sánh về vị trí của các nước Anh, Pháp ,Đức, Mĩ trong sx xuất công nghiệp ở 2 thời điểm: 1870-> 1913.
Hãy điền vào ô trống tên các nước như nội dung đã học.
Vị trí
Năm
Thứ nhất 
Thứ hai
Thứ 3
 Thứ 4
1870
Anh
Pháp
Đức
Mĩ
1913
Mĩ
Đức
Anh
Pháp
Bài 2: Nguyên nhân nào làm cho nền công nghiệp Mĩ phát triển vượt bậc, em hãy khoanh tròn trước câu trả lời em cho là đúng.
a. Tài nguyên thiên nhiên phong phú.
b. Thị trường trong nước rộng lớn.
c. ứng dụng khoa kỹ thuật và hợp lí hoá sx.
d. Thị trường bên ngoài ngày càng mở rộng.
đ. Lợi dụng vốn của châu âu, đất nước hoà bình.
Bài 3: Đặc điểm chung nổi bật trong đời sống kinh tế của các nước Anh, Pháp , Đức , Mĩ cuối TK XIX đầu TK XX là gì. Em hãy đánh dấu X vào ô trống có câu trả lời đúng.
a. Tập trung sx TB .
b. Xuất khẩu TB.
c. Hình thành các công ty độc quyền lớn.
d. Các công ty độc quyền chi phối đời sống kinh tế.
d. hướng dẫn học sinh tự học ở nhà (1’)
- Về nhà học bài đầy đủ, nắm được đặc điểm riêng của từng nước ĐQ và những đặc điểm nổi bật của CNĐQ.
- Bài tập về nhà: 2, 3 ( sgk – 45 ).
Đọc và tìm hiểu nội dung bài mới: Bài 7- Phong trào công nhân quốc tế cuối TK XIX đầu TK XX.
Ngày soạn : 25/10/2009
 Ngày dạy: 28/10/2009
BÀI 7 :PHONG TRÀO CÔNG NHÂN QUỐC TẾ
CUỐI THẾ KỈ XIX- ĐẦU THẾ KỈ XX
TIẾT 12 I- PHONG TRÀO CÔNG NHÂN QUỐC TẾ CUỐI TK XIX - QUỐC TẾ THỨ HAI.
 1 . MỤC TIÊU 
 a. Về kiến thức 
 Giúp học sinh hiểu được:
- Cuối TK XIX đầu TK XX, CNTB chuyển biến mạnh mẽ sang giai đoạn ĐQCN. Mâu thuẫn gay gắt giữa TS và VS đã => các phong trào công nhân phát triển => Quốc tế thứ 2 được thành lập.
- Công lao và vai trò to lớn của Ăng Ghen đối với sự phát triển của phong trào.
b. Về kĩ năng
- Bước đầu hiểu được những nét cơ bản về khái niệm “ chủ nghĩa cơ hội ” ; “ CM dân chủ TS kiểu mới ”.
- Biết phân tích các sự kiện cơ bản của bài bằng các thao tác tư duy lịch sử đúng đắn.
	c. Về thái độ
- Nhận thức đúng đắn về cuộc đấu tranh của g/c VS chống g/c TS vì quyền lợi tự do, vì sự tiến bộ của thế giới.
- Giáo dục tinh thần CM, tinh thần quốc tế vô sản, lòng biết ơn đối với sự lãnh tụ thế giới và niềm tin vào thắng lợi của CM VS.
 2. CHUẨN BỊ CỦA GV & HS
a. Chuẩn bị của GV : - Lược đồ các nước đế quốc và thuộc địa thế kỷ XX.
 - Tư liệu về tình hình kinh tế , chính trị , xã hội của nước Mĩ. 
 - Soạn giáo án
 	b. Chuẩn bị của HS : Đọc và tìm hiểu bài theo câu hỏi SGK
 3. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY (45’)
a. kiểm tra bài cũ (5’)
- Hỏi: Trình bày chính sách đối nội và đối ngoại của Mĩ ?
- Đáp án: 
- Đối nội: 
+ Mĩ đề cao vai trò tổng thống do 2 đảng : đảng CH và đảng dân chủ thay nhau cầm quyền.
+ Đàn áp bóc lột NDLĐ.
- Đối ngoại: Tăng cường quân sự để xâm chiếm thuộc địa thực hiện ý đồ bá chủ thế giới.
=> CNĐQ Mĩ là CNĐQTD, hiếu chiến.
* Giới thiệu bài : Sau thất bại của công xã Pa- ri 1871, phong trào công nhân thế giới tiếp tục phát triển hay tạm lắng xuống ? Sự phát triển của phong trào đã đặt ra yêu cầu gì cho sự thành lập và hoạt động của quốc tế thứ 2.
b. Dạy nội dung bài mới (36’)	 
? Công xã Pa- ri thành lập có ý nghĩa như thế nào?
- Là hình ảnh cuả CĐ mới, XH mới, là sự cổ vũ cuả nd lao động toàn thế giới trong sự nghiệp đấu tranh cho 1 tương lai tốt đẹp hơn.
- Công xã để lại nhiều bài học quí báu: CMVS muốn thắng lợi phải có đảng chân chính lãnh đạo, thực hiện liên minh công nông , phải kiên quyết trấn áp kẻ thù, xây dựng nhà nước của dân , do dân và vì dân.
- GV đặt vấn đề: Vậy phong trào công nhân quốc tế cuối TK XIX diễn ra ntn?
- GV phân tích: 30 năm cuối của TK XIX , do sự phát triển mạnh mẽ của công nghiệp ở các nước TB làm cho g/c VS các nước tăng nhanh về số lượng, chất lượng => mâu thuẫn giữa TS và VS ngày càng trở nên sâu sắc => g/c công nhân đã tiến hành các cuộc đấu tranh chống lại mọi thủ đoạn áp bức bóc lột của g/c TS.
- HS đọc đoạn chữ in nghiêng ( sgk – 46 ).
? Những sự kiện nào chứng tỏ phong trào công nhân thế giới vẫn tiếp tục phát triển trong những năm cuối TK XIX.
+ ở Anh : 1899 những cuộc bãi công lớn nổ ra, đặt biệt là cuộc đấu tranh của công nhân khuân vác Luân - Đôn buộc chủ phải tăng lương.
+ ở Pháp: 1893 công nhân thắng lớn trong bầu cử quốc hội.
+ ở Mĩ: Đầu 1886 nhiều cuộc bãi công nổ ra trong toàn quốc ngày 1/5/1886 hơn 350.000 công nhân đình công xuống đường biểu tình, đòi ngày làm 8h. Đặc biệt là cuộc biểu biểu tình của 40 vạn công nhân Si- Ca- Gô.
- GV giới thiệu H 34: Cuộc biểu tình của công nhân Niu- Oóc ( 1882 ).
? Em có nhận xét gì về cuộc đâú tranh của g/c công nhân cuối TK XIX.
+ Số lượng các phong trào nhiều hơn, lôi cuốn hàng trục nghìn công nhân tham gia.
+ Qui mô và phạm vi đấu tranh lan rộng ở nhiều nước TB.
+ Tính chất: là những cuộc đấu tranh quyết liệt giữa g/c công nhân và g/c TS. Đòi quyền lợi về kinh tế và chính trị.
? So với thời kỳ trước công xã Pa- ri 1871 thì phong trào công nhân quốc tế cuối TK XIX có điểm gì nổi bật.
? Vì sao phong trào công nhân sau thất bại của công xã Pa- ri vẫn phát triển mạnh.
Vì: + Số lượng, chất lượng, ý thức giác ngộ của g/c công nhân tăng nhanh cùng sự phát triển của nền công nghiệp TBCN.
+ Mác và Ăng ghen với uy tín lớn tiếp tục lãnh đạo phong trào.
+ Học thuyết Mác đã thâm nhập vào phong trào công nhân -> ý thức giác ngộ của công nhân lên cao.
- HS đọc thầm đoạn còn lại ( sgk – 47 ).
? Kết quả to lớn nhất mà phong trào công nhân cuối TK XIX đạt được là gì? 
- Ngoài ra còn có 1 số nước: Hà Lan, Đa mạch, Mĩ, Tây ban nha .....
chính đảng của g/c công nhân cũng ra đời
? Sự ra đời của các chính đảng công nhân ở các nước có ý nghĩa gì.
( Đánh dấu sự lớn mạnh của phong trào công nhân các nước TB ).
? Vì sao ngày 1/5 trở thành ngày quốc tế lao động.
+ Ngày 1/5/ 1886 công nhân ở Si – ca- gô đấu tranh thắng lợi buộc chủ TB thực hiện chế độ ngày làm 8h -> chứng tỏ sự đoàn kết của công nhân đã tạo nên sức mạnh giành thắng lợi.
+ Ngày 1/5 hàng năm trở thành ngày quốc tế lao động chính là để thể hiện sự đoàn kết, biểu dương lực lượng, sức mạnh của g/c VS quốc tế.
- GV phân tích: giữa lúc phong trào công nhân thế giới đang phát triển mạnh các tổ chức và đảng công nhân được thành lập thì Các Mác người sáng lập CNXH khoa học, người cổ vũ và tổ chức