Giáo án Lịch sử 7 - Thi chọn giáo viên giỏi cấp huyện - Tiết 60, Bài 27: Chế độ phong kiến nhà Nguyễn - Vũ Thị Như Hoa

Giáo án thi chọn giáo viên giỏi cấp Huyện
Năm học 2011-2012
Môn: Lịch sử 7
Giáo viên: Vũ thị Như Hoa
Trường THCS Tân Trường
Chương VI. Việt Nam nửa đầu thế kỉ XI X
Tiết 60 – Bài 27.
Chế độ phong kiến nhà Nguyễn
Ngày soạn: 20/3/2012
Ngày dạy: 29/3/2012
I. Mục tiêu.
1. Kiến thức
- Sự thành lập nhà Nguyễn. Những chính sách về kinh tế-chính trị của nhà Nguyễn và tác động của nó tới tình hình chính trị và kinh tế của xã hội Việt Nam ở nửa đầu thế kỉ XI X.
2. Tư tưởng
- Chính sách cảu triều đình không phù hợp với yêu cầu của lịch sử, nề kinh tế, xã hội không có điều kiện phát triển.
3. Kĩ năng
- Phân tích nguyên nhân các hiện trạng chính trị-kinh tế thời Nguyễn. 
II. Chuẩn bị.
- Giáo viên: nghiên cứu bài, bản đồ Việt Nam, lược đồ, tranh ảnh về quân đội nhà Nguyễn...
- Học sinh: Đọc SGK và tìm hiểu thêm nhwungx thông tin về giai đoạn lịch sử Nhà Nguyễn
III. Tiến trình dạy- học
1. ổn định lớp
2. Kiểm tra bài cũ
Quang Trung đã có những chính sách và biện pháp gì để phục hồi kinh tế, ổn định xã hội, phát triển văn hoá dân tộc?
3. Bài mới.
Giáo viên cho học sinh quan sát ảnh Nguyễn ánh và giới thiệu nội dung bài:
Trong giai đoạn lịch sử trước, các em đã biết 3 anh em Họ Nguyễn đã khởi nghĩa và đã đánh đổ Chúa Nguyễn ở Đàng Trong và lập nên nhà Tây Sơn. Và nhân vật các em vừa quan sát chính là con chúa Nguyễ Phúc Thuần. Sau một tthowif gian chuẩn bị lực lượng đã tiến hành đánh Nhà Tây Sơn để khôi phục lại triều đại Nguyễn. Đó alf nội dung bài học, chúng ta cùng tìm hiểu.
Hoạt động dạy – học
Kiến thức cơ bản
Giáo viên cho học sinh quan sát SGK, nêu vấn đề cho học sinh trao đổi:
? Nhà Nguyễn được thành lập trong hoàn cảmh nào.
- Giáo viên thuật cho học sinh nghe Nguyễn ánh đã tấn công nhà Tây Sơn như thế nào qua lược đồ: Nguyễn Ánh tấn cụng quõn Tõy Sơn.
- Triều Nguyễn được lập năm nào? Khi nào Nguyễn Ánh lờn ngụi?
Giỏo viờn bàn thờm về việc Nhà Nguyễn lờn ngụi:
Giỏo viờn cho học sinh quan sỏt hỡnh ảnh kinh đụ Huế:
Sau khi lờn anwms quyền, nhà Nguyễ tập trung vào xõy dựng chế độ phong kiến tập quyền của mỡnh như thế nào?
- Học sinh đọc SGK , giỏo viờn nờu cõu hỏi chosinh trả lời để hiểu nooijdung:
? Sau khi lật đổ triều Tõy Sơn, lờn nắm quyền, nhà nguyễn đó làm gỡ để lập lại chế độ phong kiến tập quyền?
- ? Về tổ chức nhà nước?
Học sinh trả lời, giỏo viờn chỳ trọng tớnh chất tập quyền của chế độ PK nhà Nguyễn
? Về hành chớnh, nhà Nguyễn sắp xếp như thế nào?
- Học sinh quan sỏt lược đồ hành chớnh và suy nghĩa trả lời cõu hỏi.
=> Giỏo vien đỏnh giỏ cỏch tổ chức đơn vị hành chớnh của nàh nước:
GV; khi đó thiết lập được bộ mỏy nhà nước phong kiến tập quyền, Nhà nguyễ đó làm gỡ để bảo vệ và duy trif nhà nước đú? Chỳng ta cựng tỡm hiểu về luật phỏp của Nhà Nguyễn:
- ? Bộ luật nào của nhà được ban hành?
GV; Để bảo vệ nhà nước và duy trỡ luật phỏp, quõn đội của nhà Nguyễn được thành lập và tổ chức như thế nào, ta cựng tỡm hiểu:
- GV cho học sinh quan sỏt những bức tranh và nờu vấn đề cho học sinh trao đổi:
? Qua quan sỏt tranh và bằng sự hiểu biết hóy cho biết:
-? Quõn đội gồm những binh chủng nào? (Thủy binh, bộ binh, kĩ binh, tượng binh)
- ? Về việc phũng thủ? Về thụng tin liờn lạc? Giỏo viờn liờn hệ về thụng tin, liờn lạc thời Nguyễn với hiện tai)
? Nhà Nguyễn đó thực chớnh sỏch đối ngoại như thế nào? Học sinh nờu, giỏo viờn nờu thờm vấn đề cho học sinh thảo luận để làm rừ chớnh sỏch đối ngoại của nhà Nguyễn:
Cõu hỏi thảo luận:
-? Vỡ sao nhà Nguyễn khụng tiếp xỳc với phương Tõy? Điều này dẫn tới hậu quả gỡ? = > Sợ Phỏp xõm chiếm. Đõy là nguyờn nhõn chớnh để cỏc nước phương Tõy nhũm ngú và xõm lược VN sau này. (Giỏo viờn mở rộng thờm về ảnh hưởng của nước Phỏp đến nhà Nguyễn sau này và về chớnh sỏch đối ngoại của Đỏng, Nhà nước ta hiện nay)
GV: Khi đó xõy dựng được bộ mỏy nhà nước, để duy trỡ và phỏt triển nhà nước Nhà Nguyễn đó tập trung phỏt triển nền kinh tế như thế nào chỳng ta cựng tỡm hiểu:
- Giỏo viờn cho học sinh đọc SGK và trả lời cõu hơi:
? Nhà Nguyễn đó làm được những việc gỡ để phỏt triển và những việc nào cũn hạn chế?
GV nờu thờm vấn đề cho học sinh trao đổi để làm rừ những vấn đề làm được và cũn hạn chế về nụng nghiệp thời Nuyễn:
- ? Cụng cuộc khai hoang cú tỏc dụng như thế nào? – Diện tớch đất tăng.
-? Tại sao cú nhiều rộng mà dõn vẫn phải sống lưu vong? - Diện tớch đất chủ yếu do địa chủ, cường hào nắm giữ; lụt lội, xảy ra liờn tiếp Vớ dụ: Phủ Khoỏi Chõu
Giỏo viờn nhắc lại chế độ quõn điền và kết quả chế độ quõn điền của nhà Nguyễn: Khụng cú tỏc dụng pt nụng nghiệp. Vỡ ruộng tư nhiều hơn ruộng cụng. chỉ cú 2 tỉnh Thừa Thiờn và Quảng Trị là ruộng cụng nhiều hơn ruộng tư, Quảng Bỡnh ruộng cụng và ruộng tư bằng nhau...
- GV cho học sinh quan sỏt hỡnh ảnh và nờu vấn đề cho học sinh trao đổi:
- ? Đú hỡnh ảnh của tầng lớp nào? Em thấy hoàn cảnh của học thế nào? 
Giỏo viờn khỏi quỏt nguyờn nhõn dẫn đến tỡnh cảnh của nụng dõn:
GV chuyển nội dung: về kinh tế nụng nhà Nguyễ chưa thực sự phỏt triển vậy cũn về cụng thương nghiệp thỡ như thế nào?
Giỏo viờn nờu cõu hỏi cho học sinh trả lời:
? Dựa vào nội dung SGK, hóy cho biết tỡnh hỡnh sản xuất thủ cụng nghiệp dưới thời Nguyễn như thế nào? 
? Tỡnh hỡnh sản xuất thủ cụng nghiệp dưới thời Nguyễn ra sao.
Giỏo viờn chiếu hỡnh ảnh cho học sinh quan sỏt: Hỡnh ảnh sỳng thần cụng; Hỡnh ảnh cỏc làng nghề; Đoạn trớch .
? Nhận xột trờn của người nước ngoài gọi cho em suy nghĩ gỡ về tài năng của thợ thủ cụng nước ta đầu thế kỉ XI X?
( thụng minh, cần cự, sỏng tạo, tay nghề cao. bước đầu làm quen với một số thành tựu KHKT mới ở Phương Tõy.- thợ cú tài nhưng tài năng đú chỉ biến thành trũ tiờu khiển của nhà vua, nền CN cơ khớ khụng ra đời.)
? Mặc dự cú nhiều tiềm lực nhưng vỡ sao TCN khụng phỏt triển được?
(Thợ giỏi bị bắt vào cỏc xưởng của nhà nước, mai một tài năng. Thuế sản phẩm nặng nề)
-> GV: TCN cú điều kiện pt nhưng bị kim hóm.
HS đọc
Chiếu H64.- HS quan sỏt.
? Em cú nhận xột gỡ về hoạt động buụn bỏn trong nước? (cỏc đụ thị, thị tứ phồn thịnh).
? Chớnh sỏch ngoại thương của nhà Nguyễn được thể hiện như thế nào.
? Theo em chớnh sỏch ngoại thương của nhà Nguyễn như vậy đó hợp lớ chưa. Tại sao? Hậu quả của nú? – Kinh tế khụng phỏt triển.
I. TèNH HèNH CHÍNH TRỊ - KINH TẾ
1. Nhà Nguyễn lập lại chế độ phong kiến tập quyền.
a. Nhà Nguyễn thành lập.
- Nhà Tõy Sơn suy yếu, Năm 1802, Nguyễn Quang Toản bị bắt, triều Tõy Sơn chấm dứt.
- Triều Nguyễn thành lập: 1802, Nguyễn Ánh đặt niờn hiệu là Gia Long, chọn Phỳ Xuõn làm kinh đụ. 1806, Nguyễn Ánh lờn ngụi hoàng đế.
b. Chế độ phong kiến tập quyền
* Tổ chức nhà nước: Vua trực tiếp điều hành mọi việc từ trung ương đến địa phương => chế độ phong kiến tập quyền
* Hành chớnh: 
Cả nước
 30 tỉnh 1 phủ
 (Tổng đốc) ( Tuần phủ)
* Luật phỏp: 1815, ban hành bộ Hoàng triều luật lệ. (luật Gia Long).
* Quõn đội: 
- Nhiều binh chủng,
- Thành trỡ vững chắc.
- Lập hệ thống trạm ngựa...
-> Nhà nước quan tõm và củng cố quõn đội.
* Đối ngoại:
 Thần phục nhà Thanh, khụng tiếp xỳc với phương Tõy.
2. Kinh tế dưới triều Nguyễn
a. Nụng nghiệp.
- Chỳ trọng khai hoang, di dõn lập ấp, lập đồn điền. Đặt lại chế độ quõn điền.
- Ruộng đất cũn bỏ hoang, dõn phải lưu vong. Việc sửa đắp đờ khụng được chỳ trọng.
=> Nụng nghiệp khụng phỏt triển. Đời sống nụng dõn vụ cựng cực khổ
b. Cụng thương nghiệp.
* Thủ cụng nghiệp
- Nhà nước lập nhiều xưởng đỳc sỳng, đúng tàu... Ngành khai mỏ được mở rộng, cỏch khai thỏc cũn lạc hậu.
- Trong nhõn dõn cú nhiều làng nghề nổi tiếng nhưng phõn tỏn.
=> Thủ cụng nghiệp cú điều kiện phỏt triển nhưng bị kim hóm.
* Thương nghiệp:
- Nội thương: buụn bỏn phỏt triển
- Ngoại thương: Mở rộng buụn bỏn với cỏc nước trong khu vục, hạn chế buụn bỏn với phương Tõy.
4. Củng cố bài.
? Em có nhận xét gì về tình hình thủ công nghiệp nhà Nguyễn?
? Chính sách ngoại thương của nhà Nguyễn như thế nào? Hậu quả của nó?
5.HDVN
- Những hạn chế trong việc cai trị đất nước của nhà Nguyễn
- Đọc phần II, tỡm hiểu về cỏc cuộc nổi dậy của nhõn dõn.