Bài giảng Tập làm văn Lớp 4 - Bài: Mở bài trong bài văn kể chuyện - Huỳnh Tấn Lợi

M ôn Tập làm văn 
 Lớp 4/5 
HUỲNH TẤN LỢI 
Kiểm tra b à i cũ 
Đề bài 
 Em và người thân trong gia đình cùng đọc một truyện nói về một người có nghị lực, có ý chí vươn lên. Em trao đổi với người thân về tính cách đáng khâm phục của nhân vật đó . Hãy cùng bạn đóng vai người thân để thực hiện cuộc t rao đổi trên . 
Mở b à i trong b à i văn kể chuyện 
Thứ năm ngày 2 tháng 11 năm 2017 
Tập làm văn 
Rùa và thỏ 
Trời mùa thu mát mẻ. Trên bờ sông, một con rùa đang cố sức tập chạy. 
Một con thỏ thấy thế liền mỉa mai: 
- Đã gọi là chậm như rùa mà cũng đòi tập chạy. 
Rùa đáp: 
Anh đừng giễu tôi! Anh với tôi thử chạy thi coi ai hơn! 
Thỏ ngạc nhiên: 
Rùa mà dám chạy thi với thỏ sao? Ta chấp chú em một nửa đường đó! 
Rùa không nói gì. Biết mình chậm chạp, nó dốc sức chạy thật nhanh. 
Thỏ nhìn theo, mỉm cười. Nó nghĩ: “Chả việc gì mà vội, rùa gần tới đích, mình phóng cũng thừa sức thắng cuộc.” Vì vậy, nó cứ nhởn nhơ nhìn trời, mây, cây cỏ. 
Lúc sực nhớ đến cuộc thi, ngẩng đầu lên, nó thấy rùa đã gần tới đích, bèn vắt chân lên cổ mà chạy. Nhưng muộn mất rồi. Rùa đã tới đích trước nó. 
2. Tìm đoạn mở bài trong truyện trên. 
Rùa và thỏ 
Trời mùa thu mát mẻ. Trên bờ sông, một con rùa đang cố sức tập chạy. 
Một con thỏ thấy thế liền mỉa mai: 
- Đã gọi là chậm như rùa mà cũng đòi tập chạy. 
Rùa đáp: 
Anh đừng giễu tôi! Anh với tôi thử chạy thi coi ai hơn! 
Thỏ ngạc nhiên: 
Rùa mà dám chạy thi với thỏ sao? Ta chấp chú em một nửa đường đó! 
Rùa không nói gì. Biết mình chậm chạp, nó dốc sức chạy thật nhanh. 
Thỏ nhìn theo, mỉm cười. Nó nghĩ: “Chả việc gì mà vội, rùa gần tới đích, mình phóng cũng thừa sức thắng cuộc.” Vì vậy, nó cứ nhởn nhơ nhìn trời, mây, cây cỏ. 
Lúc sực nhớ đến cuộc thi, ngẩng đầu lên, nó thấy rùa đã gần tới đích, bèn vắt chân lên cổ mà chạy. Nhưng muộn mất rồi. Rùa đã tới đích trước nó. 
3. Cách mở bài sau đây có gì khác với cách mở bài nói trên? 
Trong muôn loài, rùa vốn nổi tiếng là chậm chạp, còn thỏ thì chạy nhanh như bay. Thế mà một con rùa dám chạy thi với thỏ và thắng cả thỏ. Vì sao có chuyện ngược đời như vậy? Sau đây, em xin kể đầu đuôi câu chuyện ấy. 
 Trong muôn loài, rùa vốn nổi tiếng là chậm chạp, còn thỏ thì chạy nhanh như bay. Thế mà một con rùa dám chạy thi với thỏ và thắng cả thỏ. Vì sao có chuyện ngược đời như vậy? Sau đây, em xin kể đầu đuôi câu chuyện ấy. 
Mở bài trực tiếp 
Kể ngay 
vào sự việc mở đầu 
câu chuyện 
Mở bài gián tiếp 
Nói chuyện khác 
để dẫn vào câu chuyện 
định kể 
 Trời mùa thu mát mẻ. Trên bờ sông, một con rùa đang cố sức tập chạy. 
Hai cách mở bài trên có gì khác nhau? 
Mở bài 
Trực tiếp 
Gián tiếp 
Kể ngay vào sự việc mở đầu câu chuyện . 
Nói chuyện khác để dẫn vào nội dung câu chuyện định kể . 
Mở b à i 1 
Tôi l à An-đrây-ca. Lên 9 tuổi, tôi sống với mẹ v à ông ngoại. Ông ngoại tôi đã 96 tuổi nên rất yếu. 
Mở b à i 2 
Trong cuộc sống của chúng ta, chắc ai cũng một lần mắc phải những sai lầm đáng tiếc. Điều đó l à m chúng ta tiếc nuối v à ân hận vô cùng. Cũng giống như tôi vậy, tôi mãi chơi bóng mua thuốc về muộn khiến ông đã qua đời. Cho đến bây giờ tôi vẫn luôn tự dằn vặt mình. Sau đây tôi xin kể các bạn nghe về câu chuyện ấy. 
MỞ BÀI TRỰC TIẾP 
MỞ BÀI GIÁN TIẾP 
 Đọc các mở bài sau và cho biết đó là những cách mở bài nào? 
*Bài 1 : 
a) Có một con rùa sống bên sông. Biết mình chậm chạp nên hôm nào cũng vậy, vừa sáng sớm tinh mơ, nó đã ra bờ sông tập chạy. 
b) Xưa nay, người cậy tài giỏi mà chủ quan, biếng nhác thì chẳng làm nên việc gì. Ngược lại, sức có kém nhưng quyết tâm, nhẫn nại ắt thành công. Câu chuyện rùa và thỏ đã chứng minh điều đó. 
 c) Đầu năm học vừa qua, lớp em có mấy bạn vì chủ quan, lười biếng nên kết quả học tập sút kém hẳn so với hồi lớp ba. Cô giáo bèn kể chuyện Rùa và thỏ để khuyên các bạn phải cố gắng, chăm chỉ. Câu chuyện này như sau: 
 d) Trong các loài thú, mấy ai chạy nhanh bằng bọn thỏ chúng tôi? Thấy bóng chúng tôi trên đường đua thì hươu, nai còn phải kiêng dè, chưa nói gì tới bác trâu hay chị lợn. Thế mà có lần thỏ tôi phải ngậm đắng nuốt cay chịu thua anh chàng rùa nổi tiếng lù đù, chậm chạp. Câu chuyện ấy dạy cho tôi một bài học nhớ đời. Đầu đuôi thế này: 
Më bµi a 
Më bµi c 
Më bµi d 
Më bµi b 
Trùc tiÕp 
Gi¸n tiÕp 
Gi¸n tiÕp 
Gi¸n tiÕp 
(keå ngay vaøo söï vieäc môû ñaàu caâu chuyeän) 
 ( noùi veà yù nghóa caâu chuyeän ñeå daãn vaøo caâu chuyeän) 
(nói veà chuyeän chuû quan trong hoïc haønh ñeå daãn vaøo caâu chuyeän) 
(neâu leân lôøi taâm söï cuûa thoû ñeå daãn vaøo caâu chuyeän) 
*Bài 1: 
*Bài 1: 
- Cách a: Mở bài trực tiếp. 
- Cách b, c, d: Mở bài gián tiếp. 
Mở bài trong bài văn kể chuyện 
* Bài 2: 
Câu chuyện sau đây mở bài theo cách nào? 
hai bµn tay 
 Hồi ấy, ở Sài Gòn, Bác Hồ có một người bạn tên là Lê. 
 Một hôm, Bác Hồ hỏi bác Lê: 
 - Anh có yêu nước không? 
 Bác Lê trả lời: 
 - Có chứ. 
 - Anh có thể giữ bí mật không? 
 - Có. 
 - Tôi muốn đi ra nước ngoài xem Pháp và các nước khác họ làm như thế nào, sau đó, trở về giúp đồng bào chúng ta. Nhưng đi một mình cũng mạo hiểm. Anh có muốn đi với tôi không? 
 Bác Lê sửng sốt: 
 - Nhưng chúng ta lấy đâu ra tiền mà đi? 
 - Đây, tiền đây! 
 Vừa nói, Bác Hồ vừa giơ hai bàn tay ra và tiếp: 
 - Chúng ta sẽ làm bất cứ việc gì để sống và để đi. Anh đi với tôi chứ? 
	 Theo TRẦN DÂN TIÊN 
MỞ BÀI TRỰC TIẾP 
CỦNG CỐ 
Mở b à i 1 
Tôi l à Cao Bá Quát, quê ở huyện Gia Lâm, ngoại th à nh H à Nội. Thuở đi học, chữ tôi rất xấu nên nhiều b à i văn dù viết hay vẫn bị thầy cho điểm kém. 
Mở b à i 2 
Trong cuộc sống cũng như trong học tập, dù trong bất cứ ho à n cảnh n à o nếu ta có ý chí, nghị lực vươn lên, vượt qua mọi khó khăn thì sẽ đạt được những kết quả tốt. Cũng giống như Nguyễn Hiền trong câu chuyện “ Ông Trạng thả diều”. Câu chuyện l à thế n à y. 
MỞ BÀI TRỰC TIẾP 
MỞ BÀI GIÁN TIẾP 
Mở b à i 3 
V à o đời vua Trần Thái Tông, có một gia đình nghèo sinh được cậu con trai đặt tên l à Nguyễn Hiền. Chú bé rất ham thả diều. Lúc còn bé, chú đã biết l à m lấy diều để chơi. 
MỞ BÀI TRỰC TIẾP 
Mở bài 
Trực tiếp 
Gián tiếp 
Kể ngay vào sự việc mở đầu câu chuyện . 
Nói chuyện khác để dẫn vào nội dung câu chuyện định kể . 
KẾT BÀI TRONG BÀI VĂN KỂ CHUYỆN 
Chào tạm biệt, chúc quý thầy cô mạnh khoẻ! 
Chúc các em chăm ngoan,học giỏi