Giáo án Lịch sử 7 - Tuần 17

h sách đô hộ tàn bạo của nhà Minh và các cuộc khởi nghĩa chống quân Minh đầu thế kỉ XV.
	2/ Về tư tưởng: Nâng cao cho học sinh lòng căm thù quân xâm lược tàn bạo, niềm tự hào về truyền thống yêu nước, đấu tranh bất khuất của dân tộc.
	3/ Về kĩ năng: Rèn luyện cho học sinh kĩ năng sử dụng bản đồ khi học bài, trình bày bài học.
II/ CHUẨN BỊ:
 GV:SGK,SGV, giáo án, Lược đồ các cuộc khởi nghĩa đầu thế kỉ XV.
 HS : SGK, soạn bài trước.
III/ HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC:
Ổn định 
Kiểm tra bài cũ :
Thời Lý, Trần, nhân dân ta phải đương dầu với những cuộc xâm lược nào ? (hs yếu)
Diễn biến các cuộc kháng chiến chống Tống thời Lý, chống Mông – Nguyên thời Trần.
Tổ chức hoạt động dạy học:
 Giảng bài mới: Từ đầu thế kỉ XV, khi nhà Hồ lên nắm chónh quyền, Hồ Quý Ly đã đưa hàng loạt chính sách nhằm làm thay đổi đất nước. Tuy nhiên, một số chíonh sách đã không được lòng dân, không được nhân dân ủng hộ vì vậy việc cai trị đất nước của nhà Hồ gặp nhiều khó khăn. Giữa lúc đó, nhà Minh ồ ạt xâm lược nước ta. Cuộc kháng chiến chống giặc Minh diễn ra như thế nào ?
Bài mới:
HOẠT ĐỘNG THẦY
HOẠT ĐỘNG TRÒ
NỘI DUNG
Hoạt động1: Cuộc xâm lược của quân Minh và sự thất bại của nhà Hồ.
-Vì sao nhà Minh kéo vào xâm lược nước ta ? (hs yếu)
_ Gv: Dùng lược đồ mô tả cuộc kháng chiến của nhà Hồ. Quân Minh đánh nhà Hồ ở một số điểm: Lạng Sơn, quân nhà Hồ rút lui về bờ Bắc sông Hồng lấy thành Đa Bang cố thủ, rồi lui về cố thủ ở thành Tây Đô, quân Minh tấn công, cha con Hồ Quý Ly bị bắt. Cuộc kháng chiến thất bại.
- Vì sao cuộc kháng chiến thất bại nhanh chóng? 
_ Gv: nêu câu nói của Hồ Nguyên Trừng “Tôi không sợ đánh mà chỉ sợ lòng dân không theo”
GV chốt lại nội dung và chuyển ý
Hoạt động2: Chính sách cai trị của nhà Minh.
_ Gv: sau khi đánh bại nhà Hồ, nhà Minh đã thiết lập chính quyền thống trị trên đất nước ta một chíng sách áp bức rất hà khắc.
- Hãy nêu các chính sách cai trị của nhà Minh trên đất nước ta về :
	+ Chính trị
	+ Kinh tế
	+ Văn hoá
( hs thảo luận 3 phút)
- Em có nhận xét về các chính sách cai trị của nhà Minh đối với nước ta - Tất cả các chính sách cai trị của nhà Minh nhằm mục đích gì ? 
GV chốt lại
Hoạt động3: Những cuộc khởi nghĩa của quý tộc nhà Trần.
- Ngay sau khi cha con họ Hồ bị bắt, phong trào đấu tranh của nhân dân diễn ra như thế nào ? (hs yếu)
_ Gv: Trần Ngỗi là con cháu của vua Trần Nghệ Tông được Trần Triệu Cơ đưa lên làm minh chủ vào tháng 10-1407.
- Vì sao cuộc khởi nghĩa của Trần Ngỗi thất bại? 
_Gv: Sau khi Trần Ngỗi nghe lời gièm pha giết 2 vị tướng giỏi, con trai của 2 ông Đặng Tất và Nguyễn Cảnh Chân là Đặng Dung và Nguyễn Cảnh Dị đã đưa Trần Quý Khoáng lên ngôi để phát động khởi nghĩa chống quân Minh.
- Các cuộc khởi nghĩa có ý nghĩa như thế nào ?
-Nguyên nhân thất bại của các cuộc khởi nghĩa?
.
à Mượn cớ khôi phục nhà Trần để đô hộ nước ta.
- HS nghe
 + Lực lược quân Minh quá mạnh.
 + Quân ta chưa chuẩn bị chu đáo.
 + Không đoàn kết được toàn dân
- HS nghe
- HS nghe
-HS thảo luận trả lời.
à Các chính sách vô cùng thâm độc và tàn bạo.
à Chúng muốn dân tộc ta phải lệ thuộc vào chúng (Đồng hoá, nô dịch).
à Nhiều nơi liên tục nổi dậy khởi nghĩa.
- HS nghe
- HS trả lời
- HS nghe
à Tuy thất bại nhưng các cuộc khởi nghĩa đó được coi là ngọn lửa nuôi dưỡng tinh thần yêu nước của nhân dân ta.
à Do thiếu sự liên kết, chưa tạo nên một phong trào chung, nội bộ những người lãnh đạo có mâu thuẩn
1/ Cuộc xâm lược của quân Minh và sự thất bại của nhà Hồ.
_ Tháng 11-1406, nhà Minh đem 20 vạn quân cùng hàng chục vạn dân phu,do tướng Trương Phụ chỉ huy xâm lược nước ta.
_ Quân Minh tràn qua biên giới ở Lạng Sơn, nhà Hồ chống cự khơng được lui về bờ nam sơng Nhị (sơng Hồng) cố thủï ở thành Đa Bang (Hà Tây).
-Cuối tháng 1-1407 quân Minh chiếm Đa Bang rồi tràn xuống chiếm Đơng Đơ, nhà Hồ lui về thành Tây Đô (Thanh Hoá) .
-4.1407 quân Minh chiếm Tây Đơ, nhà Hồ chạy về Hà Tĩnh.Hồ Quý Ly bị bắt tháng 6-1407. Cuộc kháng chiến thất bại.
2/ Chính sách cai trị của nhà Minh.
- Nhà Minh biến nước ta thành quận,huyện của Trung Quốc như thời Bắc Thuộc: thiết lập chính quyền thống trị trên khắp nước ta;đổi tên nước ta thành quận Giao Chỉ và sáp nhập vào Trung Quốc.
- Thi hành chính sách đồng hĩa triệt để ở tất cả các mặt, bĩc lột dân ta thơng qua hàng trăm thứ thuế rất tàn bạo, tàn phá các cơng trình văn hĩa,lịch sử, đốt sách hoặc mang về Trung Quốc
- Trong vịng 20 năm đơ hộ nước ta, nhà Minh đã làm cho xã hội nước ta thêm khủng hoảng sâu sắc, đất nước bị tàn phá, lạc hậu, nhân dân lâm vào cảnh lầm than điêu đứng.
3/ Những cuộc khởi nghĩa của quý tộc nhà Trần.
a/ Khởi nghĩa Trần Ngỗi (1407 – 1409)
_ Tháng 10-1407 Trần Ngỗi được tôn làm minh chủ à tự xưng là Giản Định hoàng đế ở Yên Mô (Ninh Bình).
_ Tháng 12-1408 đánh tan 4 vạn quân Minh ở Bô Cô (Nam Định).
_ Sau đó nội bộ mâu thuẩn à khởi nghĩa tan rã.
	b/ Khởi nghĩa Trần Quý Khoáng
 (1409 – 1414).
_ Năm 1409, Trần Quý Khoáng lên ngôi lấy hiệu là Trùng Quang đế.
_ Cuộc khởi nghĩa phát triển nhanh chóng từ Thanh Hoá đến Hoá Châu.
_ Tháng 8 Năm 1413, quân Minh đánh vào Thuận Hoá à cuộc khởi nghĩa thất bại.
4. Củng cố:	
Nêu các chính sách cai trị của nhà Minh đối với nước ta ? (hs yếu)
Trình bày nguyên nhân bùng nổ, đặc điểm và nguyên nhân thất bại các cuộc khởi nghĩa của quý tộc Trần ? Nêu ý nghĩa lịch sử của các cuộc khởi nghĩa đó ?
5 . Dặn dò:
 Học kỹ bài, làm bài tập 18 , 
Xem lại các bài 16, 17, 19 để tiết sau làm bài tập lịch sử.
Tuần:17 NS: 
Tiết:34 ND: 
 LÀM BÀI TẬP LỊCH SỬ
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC:
 Giúp học sinh củng cố kiến thức đã học về lịch sử Việt Nam từ thế kỉ XIII đến thế kỉ XIV.
II. CHUẨN BỊ:
 GV: SGK, SGV, Giáo án,
 HS: SGK, xem lại các bài học ở chương III
III. HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC:
Ổn định :
Kiểm tra bài cũ :
 Nêu các chính sách cai trị của nhà Minh đối với nước ta ? (hs yếu)
 Trình bày nguyên nhân bùng nổ, đặc điểm và nguyên nhân thất bại các cuộc khởi nghĩa của quý tộc Trần ? Nêu ý nghĩa lịch sử của các cuộc khởi nghĩa đó ?
Tổ chức hoạt động dạy học:
Giới thiệu bài:
Bài mới:
 HOẠT ĐỘNG THẦY
HOẠT ĐỘNG TRÒ
NỘI DUNG
Hoạt động 1:
Câu1:Hãy nêu chức năng của các cơ quan được nhà Trần đặt thêm để trông coi việc nước? (hs yếu) (Quốc sử viện, Thái y viện, tôn nhân phủ, hà đê sứ, khuyến nông sứ, đồn điền sứ)
( cho Hs thảo luận 5 phút)
GV nhận xets chốt lại
Hoạt động 2:
Câu 2:Cơ cấu tổ chức bộ máy quan lại nhà Trần có gì giống và khác với Lý?
( cho HS thảo luận 5 phút)
GV yêu cầu Hs nhận xét
GV nhận xét chốt lại
Hoạt động3:
Câu 3:Trình bày nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lịch sử của Bài mới lần kháng chiến chống quân xâm lược mông nguyên? (hs yếu)
GV yêu cầu Hs nhận xét
GV nhận xét chốt lại
Hoạt động4:
Câu 4:Hãy nêu những thành tưu nhà Trần đạt được trên các lĩnh vực: sử học, văn học, quân sự , y học, thiên n học, kiến trúc?
GV yêu cầu HS nhận xét
GV nhận xét chốt lại
-HS thảo luận trả lời
- HS nghe
HS thảo luận trả lời
- HS nhận xét
- HS nghe
- HS nhớ lại trả lời
- HS nhận xét
- HS nghe
_ HS trả lời
- HS nghe
Câu1: chức năng của các cơ quan được nhà Trần đặt thêm để trông coi việc nước
- Quốc sử viện: Đảm nhiện việc viết sử
-Thái y viện: trông coi chữa bệnh trong cung.
-Tôn nhân phủ: Nắm giữ sự vụ của họ hàng tôn thất
- Hà để sứ: trông coi đê điều
-Khuyến nông sứ:trông coi việc sản xuất nông nghiệp
-Đồn điền sứ: đảm nhiệm theo dõi các đồn điền
Câu2: Cơ cấu tổ chức bộ máy quan lại nhà Trần có gì giống và khác với Lý?
 * Giống nhau:
 - Nhà nước được tổ chức theo chế độ quân chủ tập quyền ( mọi quyền hành nằm trong tay vua)
 -Giúp việc cho vua có các quan đại thần, quan văn quan võ
 * Khác nhau:
 -Thời Trần:
 +Có chức thái thượng hoàng
 + Đặt thêm một số cơ quan như : quốc sử viện, thái y viện, hà đê sứ. .
 - Thời Lý : không có những cơ quan trên
 Câu 3: Trình bày nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lịch sử của Bài mới lần kháng chiến chống quân xâm lược mông nguyên?
 * nguyên nhân thắng lợi:
_ Tất cả các tầng lớp nhân dân đều tham gia đánh giặc.
_ Nhà Trần chuẩn bị chu đáo về mọi mặt.
_ Tinh thần hi sinh của toàn dân ta, đặc biệt là quân đội nhà Trần.
- Nhà Trần có chiến lược, chiến thuật đúng đắn, sáng tạo trong cách đáng giặc.
 * Ý nghĩa lịch sử.
_ Đập tan tham vọng và ý chí xâm lược Đại Việt của đế chế Nguyên, bảo vệ độc lập dân tộc và toàn vẹn lãnh thổ.
_ Góp pần xây đắp truyền thống quân sự Việt Nam.
_ Để lại bài học quý giá về việc củng cố khối đoàn kết toàn dân trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
_ Ngăn chặn những cuộc xâm lược của quân Nguyên đối với nước khác.
Câu 4: Hãy nêu những thành tưu nhà Trần đạt được trên các lĩnh vực: sử học, văn học, quân sự , y học, thiên n học, kiến trúc?
 _ Sử học: lập Quốc viện, năm 1272 Lê Văn Hưu soạn “Đại Việt sử kí”.
_ Quân sự: Binh thư yếu lược của Trần Hưng Đạo.
_ Y học: Tuệ Tĩnh nghiên