Giáo án Lịch sử 6 - Tiết 25, Bài 23: Những cuộc khởi nghĩa lớn trong các thế kỷ VII-IX - Tòng Văn Hợp

 Giáo án lịch sử 6 Năm học 2009 - 2010
Ngày soạn: /03/2010 Ngày dạy: /03/2010 Lớp 6A
 Ngày dạy: /03/2010 Lớp 6B
Tiết: 25 - Bài: 23 NHỮNG CUỘC KHỞI NGHĨA LỚN
 TRONG CÁC THẾ KỶ VII - IX
 1. Mục tiêu. 
a. Kiến thức: HS nắm được.
- Từ thế kỷ VII nước ta bị thế lực phong kiến nhà đường thống trị, nhà đường chia lại các khu vực hành chính , sắp đặt bộ máy cai trị để siết chặt hơn chính sách đô hộ và đồng 
hoá, tăng cường bóc lột và dễ dàng đàn áp các cuộc nổi dậy.
- Trong suốt 3 thế kỷ nhà đường thống trị, nhân dân ta đã nhiều lần nổi dậy, tiêu biểu nhất là khởi nghĩa Mai Thúc Loan và Phùng Hưng 
b. Kỹ năng: Tiếp tục rèn luyện khả năng đánh giá sự kiện 
 c. Thái độ. 
 - Bồi dưỡng tinh thần chiến đấu vì nền độc lập của tổ quốc .
 - Biết ơn tổ tiên đã chiến đấu quên mình vì dân tộc, vì đất nước .
 2 . Chuẩn bị của thầy và trò. 	
a. Thầy. Soạn giáo án, lược đồ nước ta thời thuộc Đường, bản đồ khởi nghĩa Mai Thúc Loan và khởi nghĩa Phùng Hưng 
 b. Trò. đọc trước bài ở nhà 
 3. Tiến trình bài dạy 
 * Ổn định tổ chức: 6A 6B
 a. Kiểm tra bài cũ: ( 5’) 
 * Hỏi: ?cuộc kháng chiến chống quân Lương do Triệu Quang Phục lãnh đạo đã diễn ra như thế nào?
* Đáp án:
- Triệu Quang Phục chọn Dạ Trạch làm căn cứ kháng chiến 
- Quân Lương tăng cường lực lượng bao vây dạ trạch và cố sức tấn công , nghĩa quân anh dũng chống trả .
- tình thế giằng co kéo dài 
- Đến năm 550 nhà Lương có loạn , Trần Bá Tiên phải bỏ về nước . Triệu Quang Phục đánh tan quân Lương , kháng chiến kết thúc thắng lợi 
 * Giới thiệu (1’) Năm 618 triều đại nhà Đường thành lập đã xiết chặt hơn nữa chế độ cai trị tàn bạo, thẳng tay bóc lột và đàn áp nhân dân ta, nhưng nhân dân ta không ngừng nổi dậy đấu tranh chống bọn đô hộ, tiêu biểu là khởi nghĩa Mai Thúc Loan và khởi nghĩa Phùng Hưng, chúng ta tìm hiểu bài 
 b. Dạy bài mới 
GV
?Tb
GV
?Kh
?Tb
?Tb
?Kh
GV
?Tb
GV
?Tb
GV
?Tb
?Tb
GV
?Tb
?Kh
?Tb
?Tb
GV
?Kh
Gọi HS đọc mục 1 Sgk 
Chính sách cai trị của nhà đường trên đất nước ta có gì thay đổi ?
- Năm 679 nhà Đường đổi giao châu thành an nam đô hộ phủ, đặt người Hán cai trị đến cấp huyện, chúng sửa sang các đường giao thông thuỷ bộ từ trung quốc sang, xây thành, đắp luỹ, tăng thêm số quân đồn chú.
- Dùng lược đồ nước ta thời thuộc Đường TK VII – IX 
- Nhấn mạnh nhà Đường chia lại các khu vực hành chính và đặt tên mới nắm quyền cai trị tới huyện.
- Chú ý sửa sang các con đường để chúng có thể đàn áp nhanh chóng các cuộc nổi dậy của nhân dân ta, bảo vệ chính quyền đô hộ .
Em có nhận xét gì về tình hình nước ta dưới ách đô hộ của nhà đường?
- Nhà đường siết chặt ách đô hộ rất tàn bạo cai trị trực tiếp đến cấp huyện, đồng thời củng cố thành, làm đường giao thông để có thể đàn áp các cuộc nổi dậy của nhân dân ta. 
Về kinh tế, nhà Đường có chính sách gì khác trước?
- Nhà Đường thực hiện nhiều chính sách, nhiều thứ thuế ở nước ta
- Ngoài thuế ruộng đất nhà Đường còn đặt ra nhiều loại thuế: Muối, sắt, đay, gai, tơ lụa...
Ngoài các thứ thuế nặng nề, hàng năm nhân dân ta còn phải làm gì cho chính quyền đô hộ?
- Vua đường rất thích quả vải ở nước ta, mỗi năm đến mùa vải, nhân dân ta phải gánh vải sang Trung Quốc cống nạp, đường xa, đi lại khó khăn, gánh gồng vất vả, phải giữ cho quả vải tươi ngon, cho nên nhân dân ta rất khốn khổ vì nạn cống nạp quả vải hàng năm.
Theo em chính sách đô hộ của nhà đường có gì khác trước?
- Chúng chia lại bộ máy hành chính 
- Đặt tên mới, biến nước ta thành phiên thuộc của Trung Quốc.
- Bóc lột tô thuế, cống nạp nặng nề những chính sách tàn bạo đó đã đẩy nhân dân ta đến chỗ khốn cùng, họ không còn con đường nào khác là vùng lên đấu tranh giành quyền sống của mình, đó là nguyên nhân dẫn đến những cuộc khởi nghĩa của nhân dân ta
Gọi HS đọc Sgk mục 2 
Em biết gì về Mai Thúc Loan?
- Mai Thúc Loan người làng Mai Phụ 
(còn có tên là Kẻ Mỏm) 1 làng chuyên làm muối, gia đình Mai thúc loan rất cực khổ, thủa nhỏ ông phải kiếm củi, chăn trâu cày ruộng cho nhà giàu, nhưng ông rất khôi ngô tuấn tú, có trí lớn.
Bấy giờ đang mùa vải (quả) bọn thống trị bắt nhân dân ta cống nạp và đi phu để gánh vải sang Trung Quốc tiến cống, một ngày đầu hè oi ả, Mai thúc loan cùng đoàn phu gánh vải đã kêu gọi daan phu bỏ về quê, mộ binh nổi dậy
Vì sao Mai Thúc Loan kêu gọi mọi người khởi nghĩa?
+ Khoảng những năm 10 cuối thế kỉ VIII, do chính sách cai trị, áp bức bóc lột tàn bạo của nhà Đường 
+ Mai Thúc Loan cùng đoàn phu gánh vải cống nạp không cam chịu, ông kêu gọi mọi người bỏ về chuẩn bị khởi nghĩa
Đọc bài thơ sgk
Cuộc khởi nghĩa Mai thúc Loan diễn ra như thế nào ?
 (sử dụng lược đồ tường thuật)
- Nghĩa quân nhanh chóng chiếm Hoan Châu , nhân dân Ái Châu và diễn châu hưởng ứng .
- Mai Thúc Loan chọn vùng Sa Nam 
(Nam Đàn) xây dượng căn cứ, ông xưng đế (Mai Hắc Đế)
- Mai Hắc Đế liên kết với nhân dân khắp Châu Giao và Cham Pa, tấn công thành Tống Bình.
- Viên đô hộ Giao Châu là Quang Sở Khách phải chạy về Trung Quốc.
Nhà Đường đã làm gì để đàn áp cuộc khởi nghĩa ?
- Năm 722 nhà Đường cử Dương Tư Húc đem 10 vạn quân đàn áp, Mai Hắc Đế thua trận 
- Ý nghĩa thể hiện truyền thống đấu tranh kiên cường, bất khuất của dân tộc ta.
Giới thiệu sơ qua về Phùng Hưng (theo SGk )
Em hãy trình bày cuộc khởi nghĩa Phùng Hưng?
- Khoảng năm 776 Phùng Hưng cùng em là Phùng Hải phất cờ khởi nghĩa ở Đường Lâm.
- Được nhân dân quanh vùng nổi dậy hưởng ứng, giành được quyền làm chủ vùng đất của mình.
 Theo em vì sao cuộc khởi nghĩa Phùng Hưng bùng nổ và được mọi người hưởng ứng ?
- Phùng Hưng là người rất có uy tín với nhân dân địa phương nên họ theo ông khởi nghĩa 
Ít lâu sau Phung Hưng đã đánh Tống Bình như thế nào?
- Phùng Hưng cho quân bao vây thành Tống Bình, Cao Chính Bình rút về cố thủ sinh bệnh chết, Phùng Hưng chiếm được Tống Bình.
Khi Phùng Hưng mất đất nước ta như thế nào?
- Phùng Hưng Mất, Phùng An nối nghiệp cha Nhà đường đem đại quân sang đàn áp, phùng An ra hàng. 
- Cho HS xem ảnh đền thờ Phùng Hưng - Đây là biểu hiện lòng biết ơn của nhân dân ta đối với Phùng Hưng 
Cuộc khởi nghĩa Phùng Hưng đã đem lại kết quả như thế nào?
- Người có công lãnh đạo nhân dân khởi nghĩa đánh đuổi giặc ngoại xâm giành chính quyền
1. dưới ách đô hộ của nhà Đường, nước ta có gì thay đổi
(12’) 
- Từ năm 618 nước ta bị nhà Đường thống trị 78
- Năm 679 nhà đường đổi Giao Châu thành An Nam đô hộ phủ
chia nhỏ các khu vực hành chính trên đất nước ta, đặt quan lại cai trị đến cấp huyện.
- Các châu miền núi vẫn do các tù trưởng địa phương cai quản, trụ sở của phủ đô hộ đặt ở Tống Bình 
(Hà Nội)
- Tăng cường lực lượng đàn áp về mọi mặt, xây thành luỹ, đóng thêm quân, làm thêm đường xá.
- Ngoài thuế ruộng đất nhà Đường còn đặt ra nhiều loại thuế: Muối, sắt, đay, gai, tơ lụa...
- Hàng năm nhân dân ta phải cống nạp các sản vật quý hiếm và hoa quả ngon. 
 79
2. Khởi nghĩa Mai Thúc Loan (722) (12’)
* Hoàn cảnh bùng nổ 
+ Khoảng những năm 10 cuối thế kỉ VIII, do chính sách cai trị, áp bức bóc lột tàn bạo của nhà Đường 
+ Mai Thúc Loan cùng đoàn phu gánh vải cống nạp không cam chịu, ông kêu gọi mọi người bỏ về chuẩn bị khởi nghĩa.
* Diễn biến 
- Nghĩa quân nhanh chóng chiếm Hoan Châu, nhân dân Ái Châu và Diễn Châu hưởng ứng.
- Mai Thúc Loan chọn vùng Sa Nam (Nam Đàn) xây dượng căn cứ, ông xưng đế (Mai Hắc Đế)
- Mai Hắc Đế liên kết với nhân dân khắp Châu Giao và Cham Pa, tấn công thành Tống Bình.
- Quang Sở Khách phải chạy về Trung Quốc.
- Năm 722 nhà Đường cử Dương Tư Húc đem 10 vạn quân đàn áp, Mai Hắc Đế thua trận.
- hiện nay trên núi Vệ Hùng Sơn lập đền thờ Mai Hắc Đế
 80
3. khởi nghĩa Phùng Hưng (Trong khoảng 776-791) ( 10’)
* Diễn biến
- Khoảng năm 776 Phùng Hưng cùng em là Phùng Hải phất cờ khởi nghĩa ở Đường Lâm.
- Được nhân dân quanh vùng nổi dậy hưởng ứng, giành được quyền làm chủ vùng đất của mình.
- Phùng Hưng cho quân bao vây thành Tống Bình, Cao Chính Bình rút về cố thủ sinh bệnh chết, Phùng Hưng chiếm được Tống Bình.
- Phùng Hưng Mất, Phùng An nối nghiệp cha Nhà đường đem đại quân sang đàn áp, phùng An ra hàng. 
 c. Củng cố, luyện tập (4’)
 - Trước áp bức, bóc lột của nhà Đường, nhân dân ta không cam chịu đã nổi dậy đấu tranh, tiêu biểu là cuộc khởi nghĩa của Mai Thúc Loan và Phùng Hưng đã đánh đuổi quân đô hộ, đất nước giành độc lập
 - Bài tập: Hãy khoanh tròn chữ cái đứng trước câu trả lời mà em cho là đúng 
Mai Thúc Loan nổi dậy khởi nghĩa vì:
 A. Ông sẵn lòng căm ghét chính quyền đô hộ 
 B. Ông phải gánh quả vải đi nộp cống cho chính quyền đô hộ 
 C. Ông muốn giành lại đôc lập cho đất nước 81
 D. Tất cả các ý trên đều đúng 
 d. Hướng dẫn học ở nhà (1’)
Học thuộc bài, đọc trước bài 24 
Vẽ lược đồ giao châu và Cham Pa giữa TK VI – X theo Sgk
============ * * * ============
 Tòng Văn Hợp Trường THCS Chiềng Cọ
 82