Bài giảng Ngữ Văn 8 - Bài 6: Tiết 23: Trợ từ, thán từ

 Bài : 6 - Tiết : 23 : Trợ từ , Thán từ Bài : 6 - Tiết : 23 : Trợ từ , Thán từ
 I/ Thế nào là trợ từ
 1. Ví dụ :
 - Nó ăn hai bát cơm.
 - Nó ăn những hai bát cơm.
 - Nó ăn có hai bát cơm. Bài : 6 - Tiết : 23 : Trợ từ , Thán từ 
I/ Thế nào là trợ từ
1. Ví dụ : 2. Nhận xét:
 - Nó ăn hai bát cơm.
 - Nó ăn những hai bát cơm. -> Đi kèm với từ ngữ khác để nhấn mạnh 
 - Nó ăn có hai bát cơm. hoặc biểu thị thái độ đánh giá sự việc,sù vËt
 những 
 có + hai bát cơm
- Chiếc áo này đẹp ơi là đẹp -> Thường là những từ : những , 
 có,chính, đích,ngay,là, 
- Nói dối là tự làm hại chính mình.
- Tôi đã gọi đích danh nó ra.
 - Bạn không tin ngay cả tôi nữa à ! 
- Chính + mình
- Đích + danh nó
- Ngay + cả tôi nữa Bài : 6 - Tiết : 23 : Trợ từ , Thán từ 
I/ Thế nào là trợ từ
1. Ví dụ :
2. Nhận xét:
3. Ghi nhớ 1:
 -Trợ từ là những từ chuyên đi kèm một từ ngữ trong câu để nhấn 
 mạnh hoặc biểu thị thái độ đánh giá sự vật, sự việc được nói đến ở 
 từ ngữ đó .
 Như các từ: những / có / đích / chính / ngay /... * Bài tập nhanh:
? Từ những nào trong 2 câu sau đây là trợ từ ?, vì sao?
Câu 1 : Tôi nhớ mãi những kỉ niệm thời niên thiếu .
Câu 2 : Tôi nhắc anh những ba bốn lần mà anh vẫn quên .
Câu 1 : Tôi nhớ mãi những kỉ niệm thời niên thiếu .
 Lượng từ/ danh từ
 Câu 2 : Tôi nhắc anh những ba bốn lần mà anh vẫn quên.
 Trợ từ
 ->Lưu ý: cần phân biệt trợ từ khi gặp trường hợp đồng âm khác loại như ví 
dụ trên.Ta phải dựa vào tác dụng của từ đó trong câu:
 +Nó đi với từ ,ngữ nào?
 +Có nhấn mạnh,hoặc biểu thị thái độ đánh giá sự việc,sự 
vậtcủa người nói không? Bài : 6 - Tiết : 23 : Trợ từ , Thán từ 
I/ Thế nào là trợ từ
II/ Thế nào là thán từ
1. Ví dụ:
 a/ “ Này ! Ông giáo ạ ! Cái giống nó cũng khôn ! Nó cứ làm in như nó trách 
 tôi ; nó kêu ư ử , nhìn tôi như muốn bảo tôi rằng: “A! Lão già tệ lắm! Tôi ăn 
 ở với lão như thế mà lão xử với tôi như thế này à?”.
 (Trích: “Lão Hạc”- Nam Cao) 
 b/ -Này bảo bác ấy có trốn đi đâu thì trốn.Chứ nằm đấy,chốc nữa họ vào 
 thúc sưu không có thì khổ 
 - Vâng, cháu cũng đã nghĩ như cụ.Nhưng để cháo nguội,cháu cho nhà cháu 
 ăn lấy vài húp cái đã .
 (Trích:“Tắt đèn”- Ngô Tất Tố) 
 2. Nhận xét:
 “A! -> Bộc lộ tình cảm,cảm xúc
 “Này!,vâng!” -> dùng gọi đáp Bài : 6 - Tiết : 23 : Trợ từ , Thán từ 
 I/ Thế nào là trợ từ
 II/ Thế nào là thán từ
 1. Ví dụ:
 2.Nhận xét:
 a/ “ Này ! Ông giáo ạ !...
 “A! Lão già tệ lắm! “A!-> Bộc lộ tình cảm,cảm xúc
 b/-Vâng, cháu cũng đã nghĩ như cụ “Này!,vâng!”-> dùng gọi đáp
 - Con ơi! -Này!
 - Dạ! - Cho tớ mượn áo với nhé! -> Các từ ấy 
 ? Dựa vào những ví dụ trên hãynhận AA. Thường đứng ở đầu câu.
 xét về cách dùng các từ: B. Không thể làm thành một câu độc lập.
 này,a,vâng,này, ơi,dạ bằng cách CC.Nó đứng tách ra thành một câu đặc 
 lựa chọn những câu trả lời đúng: biệt.
A. Thường đứng ở đầu câu. DD. có thể cùng những từ khác làm thành 
B. Không thể làm thành một câu độc một câu.
 lập. Đúng rồi !
C. Đứng tách ra thành một câu đặc biệt.
D. Có thể cùng những từ khác làm 
 thành một câu. Bài : 6 - Tiết : 23 : Trợ từ , Thán từ 
I/ Thế nào là trợ từ
II/ Thế nào là thán từ
 1. Ví dụ :
 2. Nhận xét :
 3. Ghi nhớ :
 * Thán từ là những từ dùng để bộc lộ tình cảm , cảm xúc của người 
 nói hoặc dùng để gọi đáp.Thán từ thường đứng ở đầu, có khi nó 
 được tách ra thành một câu đặc biệt.
 * Thán từ gồm hai loại chính: 
 - Thán từ bộc lộ tình cảm, cảm xúc: a , ái ,ơ , ôi , ô hay , than ôi , trời 
 ơi...
 - Thán từ gọi đáp: này, ơi ,vâng ,dạ ,ừ ... * Bài tập nhanh:
? Trong tình huống giao tiếp hàng ngày các em đã sử dụng thán từ 
 như thế nào để đạt hiệu quả, ví dụ?
? Tìm những câu ca dao, câu thơ,đoạn văn đã học có sử dụng thán từ?
 Bà ơi! Em bé reo lên,cho cháu đi với! Cháu biết rằng diêm tắt thì bà cũng
 biến đi mất như lò sưởi,ngỗng quay và cây thông No-en ban nãy,nhưng xin
 bà đừng bỏ cháu ở nơi này;trước kia khi bà chua về với trượng đế chí
 nhân,bà cháu ta đã từng sung sướng biết bao !...
 (Cô bé bán diêm - An -Đéc –xen) Bài : 6 - Tiết : 23 : Trợ từ , Thán từ 
Bài tập nhanh: 
? So sánh sự khác nhau giữa trợ từ và thán từ?
*Thán từ *Trợ từ:
- Có thể được tách ra thành một câu đặc -Không tách riêng ra thành một câu 
 biệt. mà luôn phải đi kèm với từ,ngữ khác.
 - Thán từ bộc lộ tình cảm, cảm xúc: a , -Nhấn mạnh hoặc biểu thị thái độ đánh 
 ái ,ơ , ôi , ô hay , than ôi , trời ơi... giá sự vật,sự việc.
- Thán từ gọi đáp: này, ơi ,vâng ,dạ ,ừ ...
 -> Những điểm cần lưu ý khi làm bài tập.