Giáo án Hình học 9 kì 1 - THCS thị trấn Quảng Hà

 sinh
Ghi b¶ng
-Gv vÏ vµ yªu cÇu häc sinh vÏ ®­êng trßn t©m O b¸n kÝnh R
? H·y nh¾c l¹i ®Þnh nghÜa ®­êng trßn ®· häc ë líp 6
-Gv ®­a b¶ng phơ giíi thiƯu 3 vÞ trÝ cđa ®iĨm M ®èi víi ®­êng trßn (O;R)
? H·y cho bݪt c¸c hƯ thøc liªn hƯ gi÷a ®é dµi ®o¹n OM vµ b¸n kÝnh R cđa (O;R) trong tõng tr­êng hỵp
Yªu cÇu häc sinh lµm ?1
VÏ h×nh lªn b¶ng
? So s¸nh : gãc OKH vµ gãc OHK
-Gv gỵi ý
? Gãc vµ c¹nh ®èi diƯn trong tam gi¸c cã quan hƯ nh­ thÕ nµo
? Em cã nhËn xÐt g× vỊ vÞ trÝ cđa ®iĨm H, K víi (O)
-VÏ h×nh vµo vë
Ph¸t biĨu ®Þnh nghÜa ®­êng trßn
-Theo dâi h×nh vÏ vµ nghe Gv giíi thiƯu
-§øng t¹i chç tr¶ lêi
 + §iĨm M n»m ngoµi (O;R)OM > R
 +....
 +....
-§äc ?1 , vÏ h×nh vµo vë
-Suy nghÜ, tr¶ lêi
-Gãc ®èi diƯn víi c¹nh lín h¬n gãc lín h¬n
-§øng t¹i chç tr×nh bµy bµi
1. Nh¾c l¹i vỊ ®­êng trßn:
-§Þnh nghÜa (Sgk-97) 
- KÝ hiƯu : (O;R) hoỈc (O)
- C¸c vÞ trÝ t­¬ng ®èi cđa ®iĨm M ®èi víi (O;R)
 OM > R
 OM = R
 OM < R
 ?1
-§iĨm H n»m ngoµi (O) OH > R
-§iĨm K n»m trong (O) OK < R
 OH > OK
 gãc OKH > gãc OHK (theo ®Þnh lý vỊ gãc vµ c¹nh ®èi diƯn trong tam gi¸c )
H§ 2. C¸ch x¸c ®Þnh ®­êng trßn (10ph)
? Mét ®­êng trßn ®­ỵc x¸c ®Þnh khi biÕt nh÷ng yÕu tè nµo? 
HoỈc biÕt yÕu tè nµo kh¸c mµ vÉn x¸c ®Þnh ®­ỵc
-Gv ; Ta xÐt xem mét ®­êng trßn ®­ỵc x¸c ®Þnh khi biÕt bao nhiªu ®iĨm cđa nã 
 cho häc sinh lµm ?2
? Cßn vÏ ®­ỵc ®­êng trßn nµo kh¸c cịng ®i qua A, B kh«ng
? Cã bao nhiªu ®­êng trßn ®i qua hai ®iĨm A, B
? T©m cđa chĩng n»m trªn ®­êng nµo 
KL
-TiÕp tơc cho Hs lµm ?3
? C¸ch vÏ ntn
-Gv: Gỵi ý
? Gi¶ sư ba ®iĨm A, B, C n»m trªn (O) th× ta cã ®iỊu g×
? X¸c ®Þnh t©m O ntn
? VÏ ®­ỵc bao nhiªu ®­êng trßn ? V× sao
? VËy qua bao nhiªu ®iĨm ta x¸c ®Þnh ®­ỵc mét ®­êng trßn duy nhÊt
? Cã vÏ ®­ỵc ®­êng trßn ®i qua ba ®iĨm th¼ng hµng kh«ng
? V× sao
 Gv nªu chĩ ý
-Gv giíi thiƯu ®­êng trßn ngo¹i tiÕp tam gi¸c ABC
-Cho Hs lµm bµi 2 (SGK-100)
-Khi biÕt t©m vµ b¸n kÝnh
-BiÕt mét ®o¹n th¼ng lµ ®­êng kÝnh
-§äc ?2
-Mét Hs lªn b¶ng vÏ mét ®­êng trßn ®i qua 2 ®iĨm A, B
-Hs kh¸c lªn b¶ng vÏ
-Cã v« sè ®­êng trßn ®i qua 2 ®iĨm A,B
-§äc ?3
-Mét Hs lªn b¶ng vÏ
OA = OB = OC
 O trung trùc cđa AB, AC, BC
-ChØ vÏ ®­ỵc mét ®­êng trßn ( 3 trung trùc cđa tam gi¸c ®i qua mét ®iĨm )
-Qua 3 ®iĨm kh«ng th¼ng hµng
-Kh«ng v× trung trùc cđa 3 ®o¹n th¼ng kh«ng giao nhau
-Hs theo dâi kh¸i niƯm trong SGK
2. C¸ch x¸c ®Þnh ®­êng trßn
?2
KL: Cã v« sè ®­êng trßn ®i qua A,B. T©m cđa chĩng n»m trªn ®­êng trung trùc cđa AB
?3
KL: Qua ba ®iĨm kh«ng th¼ng hµng , vÏ ®­ỵc mét vµ chØ mét ®­êng trßn
Chĩ ý: SGK-98
Bµi 2 (SGK-100)
 _ (5)
 _ (6)
 _ (4)
H§ 3. T©m ®èi xøng (4ph)
- Cho HS lµm ?4
? Cã ph¶i ®­êng trßn lµ h×nh cã t©m ®èi xøng? ®ã lµ ®iĨm nµo?
-Gäi Hs ®äc KL
-§äc ?4
-Lµm ?4 , sau ®ã tr¶ lêi c©u hái trªn
-§äc KL (SGK-98)
3. T©m ®èi xøng:
?4
Ta cã: 
OA = OA’
mµ OA = R 
 OA’= R A’ (O ;R)
KL : (SGK-99)
H§ 4. Trơc ®èi xøng (5ph)
-Yªu cÇu Hs lÊy miÕng b×a h×nh trßn ra vµ Gv h­íng dÉn
 + VÏ ®­êng th¼ng ®i qua t©m 
 + GÊp thao ®­êng th¼ng võa vÏ
? Em cã nhËn xÐt g×
? §­êng trßn cã bao nhiªu trơc ®èi xøng
-Gv cho Hs gÊp theo vµi ®­êng kÝnh kh¸c vµ cho Hs lµm ?5
-Thùc hiƯn theo h­íng dÉn cđa Gv
-Hai phÇn miÕng b×a trïng nhau ®­êng trßn lµ h×nh cã trơc ®èi xøng
-§øng t¹i chç tr¶ lêi
-Hs lµm ?5 vµ rĩt ra KL
4. Trơc ®èi xøng
?5
AB lµ trung trùc cđa CC’
O AB
 OC = OC’ C’ (O)
KL : SGK-99
IV. Cđng cè (10ph)
? Nh÷ng kiÕn thøc cÇn nhí cđa bµi häc h«m nay lµ g×
? Nªu c¸c c¸ch x¸c ®Þnh ®­êng trßn
-Yªu cÇu Hs lµm bµi 1 (Sgk)
? Cm 4 ®iĨm cïng thuéc mét ®­êng trßn ta ph¶i ®i chøng minh ®iỊu g×
? TÝnh R ntn
-Hs ®øng t¹i chç tr¶ lêi
-§äc ®Ị bµi 1, vÏ h×nh vµo vë
-Ph¶i cm 4 ®iĨm ®ã cïng c¸ch O mét kho¶ng kh«ng ®ỉi
-Mét Hs lªn tr×nh bµy bµi to¸n
Bµi 1 (SGK-99)
Cã OA=OB=OC=OD ( t/c cđa h×nh ch÷ nhËt )
 A, B, C, D (O ; OA)
AC = = 13 (cm)
 R(O) = 6,5 cm
V. H­íng dÉn vỊ nhµ: (5ph)
Häc c¸c kiÕn thøc:
+ NhËn biÕt mét ®iĨm n»m trong, n»m ngoµi hay n»m trªn ®­êng trßn
+ N¾m v÷ng c¸ch x¸c ®Þnh ®­êng trßn
+ HiĨu ®­êng trßn lµ h×nh cã mét t©m ®èi xøng, cã v« sè trơc ®èi xøng lµ c¸c ®­êng kÝnh
BTVN 3, 4, 5 (SGK-100) + 3, 4 (SBT-128)
HD: 
BT 4: 	+ TÝnh OA, OB, OC theo ®Þnh lÝ Py ta go
	+ So s¸nh OA, OB, OC víi R råi rĩt ra kÕt luËn
BT 5: 
+ C¸ch 1: VÏ hai d©y bÊt kú cđa h×nh trßn. Giao ®iĨm c¸c ®­êng trung trùc cđa hai d©y ®ã lµ t©m h×nh trßn
+ C¸ch 2: GÊp tÊm b×a sao cho hai phÇn cđa h×nh trßn trïng nhau, nÕp gÊp lµ mét ®­êng kÝnh. TiÕp tơc gÊp nh­ trªn theo nÕp gÊp kh¸c, ta ®­ỵc mét ®­êng kÝnh thø hai. Giao ®iĨm cđa hai nÕp gÊp ®ã lµ t©m cđa h×nh trßn.
- ChuÈn bÞ bµi tËp ®Ĩ tiÕt sau luyƯn tËp
E/ Rĩt kinh nghiƯm
So¹n :	 23/10/2009 	 TiÕt: 21
Gi¶ng :27/10/2009
LuyƯn tËp
A/ Mơc tiªu:
-Cđng cè c¸c kiÕn thøc vỊ sù x¸c ®Þnh ®­êng trßn, tÝnh chÊt ®èi xøng cđa ®­êng trßn qua mét sè bµi tËp.
-RÌn luyƯn kü n¨ng vÏ h×nh, suy luËn chøng minh h×nh häc.
- HS cã th¸i ®é häc tËp nghiªm tĩc, cÈn thËn
B/ ChuÈn bÞ:
- Gv : B¶ng phơ, compa, th­íc, bĩt d¹
- Hs : Th­íc, compa, lµm bµi tËp
C/ Ph­¬ng ph¸p:
	- VÊn ®¸p
	- LuyƯn tËp vµ thùc hµnh
D/ TiÕn tr×nh d¹y häc:
I. ỉn ®Þnh líp: (1ph)
9D: 
II. KiĨm tra bµi cị: (7ph)
C©u hái:
1 : (TB-Ỹu)
? Mét ®­êng trßn ®­ỵc x¸c ®Þnh khi biÕt nh÷ng yÕu tè nµo
 	VÏ mét ®­êng trßn ®i qua ba ®iĨm A, B, C kh«ng th¼ng hµng
2 : (TB-Kh¸)
? Ch÷a bµi tËp 3b (SGK-100) 
§¸p ¸n, biĨu ®iĨm
1, a, Mét ®­êng trßn x¸c ®Þnh khi biÕt:
- T©m vµ b¸n kÝnh ®­ßng trßn (2®)
- HoỈc biÕt 1 ®o¹n th¼ng lµ ®­êng kÝnh cđa ®­êng trßn (2®)
- HoỈc biÕt 3 ®iĨm thuéc ®­êng trßn ®ã (2®)
b, VÏ ®­ỵc ®­êng trßn ngo¹i tiÕp tam gi¸c ABC (4®)
2, VÏ h×nh (2®)
 Ta cã ABC néi tiÕp (O ; BC/2)
OA = OB = OC (2®)
 OA = BC (2®)
 Gãc BAC = 900
 ABC vu«ng t¹i A (4®)
Dù kiÕn HS kiĨm tra:
Lùc
Thđy
III. Bµi míi
H§ 1. D¹ng tr¾c nghiƯm (8ph)
H§ cđa gi¸o viªn
H§ cđa häc sinh
Ghi b¶ng
-Gv ®­a ®Ị lªn b¶ng phơ
-Gv ®­a ®Ị bµi tËp 5 (SBT)
? C©u nµo ®ĩng , c©u nµo sai
a, Hai ®­êng trßn ph©n biƯt cã thĨ cã hai ®iĨm chung
b, Hai ®­êng trßn ph©n biƯt cã thĨ cã ba ®iĨm chung
c, T©m cđa ®­êng trßn ngo¹i tiÕp mét tam gi¸c bao giê cịng n»m trong tam gi¸c Êy
-Hs lªn b¶ng nèi c¸c «
-Hs ®äc ®Ị bµi vµ tr¶ lêi
-Gi¶i thÝch v× sao sai
* Bµi 7 (SGK-101)
 -Nèi (1) _ (4)
 (2) _ (6)
 (3) _ (5)
* Bµi 5 (SBT- 128)
a) §ĩng
b) Sai, v× nÕu cã ba ®iĨm chung trïng nhau
c) Sai, v× tam gi¸c vu«ng vµ tam gi¸c tï t©m kh«ng n»m trong 
H§ 2. D¹ng tù luËn (21ph)
-Gäi Hs ®äc ®Ị bµi
-Gv vÏ h×nh dùng t¹m, yªu cÇu Hs ph©n tÝch ®Ĩ t×m ra c¸ch x¸c ®Þnh t©m O
-Gv ®­a ®Ị bµi lªn b¶ng phơ 
ABC ®Ịu, AB = 3cm. TÝnh b¸n kÝnh ®­êng trßn ngo¹i tiÕp
-Gv cho ho¹t ®éng nhãm lµm bµi trong 5’
? Ngoµi c¸ch lµm trªn cßn cã c¸ch nµo kh¸c
-C¸ch kh¸c:
AH = AC. sin 600 = 
OA = AH = . =
-Gäi Hs ®äc ®Ị bµi
 V× sao AD lµ ®­êng kÝnh cđa (O) ?
 TÝnh gãc ACD ?
 BC = 24cm, AC = 20cm. TÝnh AH, OA ?
- Yªu cÇu HS nh¾c l¹i kiÕn thøc sư dơng trong bµi tËp
-§äc ®Ị bµi vµ cho biÕt yªu cÇu cđa ®Ị bµi
- OB = OC =R O trung trùc cđa BC
-Hs theo dâi ®Ị, vÏ h×nh vµo vë
-Hs ho¹t ®éng theo nhãm sau 5’ ®¹i diƯn nhãm nªu c¸ch lµm vµ kÕt qu¶
C¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bỉ sung
-Suy nghÜ vµ tr¶ lêi
Hs ®äc to ®Ị bµi
Mét Hs lªn b¶ng vÏ h×nh duíi líp vÏ h×nh vµo vë
-§øng t¹i chç tr¶ lêi phÇn a, b.
-Lªn b¶ng lµm phÇn c.
C¶ líp lµm vµ nhËn xÐt, sưa ch÷a sai (nÕu cã)
* Bµi 8 (SGK-101)
- Dùng trung trùc d cđa BC c¾t Ay t¹i O (O ; OB) lµ ®­êng trßn cÇn dùng
*Bµi to¸n
V× ABC ®Ịu T©m O cđa ®­êng trßn ngo¹i tiÕp lµ giao ®iĨm cđa c¸c ®­êng trung trùc, ph©n gi¸c, trung tuyÕn, ®­êng cao.
Cã : HC = 
 HC = OC . sin HOC
 OC = 
*Bµi 12 (SBT-130)
a, ABC c©n t¹i A ®­êng cao AH cịng lµ ®­êng trung trùc O AH 
 AD lµ ®­êng kÝnh cđa (O).
b, ADC cã AD lµ ®­êng kÝnh cđa ®­êng trßn ngo¹i tiÕp ADC vu«ng t¹i C gãc ACD b»ng 900
c, Ta cã HB = HC ==12 cm
-Trong tam gi¸c vu«ng AHC cã: AC2 = AH2 + HC2 (Pytago)
 AH = cm
-Theo hƯ thøc gi÷a c¹nh vµ ®­êng cao trong tam gi¸c vu«ng ACD ta cã: AC2 =AD.AH
 AD = 
 cm
IV. Cđng cè. (3ph)
?Nªu c¸c c¸ch x¸c ®Þnh ®­êng trßn.
?C¸ch x¸c ®Þnh t©m cđa ®­êng trßn ngo¹i tiÕp tam gi¸c.
?NÕu mét tam gi¸c cã mét c¹nh lµ ®­êng kÝnh cđa ®­êng trßn ngo¹i tiÕp th× tam gi¸c ®ã l¸ tam gi¸c g×.
V. H­íng dÉn vỊ nhµ. (5ph)
-¤n l¹i ®Þnh lÝ vỊ sù x¸c ®Þnh ®­êng trßn, tÝnh chÊt ®èi xøng cđa ®­êng trßn, ®Þnh lÝ ë BT 3 (SGK/100)
-BTVN: 6, 8, 9/129Sbt.
HD: BT 8: OA = => O vµ A n»m trong ®­êng trßn
	 AB = AD = 2 => B vµ D n»m trªn ®­êng trßn
	 AC = > 2 => C n»m ngoµi ®­êng trßn
- §äc bµi "®­êng kÝnh vµ d©y cđa ®­êng trßn", t×m hiĨu:
Trong c¸c d©y cđa ®­êng trßn (O;R), d©y lín nhÊt cã ®é dµi b»ng bao nhiªu?
Quan hƯ gi÷a ®­êng kÝnh vµ d©y cung?
E/ Rĩt kinh nghiƯm.
So¹n:	27/10/2009	 TiÕt 22
Gi¶ng:31/10/2009
§­êng kÝnh vµ d©y cđa ®­êng trßn
A/ Mơc tiªu
-Häc sinh n¾m ®­ỵc ®­êng kÝnh lµ d©y lín nhÊt trong c¸c d©y cđa ®­êng trßn, n¾m ®­ỵc hai ®Þnh lÝ vỊ ®­êng kÝnh vu«ng gãc víi d©y vµ ®­êng kÝnh ®i qua trung ®iĨm cđa mét d©y kh«ng ®i qua t©m.
-Häc sinh biÕt vËn dơng c¸c ®Þnh lÝ ®Ĩ chøng minh ®­êng kÝnh ®i qua trung ®iĨm cđa mét d©y, ®­êng kÝnh vu«ng gãc vãi d©y.
	-RÌn luyƯn kÜ n¨ng lËp mƯnh ®Ị ®¶o, kÜ n¨ng vÏ h×nh, kÜ n¨ng suy luËn vµ chøng minh.
B/ ChuÈn bÞ.
Gv: Th­íc th¼ng, compa, phÊn mµu.
Hs: Th­íc, compa.
C/ Ph­¬ng ph¸p.
	- VÊn ®¸p
	- LuyƯn tËp vµ thùc hµnh
	- Hỵp t¸c trong nhãm nhá
D/ TiÕn tr×nh d¹y häc.
I. ỉn ®Þnh líp. (1ph)
	9D	
II. KiĨm tra bµi cị.(7ph)
C©u hái: (TB)
VÏ ®­êng trßn ngo¹i tiÕp tam gi¸c ABC trong 3 tr­êng hỵp: tam gi¸c nhän, tam gi¸c vu«ng, tam gi¸c tï.
Nªu râ vÞ trÝ cđa t©m ®­êng trßn trong tõng tr­êng hỵp
§¸p ¸n, biĨu ®iĨm:
 VÏ ®ĩng tr­êng hỵp 1, 2 (4®)
 VÏ ®ĩng tr­êng hỵp 3 (3®)
Tr¶ lêi ®ĩng 3 vÞ trÝ theo 3 tr­êng hỵp (3®)
Dù kiÕn HS kiĨm tra:
 M¹nh
III. Bµi míi.
	§V§ : Cho (O ; R), trong c¸c d©y cđa ®­êng trßn, d©y lín nhÊt lµ d©y ntn ? D©y ®ã cã ®é dµi bao nhiªu--> H·y so s¸nh ®é dµi cđa ®­êng kÝnh víi c¸c d©y cßn l¹i.
H§ 1: So s¸nh ®é dµi cđa ®­êng kÝnh vµ d©y. (14ph)
H§ cđa Gi¸o viªn
H§ cđa Häc sinh
Ghi b¶ng
-Yªu cÇu Hs ®äc bµi to¸n
?§­