Giáo án Âm nhạc Lớp 9 - Chương trình cả năm

- Một vài mốc thời gian đáng nhớ trong cuộc đời Trai-côp-xki :
+ Năm 19 tuổi, tốt nghiệp Đại học luật
+ Năm 22 tuổi, học ở nhạc viện Xanh - pê-tec-bua, bỏ hẳn nghề luật để dành thời gian và sức lực cho âm nhạc.
+ Năm 25 tuổi tốt nghiệp với huy chương vàng. Được nhận làm giáo sư nhạc viện Mat-xcơ-va.
+ Trong khoảng 30 năm hoạt động âm nhạc, tác phẩm của Trai-côp-xki được biểu diễn ở nhiều nước và đem lại cho ông những vinh quang chói lọi. Một tuần sau khi giao hưởng số 6 của trai-côp-xki được trình diễn lần đầu do chính tác giả chỉ huy,nhạc sĩ qua đời vào ngày 25.1.1893
- GV giới thiệu tác phẩm ân nhạc của Trai-côp-xki qua một vài thể loại:
+ Nhạc đàn : nghe bản Tháng sáu ( chèo thuyền) trong tuyển tập Bốn mùa. Khúc nhạc yên tĩnh, êm ả, mang phong vị ấm áp của một buổi chiều hè.
+ Ca khúc : GV đềm đàn và hát cho HS nghe bài Cô gái miền đồng cỏ. Bài ca phảng phất nỗi buồn, sự lưu luyến của cô gái miền thảo nguyên khi chia tay với người yêu thương
+ Vũ kịch : nghe đoạn trích điệu múa của những con thiên nga. Âm nhạc vui, ngộ nghĩnh, có tính chất nhảy múa.
Nghe đoạn trích vở vũ kịch Hồ Thiên Nga. Tính chất âm nhạc sâu lắng tha thiết.
4. Củng Cố
HS đọc lại toàn bộ phần giới thiệu về nhạc sĩ Trai-côp-xki
5. Dặn Dò
HS ghi bài
HS trình bày
HS cần nhớ
HS nghe
HS nhận biết, đọc nhạc và hát lời
HS đọc nhạc và hát lời
HS lên kiểm tra
HS ghi bài
HS trả lời
HS ghi bài
HS theo dõi
HS nghe
HS trả lời
HS theo dõi tay tráicủaGV chuyển một số hợp âm khi đệm đàn
HS ghi bài
HS theo dõi
HS ghi vài nét
HS theo dõi và cảm nhận
HS đọc bài
Tiết 7
- Ôn tập và kiểm tra
I) Mục đích, yêu cầu
- HS được ôn tập những kiến thức đã học : Bài Bóng Dáng Một Ngôi Trường , Nụ Cười, bài TĐN Cây Sáo, Nghệ sĩ với cây đàn
- HS thực hành một số bài tập về quãng và hợp âm
II) Chuẩn bị của Giáo Viên
- Một số bài tập về quãng và hợp âm
- Phương tiện : Đàn, bảng phụ chép
III) Những hoạt động dạy học chủ yếu
Hoạt động của GV
Nội dung
Hoạt động của HS
GV ghi bảng
GV chỉ định và đệm đàn
GV hướng dẫn
GV yêu cầu
GV yêu cầu
GV đệm đàn
GV yêu cầu
GV kiểm tra
GV viết bài tập lên bảng
GV kiểm tra, đánh giá
GV ghi bảng
GV hướng dẫn và đệm đàn
GV điều khiển
GV kiểm tra
1. ổn định tổ chức
2. Kiểm tra bài cũ
3. Giảng bài mới
a. Ôn tập và kiểm tra hai bài hát : Bài Bóng dáng một ngôi trường, Nụ Cười
* Bài Bóng dáng một ngôi trường
- GV chỉ định một số học sinh trình bày từng đoạn trong bài hát, yêu cầu các em thuộc lời, hát diễn cảm.
- GV sửa những chỗ chưa đúng hoặc hướng dẫn các em hát hay hơn.
- Từng tổ cử HS hát lĩnh xướng đoạn a, những em khác hát hoà giọng đoạn b
- Nhóm HS trình bày bài hát trước lớp với hình thức tốp ca có lĩnh xướng.
* Bài Nụ Cười
- GV yêu cầu HS hát thuộc lời, rõ lời và hát diễn cảm.
- GV chỉ định một HS nữ lĩnh xướng đoan a của lời một, một HS nam lĩnh xướng đoạn a của lời hai. Cả lớp hát hoà giọng điệp khúc.
- Trình bày bài hát kết hợp gõ đệm với hai âm sắc.
- HS trình bày theo hình thức đơn ca, song ca hoặc tốp ca.
b. Ôn tập nhạc lí
* Cho âm gốc là nốt Rê, hãy tìm âm ngọn để có quãng 3, quãng 5, quãng 7,quãng 9 .
Cho âm ngọn là nốt Mí, hãy tìm âm gốc để tạo thành quãng 4, quãng 6, quãng 8, quãng 11.
* Hãy chỉ ra các quãng 3, quãng 4, quãng 5, 6, 7 trong bài Cô gái miền đồng cỏ.
* Hãy viết hợp âm Fa thăng thứ, Si trưởng, Si thứ, Đô thăng thứ, Mi trưởng trên khuông nhạc.
c. Ôn tập và kiểm tra 2 bài TĐN : Cây Sáo và Nghệ sĩ với cây đàn
- TĐN và hát lời 2 bài Cây Sáo, Nghệ sĩ với cây đàn với tốc độ : hơi chậm, hơi nhanh, vừa phải.
- Chia lớp theo 4 tổ, mỗi tổ đọc nhạc và hát lời một câu nối tiếp.
- HS trình bày lời mới của bài TĐN số 2 
Nghệ sĩ với cây đàn. GV kiểm tra đánh giá.
- Kiểm tra đọc nhạc và hát lời của vài HS
4. Củng Cố
5. Dặn Dò
HS ghi bài
HS trình bày
HS thực hiện
HS trình bày
HS thực hiện
HS hát lĩnh xướng, hoà giọng
HS hát và gõ đệm
HS lên kiểm tra
HS làm bài tập vào vở ghi bài
HS ghi nội dung
HS đọc nhạc với tốc độ khác nhau
HS trình bày
HS lên kiểm tra
IV) Rút kinh nghiệm qua bài dạy
Tiết 8
- học hát : bài nối vòng tay lớn
Nhạc và lời : Trịnh Công Sơn 
I) Mục đích, yêu cầu
- HS hát đúng giai điệu và lời ca bài hát : Nối vòng tay lớn. Thể hiện rõ tính hành khúc của bài hát
- HS biết trình bày bài hát bằng cách hát hoà giọng, lĩnh xướng, nối tiếp
- Qua nội dung của bài hát, giáo dục HS tình đoàn kết, hướng tới lí tưởng nhân ái, cao cả
II) Chuẩn bị của Giáo Viên
- Tập đệm đàn và hát thuần thục bài Nối vòng tay lớn
- Phương tiện : Đàn, tranh ảnh về nhạc sĩ Trịnh Công Sơn
III) Những hoạt động dạy học chủ yếu
Hoạt động của GV
Nội dung
Hoạt động của HS
GV ghi bảng
GV thuyết trình
GV điều khiển
GV hỏi
GV thuyết trình
GV đàn
GV hướng dẫn
GV chỉ định
GV điều khiển
GV chỉ định
GV hướng dẫn
GV chỉ định
GV đàn
GV hướng dẫn và đệm đàn
GV đệm đàn
GV hướng dẫn
GV điều khiển
GV yêu cầu
1. ổn định tổ chức
2. Kiểm tra bài cũ
3. Giảng bài mới
a. Học hát : Bài Nối vòng tay lớn
+ Giới thiệu về tác giả và bài hát Nối vòng tay lớn
GV giới thiệu chân dung nhạc sĩ Trịnh Công Sơn: Nhạc sĩ Trịnh Công Sơn sinh năm 1939 tại Huế và 
mất năm 2001 tại TP. Hồ Chí Minh. Ông được nhiều người biết đền qua các ca khúc viết về tình yêu và thân phận con người. Với hơn 600 bài hát, mở đầu là bài ướt mi, Trịnh Công Sơn là một trong những nhạc sĩ Việt Nam rất thành công trong sáng tác ca khúc. Ông viết một bài hát cho tuổi thơ và được các em yêu thích như Em là bông hồng nhỏ, Tiếng ve gọi hè(học ở lớp 7), Khăn quàng thắp sáng bình minh, Tuổi đời mênh mông( học ở lớp 8).
Trịnh Công Sơn viết bài Nối vòng tay lớn vào khoảng năm 1972, khi đất nước còn bị chia cắt. Trong các cuộc biểu tình phản đối chế độ Mĩ Nguỵ, những thanh niên Việt Nam đã cùng xuống đường cất cao tiếng hát Nối vòng tay lớn để thúc giục động viên nhân dân đồng lòng chống Mĩ.Âm nhạc và lời ca là tiếng gọi tha thiết để mọi người cùng nắm tay, sát cánh đấu tranh cho ngày đất nước thống nhất.
+ GV trình bày bài hát
+ Phân tích cấu trúc bài hát
Bài hát sử dụng những kí hiệu gì ? kết thúc bài ở đâu ?
Có dấu hồi và dấu kết thúc ở “Một vòng tử sinh”
Bài hát được viết theo cấu trúc a-b-a’:
- Đoạn a : Rừng núi dang tayViệt nam
- Đoạn b : Cờ nối giónốii trên môi
 Đoạn a’ : Từ Bắc vô Namtử sinh
+ Luyện thanh : 1-2 phút
+ Tập hát từng câu : 
- Đoạn a chia làm hai câu hát. GV đàn giai điệu mỗi câu 2 -3 lần, yêu cầu HS nghe và hát nhẩm theo.
- GV bắt nhịp (2-1), đàn giai điệu để HS hát hoà theo. Trong bài hát cần thể hiện đúng trường độ (♪ ), GV có thể hát mẫu hoặc chỉ định HS có năng khiếu làm mẫu cho các bạn.
- Khi tập xong hai câu, GV cho hát nối liền hai câu. Đoạn a cần hát nhấn vào từng tiếng, thể hiện tính chất hành khúc.
- GV chỉ định 1-2 HS hát lại hai câu này.
- Tiến hành dạy đoạn b tương tự. Đoạn b HS cần tập hát nhanh, rõ lời, tính chất thôi thúc.
- GV chỉ định 2 em hát đoạn b, và giúp các em chỉnh sửa những chỗ chưa đạt
- Giai điệu đoạn a’ giống giai điệu đoạn a, để HS tự hát.
+ Hát đầy đủ cả bài
GV hướng dẫn cách phát âm, nhắc HS lấy 
hơi và sửa chỗ hát sai, nếu có.
+ Trình bày bài hát : Hát toàn bộ bài và nhắc lại câu “ Biển xanh sông gấm nối liền một vòng tử sinh” thêm 2 lần nữa
4. Củng Cố
- Bài hát Nối vòng tay lớn cần được hát với sự nhiệt tình cháy bỏng và tha thiết, vì thế GV yêu cầu cả lớp đứng thể hiện bài hát.
- Sử dụng cách hát đối đáp, hoà giọng, lĩnh xướng :
.Tốp ca nam : Rừng núisơn hà
.Tốp nữ : Mặt đất.Việt Nam
.Cả lớp hát hoà giọng : Cờ nối gió..trên môi.
. Lĩnh xướng : Từ Bắc vô namnúi đồi
. Cả lớp hoà giọng : Vượt tháctừ sinh
. Kết : Nhắc lại câu Biển xanh..tử sinh thêm hai lần nữa
- Từng tổ đứng tại chỗ trình bày theo cách hát trên
5. Dặn Dò
HS ghi bài
HS theo dõi
HS nghe bài hát
HS trả lời
HS ghi nhớ
HS luyện thanh
HS tập hát
HS trình bày
HS thực hiện
HS trình bày
HS hát đoạn b
HS trình bày
HS hát đoạn a’
HS thực hiện
HS trình bày
HS trình bày
HS thực hiện
HS thực hiện
IV) Rút kinh nghiệm qua bài dạy
Tiết 9
- Nhạc lí : Giới thiệu về dịch giọng
- Tập đọc nhạc : Giọng fa trưởng - Tập đọc nhạc số 3
I) Mục đích, yêu cầu
- HS nắm sơ lược về dịch giọng trong âm nhạc., làm một số bài tập thực hành dịch giọng ở mức độ đơn giản.
- HS biết công thức giọng Fa trưởng, tập đọc nhạc và hát lời bài TĐN số 3- Lá Xanh. 
II) Chuẩn bị của Giáo Viên
- Đàn, đọc nhạc và hát đúng bài TĐN số 3 – Lá Xanh
- Phương tiện : Đàn, bảng phụ chép, tranh ảnh chân dung nhạc sĩ Hoàng Việt
III) Những hoạt động dạy học chủ yếu
Hoạt động của GV
Nội dung
Hoạt động của HS
GV ghi bảng
GV trình bày khái quát
GV giải thích
GV đàn và hát minh 
hoạ
GV yêu cầu
GV viết lên bảng
GV yêu cầu
GV yêu cầu
GV nhận xét, đánh giá bài làm của HS
GV đàn
GV ghi nội dung
GV hỏi
GV yêu cầu
GV hỏi
GV đàn
1
GV đàn
GV thuyết trình
GV hỏi
GV đàn
GV hướng dẫn
GV yêu cầu
GV đàn
GV đàn và hướng dẫn
GV thao tác và đệm đàn
GV yêu cầu
GV kiểm tra
GV thực hiện
ổn định tổ chức
Kiểm tra bài cũ
Giảng bài mới
Nhạc lí : Giới thiệu về dịch giọng
Dịch giọng, việc chuyển dịch cao độ các nốt nhạc trong bài hát, bản nhạc cho phù hợp với giọng của. ngưòi trình bày
Dịch giọng có thể thực hiện khi hát hoặc thực hiện trên bản nhạc. Ví dụ :
+ Thực hiện khi hát, GV đàn và hát một đoạn trong bài Nối vòng tay lớn ở giọng Mi thứ, sau đó chuyển xuống hát giọng Rê thứ và Đô thứ.
HS nhận xét : Giai điệu bài Nối vòng tay lớn vẫn được giữu nguyên dù hát ở giọng Mi thứ, Rê thứ hay Đô thứ.
+ Thực hiện dịch giọng trên bản nhạc, GV chuyển một vài ô nhịp bài Nối vòng tay lớn trên bảng cho HS theo dõi :
- HS nhận xét : Tên nốt nhạc có thay đổi nhưng khi đọc nhạc hoặc hát, giai điệu vẫn giữ nguyên.
Bài tập 1 : Mỗi tổ dịch giọng từ nhịp 1 đến 6 trong bài Nghệ sĩ với cây đàn sang các giọng khác nhau :
Tổ 1 chuyển sang giọng Đô thứ
- Tổ 2 chuyển sang giọng Rê thứ
Tổ 3 chuyển sang giọng Sol thứ
Tổ 4 chuyển sang giọng La thứ.
Bài tập 2 : HS đọc nhạc bài Nghệ sĩ với cây đàn ở giọng Đô thứ, sau đó chuyển sang giọng Rê thứ . GV dịch giọng trên đàn phím điệ