Giáo án Lịch sử 9 - Tiết 6, Bài 6: Các nước châu Phi - Dương Thị Oanh

Tuần 6 NS: 25/09/2012
Tiết 6 NG: /10/2012
Bài 6: CÁC NƯỚC CHÂU PHI
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC:
1. Kiến thức: HS cần nắm:
- Tình hình chung các nước châu Phi từ sau Chiến tranh thế giới thứ hai.
- Nước Cộng hoà Nam Phi và cuộc đấu tranh chống chế độ phân biệt chủng tộc.
2. Tư tưởng: Giáo dục HS:
- Tinh thần đoàn kết, giúp đỡ và ủng hộ nhân dân châu Phi trong cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, chống nghèo nàn lạc hậu và bệnh tật.
3. Kỹ năng: HS biết so sánh, phân tích, khai thác tranh ảnh, bản đồ và lập bảng thống kê.
II. CHUẨN BỊ: 1. GV: Bản đồ châu Phi và tranh ảnh – tư liệu về châu Phi.
 2. HS: Tìm hiểu về cuộc đời và hoạt động của Nenxơn – Manđêla.
III. TIẾN TRÌNH DẠY – HỌC:
1. Kiểm tra bài cũ: 
- Trình bày sự ra đời của tổ chức ASEAN? Kể tên 10 nước ASEAN hiện nay?
2. Giới thiệu bài: Là một lục địa rộng lớn và đông dân - từ sau chiến tranh thế giới II đến nay, phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc ở châu Phi phát triển mạnh và hầu hết đã giành được độc lập. Nhưng trên con đường phát triển, các nước châu Phi gặp không ít khó khăn mà vấn đề chủ yếu của các nước này hiện nay là chống đói nghèo và lạc hậu 
3. Bài mới:
Hoạt động của GV – HS
Nội dung kiến thức cần đạt
Hoạt động 1: Tìm hiểu tình hình chung về châu Phi.
*GV dùng bản đồ châu Phi giới thiệu về các đại dương hoặc biển bao quanh, vị trí địa lý cùng diện tích và dân số
H: Tình hình châu Phi sau chiến tranh thế giới II?
HS: Phong trào đấu tranh chống chủ nghĩa thực dân và đòi độc lập dân tộc diễn ra mạnh.
H: Trình bày phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc ở các nước châu Phi?
HS: Nổ ra sớm nhất ở Bắc Phi (vì trình độ phát triển cao hơn các vùng khác) -> hàng loạt các nước giành độc lập.
=>GV yêu cầu HS xác định trên lược đồ thời gian các nước châu Phi giành độc lập và bổ sung: 1960 gọi là năm châu Phi - hệ thống thuộc địa ở châu Phi tan rã và các nước giành độc lập chủ quyền 
H: Tình hình châu Phi sau khi giành độc lập?
HS: Bắt tay xây dựng đất nước, phát triển kinh tế - xã hội và đạt nhiều thành tựu.
*GV chia nhóm (2 bàn / nhóm) hướng dẫn HS dựa vào thông tin mục I thảo luận (3’): Châu Phi thu nhiều thành tựu nhưng chưa làm thay đổi bộ mặt đất nước – Vì sao?
Đại diện nhóm HS trả lời và bổ sung.
 GV mở rộng: Nhiều nước nằm trong tình trạng đói nghèo và lạc hậu (1/4 dân số đói kinh niên, 32/57 quốc gia nghèo nhất TG), tình hình khó khăn và không ổn định (xung đột sắc tộc và nội chiến), đói nghèo - nợ nần chồng chất và bệnh dịch (14 cuộc xung đột nội chiến làm 800.000 người bị chết và 1,2 triệu người lang thang tị nạn) 
=>GV chuẩn kiến thức và chốt lại: Các nước châu Phi còn rất khó khăn (là lục địa nghèo và kém phát triển nhất TG, 2/3 dân số đói ăn, 150 triệu người đói kinh niên, tỷ lệ tăng dân số và mù chữ cao nhất thế giới).
H: Hiện nay được sự giúp đỡ của cộng đồng quốc tế, châu Phi làm gì?
HS: Tìm kiếm giải pháp, đề ra cách khắc phục xung đột và đói nghèo -> thành lập tổ chức thống nhất châu Phi (nay là Liên minh châu Phi – AU).
=>GV chốt, chuyển ý.
Hoạt động 2: Tìm hiểu vài nét về cộng hoà Nam Phi.
*GV treo bản đồ châu Phi, yêu cầu HS xác định vị trí Nam Phi trên bản đồ và dựa vào thông tin mục II /28 cho biết:
H: Em biết gì về cộng hoà Nam Phi?
HS: dựa vào đoạn in nghiêng SGK /28 trả lời.
H: Lúc này chính quyền thực dân da trắng làm gì?
HS: Hơn 3 thế kỉ, phân biệt chủng tộc tàn bạo và gay gắt giữa người da đen và da trắng.
GV mở rộng về các đạo luật, pháp luật về sự phân biệt chủng tộc.
H: Với chính sách tàn bạo đó, người da đen làm gì?
HS: rút ra và trả lời theo thông tin đoạn in nghiêng / 28.
H: Cuộc đấu tranh ngoan cường của người da đen thu được kết quả gì?
HS: Buộc chính quyền da trắng phải trả tự do cho lãnh tụ Nen – xơn Manđêla sau 27 năm cầm tù.
=>GV chuẩn kiến thức, giới thiệu chân dung Nen – xơn Man đê la, tìm hiểu thêm về cuộc đời và hoạt động của ông.
H: Theo em, sự kiện này có ý nghĩa gì?
HS: trả lời theo đoạn thông tin cuối mục II /28.
H: Hiện nay, cộng hoà Nam Phi đưa ra chủ trương phát triển kinh tế như thế nào?
HS: Là nước có thu nhập trung bình trên thế giới, nhiều tài nguyên quý (vàng, uranium, kim cương, khí tự nhiên)  và đưa chiến lược phát triển kinh tế vĩ mô.
HS phân biệt chiến lược kinh tế vĩ mô à có tác dụng như thế nào đến tình hình kinh tế- xã hội của Cộng hòa Nam Phi.
=>GV chuẩn kiến thức và chốt lại: Mục đích là phát triển sản xuất, giải quyết việc làm và cải thiện mức sống của người da đen.
I. Tình hình chung
- Sau chiến tranh TG II, phong trào giải phóng dân tộc diễn ra sôi nổi:
+ Ai Cập (1953)
+ An-giê-ri (1954 – 1962)
+ 17 nước châu Phi (1960)
- Từ cuối những năm 80: tình hình không ổn định (xung đột, nội chiến, đói nghèo, bệnh tật và nợ nần).
- Thành lập các tổ chức liên minh khu vực, lớn nhất là Liên minh Châu Phi (AU).
II. Cộng hoà Nam Phi
- 1961, cộng hoà Nam Phi tuyên bố thành lập.
- Chính quyền thực dân da trắng ở Nam Phi thi hành chính sách phân biệt chủng tộc (A-pác-thai) cực kì tàn bạo.
- 1993, chế độ A-pác-thai bị xoá bỏ ở Nam Phi.
- 1994, Nen-xơn Man-đê-la trở thành tổng thống người da đen đầu tiên.
4. Củng cố:
*HS trả lời các câu hỏi:
- Trình bày phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc ở châu Phi sau chiến tranh TG II?
- Cho biết tình hình kinh tế - xã hội châu Phi hiện nay?
5. Hướng dẫn về nhà:
- Học bài theo nội dung bài học.
- Tìm hiểu về các nước Mỹ la tinh.
- Chuẩn bị tiết sau học bài 7.
*Rút kinh nghiệm: