Giáo án Vật lý 9 học kỳ 1 Năm học 2012 - 2013

 gần hay ra xa 
cuộn dây dẫn trong TN tạo ra 
dòng điện cảm ứng bằng nam 
châm vĩnh cửu : (Hình 32.1 ) 
+ Làm việc theo nhóm :
a) Đọc mục quan sát trong 
SGK , kết hợp với các thao 
tác trên mô hình cuộn dây và 
đường sức từ để trả lời C1 
+ Hướng dẫn HS sử dụng mô hình 
và đếm số đường sức từ xuyên 
qua tiết diện S của cuộn dây khi 
nam châm ở xa và khi lại gần 
cuộn dây . 
1/ Quan sát : Hình 32.1 
+ Câu C1 : 
- Số đường sức từ tăng 
- Số đường sức từ khôngđổi 
- Số đường sức từ giảm 
- Số đường sức từ tăng .
2/ Nhận xét 1 : 
Khi đưa một cực của nam 
châm lại gần hay ra xa một 
đầu cuộn dây dẫn thì số 
đường sức từ xuyên qua 
tiết diện S của cuộn dây 
dẫn tăng hoặc giảm (biến 
thiên ) 
12’
* Hoạt động 3: Tìm mối quan
hệ giữa sự tăng hay giảm của 
S của cuộn dây với sự xuất 
hiện dòng điện cảm ứng (điều
kiện xuất hiện dòng điện cảm 
ứng ) 
a) Suy nghĩ cá nhân : 
- Lập bảng đối chiếu , tìm từ 
thích hợp điền vào chỗ trống 
trong bảng 1 SGK .
b) Trả lời Câu C2 , C3 .
c) Thảo luận chung ở lớp , rút 
ra nhận xét về điều kiện 
xuất hiện dòng điện cảm ứng 
( Nhận xét 2 SGK 
+ Nêu câu hỏi :Dựa vào TN dùng
nam châm vĩnh cửu đểtạo ra dòng điện cảm ứng và kết quả khảo sự biến đổi của số đường sức từ qua tiết diện S khi di chuyển nam châm ,Hãy nêu ra mối quan hệ giữa sự biến thiên của số đường sức từ qua tiết diện S và sự xuất hiện dòng điện cảm ứng 
+ Hướng dẫn HS lập bảng đối 
chiếu Bảng 1 SGK để dễ nhận ra 
mối quan hệ .
+ Tổ chức cho HS thảo luận 
chung ở lớp 
II/ Điều kiện xuất hiện 
dòng điện cảm ứng : 
+ Câu C2 : 
+ Câu C3 : Khi số đường 
sức từ qua tiết diện S của 
cuộn dây biến đổi ( Tăng 
hay giảm ) thì xuất hiện 
dòng điện cảm ứng trong 
cuộn dây dẫn kín 
1/ Nhận xét 2 : Dòng điện 
cảm ứng xuất hiện trong 
cuộn dây dẫn kín đặt trong 
từ trường của một nam 
châm khi số đường sức 
xuyên qua tiết diện S của 
cuộn dây biến thiên 
5’
* Hoạt động 4 : Vận dụng 
nhận xét 2 để giải thích 
nguyên nhân xuất hiện dòng 
điện cảm ứng trong TN với 
nam châm điện ở hình 31.3 
a) Trả lời câu C4 và câu hỏi 
gợi ý của GV .
b) Thảo luận chung ở lớp 
+ Gợi ý:Từ trường của nam châm
điện biến đổi thế nào khi cường 
độ dòng điện qua nam châm điện 
tăng , giảm ? Suy ra sự biến đổi 
của số đường sức từ biểu diễn từ 
trường xuyên qua tiết diện S của 
cuộn dây dẫn 
+ Hỏi thêm : Kết luận này có gì 
+ Câu C4 : 
2/ Kết luận : Trong mọi 
2’
* Hoạt động 5 : Rút ra kết 
luận chung về điều kiện xuất 
hiện dòng điện cảm ứng trong 
cuộn dây dẫn kín : 
+ Tự đọc kết luận trong SGK 
khác với nhận xét 2 ( Đúng ) 
+ Yêu cầu HS chỉ rõ khi nam 
châm chuyển từ vị trí nào sang vị 
trí nào thì số đường sức từ qua 
cuộn dây tăng , giảm . 
trường hợp , khi số đường 
sức từ xuyên qua tiết diện 
S của cuộn dây dẫn kín 
biến thiên thì trong cuộn 
dây dẫn xuất hiện dòng 
6’
* Hoạt động 6: Củng cố 
+ Tự đọc phần ghi nhớ 
+ Trả lời câu hỏi của GV 
+ Câu hỏi củng cố : - Ta không 
nhìn thấy từ trường .Vậy làm thế
nào để khảo sát sự biến đổi của 
từ trường ở chỗ có cuộn dây ? 
- Làm thế nào để nhận biết được 
mối quan hệ giữa số đường sức từ
điện cảm ứng 
III/ Vận dụng : 
+ Câu C5 : 
+ Câu C6 :
* GHI NHỚ : Xem SGK 
và dòng điện cảm ứng
HỌC KỲ II
 Bài 33 DÒNG ĐIỆN XOAY CHIỀU 
I/ MỤC TIÊU : 
1. Nêu được sự phụ thuộc của chiều dòng điện cảm ứng vào sự biến đổi của số đường sức từ qua tiết diện S của cuộn dây .
2.Phát biểu đặc điểm của dòng điện xoay chiều là dòng điện cảm ứng có chiều luân phiên thay đổi .
3. Bố trí được thí nghiệm tạo ra dòng điện xoay chiều trong cuộn dây dẫn kín theo hai cách : cho nam châm quay hoặc cho cuộn dây quay . Dùng đèn LED để phát hiện sự đổi chiều của dòng điện .
4. Dựa vào quan sát TN để rut ra điều kiện chung làm xuất hiện dòng điện cảm ứng xoay chiều .
II/ CHUẨN BỊ : 
* Đối với mỗi nhóm HS : 
- 1 cuộn dây dẫn kín có 2 bóng đèn LED mắc song song ngược chiều vào mạch điện .
1 nam châm vĩnh cửu có thể quay quanh một trục thẳng đứng .
1 mô hình cuộc dây quay trong từ trường của nam châm .
Đối với GV : - 1 bộ phát hiện dòng điện xoay chiều : gồm 1 cuộn dây dẫn kín có mắc 2 bóng đèn LED song song , ngược chiều có thể quay trong từ trường của một nam châm .
III/ TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG CỦA HS :
 1/ Ổn định tổ chức : 
3/ Bài mới : 
T.G
HOẠT ĐỘNG CỦA HS
TRỢ GIÚP CỦA GV
NỘI DUNG
6’
* Hoạt động 1: Phát hiện 
vấn đề mới cần nghiên cứu :
Có một dòng điện khác với 
dòng điện 1 chiều không đổi 
do Pin và ắcquy tạo ra ,
+ Quan sát GV làm TN . Trả lời câu hỏi của GV : 
- Kim của vôn kế không
quay - Phát hiện ra dòng điện trên lưới điện trong nhà không phải là dòng điện một chiều 
* Đưa ra cho HS xem 1 bộ pin 3V 
và một nguồn điện 3V lấy ra từ lưới điện trong phòng . Lắp bóng đèn vào 2 nguồn điện trên , đèn sáng chứng tỏ 2 nguồn điện trên đều có dòng điện . 
+ Mắc vôn kế 1 chiều vào 2 cực pin kim vôn kế quay .
+ Đặt câu hỏi : Mắc vôn kế 1 chiều vào nguồn điện lấy từ lưới điện trong nhà , kim vôn kế có quay không ? 
+ Đặt câu hỏi : Tại sao trường hợp 
thứ 2 kim vôn kế không quay mặc 
dù vẫn có dòng điện ? Hai dòng 
điện có giống nhau không ? 
+ Giới thiệu dòng điện mới phát 
hiện có tên là dòng điện xoaychiều 
10’
* Hoạt động 2 : Phát hiện 
dòng điện cảm ứng có thể
đổi chiều và tìm hiểu trong 
trường hợp nào thì dòng 
điện cảm ứng đổi chiều : 
+ Làm việc theo nhóm : làm TN như hình 33.1 SGK + Thảo luận nhóm , rút ra 
kết luận , chỉ rõ khi nào 
dòng điện cảm ứng đổi 
chiều (Khi số đường sức từ 
qua tiết diện S của cuộn dây dẫn đang tăng mà chuyển sang giảm hoặc ngược lại .) 
+ Cử đại diện nhóm trình 
bày kết luận các nhóm khác 
khác bổ sung . 
* Hướng dẫn HS làm TN , động tác 
đưa nam châm vào ống dây , rút 
nam châm ra nhanh và dứt khoát 
+ Nêu câu hỏi : - Có phải cứ mắc 
đèn LED vào nguồn điện là nó 
phát sáng hay không ? 
- Vì sao dùng hai đèn LED mắc 
song song ngược chiều ? 
+ Yêu cầu HS trình bày lập luận ,
kết hợp 2 nhận xét về sự tăng giảm 
của số đường sức từ qua tiết diện S 
của cuộn dây và sự luân phiên bật 
sáng của 2 đèn để rút ra kết luận .
Có thể lập bảng đổi chiếu . 
I / CHIỀU CỦA DÒNG
ĐIỆN CẢM ỨNG : 
1/ Thí nghiệm : Hình 33.1 
2/ Kết luận : Khi số đường 
sức từ xuyên qua tiết diện 
S của cuợn dây tăng thì
dòng điện cảm ứng trong 
cuộn dây có chiều ngược 
với chiều dòng điện cảm 
ứng khi số đường sức từ 
xuyên qua tiết diện đó 
giảm . 
3’
* Hoạt động 3: Tìm hiểu 
khái niệm mới : Dòng điện 
xoay chiều : 
+ Cá nhân tự đọc mục 3 
trong SGK .
+ Trả lời câu hỏi của GV 
+ Nêu câu hỏi : Dòng điện xoay 
chiều có chiều biến đổi như thếnào
+ Yêu cầu HS phân tích xem , khi 
cho nam châm quay thì số đường 
sức từ xuyên qua tiết diện S biến 
3/ Dòng điện xoay chiều :
Nếu ta liên tục đưa nam 
châm vàovàkéo nam châm
ra khỏi cuộn dây dẫn kín 
thì trong cuộn dây xuất 
hiện dòng điện luân phiên 
đổi chiều . Gọi là dòng
điện xoay chiều . 
10’ 
* Hoạt động 4: Tìm hiểu 2 
cách tạo ra dòng điện xoay 
chiều : 
a) Tiến hành TN như hình 
33.2 SGK 
-Nhóm HS thảo luận và nêu 
dự đoán 
- Tiến hành TN kiểm tra dự 
đoán .
b) Quan sát TN hình 33.3 
- GV biểu diễn TN kiểm tra 
như hình 33.4 SGK 
- Từng HS phân tích kết quả 
quan sát xem có phù hợp 
với dự đoán không ? 
c) Rút ra kết luận chung 
đổi như thế nào ? Từ đó suy ra
chiều của dòng điện cảm ứng có 
đặc điểm gì . Sau đó mới phát dụng 
cụ cho HS làm TN kiểm tra . 
+ Gọi 1 HS trình bày lập luận rút ra
dự đoán . Các HS khác nhận xét bổ 
sung chỉnh lại lập luận cho chắt chẽ 
* GV biểu diễn TN : Gọi HS trình 
bày điều quan sát được .( 2 đèn 
vạch ra 2 nửa vòng sáng khi cuộn 
dây quay ) 
- Hiện tượng trên chứng tỏ điều gì 
(Dòng điện trong cuộn dây luân 
phiên thay đổi )
- TN có phù hợp với dự đoán không * Hướng dẫn HS thao tác ,cầm nam châm quay quanh những trục khác 
II/ CÁCH TẠO RA DÒNG 
ĐIỆN CẢM ỨNG : 
1/ Cho nam châm quay 
trước cuộn dây dẫn kín 
2/ Cho cuộn dây dẫn quay 
trong từ trường : 
+ Câu C3 : 
3/ Kết luận : Trong cuộn 
dây dẫn kín dòng điện cảm
ứng xoay chiều xuất hiện 
khi cho nam châm quay 
trước cuộn dây hay cho 
cuộn dây quay trong từ 
trường . 
5’
* Hoạt động 5 : Vận dụng 
- Cá nhân chuẩn bị .
- Thảo luận chung ở lớp 
nhau xem có trường hợp nào số 
đường sức từ qua S không luân 
phiên tăng giảm không 
* Trong trường hợp nào thì trong 
cuộn dây dẫn kín xuất hiện dòng 
III/ VẬN DỤNG :
+ Câu C4 : 
* GHI NHỚ :Xem SGK 
5’
* Hoạt động 6: Củng cố 
- Cá nhân tự đọc phần ghi 
nhớ và trả lời câu hỏi của 
GV 
điện xoay chiều ? 
* Vì sao khi cuộn dây quay trong 
từ trường thì cuộn dây xuất hiện 
dòng điện cảm ứng ? 
 Bài 34 MÁY PHÁT ĐIỆN XOAY CHIỀU 
.
I