Giáo án Sinh học Lớp 9 - Bài 43: Ảnh hưởng của nhiệt độ lên đời sống sinh vật

Tiết Tuần 
Ngày soạn BÀI 43 ẢNH HƯỞNG CỦA NHIỆT ĐỘ VÀ ĐỘ ẨM
 Ngày dạy : LÊN ĐỜI SỐNG SINH VẬT
 I/. MỤC TIÊU BÀI HỌC
1. Kiến thức
- HS nêu được những ảnh hưởng của nhân tố sinh thái nhiệt độ và độ ẩm môi trường đến các đặc điểm về sinh thái, sinh lí và tập tính của sinh vật.
	- Qua bài HS giải thích được sự thích nghi của sinh vật trong tự nhiên từ đó có biện pháp chăm sóc sinh vật thích hợp.
2. Kỹ năng
- Rèn kĩ năng tư duy tổng hợp, suy luận.
- Kĩ năng hoạt động nhóm.
3. Thái độ
	Yêu thích môn học
II. Phương pháp 
	Hoạt động nhóm, vấn đáp, quan sát ....
III. Phương tiện dạy học
	- Tranh hình 31.1, 31.2, 31.4 và tranh ảnh sưu tầm.
	- Bảng 34.1 và 34.2 SGK in vào phim trong.
	- Máy chiếu.
IV. Tiến trình dạy học
1. Ổn định lớp
2. Kiểm tra bài cũ
 GV nêu câu hỏi:
- Tìm đặc điểm khác nhau giữa thực vật ưa sáng và ưa bóng? Cho ví dụ cụ thể.
- Aùnh sáng có thể ảnh hưởng tới động vật như thế nào?
- GV mở bài bằng 1 vấn đề chim cách cụt sống ở bắc cực không thể sống được ở vùng khí hậu nhiệt đới cho em suy nghĩ gì?
Tiến hành
3. Giảng bài mới: 
Hoạt động 1 TÌM HIỂU ẢNH HƯỞNG CỦA NHIỆT ĐỘ LÊN ĐỜI SỐNG SINH VẬT
* Mục Tiêu: 
- HS phân tích được ảnh hưởng của nhiệt độ tới hình thái và đặc điểm sinh lí của thực vật và động vật.
- Nêu được ảnh hưởng của nhiệt độ tới tập tính của sinh vật và phân biệt nhóm sinh vật.
TG
Hoạt động dạy
Hoạt động học
Nội dung
* Vấn đề 1: Aûnh hưởng của nhiệt độ lên hình thái và đặc điểm sinh lí của sinh vật.
- GV nêu câu hỏi:
+ Sinh vật sống được ở nhiệt độ như thế nào?
+ Nhiệt độ ảnh hưởng tới cấu tạo cơ thể sinh vật như thế nào?
- GV nhận xét hoạt động của các nhóm.
* Vấn đề 2: Nhóm sinh vật hằng nhiệt và biến nhiệt:
- GV yêu cầu
+ Phân biệt sinh vật hằng nhiệt với sinh vật biến nhiệt?
+ Hoàn thành bảng 43.1.
- GV chiếu 1 vài phim của nhóm để HS nhận xét ( GV chữa bảng 43.1 tương tự như SGV). 
® GV tóm tắt nội dung đã thảo luận bằng câu hỏi để HS đi đến thảo luận.
+ Nhiệt độ ảnh hưởng lên đời sống sinh vật như thế nào?
- GV mở rộng:
Nhiệt độ môi trường thay đổi ® sinh vật phát sinh biến dị để thích nghi và hình tập tính.
- HS nghiên cứu SGK tr. 126 và 127 (Ví dụ 1,2) và tranh và ảnh sưu tầm.
- Thảo luận nhóm ® thống nhất ý kiến.
- Yêu cầu nêu được:
+ Phạm vị nhiệt độ mà sinh vật sống được là 0oC ® 50oC.
+ Nhiệt độ ảnh hưởng tới: Quang hợp, hô hấp, thoát hơi nước
+ Thực vật là tầng Cuticun dày, rụng lá
+ Động vật có lòng dày, dài, có kích thước lớn.
- Đại diện nhóm trình bày đáp án, nhóm khác bổ sung. HS nghiên cứu SGK tr. 127 (Ví dụ 3 và bảng 43.1).
Một số viết phim trong.
- Cả lớp theo dõi và bổ sung.
- HS khái quát kiến thức từ nội dung trên ® Nêu kết luận.
* Kết luận:
- Nhiệt độ môi trường ảnh hưởng tới hình thái, hoạt động sinh lí của sinh vật.
- Hình thánh nhóm sinh vật biến nhiệt và sinh vật hằng nhiệt.
Hoạt động 2 TÌM HIỂU ẢNH HƯỞNG CỦA ĐỘ ẨM LÊN ĐỜI SỐNG SINH VẬT
* Mục Tiêu: Phân tích được ảnh hưởng của độ ẩm lên đời sống động vật và thực vật.
TG
Hoạt động dạy
Hoạt động học
Nội dung
- GV yêu cầu:
+ Hoàn thành bảng 43.2.
- GV chữa bài bằng cách chiếu phim của một vài nhóm để lớp nhận xét.
- GV tiếp tục nêu câu hỏi:
+ Nơi sống ảnh hưởng tới đặc điểm nào của sinh vật?
- GV chữa bài bằng cách cho các nhóm trình bày và nhận xét.
- GV hỏi:
+ Độ ẩm ảnh hưởng tới đời sống sinh vật như thế nào?
* Liên hệ:
Trong sản xuất người ta có biện pháp, kỹ thuật gì để tăng năng suất cây trồng và vật nuôi?
- HS trao đổi nhóm tìm ví dụ để hoàn thành bảng 43.2.
- Một số nhóm viết vài phim trong.
- Các nhóm theo dõi phim và nhận xét, bổ sung (nếu cần).
- Các nhóm thảo luận dựa vào bảng nội dùng vừa hoàn chỉnh và tranh ảnh, thực vật.
- Yêu cầu nêu được:
+ Aûnh hưởng tới hình thái: phiến lá, mô giậu, da, vàøåy.
+ Thoát ơi nước, giữ nước.
- Đại diện nhóm trình bày, nhóm khác bổ sung.
- HS khái quát kiến thức từ nội dung thảo luận ® Kết luận.
- HS tìm thêm ví dụ về các nhóm thực vật phù hợp với độ ẩm môi trường.
- HS có thể nêu:
+ Cung cấp điều kiện sống.
+ Đảm bảo thời vụ.
* Kết luận:
- Sinh vật thích nghi với môi trường sống có độ ẩm khác nhau.
- Hình thành các nhóm sinh vật.
+ Thực vật:
 - Nhóm ưa ẩm;
 - Nhóm chịu hạn.
+ Động vật:
 - Nhóm ưa ẩm;
 - Nhóm ưa khô.
V. CỦNG CỐ VÀHOÀN THIỆN
 GV nêu câu hỏi:
- Nhiệt độ và độ ẩm ảnh hưởng lên đời sống của sinh vật như thế nào? Cho ví dụ minh họa?
- Tập tính của động vật và thực vật phụ thuộc vào nhân tố sinh thái nào?
VI – DẶN DÒ
- Học bài trả lời câu hỏi SGK.
- Đọc mục “Em có biết?”.
- Sưu tầm tư liệu về rừng cây, nốt rể đậu, địa y.