Tài liệu luyện thi học sinh giỏi môn Sinh học Khối 8

g ,dự trử (hít vào và thở ra)
Dung tích phổi là là tổng của dung tích sống và khí cặn của phỏi.
*Bài tập:
Ơ một người trưởng thành có thể tích trao đổi khí như sau ;
_Hít vào gắng sức 5400ml 
_hít vào bình thường 3700ml
Thở ra gắng sức 1700ml
Thở ra bình thường 3200ml
+Phân biệt khí lưu thông và dung tích sống
+Tính khí lưu thông của người đó trong thời gian một ngày,biết răng nhịp hô hấp là 18lần trên phút.
Phân biệt khí lưu thông và dung tích sống
+khí lưu thông là lượng khí trao đổi ở phổi trong mỗi cử động hô hấp bình thường ở đây có giá trị là 3700-3200=500ml
+Dung tích sống là lượng khí trao đổi ở phổiqua một lần hít vào gắng sức và thở ra tận lực ở đây có giá trị là5000-1500=3500
Tính lượng khí lưu thông của người đó trong một ngày 
+Khí lưu thông của người đó trong mổi cử động hô hấp là 3700-3200=500ml
+Trong một phút lượng khí lưu thông của người đó là 500x18=900ml
+Trong một ngày =9000x1440=12960lít
*Vì sao nói trao đỏi khí ở tế bào là nguyên nhân bên trong của sự trao đổi khí ở phổi và sự trao đỏi khí ở phổi tạo điều kiện cho sự trao đổi khí ở tế bào ?giải thích tiếng khóc chào đời của đứa trẻ sau khi sinh
 T L:Tế bào mới là nơi lấy O2 Và thải CO2., Sự trao đổi khí ở tế bào mới là nguyên nhân bên trong của của sự trao đổi khí bên ngoài thực hiện ở phổi.Đồng thời sự trao đổi khí ở phổi tạo điều kiện cho sự trao đổi khí ở tế bào. không có sự trao đổi khí ở phổi thì không có sự trao đổi khí ở tế bào
.
*Vai trò của hệ tuần hoàn trong quá trình trao đổi khí?vẽ đường vận chuyển O2 bằng nét liền và đường vận chuyển cácboníc bằng nét đứt từ đó chứng minh rằng giai đoạn trao đổi khí ở tế bào là quan trọng nhất.Tại sao bào thai không thực hiện quá trình trao đỏi khí giữa phổi và môi trương bên ngoài mà vẩn sống được?
Khoang mũi
Phổi
 ttp
 ttt
tnp
tnt
Tế bào 
Nứoc mô
*Nêu cấu tạo phù hợp với chức năng của các cơ quan hô hấp
-Đường dẫn lhí .
-phổi
+Sốlượng phế nang
 +Thành phế nang mõng ,bao quanh là lưói mao mạch máu 
* Vẽ sơ đồ và giải thích trao đỏi khí
Câu hỏi vận dụng 
Vì sao không nên trùm kín chăn khi ngủ?
TL; khi hô háp ta hít khí ô xi từ khí trời vào và thải CO2Từ Phổỉ ra khi trùm chăn kín để ngủ , lượng không khí trong chăn có hạn , ô xi sẽ ít dần trong khi CO2Thở ra không khuyếch tán di ,sẽ tăng lên nhiếu lần khiến sự đáp ứng cho nhu cầu ô xi của cơ thể sẽ thiếu.
Hít thở sâu có lợi và có hại gì?
Hô hấp sâu là dùng hết sức để dồn khí ở phổi ra và hít không khí vào đầy căng loòng ngực. Tác dụng loai nhiều khí CO2ở Phổỉ ra và lấy được nhiều ô xi để cung cấp cho cơ thể . nhưng rõ ràng hít thở sâu phải chủ dộng và phải dùng sức lực và nếu cứ kéo dài thì CO2 bị thải hết ,trung khu tuần hoàn của não sẽ bị thiếu sự kích thích bình thường của CO2Sẽ mất dần tính khẩn trương . Trung khu hô hấp của não thiếu sự kích của CO2 Sẽ không hoạt động nữa.kết quả là hô nhấp ngày càng chậm . sau cùng sẽ dừng lại vì không có nhu cầu thực sự . Vậy cạnh mặt có lợi cũng có mặtcó hại của nó.
Vì soa trẻ lọt lòng mẹ dã khóc ngay?
T iếng khcs của trẻ sơ sinh khi lọt lòng mẹ không phải là tiếng khóc t hật mà là tiếng khóc giã 
Khi ở dạ con người mẹ, ô xi cần cho đứa trẻ đều được trực tiếp cung cấp từ người mẹ qua dây rốn . nhưng khi đẻ ra rồi thì mối liên hệ với cơ thể mẹ không còn nữa , trẻ phải thiết lập đường hô hấp cụ thể là lấy ô xi và thải CO2 Cho riêng mình . Vậy tiếng khóc ở đây chính là bắt đầu khai thông đường hô hấp của trẻ . au khi lọt lòng trẻ khôg khóc được nchẵng những bà mẹ lo lắng mà thầy thuốc cũng sợ hãi 
CHƯƠNG v TIÊU H óA
Câu7
Sự tiêu hóa thức ăn trong khoang miệng về mặt lí học và mặt hóa học ,mặt naò quan trọng hơn vì sao ?
TL: Về mặt lí học quan trọng hơn ,mặt hóa học chỉ một phần tinh bột biến đổi thành đường mantô,loại đường này cơ thểchưa hấp thụ được : về mặt lí học ; thức ăn càng được nghiền nhỏ bao nhiêu thì tỗng bề mặt tiếp xúc với enzim tieeu hóa càng lớn bấy nhiêu ,tạo điều kiện thuận lợi cho sự tiêu hóa ở giai đoạn sau
* Về mặt sinh học thành ngữ nhai kỉ no lâu có ý nghĩa gì?
TL: Nhai kỉ làm thức ăn biến đổi thành những phần tử nhỏ ,tạo điều kiện cho các enzim phân giải hết thức ăn ,do đó có nhiềuchất để nuôi cơ htể 
*Cấu tạo của dạ dày phù hợp với chức năng chứa đựng và tiêu hóa thức ăn như thế nào?
TL: Dạ dày là phần rộng nhất của ống tiêu hóa, có tác dụng chứa nghiền bóp và nhào trộn thức ăn.
Thành dạ dày được cấu tạo bởi 3 lớp cơ cơ vòng cơ dọc và cơ chéo nên thành dạ dày rất dày,có khả năng co bóp mạnh nghiền và trộn thức ăn thấm đều dịch vị .
Trên thành dạ dày còn có nhiều tuyến vị tiết ra dịch vị có enzim pépin có tác dụng biến đổi thức ăn loại prôtêin.
Dạ dày thông với ruột qua cơ vòng môn vị có khả năng đóng mỡ cho thức ăn di chuyển một chiều từ dạ dày xuống ruột non từng đợt. 
? *Thành dạ dày được cấu tạo chủ yéu bởi prôtêin,vì sao thành dạ dày không bị phân giải bởi enzimpépin
Vì thành dạ dày có các tuyến tiết chất nhầy múin có tác dụng ngăn nghừa sự ăn mòn của enzimpépin và HCl
Nêu cấu tạo phù hợp với chức năng tiêu hóa
Cấu tạo của ruột non phù hợp với chức năng hấp thụ,vì sao nói ruột non là bộ phận quan trọng nhất trong hoạt động tiêu hóa thức ăn?
TL: Cấu tạo phù hợp với chức năng hấp thụ
Ruột non là bộ phận quan trọng nhất của cơ quan tiêu hóa vì:
+RuộT non là nơi xảy ra quá trình tiêu háo thức ăn triệt để nhất :toàn bộ các chất dinh dưỡng trong thức ăn đều được các en zim tiêu hóa của dịch tụy dịch mật biến đổi thành chất đơn giản nhất
( học sinh trình bày cụ thể các en zim và các chất được biến đổi thành chất đơn giản)
Ruột non là nơi hấp thụ chất dinh dưỡng do cấu tạo ruột làm tăng bề mặt hấp thụ:có nhiều nếp gấp ,nhiều lông ruột và các lông cực nhỏ , trong mổilông ruột có mạng lưới mm máu và mmbạch huyết dày đặc phân bố đến tận các lông ruột.
+ Các chất dinh dưỡng được hấp thụ qua lớp niêm mác jvào lưới mao mạch theo hệ tuần hoàn phân bố tới tận các lông ruột
**Các chất dinh dưỡng được hấp thụ qua niêm mạc ruột nhờ những cơ chế nào ?
TL 
_Theo định luật khuyếch tán ,các chất có khối lượng phân tử thích hợp và nươc sẽ được khuyếch tán qua niêm mác ruột non ,từ nơi có nồng độ cao sang nơicó nồng độ thấp 
-Qúa trình hấp thụ không đơn thuần là quá trình vật lí mà còn là quá trình sinh lí thực hiện qua một màng sống là niêm mạc ruột non:
+ Niêm mạc ruột non có thể hấp thụ một số chất ở nơi có nồng độ thấp sang nơi có nồng độ cao(máu0
+Niêm mạc ruột non chỉ cho các chất dimh dưỡng đi theo một chiều :từ ruột non vào máu và bạch huyếch ,không quay trở lại ruột non dược .
+Niêm m ạc ruột non là một màng thấm có tính chọn lọc :nó có thể không cho một số chất đi qua dù chất này có nồng độ cao.
+Khi gli xê rin và a xít béo thấm qua niêm mạc ruột non lại được tỗng hợp thành li pít
*Nêu các chất được hoặc không được biến đỏi qua hoạt động tiêu hóa và những sản phẫm tạo ra từ chúng được hấp thụ
Những chất được biến đổi 
G đường 
LI Axýt béo + gli xê rin
PR Axít amim
Các sản phẩm trên được hấp thụ để cung cấp cho tế bào của cơ thể 
CáC chất không được biến đổi :
Vi ta mim ,. Muối khoáng ,nước .Những chất này khi xuống đến ruột non được giữ nguyên và hấp thụ
* Các chất dinh dưỡng được hấp thụ ở những cơ quan nào ?
TL: Một phàn nước và muối khoáng ,đường glucôzơvà rượu cỏthể được hấp thụ qua màng dạ dày ,màng ruột già ,nhưng cơ quan hấp thụ chủ yếu là lớp niêm mạc ruột non
*Các chất dinh dưỡng sau khi hấp thụ ở ruột non được vận chuyển đến các tế bào bằng những con đường nào?
TL: Vở GHI
TLCác chất dinh dưỡng từ 
* Sự tiêu hóa thức ă n diển ra như thế nào ? các biện pháp vệ sinh ăn 
uống ?
TL: Tiêu hóa ở khoang miệng..
Tiêu hóa ở dạ dày.
Tiêu hóa ở ruột non . 
(Lưu ý nói rõ tiêu hóa lý học và tiêu hóa hóa học)
*Câu nói bát sạch ngon cơm có ý nghĩa gì 
TL; thần kinh veef vấn đề ăn uống ,tạo cảm gíac thèm ăn làm cho hệ tiêu hóa tiết ra nhiều
* Trình bày động tác nuốt trong phản xạ nuốt
Vì sao khi cúi đầu xuống phía dưới ta vẫn nuốt được thức ăn vào dạ daỳ?
Vì sao vào dạ tới dạ dày glu xít vẫn tiếp tục được biến đổi trong thời gian đầu?
Trình bày phản xạ tiết dịch tiêu hóa 
*Các loại thức ăn (bánh mỳ thịt cá dầu mở rau ,gia vjj..)được biến dổithế nào trong hệ tiêu hóa, các chất sau hấp thụ ở hệ tiêu hóa được đưa đến tế bào bằng cách nào?
TL:
*Chứng minh sự hấp thụ thức ăn ở màng nhầy ruột nnon vừa tuân theo quy luật vật lí ,vừa tuân theo quy luật sinh học ?vì sao khi ăn no lại thấy buồn ngủ và không muốn làm việc?
TL : Đã làm ở câu**
Câu hỏi vạn dụng
*Khi ăn cháo uống sữa các thức ăn này được biến đổi ở khoang miệng như thế nào?
TL: Khi ăn cháo cháo thấm nước bọt một phần tinh bột trong cháo sẽ bị en zim ami la za phân giải thành đường man tô zơ 
Sữa thấm nướ c bọt sự tiêu hóa hóa học không diển ra ở khoang miệng ví thành phần hóa học chủ yếu là đường đôi hoặc đường đơn
Vì sao khi ăn cần phải nhai kỉ nuốt chậm
TL:Để tiêu háo tốt ,thức ăn phải đưịơc biến đổi về mặt cơ học(nghiền nhỏ)và hóa học ( được biến đổi nhờ các en zim tiêu hóa)
_ Về mặt cơ học : Quan trọng nhất là phải ăn chậm nhai kỉ ở khoang miệng .Nếu công đoạn này làm qua loa quấy quá , không những là gánh nặng cho dạ dày mà còn cản trở cho quá trình biến đổi hóa họcvề sau này vậy vaui trtò nhai kỉ đã rõ rồi .
_còn nuốt chậm.Khi ta nuốt thức ăn tập kết ở dạ dày , Nếu nuốt từ tốn , dạ dày dản ra từ từ để chứa và kịp tiết dịch vị trộn vào thức ăn tốt hơn là nuồt nhanh và dồn dập .Điều này có lợi cho công đoạn biến đổi thức ăn về mặt hóa học
 Vì sao khi đầy bụng , ta hay ợ ra nước chua ?
TL;
Ai đó ăn quá no ,khi bị ợ thức ăn có thể trở ngược lại miệng , vì cửa tâm vị không đóng chặt như cửa môn vị ở phía dưới dạ dày .Cơ chế đóng mở của nó lại là khi a xít trong dạ dày ,dịch vị có Hcl nồng độ O,5%)Đủ nồng độ bình thường , nghĩa là khi quá no ,cửa tâm vị cũng dễ mở .do đó dạ dày đẩy ngược thức ăn lên , kèm theo cả dịch vị dạ dày là HCl nên ta thấy có vị chua 
Với khẩu phần ăn đầy đủ các chất , sau tiêu hóa ở khoang miệng và thực quản thì những chất nào trong thức ăn cần được tiêu háo tiếp ?Sauthì sau tiêu háo ở dạ dày còn những chất nà