Giáo án Lịch sử Lớp 6 - Chương trình cả năm

: Nhà nước Âu Lạc ra đời, đất nước có những thay đổi: Vua, địa điểm đóng đôBộ máy nhà nước không thay đổi song uy quyền nhà vua lớn hơn nhiều.
HS: Đọc 3- SGK
? Từ khi nước Văn Lang thành lập đến trước khi nước Âu Lạc ra đời trải qua bao nhiêu thế kỷ ? Chỉ ra những thay đổi đó ?
HS: Quan sát H 39, 40- SGK 42 với H 31, 33 bài 11.
? Nhận xét về SX nông nhiệp và thủ công nghiệp
GV: - H 39, 40 tiến bộ hơn, kỹ thuật cao hơn -Đồng.
- TCN: Các nghành đều phát triển hơn trước: cuốc sắt, rìu sắt được sản xuất ngày càng nhiều.
? Nguyên nhân nào dẫn đến sự thay đổi đó ?
? Khi sản phẩm XH tăng, của cải dư thừa nhiều, XH xuất hiện hiện tượng gì ?
GVKL: Nước Âu Lạc ra đời là bước tiép nối của nước Văn Lang, chưa được xem là một thời kì lịch sử mới trong Lsử nước ta. Tổ chức XH không mới nhưng có những thay đổi trong SX và quan hệ XH.
1/ Cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Tần diễn ra như thế nào?
* Nguyên nhân:
- Đời vua Hùng thứ 18 đất nước mất ổn định.
- Nhà Tần mở rộng lãnh thổ.
* Diễn biến: 
- Năm 218 TCN quân Tần tiến đánh xuống mạn Bắc Văn Lang- nơi người Lạc Việt – người Tây Âu sinh sống. 
- Sau 4 năm chinh chiến, quân Tần kéo xuống đánh vùng Bắc Văn Lang.
- Thủ lĩnh người Tây Âu bị giết nhưng người Tây Âu và người Lạc Việt vẫn tiếp tục kháng chiến, họ kéo vào rừng sâu.
- Họ bầu Thục Phán làm thủ lĩnh chỉ huy cuộc K/C.
- Ban ngày thì im hơi lặng tiếng, đến đêm thì bất thần sông ra đánh địch, làm cho quân địch tiến không được thoát không xong.
* Kết quả: Người Việt đánh tan quân Tần.
2/ Nước Âu Lạc ra đời.
- Hoàn cảnh ra đời: Năm 207 TCN, Thục Phán buộc vua Hùng 18 nhường ngôi cho mình => Nhà nước mới ra đời.
- Thục Phán lên làm vua tự xưng (hiệu) là An Dương Vương, đổi tên nước là Âu Lạc, tổ chức lại nhà nước, đóng đô ở Phong Khê (nay: Cổ Loa – Đông Anh- HN).
- Nước Âu Lạc là hợp nhất của hai chữ Tây Âu và Lạc mà thành.
* Bộ máy nhà nước :
- Bộ máy nhà nước Âu Lạc không có gì khác trước, song quyền lực nhà vua cao hơn trước.
3/ Đất nước thời Âu Lạc có gì thay đổi.
- Thời gian: Hơn 4 thế kỷ
- Kinh tế: Nông nghiệp, đặc biệt thủ công nghiệp phát triển hơn trước.
- Kỹ thuật cao hơn.
- Nguyên nhân: Kinh nghiệm SX nhiều năm; nhu cầu XD dinh thự; quân đội hùng mạnh; nhu cầu chống giặc ngoại xâm => Đó là tinh thần vươn lên và thành quả của cuộc kháng chiến chống ngoại xâm, bảo về tổ quốc.
- XH có sự phân biệt giàu nghèo => Mâu thuẫn gia cấp xuất hiện .
IV, Củng cố:
- Đất nước Âu Lạc có gì thay đổi?
- Nhà nước Văn Lang và Âu Lạc. Hãy chọn đúng sai vào đánh dấu vào các ô sau:
  Khác xa nhà nước Văn Lang - S
Không có gì thay đổi so với nhà nước Văn Lang -Đ 
  Có một số tổ chức khác với nhà nước Văn Lang - S
V, Hướng dẫn về nhà: 
- Học thuộc bài cũ.
- Chuẩn bị bài tiếp: Nước Âu Lạc (tiếp).
**********************************************
TUẦN 16 :
Soạn: 19/12
Giảng: 30/12
Tiết 16, bài15: 
NƯỚC ÂU LẠC (tt)
A/ Mục tiêu bài học:
1. K.thức: HS thấy được giá trị thành Cổ Loa.
- Thành Cổ Loa là trung tâm chính trị, kinh tế, quân sự của nước Âu Lạc.
- Thành Cổ Loa là công trình quân sự độc đáo, thể hiện được tài năng quân sự của ông cha ta.
- Do mất cảnh giác nhà nước Âu Lạc rơi vào tay Triệu Đà.
2. Kỹ năng: Rèn kỹ năng trình bày 1 vấn đề lịch sử theo bản đồ. Kỹ năng nhận xét, đánh giá, rút kinh nghiệm lịch sử.
3.Thái độ: GD HS biết trân trọng những thành quả mà ông cha ta đã xây dựng, GD HS tinh thần cảnh giác đối với kẻ thù trong mọi tình huống, phải kiên quyết giữ gìn độc lập
B/ Phương tiện thực hiện:
1. Thầy: Như tiết 16, phóng to sơ đồ thành Cổ Loa.
2. Trò : Đọc trước bài, quan sát kênh hình trong SGK
C/ Cách thức tíên hành: Vấn đáp, thuyết trình, thảo luận,
D, Hoạt động dạy – học:
I.ổn định tổ chức: 
II. Kiểm tra bài cũ: 
1, H: Trình bày nguyên nhân, diễn biến, kết quả của cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Tần ?
III. Bài mới.
Sau khi lên ngôi thành lập nước Âu Lạc, Nhà nước đã có những thay đổi về kinh tế, chính trị, quân sự ntn ? và nhà nước Âu Lạc sụp đổ ra sao ? Chúng ta tìm hiểu bài hôm nay.
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung bài học
HS: Đọc 4.
? Sau khi lên ngôi, ADV làm gì ?
? Vì sao gọi là loa thành. (Có hình xoáy trôn ốc).
GV: Cổ Loa có tên gọi là Chạ Chủ và Khả Lũ (theo An Nam chí lược của Lê Chắc chép thế kỷ XIV). Đến thế kỷ XV mới xuất hiện tên Loa thành và Cổ Loa.
GV: Hướng dẫn HS quan sát thành Cổ Loa.
? Mô tả thành Cổ Loa theo sơ đồ ?
GV: mô tả thêm, cụ thể 3 vòng trên sơ đồ.
- Vòng thành nội: Hình chữ nhật, chu vi 1650m, cao 5m, mặt thành rộng 6->12m, chỉ có 1 cửa mở về hướng Nam phía TB giữa 2 vòng trong và ngoài có gò Đông Bắn, Đồng Chuông, Đồng Giáo,
- Vòng thành trung: Là 1 vòng thành khép kín, có chu vi khoảng 6500m cách thành nội không đều và không có hình dáng cân xứng, phía Nam và Đông gần nhau, phía Bắc và Tây cách xa nhau.Thành có 5 cửa..
- Thành ngoại: Là 1 vòng khép kín, không có hình dáng rõ rệt chu vi khoảng 8m, cao 8m, chân thành rộng khoảng 12 -> 20m, thành ngoại có thêm 3 cửa Bắc, Đông, và Tây Nam...
=>Các thành đều có hào bao quanh
? Nơi ở và làm việc của An Dương Vương và các lạc hầu, lạc tướng ở vòng thành nào ?
(Trong nội thành).
? Em có nhận xét gì về việc xây dựng công trình thành Cổ Loa vào thế kỷ III ->II TCN ở Âu Lạc ?
HS: Đây là công trình lao động quy mô nhất của Âu Lạc, cách đây hơn 2000 năm, thể hiện tài, sáng tạo, kỹ thuật xây thành của nhân dân ta)
GV: Sáng kiến khi xây thành, đó là cài xen các mảnh gốm vỡ vào tường đât...
? Tại sao nói Cổ Loa là một quân thành.
HS: Lực lượng quân đội lớn, bộ binh, thuỷ binh được trang bị vũ khí băng đồng, giáo, rìu, nỏ.
? Căn cứ vào đâu ta kết luận Cổ Loa là một thành quân sự ?
HS: Phía Nam thành – cầu Vực, phát hiện mũi tên đồng, đầm Cả là nơi tập trung thuyền chiến, vừa luyện tập vừa sẵn sàng chiến đấu.
? Em hãy nêu điểm giống nhau và khác nhau của nhà nước Văn Lang- Âu Lạc ?
HS : 
- Giống: Tổ chức nhà nước.
- Khác: + Kinh đô- Văn Lang: trung du (B.Hạc- V.Phú).
 + Âu Lạc: đồng bằng (Cổ Loa -ĐA- HN)
=> Âu Lạc có thành Cổ Loa, vừa là kinh đô vừa là trung tâm chính trị, kinh tế, là công trình quân sự bảo vệ an ninh quốc gia => uy quyền của An Dương Vương cao hơn vua Hùng.
GVKL: Thành Cổ Loa là công trình đồ sộ, vững chắc, vừa là kinh đô, vừa công trình bảo vệ quốc gia, hiện nay vẫn còn dấu tích (đọc câu ca dao). Cổ Loa là biểu tượng của nền văn minh Việt Cổ rất đáng tự hào.
HS: Đọc 5
GV: Nhà Triệu thành lập đặt tên nước là Nam Việt, song chúng vẫn mang nặng tư tưởng bành chướng và quyết tâm xâm lược Âu Lạc.
? Triệu Đà đem quân xâm nước Âu Lạc vào thời điểm nào ?
GV: Trình bày trận đánh trên lược đồ: Quân của Triệu Đà kéo vào nước ta theo đường sông Thương, tiến xuống vùng Tiên Du (Tiên Sơn- Bắc Ninh) và vùng núi Vũ Ninh (Quế Võ- Bắc Ninh), quân dân Âu Lạc từ Cổ Loa kéo lên chặn đánh giặc ở Tiên Du, Vũ Ninh. Tại đây quân ta với “nỏ thần” (nỏ của tướng Cao Lỗ chế tạo), đã chặn đánh giặc rất ác liệt, quân của Triệu Đà không thể tiến sâu đành giảng hoà rút lui.
=>Nhưng với ý đồ xâm lược Âu Lạc,Triệu Đà ngấm ngầm tập hợp thêm lực lượngbí mật tiến hành kế li gián, dò xét phá vỡ lực lượng của ADV.
GV: Sau khi tìm kế li gián, Triệu Đà đem quân vào Âu Lạc, ADV chủ quan “ Ko sợ nỏ thần của ta à”ADV ko giữ nổi thành bỏ chạy về phía Nam đến Diễn Châu- Nghệ An & chết ở đây (179 TCN). Từ đó Âu Lạc rơi vào tay Triệu Đà.
? Các em đã học truyện “ Mị Châu-Trọng thuỷ”, câu chuyện đó nói lên điều gì ?
HS: Mất cảnh giác nên ADV đã để Âu Lạc rơi vào tay Triệu Đà năm 179 TCN .
? Theo em sự thất bại của ADV để lại cho đời sau bài học gì?
GV: Như vậy ADV vừa có công vừa có tội (công dựng nước, tội mất cảnh giác để nước ta rơi vào tay Triệu Đà, mở đầu hơn 1000 năm Bắc thuộc.
 GVCC bài: Với cuộc kháng chiến anh dũng, lâu dài, người VN đã đánh bại quân xâm lược Tần, tạo điều kiện cho sự thành lập của nước Âu Lạc, đất nước tiến thêm 1 bước với thành Cổ Loa đồ sộ, do chủ quan ADV đã mắc mưu kẻ thù nên “để cơ đồ đắm biển sâu”, đất nước rơi vào thời kỳ đen tối hơn 1000 năm Bắc thuộc.
4/ Thành Cổ Loa và lực lượng quốc phòng.
- Sau khi lên ngôi, An Dương vương cho xây thành (thành Cổ Loa).
- Thành có 3 vòng khép kín, tổng chiều dài chu vi 16.000m, chiều cao thành 5m –>10m, mặt thành rộng trung bình 10m, chân thành rộng 10 -> 20m.
- Các thành đều có hào nước rộng từ 10->30m bao quanh, các hào thông với nhau, vừa nối với đầm Cả vừa nối với sông Hoàng.
- Thành Cổ Loa là một công trình độc đáo, thể hiện sự sáng tạo của người Âu Lạc.
- Cổ Loa là một quân thành.
5/ Nhà nước Âu Lạc sụp đổ.
- Năm 207 TCN nhà Tần suy yếu, Triệu Đà thành lập nước Nam Việt.
- Khoảng năm 181- 180 TCN Triệu Đà đem quân đánh xuống Âu Lạc.
- Nhân dân Âu Lạc chiến đấu dũng cảm đánh bại cuộc tấn công của Triệu Đà.
- Năm 179 TCN Triệu Đà đánh Âu Lạc, An Dương Vương mắc mưu Triệu Đà để Âu Lạc rơi vào tay nhà Triệu .
- Bài học Lsử: Bài học xương máu, do chủ quan, quá tự tin vào lực lượng =>ADV mắc mưu kẻ thù, nội bộ không còn thống nhất để cùng nhau chống giặcđây là bài học lớn về chống ngoại xâm của lịch sử DT.
IV/ Củng cố : 
-Tại sao nói Cổ Loa là một quân thành ?
* Bài tập: Điền dấu đúng sai vào ô trống:
 A, Thành Cổ Loa là kinh đô nước Âu Lạc. 
 B, Thành Cổ Loa là trung tâm kinh tế, chính trị.
 C, Thành Cổ Loa là công trình quân sự bảo vệ an ninh quốc gia. 
 D, Cả 3 ý trên.
V/ Hướng dẫn VN. 
- Ôn tập các kiến thức đã học từ đầu năm học.
TUẦN 17:
Soạn: 19/12
Giảng: 06/01/2011
Bài 16: 
ÔN TẬP CHƯƠNG I VÀ II.
A/ Mục tiêu bài học:
1. K.thức: Củng cố những kiến thức về lịch sử DT từ khi có con người xuất hiện trên đất nước ta cho đến thời dựng nước Văn Lang- Âu lạc.
- Nắm được những thành tựu kinh tế, văn hoá của các thời kỳ khác nhau.
- Năm được những nét chính về xã hội và ND thời Văn lang- Âu Lạc, cội nguồn DT.
2. Kỹ năng: Rèn kỹ năng khái quát sự kiện, tìm ra những nét chính và thống kê các sự kiện một 
cách có hệ thống.
3. Thái độ: Củng cố kiến thức và tình cảm của HS đồi với Tổ quốc, với nền VHDT.
B/ Phương tiện thực hiện:
1. Thầ