Giáo án Khoa học Lớp 4 - Không khí có những tính chất gì?

.
? Em thấy có điều gì lạ trong căn phòng của chúng ta?-> Em thấy có mùi thơm. 
? Mùi thơm đó là do đâu nhỉ? Đó có phải là mùi không khí không?
-> Đó là mùi thơm của nước hoa chứ không phải mùi của không khí.
? Đã bao giờ các em đi qua vùng có mùi khó chịu chưa? Liệu đó có phải là mùi của không khí không nhỉ?-> Đó là mùi rác thải, chất thải ở gần đó bốc lên chứ không phải mùi của không khí.
- GV chốt: Đúng đấy các em ạ. Đôi khi chúng ta ngửi thấy mùi lạ nhưng đó là mùi của một số chất phát tán trong không khí chứ không phải mùi của không khí. 
Những mùi đó khi lẫn vào không khí sẽ làm cho không khí bị ô nhiễm và ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe. Chính vì vậy các em hãy luôn nhớ bảo vệ môi trường xung quanh chúng ta như nơi ở, trường học, nơi công cộng... bằng cách vứt rác đúng nơi quy định và trồng nhiều cây xanh để không khí luôn trong lành nhé!
TC2. Không khí không có hình dạng nhất định.
-Vấn đề thứ nhất chúng ta đã rõ. Bây giờ chúng ta cùng khám phá về hình dạng của không khí nhé.
2.1. Đề xuất câu hỏi và phương án thí nghiệm
- Giáo viên: Làm thế nào để chúng ta biết không khí có hình dạng gì nhỉ?
- Học sinh nêu phương án thí nghiệm: Thổi bong bóng , ...
- GV tổ chức trò chơi thi thổi bong bóng 
2.2. Tiến hành thực nghiệm
- Giáo viên phát dụng cụ thí nghiệm (bóng bay hình cầu và hình quả) yêu cầu HS thực hành làm theo cách của mình và ghi kết quả vào vở thí nghiệm. Giáo viên lưu ý HS cách thổi bóng bay dễ và không bị vỡ.
- HS thực hành thổi bóng bay -> Ghi kết luận vào phiếu học tập
2.3. Kết luận và hợp lí hoá kiến thức
- Học sinh báo cáo kết quả thực hành
+ Tình huống 1: Học sinh thấy không khí có hình dạng của quả bóng bay. không khí có hình dạng hình cầu và hình quả.
+ Tình huống 2: Không khí không có hình dạng nhất định (vì thổi không khí vào một quả bóng bay thì thấy không khí có hình dạng của quả bóng bay, dùng tay vặn quả bóng bay thì thấy hình dạng quả bóng bay thay đổi)
+ Tình huống 3: ....
-> Giáo viên ghi bảng: Không khí không có hình dạng nhất định 
- Giáo viên yêu cầu học sinh lấy ví dụ khác về hình dạng của không khí trong thực tế.
Ví dụ: Không khí trong lòng cái mũ có hình dạng của lòng cái mũ, không khí trong lòng cái nón có hình dạng của lòng cái nón, 
TC3. Không khí có thể bị nén lại hoặc giãn ra.
-Vấn đề tiếp theo chúng ta cần giải quyết là gi? (Không khí có thể bị nén lại hoặc giãn ra)
3.1. Đề xuất câu hỏi và phương án thí nghiệm
- GV: Muốn biết không khí có thể nén lại được không hay có giãn ra được không, ta có thể sử dụng cách đẩy xi lanh ..
3.2. Tiến hành thực nghiệm
GV hướng dẫn làm thí nghiệm – YC HS dự đoạn kết quả khi thả tay ra
- HS tiến hành thí nghiệm, GV quan sát, giúp đỡ
- Ghi kết quả ra vở thí nghiệm
3.3. Kết luận và hợp lí hoá kiến thức
- Học sinh báo cáo kết quả thực hành
+ Khi ấn xi lanh xuống thì xi lanh di chuyển xuống một chút rồi không dẩy xuống được nửa. Khi thả tay ra thì xi lanh lại đẩy ngược lại về vị trí cũ -> Vậy Không khí có thể bị nén lại hoặc giãn ra
-> Giáo viên ghi bảng: Không khí có thể bị nén lại hoặc giãn ra
- Giáo viên yêu cầu học sinh lấy ví dụ khác Không khí có thể bị nén lại hoặc giãn ra trong thực tế.
Ví dụ: Bơm xe, bơm bóng
- Giáo viên yêu cầu học sinh so sánh kiến thức vừa tìm hiểu so với hiểu biết của các em lúc ban đầu. Các em thấy mình có biết thêm kiến thức gì về tính chất của không khí không?
- ? Chia sẻ với bạn những hiểu biết của mình về không khí (1') – Nhóm đôi
+ Không khí không màu, không mùi, không vị, không có hình dạng nhất định.
+ Không khí có thể bị nén lại hoặc giãn ra
+ Không khí cần cho sự sống
5. Bước 5: Củng cố - dặn dò (3')
? Người ta đã ứng dụng tính chất của không khí để làm gì?
- Bơm xe đạp, bơm bóng, máy nén khí trong xây dựng và công nghiệp...
- Yêu cầu HS đọc mục bạn cần biết. Dặn HS chuẩn bị 2 cây nến nhỏ, 2 chiếc cốc thuỷ tinh, 2 chiếc đĩa nhỏ.
PHIẾU HỌC TẬP
Kết quả quan sát không khí bằng mắt, mũi, miệng....
Kết luận:
Không khí ..................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................................
Kết quả làm thí nghiệm thổi bong bóng 
Kết luận:
Không khí ..................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................................
Kết quả thi nghiệm bằng xi- lanh
Mô tả
Khi dùng ngón tay đẩy xi – lanh xuống thì .............................................................................................................
.......................................................................................................................................................................................
Khi nhả ngón tay ra khỏi xi - lanh thì .......................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................................
Kết luận:
Không khí có thể .........................................................................................................................................................
THỐNG NHẤT TIẾN TRÌNH BÀI DẠY ÁP DỤNG PP "BÀN TAY NẶN BỘT"
MÔN: KHOA HỌC
BÀI: KHÔNG KHÍ CÓ NHỮNG TÍNH CHẤT GÌ ?
I. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
BƯỚC 1: TÌNH HUỐNG XUẤT PHÁT VÀ CÂU HỎI NÊU VẤN ĐỀ
	Tình huống xuất phát và nêu câu hỏi có vấn đề là một tình huống do giáo viên chủ động đưa ra như một cách nhập dẫn vào bài học. Tình huống, câu hỏi nêu vấn đề phải phù hợp với trình độ HS, gây mâu thuẫn và kích thích tò mò, nghiên cứu của học sinh trước khi khám phá và lĩnh hội kiến thức.
	- GV đưa 2 chai (1 chai nước cam và một chai rỗng), cho HS phán đoán trong chai chứa gì?
	- HS phán đoán trong chai có (nước cam, trong chai không có gì cả -> trong chai có không khí)
	- GV: Ta thấy trong chai có nước cam, điều đó rất dễ nhận biết. Vì thấy nước có màu cam, nếm có vị chua chua và còn ngửi thấy mùi thơm của cam nữa. Còn ở chai thứ 2, do không khí có những tính chất đặc biệt khiến bạn không dễ nhận ra. Vậy không khí có những tính chất gì? -> từ đó nhập dẫn vào bài Không khí có những tính chất gì?
BƯỚC 2: BỘC LỘ QUAN ĐIỂM BAN ĐẦU
	Đây là bước quan trọng trong PP BTNB. Trong bước này, giáo viên khuyến khích học sinh suy nghĩ, nhận thức ban đầu của mình về sự vật hiện tượng mới (kiến thức mới) trước khi được học kiến thức đó. Khi yêu cầu học sinh trình bày quan niệm ban đầu, giáo viên có thể yêu cầu bằng nhiều hình thức như: phát biểu ý kiến bằng lời nói, bằng viết tay hoặc vẽ biểu hiện suy nghĩ.
	* Cụ thể trong hoạt động tìm hiểu "Không khí có tính chất gì" 
	- GV giao nhiệm vụ cho HS "Không khí có tính chất gì?", các sẽ thảo luận nhóm và ghi những suy nghĩ của em vào bảng nhóm. (Thời gian là 3 phút)
	- GV theo dõi, giúp đỡ.
	- GV gắn bảng bảng nhóm ghi kết quả thảo luận của HS, HS đọc kết quả đó
(Trong quá trình HS thảo luận ghi những quản điểm vào bảng nhóm, GV quan sát chú ý đến những quan niệm khác biệt -> biểu tượng "ngây thơ" của HS)
	-> Qua hoạt động này, học sinh đã bộc lộ quan niệm ban đầu về "Tính chất của không khí".
BƯỚC 3: ĐỀ XUẤT CÂU HỎI HAY GIẢ THUYẾT VÀ THIẾT KẾ PHƯƠNG ÁN THỰC NGHIỆM.
* Đề xuất câu hỏi: Từ những khác biệt về biểu tượng ban đầu của học sinh, giáo viên giúp học sinh đề xuất câu hỏi từ những khác biệt đó. 
	Giáo viên cần khéo léo gợi ý cho học sinh những điểm giống (đồng thuận giữa các ý kiến đại diện) hoặc khác nhau (không nhất trí giữa các ý kiến) các biểu tượng ban đầu -> GV đánh dấu các điểm khác nhau trên bảng nhóm HS.
 	Đồng thời cho học sinh phát biểu những thắc mắc xoay quanh những vấn đề đó. GV ghi lại các ý kiến đó. Ví dụ như:
	+ Nếu không có không khí con người sẽ ra sao?
	+ Không khí có màu, có mùi và có vị gì?
	+ Không khí có hình dạng như thế nào?
	+ Không khí có nén được vào hay không?
	+ Không khí có thể giãn ra hay không?
	+ Không khí ở yên một chỗ hay bay khắp nơi?
	+ Không khí có ích gì với cuộc sống con người?
	Trong những đề xuất của học sinh, có rất nhiều thắc mắc, giáo viên đề ghi các ý kiến đó. Song giáo viên cần khéo léo giải thích và chốt những vấn đề cần giải quyết trong bài học hôm nay -> GV xoá bảng câu hỏi không liên quan đến bài học, để lại những đề xuất liên quan đến bài học.
	+ Liệu không khí có mùi hay không có mùi, có màu hay không có màu ...?
	+ Không khí có hình dạng nhất định hay không có hình dạng nhất định?
* Đề xuất phương án thực nghiêm, nghiên cứu: Từ những cấu hỏi được đề xuất, GV đề nghị học sinh đề xuất thực nghiệm tìm tòi nghiên cứu để tìm câu trả lời cho các câu hỏi đó (Cũng có trường hợp HS không đề xuất được phương án thực nghiệm thì GV có thể gợi ý hoặc đề xuất giúp HS)
	+ Để nhận biết không khí có màu, có mùi và vị gì ta làm thế nào? 
	+ Làm thế nào để chúng ta biết không khí có hình dạng gì nhỉ?
	- GV yêu cầu các nhóm thảo luận và đề xuất phương án thực nghiệm
	+ HS nêu: Ta dùng các giác quan như dùng mắt nhìn, mũi ngửi và dùng lưỡi để nếm, thổi bóng bay ...
BƯỚC 4: TIẾN HÀNH THỰC NGHIỆM TÌM TÒI - NGHIÊN CỨU
	Từ những đề xuất phương án thực nghiệm mà học sinh nêu, giáo viên khéo léo nhận xét để lựa chọn dụng cụ thí nghiệm thích hợp để học sinh tiến hành nghiên cứu.
	GV nên chú ý khi cho học sinh tiến hành thí nghiệm cần nêu rõ yêu cầu và mục đích thí nghiệm hoặc cho học sinh nêu mục đích của thí nghiệm chuẩn bị tiến hành. Sau đó giáo viên mới phát dụng cụ và vật liệu thí nghiệm. Học sinh làm thí nghiệm có thể mô tả thí nghiệm bằng lời hay vẽ lại sơ đồ. GV yêu cầu học sinh làm