Giáo án Lịch sử 7 - Bản đầy đủ, full

Ế KỶ XIV
II. Nhà Hồ và cải cách của Hồ Quý Ly
A. Mục tiêu:
KT: Nhà Hồ lên thay nhà Trần trong hoàn cảnh đất nước gặp nhiều khó khăn, đói kém.
 Khi lên ngôi, Hồ Quý Ly cho thi hành chính sách cải cách để chấn hưng đất nước.
TT: Thấy được vai trò to lớn của quần chúng.
KN: Phân tích đánh giá nhân vật lịch sử Hồ Quý Ly.
B. Thiết bị dạy học: Ảnh di tích thành Hồ ở Thanh Hoá
C. Tiến trình dạy học:
1. Ổn định:
2. KTBC: - Trình bày tình hình kinh tế, chính trị của uước ta cuối TK XIV?
 - Kể tên, địa danh, thời gian của các cuộc khởi nghĩa nông dân và nô tì nổ ra sau thế kỉ XIV?
3. Bài mới:
Hoạt động dạy và học
Kiến thức cơ bản
GV gọi HS đọc mục 1 SGK
GV(H): Cuối TK XIV các cuộc khởi nghĩa của nông dân diễn ra mạnh mẽ dẫn đến điều gì?
HS: Nhà nước suy yếu. Làng xã tiêu điêu. Dân đinh giảm sút.
Giảng: Nhà Trần không đủ sức cai trị Hồ Quý Ly phế truất vua Trần, lên làm vua năm 1400.
Giảng: Xuất thân trong một gia đình quan lại, có 2 người cô lấy vua, Hồ Quý Ly giữ chức vụ cao cấp nhất trong triều đình ( Đại Vương) Trước tình hình hà Tràn lung lay ông đã quyết định thực hiện các biện pháp cải cách trên nhiều lĩnh vực.
GV(H): Về chính trị, Hồ Quý Ly đã thực hiện biện pháp gì?
HS: Cải tổ đội ngủ võ quan, thay thế những võ quan nhà Trần bằng những người không phải họ Trần- Đổi tên một số đơn vị hành chính cấp trấn, quy định cách làm việc của bộ máy chính quyền.
- Cử các quan lại triều đình về thăm hỏi nhân dân các lộ.
GV(H): Về kinh tế nhà Hồ thực hiện cải cách gì?
HS: Cho phát hành tiền giấy thay tiền đồng ban hành chính sách hạn điền, quy định biểu thế đinh, thuế ruộng.
GV(H): Về mặt xã hội HQL Ban hành các chính sách gì?
HS: Thực hiện chính sách hạn nô để hạn chế số lượng nô tì được nuôi trong các vương hầu quý tộc, quan lại.
GV(H): Nhà Hồ thực hiện chính sách hạn nô để làm gì?
HS: Làm giảm bớt số lượng nô tì trong nước tăng thêm số người SX trong XH.
GV(H): Nhà Hồ đã đưa ra những chính sách gì về VH GD?
GV(H): Các chính sách đó là gì?
HS: Dịch sách chữ Hán ra chữ Nôm.
 Các nhà sư chưa đến 50 tuổi phải hoàn tục.
( Gọi HS đọc phần chữ in nghiêng SGK)
Giảng: Về quốc phòng nhà Hồ đã thực hiện một số chính sách để đề phòng giặc ngoại xâm:
- Làm sổ hộ tịch tăng quân số.
- Chế tạo ra nhiều nhiều súng mới và làm ra lâu thuyền.
- Bố trí phòng thủ những nơi hiểm yếu.
- Xây dựng một số thành kiên cố.
Gọi HS đọc mục 3 SGK.
GV(H): Vì sao các chính sách không được nhân dân ủng hộ?
HS: Các chính sách chưa đảm bảo cuộc sống và quyền tự do của nhân dân.
- Đều dụng chạm quyền lợi của các tầng lớp
Giảng: Mặc dù có nhiều hạn chế nhưng những cải cách của Hồ Quý Ly là những cải cách lớn liên quan đến toàn xã hội.
GV(H): Tại sao Hồ Quý Ly lại làm được như vậy?
HS: Nhà Trần đã qua yếu cần có sự thay đổi.
 Trước nguy cơ giặc ngoại xâm, không cải cách thì không thể chống giặc được.
1. Nhà Hồ thành lập.
Năm 1400 Nhà Trần suy sụp Hồ Quý Ly lên ngôi, lập ra nhà Hồ.
2. Những biện pháp cải cách của Hồ Quý Ly:
- Cính trị : Cải tổ hàng ngũ võ quan, thay thế các quý tộc nhà Trần bằng những người không thuộc họ Trần.
- Kinh tế: phát hành tiền giấy, ban hành chính sách hạn điền, quy định lại thuế đinh, thuế ruộng.
Xã hội, thực hiện chính sách hạn nô.
- Văn hoá giáo dục: Dịch sách chữ Hán ra chữ Nôm. Sửa đổi các quy chế thi cử học tập.
Quốc phòng: Làm tăng quân số, chế tạo nhiều loại súng mới.
Xây dựng thành kiên cố.
3. Tác dụng cải cách của Hôd Quý Ly:
Tăng nguồn thu nhập cho đất nước.
- Xây dựng được phần nào trên mọi lĩnh vực nhưng các chính sách đó chư triệt để chưa phù hợp với lòng dân.
4. Củng cố: Nhà Hồ thiết lập trong hoàn cảnh nào?
 Trình bày tóm tắc các chính sách cải cách của Hồ Quý Ly?
5. Dặn dò: Về nhà học thuộc bài và chuẩn bị bài sau : " Ôn tập chương"
Tuần: 17
Tiết: 33
Ngày 8/12/2009
Nguyễn Thanh Hiền.
ÔN TẬP CHƯƠNG II VÀ CHƯƠNG III
A. Mục tiêu: 
KT: Củng cố kiến thức cơ bản về lịch sử dân tộc thời Lý, Trần , Hồ.
 Nắm được những thành tựu về mặt chính trị, kinh tế , văn hoá của Đại Việt thời Lý, Trần, Hồ.
TT: Giáo dục lòng yêu nước, niềm tự hào dân tộc, biết ơn tổ tiên.
KN: Sử dụng lược đồ.
 Phân tích tranh ảnh trả lời câu hỏi.
 Lập bảng thống kê.
B. Phương tiện dạy học:
 -Lược đồ Lý ,Trần ,Hồ.
 -Lược đồ kháng chiến chống Tống-Mông -Nguyên.
 -Tranh ảnh về thành tựu văn hoá nghệ thuật thời Lý ,Trần .
C. Tiến trình dạy học:
 1.KTBC:
 -Nêu những biện pháp cải cách của Hồ Quý Ly?
 -Tác dụng những cải cách đó?
 2.Bài mới: Từ thế kỉ thứ X đến thế kỉ thứ XV>Ba triều đại Lý-Trần -Hồ thay nhau lên nắm chính quyền.Đó là lịch sử hào hùngvẽ vang của dân tộc ta .Nhìn lại cả một chặng đường lịch sử,chúng ta có quyền tự hào về truyền thống đấu tranh anh dũng của dân tộc trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc.
 Hôm nay chúng ta cùng nhau ôn lại chặng đường lịch sử hao hùng ấy.
Hoạt động dạy và học 
Kiến thức cơ bản
GV(H):Thời Lý,Trần nhân dân ta đương đầu với những cuộc xâm lược nào?
GV: Sử dụng bảng phụ thống kê các cuộc kháng chiến và gọi từng học sinh lên hoàn thành .
GV(H):Thời gian bắt đầu và kết thúc của cuộc kháng chiến chống Tống thời Lý,chống Mông-Nguyên thời Trần?
HS: + Kháng chiến chống Tống : Tháng 10- 1075 đến tháng 3-1077
 + Kháng chiến chống quân Mông Nguyên:
 - Lần thứ nhất: Đầu tháng 1-1258 đến 29-1-1258
 - Lần thứ hai : ( Kháng chiến chống) 1-1285 đến 6-1285
 - Lần thứ ba: Từ 12-1287 đến 4-1288.
GV(H): Đường lối chống giặc trong mỗi cuộc kháng chiến thể hiện như thế nào?
HS: Kháng chiến chống Tống : Chủ động đánh giặc buộc giặc đánh theo cách đánh của ta.
+ Giai đoạn 1: " Tiến công trước để tự vệ"
+ Giai đoạn 2: Chủ động xây dựng phòng tuyến sông Như Nguyệt không cho giặc tiến vào Thăng Long, tìm cách phản công tiêu diệt.
Kháng chiến chông quân Mông Nguyên:
+ Đường lối chung:Thực hiện chủ trương "Vườn không nhà trống"
 Tiếu lương thực rơi vào lúng túng.Quân Trần phản công tiêu diệt
GV(H): Nêu những tấm gương tiêu biểu quan các cuộc kháng chiến?
HS: Thời Lý: Lý Thường Kiệt, Lý Kế Nguyên, Tông Đản Hoàng Tử Hoằng Chân.
Thời Trần: Trần Thủ Độ, Trần Quốc Toản, Trần Quốc Tuấn, Trần Quang Khải, Trần Bình Trọng,...
GV(H): Nguyên nhân thắng lợi của các cuộc kháng chiến?
HS: Trình bày như SGK
GV chốt lại: Tầng lớp nhân dân đoàn kết chiến đấu Anh dũng.
Sự đóng góp to lớn của các vị anh hùng tiêu biểu với đường lối chiến lược chiến thuật đúng đắn, kịp thời, sáng tạo.
GV: Hướng dẫn HS làm BT tại lớp theo nhóm các vấn đề sau đó yêu cầu HS trình bày điền vào phiếu học tập
Nguyên nhân thắng lợi:
+ Sự ủng hộ của nhân dân. +Sự lãnh đạo tài tình sáng suốt của các tướng lĩnh.
4. Dặn dò: Về nhà Học bài và chuẩn bị bài sau:" Cuộc kháng chiến chủa nhà Hồ và phong trào khởi nghĩa chống Minh đầu thế kỉ XV."
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------
Tuần:17
Tiết: 34
Ngày 11/12/2009.
Nguyễn Thanh Hiền .
CUỘC KHÁNG CHIẾN CỦA NHÀ HỒ VÀ PHONG TRÀO KHỞI NGHĨA CHỐNG QUÂN MINH ĐẦU THẾ KỈ XV
A. Mục tiêu bài học:
KT: Thấy rõ âm mưu những hoạt động bành trướng của nhà Minh đối với các nước xung quanh trước hết là Đại Việt.
Năm được diễn biến kết quả, ý nghĩa của của cuộc khởi nghĩa của quý tộc Trần tiêu biểu là cuộc khởi nghĩa của Trần Ngổi và Trần Quý Kháng.
TT: GD truyền thống yêu nước, ý chí anh hùng bất khoất của nhân dân ta.
Vai trò của quần chúng nhân dân trong các cuộc khởi nghĩa.
KN: Lược thuật lại sự kiện lịch sử.
Đánh giá nâng cao nhâ vật lịch sử, ý nghĩa sự kiện lịch sử.
B. Phương tiên dạy học:
Luợc đồ các cuộc khởi nghĩa đầu thế kỉ XV.
C. Tiến trình dạy học:
1. KTBC:
2. Bài mới:
Hoạt động dạy và học
Kiến thức cơ bản
GV gới thiệu ảnh thành Tây Đô.
Giảng: Thành xây dựng có chu vi 4 km xây bằng đá nặng từ 10 đến 16 tấn / khối.Năm 1405 nạn đói xãy ra, nhà Hồ gặp nhiều khó khăn, nhân cơ hội đó, nhà Minh cho quân xâm lược nước ta.
GV(H): Quân Minh vin vào cớ gì xâm lược nước ta?
GV( Dùng lược đồ giảng) Quân Minh tấn công nhà Hồ ở một số điểm Lạng Sơn, quân nhà Hồ phải lui về bờ Bắc sông Hồng. Lấy Thành Đa Bang làm nơi cố thủ. Ngày 22-1-1407. Quân Minh đánh tan nhà Hồ ở Đa Bang và đánh chiếm Đông Đô Quân nhà Hồ quá yếu phải rút lui cố thủ thành Tây Đô (Thanh Hoá) Tháng 4/1407 Quân Minh tấn công thành Tây Đô và đến tháng 6-1407 cha con Hồ Quý Ly bị bắt, cuộc kháng chiến thất bại.
GV(H): Vì sao cuộc kháng chiến của nhà Hồ nhanh chóng thất bại? 
GV nêu câu nói của Hồ Nguyên Trừng:" Tôi không sợ đánh mà chỉ sợ lòng dân không theo"
GV: Sau khi chiếm được nước ta, nhà Minh đã thiết lập chính quyền thống trị trên đất nước ta chính sách áp bức hà khắc.
GV(H): Háy nêu các chính sách cai trị của nhà Minh trên đất nước ta?
Thi hành chính sách đồng hoá, ngu dân bóc lọt tàn bạo.
- Đặt hàng trăm thứ thuế, bắt trẻ em, phụ nữ làm nô tỳ.
- Bắt nhân dân ta phải bỏ phong tục của mình.
- Thiêu huỷ mang về TQ những bộ sách có giá trị lớn.
GV(H): Nhận xét các chính sách cai trị của nhà Minh đối với nước ta?
Giảng: Trần Ngổi là con cháu của Trần Nghệ Tông được đưa lên làm minh chủ vào tháng 10-1407 và tự xưng là Giản Định Hoàng Đế. Năm 1408 Trần Ngổi kéo quân vào Nghệ An được Đặng Tất và Nguyễn Cảnh Chân hưởng ứng. Tháng 12/1408 mộ trận chiến quyết liệt ở Bô Cô( Nam Định). Nghĩa Quân tiêu diệt được 4 vạn quân Minh. Sau chiến thắng Bô Cô có kẻ dèm pha Trần Ngổi sinh nghi ngờ và đã giết hai vị tướng giỏi của mình là Đặng Tất và Nguyễn cảnh Chân. Lợi dụng cơ hội đó tướng giặc là Trương Phụ chỉ uy 5 vạn quân tấn công đại bản danh của Trần Ngổi - Trần Ngổi bị bắt.
* Trần Quý Khoáng được Đặng Dung và Nguyễn Cảnh Dị đưa Trần Quý Khoáng lên ngôi vua lấy hiệu là Trùng Quang Đế. Dưới sự lãnh đạo của Trần Quý Khoáng cuộc khởi nghĩa phát triển nhanh chóng từ Thanh Hoá đến Hoá Châu. Giữa Năm 1411 Quân Minh tăng viện binh. Đến Năm 1413 quân Minh vào Thuận Hoá cuộc khởi nghĩa thất bại.
1. Cuộc xâm lược của nàh Minh và sự thất bại của nhà Hồ:
Quân Minh mượn cớ khôi phục lại nhà Trần xâm lược nước ta.
Ngày 22-1-1407 Quân Minh chiếm Thành Đa Bang .Tháng1/1407 chiếm Đông Đô cha con Hồ Quý Ly