Đề cương ôn thi học kì I năm học 2014 – 2015 môn Sinh Học 8

ắn hơn chân. 
Câu 5: Biện pháp phòng chống cong vẹo cột sống ở học sinh.
- Khi mang vaùc, lao ñoäng phaûi ñaûm baûo caân ñoái 2 tay, vöøa söùc
- Ngoài vieát ngay ngaén, khoâng töïa ngöïc vaøo baøn, khoâng guïc ñaàu ra phía tröôùc,
- Khoâng ñi giaøy chaät vaø cao goùt
- Luyeän taäp TDTT thöôøng xuyeân, vöøa söùc
- Heát söùc ñeà phoøng vaø traùnh caùc tai naïn laøm toån thöông ñeán xöông.
Câu 6: Thành phần hóa học và tính chất của xương:
*Thành phần hóa học : Xöông goàm 2 thaønh phaàn chính laø chất hữu cơ (coát giao) vaø chất vô cơ (muoái khoùang, canxi).
 *Tính chất : mềm dẻo và rắn chaéc nhờ sự kết hợp chất hữu cơ vaø chất vô cơ .
Câu 7: Giải thích nguyên nhân mỏi cơ và biện pháp chống mỏi cơ ?
*Nguyên nhân mỏi cơ: do cơ thể không được cung cấp đủ oxi nên tích tụ axit lactic gây đầu độc cơ.
*Biện pháp chống mỏi cơ:
-Khi mỏi cơ cần được nghỉ ngơi, thở sâu kết hợp so bóp, uống nước đường.
-Để tăng cường khả năng làm việc của cơ và giúp cơ làm việc dẻo dai, lâu mỏi thì cần lao động vừa sức,nghỉ ngơi hợp lí và thường xuyên luyện tập thể dục thể thao.
3/ Chương 3: Tuần hoàn.
Câu 8: Thành phần cấu tạo và chức năng của máu.
* Thành phần cấu tạo : máu gồm :
Huyết tương lỏng , trong suốt , màu vàng nhạt , chiếm 55% thể tích : gồm 90 % nước và 10 % các chất khác 
Tế bào máu đặc , màu đỏ thẩm chiếm 45 % thể tích gồm : hồng cầu , bạch cầu , tiểu cầu . 
*Chức năng : 
Huyết tương : Duy trì máu ở thể lỏng và vận chuyển các chất 
Hồng cầu : Vận chuyển ôxi và khí cacbônic 
Bạch cầu : Tham gia bảo vệ cơ thể 
Tiểu cầu : Thành phần chính tham gia đông máu 
Câu 9: Khái niệm đông máu, cơ chế, hiện tượng, ý nghĩa của sự đông máu.
- Khaùi nòeâm: Ñoâng maùu laø hieän töôïng hình thaønh khoái maùu ñoâng bòt kín veát thöông
- Cô cheá: hoàng caàu, 
 Teá baøo maùu baïch caàu, 	
 tieåu caàu vỡ Giaûi phoùng enzim 
Maùu chaûy 
 Ca++ 
 Huyeát töông chaát sinh tơ máu Tô maùu Khoái maùu ñoâng bòt kín veát thöông 
- Hieän töôïng: Khi bò thöông laøm ñöùt maïch maùu vaø maùu chaûy ra moät luùc roài ngöøng haún nhôø moät khoái maùu ñoâng bòt kín veát thöông
- Ý nghĩa : Giuùp cô theå töï baûo veä ñeå choáng maát maùu
Câu 10: Các nguyên tắc truyền máu ? Tại sao phải chọn nhóm máu phù hợp trước khi truyền máu? Máu có nhiễm các tác nhân gây bệnh ( virut viêm gan B, virut HIV, ) có thể đem truyền cho người khác được không? Vì sao?
- Truyền nhóm máu phù hợp đảm bảo hồng cầu người cho không bị ngưng kết trong máu người nhận
- Tryền máu không có mầm bệnh 
- Truyền từ từ 
*Phải chọn nhóm máu phù hợp trước khi truyền máu:để tránh tai biến hồng cầu người cho kết dính trong huyết tương người nhận gây tắt mạch máu.
*Máu có nhiễm các tác nhân gây bệnh ( virut viêm gan B, virut HIV, ) thì không được đem truyền cho người khác.Vì sẽ gây nhiễm các bệnh này cho người được truyền máu.	 
Câu 11:Cấu tạo ngoài và chức năng của tim.
* Cấu tạo ngoài :
Tim hình chóp , đỉnh tim quay xuống dưới hơi chếch về bên trái
Bên ngoài được bao bọc bởi màng tim 
Mặt trong màng tim có chất dịch giúp tim hoạt động dể dàng 
Có hệ thống mạch máu nuôi tim 
* Chức năng của tim: Co bóp tống máu đi và nhận máu về 
Câu 12: Chu kỳ hoạt động của tim, giải thích hiện tượng.
Chu kỳ hoạt động của tim : Chu kì co daõn cuûa tim goàm 3 pha: (0.8 giaây)
-Pha Nhó co (0.1 giaây) maùu töø taâm nhó ñöôïc chuyeån xuoáng taâm thaát.
- Pha Thaát co (0.3 giaây) maùu töø taâm thaát ñöôïc bôm vaøo ñoäng maïch.
- Pha daõn chung (0.4 giaây) maùu töø tónh maïch ñöôïc huùt vaøo taâm nhó, maùu töø taâm nhó ñöôïc huùt xuoáng taâm thaát.
* Haõy giaûi thích vì sao tim hoaït ñoäng suoát ñôøi maø khoâng bieát meät moûi?
- Vì tim laøm vieäc nhòp nhaøng coù thôøi gian nghæ ngôi hôïp lí, cuï theå:
+ Taâm nhó co: 0,1 giaây, nghæ: 0,7 giaây;
+ Taâm thaát co: 0,3 giaây, nghæ 0,5 giaây;
+ Caû tim co 0,4 giaây, nghæ 0,4 giaây.
à Tim hoaït ñoäng suoát ñôøi maø khoâng bieát meät moûi.
4/ Chương 4: Hô hấp.
Câu 13: Hô hấp có vai trò quan trọng như thế nào đối với cơ thể sống? Trình bày cấu tạo của hệ hô hấp và chức năng của nó?
-Vai trò của hô hấp (Ý nghĩa của hô hấp): nhờ hô hấp mà oxi không ngừng được cung cấp để oxi hóa các chất hữu cơ tạo ra năng lượng cho hoạt động sống của tế bào và cô theå, thải loại cacbonic và nước ra môi trường ngoài. 
-Cấu tạo: hệ hô hấp cấu tạo gồm 2 phần:
 + Đường dẫn khí bao gồm: Mũi, họng, thanh quản, khí quản và phế quản. 
 + Hai lá phổi trái và phải gồm 700 – 800 triệu phế nang. 
-Chức năng:
 + Dẫn khí vào và ra, làm ấm, ẩm không khí đi vào góp phần tham gia bảo vệ phổi.
 + Phổi là nơi trao đổi khí giữa cơ thể và môi trường ngoài. 
Câu 14: Các cơ quan trong hệ hô hấp của người và chức năng của chúng.
* Đường dẫn khí : dẫn khí vào và ra gồm 
- Khoang muõi: ngaên buïi, laøm aám, laøm aåm khoâng khí
- Hoïng: Coù tuyeán amiñan vaø tuyeán V.A chöùa nhieàu teá baøo limphoâ coù chöùc naêng dieät khuaån.
- Thanh quaûn: Coù naép ñeå ñaäy kín ñöôøng hoâ haáp khoâng cho thöùc aên loït vaøo khí quaûn.
- Khí quaûn: ngaên buïi, dieät khuaån vaø phaùt ra aâm thanh (tieáng noùi)
- Pheá quaûn: ngaên buïi, dieät khuaån.
*Hai lá phổi : Thöïc hieän quaù trình trao ñoåi khí.
 Câu 15: Cơ chế của sự trao đổi khí ở phổi và ở tế bào.
- Trao ñoåi khí ôû phoåi: do söï chuyeân leäch noàng ñoä caùc chaát khí neân khí oxi khueách taùn töø pheá nang vaøo maùu, khí cacboníc theo chieàu ngöôïc laïi töø maùu vaøo pheá nang.
- Trao ñoåi khí ôû teá baøo: do söï chuyeân leäch noàng ñoä caùc chaát khí neân khí oxi khueách taùn töø maùu vaøo teá baøo, khí cacboníc theo chieàu ngöôïc laïi töø teá baøo vaøo maùu.
Câu 16: Kể tên các bệnh chính về cơ quan hô hấp, biện pháp vệ sinh hô hấp, tác hại của thuốc lá.
* Moät soá beänh chính veà cô quan hoâ haáp: beänh lao, vieâm hoïng, vieâm pheá quaûn, viêm phổi, ung thư phổi, ... 
* Veä sinh heä hoâ haáp ( biện pháp bảo vệ hệ hô hấp):
- Xaây döïng moâi tröôøng trong saïch: troàng caây xanh, khoâng khaïc nhoã, xaõ raùc böøa baõi, haïn cheá söõ duïng caùc thieát bò thaûi ra caùc khí ñoäc haïi 
- Ñeo khaåu trang khi lao ñoäng ôû nôi coù nhieàu buïi khoùi vaø khí ñoäc.
- Khoâng huùt thuoác laù.
- Đảm bảo nơi làm việc đủ ánh sáng , tránh ẩm thấp 
* Taùc haïi cuûa khoùi thuoác laù: Laøm teâ lieät lôùp loâng rung pheá quaûn, giaûm hieäu quaû loïc saïch khoâng khí. Coù theå gaây ung thö phoåi.
5/ Chương 5: Tiêu hóa.
Câu 17: Những hoạt động của quá trình tiêu hóa.
Goàm: aên và uống , ñaåy thöùc aên, tieâu hoùa thöùc aên, haáp thuï chaát dinh döôõng vaø thaûi phaân.
Câu 18: Trình bày Các cơ quan tiêu hóa ?
*Các cơ quan tiêu hóa gồm:
- OÁng tieâu hoùa : Mieäng, haàu, thöïc quaûn, daï daøy, ruoät ( ruïoât non, ruoät giaø ),haäu moân.
-Tuyeán tieâu hoùa: tuyeán nöôùc boït, tuyeán gan,tuyeán tuïy, tuyeán vò, tuyeán ruoät.
Câu 19: Sự biến đổi lý học, hóa học của thức ăn trong khoang miệng, giải thích hiện tượng.
Sự biến đổi lý học của thức ăn trong khoang Miệng
-Bieán ñoåi lí hoïc: tieát nöôùc boït, nhai, ñaûo troän thöùc aên, taïo vieân thöùc aên nhaèm laøm meàm nhuyeãn thöùc aên,giuùp thöùc aên thaám nöôùc boït, taïo vieân vöøa ñeå nuoát.
Sự biến đổi hóa học của thức ăn trong khoang Miệng
-Bieán ñoåi hoùa hoïc :Moät phaàn tinh boät ñöôïc enzim amilaza trong nöôùc boït bieán ñoåi thaønh ñöôøng matoâzô. 
Giải thích hiện tượng Taïi sao khi nhai kó thöùc aên tinh boät chín thì coù vò ngoït:
 Vì hoaït ñoäng cuûa enzim coù trong nöôùc boït (amilaza) ñaõ laøm bieán ñoåi moät phaàn tinh boät chín thaønh ñöôøng mantozô.
Câu 20: Sự biến đổi lí học, hóa học của thức ăn ở dạ dày và ruột non.
* Sự biến đổi lí học, hóa học của thức ăn ở dạ dày
- Bieán ñoåi lí hoïc: tieát dòch vò, söï co boùp cuûa daï daøy laøm hoøa loaûng thöùc aên, ñaûo troän thöùc aên, giuùp thöùc aên thaám dòch tieâu hoùa.
- Bieán ñoåi hoùa hoïc: Hoaït ñoäng cuûa enzim pepsin ñaõ phaân caét proteâin chuoãi daøi thaønh caùc chuoãi ngaén goàm töø 3 – 10 axit amin.
* Sự biến đổi lí học, hóa học của thức ăn ở ruột non.
- Bieán ñoåi lí hoïc: Tieát dòch, muoái maät taùch lipit thaønh gioït nhoû bieät laäp vaø tạo nhuõ tröông hoùa laøm hoøa loaõng thöùc aên, giuùp thöùc aên thaám dòch tieâu hoùa, phaân nhoû thöùc aên lipit.
- Bieán ñoåi hoùa hoïc: Nhôø coù nhieàu tuyeán tieâu hoùa hoå trôï nhö gan, tuïy, maät, caùc tuyeán ruoät, neân ruoät non coù ñuû caùc loïai enzim phaân giaûi caùc phaân töû phöùc taïp cuûa thöùc aên ( gluxit, lipit, proâteâin) thaønh caùc chaát dinh döôõng coù theå haáp thuï ñöôïc (ñöôøng ñôn, glixeârin vaø axit beùo, axit amin).
Câu 21: Cấu tạo ruột non và dạ dày. Một người bị triệu chứng thiếu axit trong dạ dày thì sự tiêu hóa ở ruột non có thể thế nào?
* Caáu taïo cuûa daï daøy:
- Daï daøy hình tuùi, thaét hai ñaàu, dung tích khoaûng 3 lít.
- Thaønh daï daøy coù 4 lôùp: lôùp maøng boïc, lôùp cô, lôùp döôùi nieâm maïc vaø lôùp nieâm maïc.
- Lôùp cô daøy, khoûe goàm 3 lôùp: cô voøng, cô doïc, cô cheùo.
- Lôùp nieâm maïc: goàm nhieàu tuyeán tieát dòch vò tieâu hoùa thöùc aên.
*Triệu chứng thiếu axit trong dạ dày thì sự tiêu hóa ở ruột non sẽ không triệt để vì thức ăn xuống ruột non liên tục và nhanh hơn, thức ăn sẽ không đủ thời gian ngấm đều dịch tiêu hóa của ruột non nên hiệu quả tiêu hóa sẽ thấp.
* Caáu taïo cuûa ruoät non:
- Thaønh ruoät non coù 4 lôùp: lôùp maøng boïc, lôùp cô, lôùp döôùi nieâm maïc vaø lôùp nieâm maïc nhöng moûng hôn so vôùi thaønh daï daøy. 
- Lôùp cô chæ coù cô doïc vaø cô voøng
- Tá tràng là đoạn đầu của ruột non nơi có ống dẫn chung dịch tụy và dịch mật 
- Lôùp nieâm maïc (sau taù traøng) coù tuyeán ruoät tieát ra dòch ruoät.
 Câu 22: Kể tên một số bệnh về đường tiêu hóa thường gặp và cách phòng tránh.
* Một số bệnh về đường tiêu hóa thường gặp: Viêm dạ dày , Đau dạ dày 
* Cách phòng tránh.
+ AÊn uoáng hôïp veä sinh: aên chín, uoáng soâi, aên thöùc aên soáng phaûi ñöôïc röûa saïch, khoâng aên thöùc aên bò oâi thiu, khoâng ñeå ruoài nhaëng ñaäu vaøo thöùc aên.
+ Khaåu phaàn aên hôïp lí: aên uoáng caân ñoái caùc chaát dinh döôõng, phuø hôïp vôùi nhu caàu hoaït doäng cuûa cô theå.
+ AÊn uoáng