Giáo án Lịch sử 7 - Bài 20: Nước Đại Việt thời Lê Sơ (1428-1527) - Năm học 2009-2010

 trung nhiều ngành nghề nhất. Các xưởng thủ công do nhà nước quản lí cũng phát triển mạnh.)
Trả lời
(-Nhà vua rất quan tâm đến đời sống của nhân dân “hễ có dân là có chợ”. Chứng tỏ kinh tế thời Lê Sơ phát triển về nhiều ngành kinh tế.)
a. NÔNG NGHIỆP:
- Vua cho hơn 2 phần 3 quân sĩ về quê làm ruộng, số còn lại luân phiên về quê sản xuất.
- Kêu gọi nhân dân phiêu tán trở về quê làm ruộng.
- Đặt một số chức quan chuyên coi về nông nghiệp.
- Lập phép quân điền, cấm giết trâu bò bừa bãi, cấm điều động dân phu trong vụ mùa.
- Quan tâm đến công tác thủy lợi.
b.THỦ CÔNG NGHIỆP:
+ Các ngành, nghề thủ công truyền thống ở các làng xã như, kéo tơ, dệt lụa, đan lát, làm nón, đúc đồng, rèn sắt, làm gốm, v.v  ngày càng phát triển. 
+ Có nhiều làng thủ công nghiệp nổi tiếng ra đời. 
+ Thăng Long là nơi tập trung nhiều ngành nghề nhất. 
+ Các xưởng thủ công do nhà nước quản lí cũng phát triển mạnh, đĩ là Cục bách tác.
c- THƯƠNG NGHIỆP.
+ Khuyến khích lập chợ, họp chợ, ban hành những điều lệ cụ thể quy định việc việc thành lập chợ, họp chợ.
+ Cĩ nhiều thương nhân nước ngồi đến nước ta để trao đổi và mua bán.
10P
HOẠT ĐỘNG 2. XÃ HỘI?
2. XÃ HỘI.
- GV yêu cầu HS, xem SGK phần kênh chữ, của phần 2, trang 98 và trang 99.
- GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi: 
Câu hỏi 6: Trong xã hội thời Lê Sơ có những giai cấp, tầng lớp nào? Trong đó giai cấp nào chiếm đa số dân cư trong xã hội?
Câu hỏi 7: Tại sao số lượng nô tì thời Lê Sơ giảm dần so với thời Lý- Trần?
Câu hỏi 8: Em có nhận xét gì về chủ trương hạn chế việc nuôi và bán nô tì của nhà nước Lê Sơ?
Trả lời
(-Vua, vương hầu, quý tộc, địa chủ, nông dân, thương nhân, thợ thủ công, nô tì.
- Giai cấp nông dân chiếm tuyệt đại đa số dân cư, sống chủ yếu ở nông thôn. Họ là giai cấp bị bóc lột, nghèo khổ trong xã hội.)
Trả lời
(- Là do pháp luật nhà Lê hạn chế nghiêm ngặt về việc bán mình làm nô tì, hoặc bức dân tự do làm nô tì.)
Trả lời
(- Chứng tỏ nhà Lê đã quan tâm đến tầng lớp nhân dân nghèo hèn nhất trong xã hội. Bỡi cuộc sống của nô tì quá sức cực khổ và họ là tầng lớp mạt hạng, có địa vị thấp kém nhất.
- Chính sách này có lợi cho những người dân, vì quá cưc khổ không có con đường nào khác, nên phải bán mình làm nô tì, phục dịch trong các gia đình quyền quý.
- Đây là chính sách tích cực, tiến bộ của pháp luật thời Lê Sơ.)
- Vua, vương hầu, quý tộc, địa chủ, nông dân, thương nhân, thợ thủ công, nô tì.
- Giai cấp nông dân chiếm tuyệt đại đa số dân cư, sống chủ yếu ở nông thôn. Họ là giai cấp bị bóc lột, nghèo khổ trong xã hội.
5P
HOẠT ĐỘNG 3. CỦNG CỐ kiến thức, kĩ năng phương pháp cơ bản
- GV đưa ra câu hỏi chung cho cả lớp thảo luận. , nhằm để củng cố kiến thức toàn bài đồng thời để phát hiện ra HS khá, giỏi của lớp.
Câu hỏi 9: Em hãy trình bày những nét chính về tình hình kinh tế thời Lê Sơ?
Trả lời
(- Nông nghiếp được phục hồi và phát triển nhanh chóng, nhờ nhà nước có những biện pháp tích cực để khuyến khích nông nghiệp phát triển.
- Thủ công nghiệp phát triển với những nghề thủ công cổ truyền, nhiều làng nghề thủ công chuyên nghiệp nổi tiếng ra đời, nhất là Thăng Long.
- Thương nghiệp, chợ búa được mở rộng để lưu thông hàng hóa trong và ngoài nước.
- Nhờ những biện pháp tích cực, tiến bộ của nhà Lê, nhờ tinh thần cần cù, sáng tạo của nhân dân. Nền kinh tế đất nước nhanh chóng được phục hồi và phát triển, đời sống nhân dân các tầng lớp được cải thiện, xã hội được ổn định. Đó là biểu hiện sự thịnh trị của thời Lê Sơ.)
 4/ Dặn dò học sinh chuẩn bị cho tiết học tiếp theo (Thời gian 3 phút)
Ra bài tập về nhà
- Làm bài tập câu số 5; 6 và 7 trong quyển “Kiến thức cơ bản Lịch sử 7” – NXB Đại học Quốc gia Hà Nội, trang 77.
Chuẩn bị bài mới
- Xem bài mới trước ở nhà, III, của bài 20 (Tiếp theo) trong SGK, trang 99 đến trang 100; bằng cách tự nghiên cứu để trả lời các câu hỏi có trong sách giáo khoa và quan sát tranh ảnh, lược đồ tìm hiểu nội dung kiến thức cơ bản trong bài học.
 - Tăng cường sưu tầm đọc thêm tài liệu tham khảo có liên quan tới nội dung của bài học.
IV.RÚT KINH NGHIỆM – BỔ SUNG
TUẦN 23 NGÀY SOẠN: 24-1-2010
TIẾT 43
BÀI 20 (4 tiết – TIẾT 3 )
( 1428 – 1527 )
I.MỤC TIÊU 
1/ Kiến thức
Học sinh (HS) biết và hiểu được.
- Tình hình văn hóa, giáo dục.
+ Tình hình giáo dục và khoa cử.
+ Văn học, khoa học, nghệ thuật.
2/ Kỹ năng 
Rèn luyện cho HS kỹ năng.
- Phương pháp so sánh, đối chiếu các sự kiện lịch sử, biết rút ra nhận xét, kết luận.
3/ Thái độ 
Bồi dưỡng cho HS.
- Ý thức xây dựng và bảo vệ văn hóa dân tộc.
- Nâng cao lòng yêu nước, yêu quê hương, niềm tự hào và tự cường dân tộc về một thời kì phát triển rực rỡ và hùng mạnh của dân tộc ta.
- Giáo dục ý thức trách nhiệm của học sinh trong học tập và tu dưỡng.
II.CHUẨN BỊ 
1/ Chuẩn bị của giáo viên 
- Tranh ảnh thởi Lê Sơ.
- Tăng cường đọc, nghiên cứu thêm tài liệu tham khảo có liên quan tới nội dung của bài học.
- Phiếu học tập, bảng phụ để bổ sung kiến thức cơ bản cho bài học mới.
2/ Chuẩn bị của học sinh
- Xem bài mới và nghiên cứu tự trả lời các câu hỏi có trong sách giáo khoa. 
- Tăng cường sưu tầm đọc thêm tài liệu tham khảo có liên quan tới nội dung của bài học.
III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
1/ Ổn định tình hình lớp (Thời gian 1 phút)
- Kiểm tra sĩ số lớp? (Vắng có lí do, vắng không có lí do?)
2/ Kiểm tra bài cũ (Thời gian 5 phút)
Câu hỏi kiểm tra bài cũ
Dự kiến phương án trả lời của học sinh
3/ Giảng bài mới
Giới thiệu bài mới (Thời gian 1 phút)
 Thời Lê Sơ về tình hình giáo dục, khoa cử, văn học, khoa học, nghệ thuật? Đây là nội dung chính tiết học hôm nay lớp chúng ta cần nghiên cứu. 
Tiến trình bài dạy (Thời gian 35 phút)
Thời gian
HOẠT ĐỘNG
CỦA GIÁO VIÊN
HOẠT ĐỘNG
CỦA HỌC SINH
NỘI DUNG
10P
Tóm tắt mục chính của bài 20, học trong 4 tiết, tiết hôm nay chúng ta nghiên cứu phần III (Mục 1 và 2) của bài.
III. TÌNH HÌNH VĂN HÓA, GIÁO DỤC.
1. TÌNH HÌNH GIÁO DỤC VÀ KHOA CỬ.
HOẠT ĐỘNG 1: TÌNH HÌNH GIÁO DỤC VÀ KHOA CỬ?
- GV yêu cầu HS, xem SGK phần kênh chữ, của phần 1, trang 99 và trang 100 .
- GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi: 
Câu hỏi 1: Hãy nêu những việc làm chứng tỏ nhà Lê Sơ rất quan tâm đến giáo dục, đến việc đào tạo nhân tài?
Câu hỏi 2: Em có nhận xét gì về tình hình giáo dục, thi cử thời Lê Sơ?
Câu hỏi 3: Nguyên nhân nào làm cho nền giáo dục và khoa cử thời Lê Sơ phát triển?
Trả lời
- Dựng lại Quốc tử giám ở kinh đô Thăng Long, mở trường ở các lộ. Mọi người đều có thể đi học, thi cử. Tuyển chọn người có tài, có đức làm thầy giáo. Mở khoa thi để chọn người có tài ra làm quan. Những người thi đỗ tiến sĩ trở lên được vua ban áo, mũ, tước phẩm, được vinh quy bái tổ, được khắc tên vào bia đá đặt ở Văn Miếu (Bia tiến sĩ). Trong thi cử cách lấy đỗ rộng rãi, cách chọn người công bằng.
Trả lời
- Tình hình giáo dục, thi cử thời Lê Sơ phát triển rất thịnh đạt, đạt nhiều thành tựu rực rỡ, với ý thức đề cao vị trí của một dân tộc “vốn xưng nền văn hiến đã lâu”. Nhà nước thời Lê Sơ sớm quan tâm đến giáo dục, đào tạo nhân tài. Tinh thần đã được nâng lên đến đỉnh cao dưới thời vua Lê Thánh Tông. Các khoa thi được tổ chức đều đặn với 3 năm 1 lần ở các địa phương và ở kinh đô. Số người đỗ đạt ngày càng nhiều, trình độ dân trí ngày được nâng cao. Số trường học tăng lên. Nho giáo chiếm địa vị độc tôn như, Phật giáo, Đạo giáo bị hạn chế.
Trả lời
- Nhà nước quan tâm đến giáo dục, đào tạo nhân tài. Nhà nước lấy giáo dục, khoa cử làm phương thức chủ yếu để tuyển dụng quan lại. Nhà nước có nhiều hình thức, khuyến khích động viên mọi người học tập, thi cử.
- Dựng lại Quốc tử giám ở kinh đô Thăng Long.
- Mở trường ở các lộ. Mọi người đều có thể đi học, thi cử. 
- Tuyển chọn người có tài, có đức làm thầy giáo. 
- Mở khoa thi để chọn người có tài ra làm quan. 
 - Những người thi đỗ tiến sĩ trở lên được vua ban áo, mũ, tước phẩm, được vinh quy bái tổ, được khắc tên vào bia đá đặt ở Văn Miếu (Bia tiến sĩ). 
- Trong thi cử cách lấy đỗ rộng rãi, cách chọn người công bằng.
20 P
HOẠT ĐỘNG 2. VĂN HỌC, KHOA HỌC, NGHỆ THUẬT?
2. VĂN HỌC, KHOA HỌC, NGHỆ THUẬT.
- GV yêu cầu HS, xem SGK phần kênh chữ, của phần 2, trang 100 và trang 101.
- GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi: 
Câu hỏi 4: Em có nhận xét gì về tình hình văn học thời Lê Sơ?
Câu hỏi 5: Em hãy nêu những thành tựu chủ yếu về khoa học, nghệ thuật của Đại Việt thời Lê Sơ?
Trả lời
- Văn học thời lê sơ phát triển phong phú: văn học chữ Hán, chữ Nôm đều phát triển. 
- Văn thơ lê sơ có nội dung yêu nước sâu sắc, thể hiện niềm tự hào dân tộc, khí phách anh hùng và tinh thần bất khuất của dân tộc.
- Xuất hiện nhiều tác phẩm nổi tiếng, được lưu truyền đến ngày nay: Bình Ngô đại cáo, Quốc âm thi tập, Quân trung từ mệnh tập, v.v 
Trả lời
Khoa học:
+ Sử