Giáo án Lịch sử lớp 10 - Bài 5: Châu Phi Và Các Khu Vực Mĩ La – Tinh (thế Kỷ XIX - Đầu Thế Kỷ XX)

 T5 	Ngày soạn: 7/10/2007
	Ngày giảng:10/10/2007
 Bài 5: Châu phi và các khu vực mĩ la – tinh
(thế kỷ XIX - đầu thế kỷ XX)
I- Mục tiêu bài học:
 1. Kiến thức:Nhằm giúp HS nắm được.
 - Nắm được vài nét về châu Phi, khu vực Mĩ La tinh trước khi bị xâm lược.
 - Hiểu được quá trình các nước đế quốc xâm lược và chế độ thực dân ở châu MLT
 - Phong trào đấu tranh giành độc lập của châu Phi, Mĩ La tinh cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX.
2. Kỹ năng: Nâng cao kỹ năng học tập bộ môn, biết liên hệ kiến thúc đã học trong thực tế cuộc sống hiện nay, phân tích tài liệu, sự kiện rút ra kết luận.
 3. Tư  tưởng-tình cảm: Giáo dục thái độ đồng tình ủng hộ cuộc đấu trnh của nhân dân châu Phi, Mĩ La tinh, lên án sự thống trị áp bức, bóc lột của chủ nghĩa thực dân, giáo dục tinh thần đoàn kết quốc tế. 
II - Thiết bị và tài liệu:
 Bản đồ châu Phi, bản đồ khu vực Mĩ La tinh, trnh ảnh, tài liệu có liên quan.
III- Tiến trình lên lớp:
 1. Kiểm tra sĩ số:
......11A2....../45 ........11A3.... ../46 .......11A4..../46
 2. Kiểm tra bài cũ:
 - Nêu những nét chính về tình hình các nước ĐNA cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX.
 - Giải thích vì sao trong khu vực ĐNA, xiêm là nước duy nhất không trở thành thuộc địa của các nước phương Tây.
3. Bài mới: Cũng như châu á, các nước châu Phi và khu vực MLT bị tư bản phương Tây xâm lược. Phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc phát triển mạnh, tiêu biểu ở An giê ri, Ai Cập, Xu Đăng...
Phương pháp
Nội dung
Hoạt động cá nhân
 GV dùng lược đồ châu Phi cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX giới thiệu đôi nét về châu Phi.
 - Bắc Phi là vùng đất bao gồm từ Bắc Xahara đến Địa Trung Hải. Nhân dân ở đây theo đạo Hồi. 
1 Châu Phi
a.Các Đế quốc xâm lược phân chia châu Phi.
- Từ giữa thế kỷ XIX thực dân châu Âu bắt đầu xâm lược châu Phi. 
- Những năm 70 – 80 của thế kỷ XIX các nước tư bản phương Tây đua nhau xâu xé châu Phi. 
+ Anh chiếm Ai Cập, Nam Phi..
+ Pháp: Angiêri, Xômali, tuynidi...
- Nam Phi là vùng đất bao gồm từ Xahara đến mũi Hảo Vọng
 GV sử dụng lược đồ thuộc địa của các nước đế quốc ở châu Phi cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX. 
+ Đức: Camơrun, Tôgô, Tây Nam Phi, Tadania.
+ Bỉ: Công Gô.
+ Bồ Đào Nha: Môdămbích, Ănggôla và một phần Ghinê.
-> đầu thế kỉ XIX việc phân chia thuộc địa ở châu Phi căn bản hoàn thành.
b.Các cuộc đấu tranh tiêu biểu của nhân dân châu Phi.
Hoạt động cá nhân
Thời gian
Phong trào đấu tranh
Kết quả
1830 – 1874
- Cuộc đấu tranh của áp - đen Ca - đê ở Angiêri thu hút đông đảo lực lượng tham gia.
- Pháp mất nhiều thập niên mới trinh phục được nước này.
1879 – 1882
- ở Ai Cập Atmet Arabi lãnh đạo phong trào “Ai Cập trẻ”.
- Năm 1882 các đế quốc mới ngăn chặn được phong trào.
1882 – 1898 
- Mu-ha- met át-mét đã lãnh đạo ND Xu đăng chống thực dân Anh.
- Năm 1898 phong trào bị đàn áp đẫm máu à thất bại.
- 1889
- Nhân dân Ê - ti - ô - pi – a tiến hành kháng chiến chống thực dân Italia.
- Ngày 1/3/1896 Italia thất bại, Êtiôpia cùng với Libêria là những nước châu Phi giữ được độc lập ở cuối XIX đến XX.
PV: Em có nhận xét gì về phong trào đấu tranh chống chủ nghĩa thực dân ở Châu Phi?
c. Kết quả.
- Các phong trào đều thất bại: Do chênh lệch lực lương, trình độ tổ chức thấp, bị thực dân đàn áp.
d. nghĩa: Thể hiện tinh thần yêu nước, tạo tiền đề cho phong trào đấu tranh đầu thế kỉ XX.
GV sử dụng lược đồ giới thiệu về MLT.
2. Khu vực Mĩ La Tinh
a.Khái quát.
- Mĩ La - tinh bao gồm toàn bộ vùng Trung và Nam châu Mĩ và quần đảo vùng Ca-ri-bê.
- Trước khi bị xâm lược Mĩ La - tinh là khu vực có lịnh sử văn hoá lâu đời, giàu tài nguyên
- Cuộc đấu tranh GPDT diễn ra quyết liệt, nhiều nước giành độc lập từ đầu thế kỉ XX: Ha-i-ti, ác hen ti na, Mê-hi-cô, Pê-ru...
PV: Nét nổi bật về MLT sau độc lập?
PV: Âm mưu của Mĩ ở MLT? 
PV: Thủ đoạn thực hiện của Mĩ?
b.Tình hình Mĩ La - tinh sau khi giành độc lập và chính sách bành chướng của Mĩ.
- Sau khi giành độc lập các nước Mĩ La - tinh có bước tiến bộ về kinh tế, xã hội.
- Âm mưu của Mĩ: Biến MLT thành thuộc "sân sau" 
- Thủ đoạn thực hiện.
+ Năm 1823,đưa ra học thuyết"châu Mĩ của người châu Mĩ"
+ 1989, thành lập tổ chức" liên mĩ"
+ 1898, gây chiến với Tây ban Nha để chiếm MLT
+ Thực hiện chính sách " cái gậy lớn" và " ngoại giao đồng đô la" để biến MLT thành" sân sau " của mình.
4. Sơ kết bài học:
* Củng cố: Chủ nghĩa thực dân đã xâm lược và thống trị châu Phi như thế nào? Nhân dân các dân tộc ở đây đã đấu tranh chống chủ nghĩa thực dân ra sao?
 *Chuẩn bị bài sau: Sưu tầm tranh ảnh, những mẩu chuyện về chiến tranh thế giới thứ nhất 1914 - 1918. 
5. Rút kinh nghiệm bài dạy.