Giáo án Sinh học Lớp 8 - Tuần 10 - Nguyễn Hoàng Tuân

sức và kéo dài dẫn đến sự mỏi cơ .
-Nguyên nhân của sự mỏi cơ là do cơ thể không được cung cấp đủ Oxi nên tích tụ các axít láctíc gây đầu độc cơ . 
 Biện pháp chống mỏi cơ
- Khi mái c¬ cÇn nghØ ng¬i, thë s©u, kÕt hỵp xoa bãp c¬ sau khi ho¹t ®éng (ch¹y...) nªn ®i bé tõ tõ ®Õn khi b×nh th­êng.
- §Ĩ lao ®éng cã n¨ng suÊt cao cÇn lµm viƯc nhÞp nhµng, võa søc (khèi l­ỵng vµ nhÞp co c¬ thÝch hỵp) ®Ỉc biƯt tinh thÇn vui vỴ, tho¶i m¸i.
- Th­êng xuyªn lao ®éng, tËp TDTT ®Ĩ t¨ng søc chÞu ®ùng cđa c¬.
+ M¸u gåm:
+ HuyÕt t­¬ng 55%.
+ TÕ bµo m¸u: 45% gåm hång cÇu, b¹ch cÇu, tiĨu cÇu.
* Chøc n¨ng:
- HuyÕt t­¬ng:
+ Duy tr× m¸u ë thĨ láng ®Ĩ l­u th«ng dƠ dµng.
+ VËn chuyĨn c¸c chÊt dinh d­ìng, c¸c chÊt cÇn thiÕt vµ c¸c chÊt th¶i.
- Hång cÇu: VËn chuyĨn O2 vµ CO2.
+ M«i tr­êng bªn trong gåm ; M¸u, n­íc m«, b¹ch huyÕt.
-M«i tr­êng trong giĩp tÕ bµo th­êng xuyªn liªn hƯ víi m«i tr­êng ngoµi trong qu¸ tr×nh trao ®ỉi chÊt.
+ Sự thực bào do các bạch cầu trung tính và đạo thực bào ( bạch cầu Môno) thực hiện bằng cách hình thành chân giả bắt và nuốt các vi khuẩn vào trong tế bào rồi tiêu hoá chúng .
+ Tạo kháng thể để vô hiệu hoá kháng nguyên (tế bào Limphô B).
+ Phá huỷ các tế bào đã bị nhiễm bệnh ( tế bào limphô T ).
+ Vẽ sơ đồ truyền máu: SGK tr .49
+ Miễn dịch là khả năng cơ thể không mắc một bệnh nào đó . 
- Phân loại :
* Miễn dịch tự nhiên 
 + Có được từ khi cơ thể mới sinh ra ( miễn dịch bẩm sinh)
 + Sau khi cơ thể đã nhiễm bệnh ( miễn dịch tập nhiễm )
* Miễn dịch nhân tạo :
 Có được do con người chủ động tiêm Vácxin khi cơ thể chưa mắc bệnh . 
+ Sự đông máu liên quan đến hoạt động tiểu cầu là chủ yếu, để hình thành một búi tơ máu ôm giữ các tế bào máu thành một khối máu đông bịt kín vết thương
+ Khi truyền máu cần làm xét nghiệm trước để lựa chọn loại máu truyền cho phù hợp, tránh tai biến ( hồng cầu người cho bị kết dính trong huyết tương người nhận gây tắc mạch) và tránh bị nhận máu nhiễm các tác nhân gây bệnh
 + Hệ tuần hoàn máu gồm tim và hệ mạch tạo thành vòng tuần hoàn nhỏ và vòng tuần hoàn lớn
* Tim: 4 ngăn ( 2 tâm thất và 2 tâm nhĩ); Nữa phải chứa máu đỏ thẩm, nữa trái chứa máu đỏ tươi.
* Hệ mạch:
Động mạch: xuất phát từ tâm thất.
Tĩnh mạch: trở về tâm nhĩ
Mao mạch: nối động mạch với tĩnh mạch.
+ Máu lưu thông trong toàn bộ cơ thể là nhờ hệ tuần hoàn.
Hệ bạch huyết cùng với hệ tuần hoàn máu thực hiện sự luân chuyển môi trường trong cơ thể và tham gia bảo vệ cơ thể.
+ Cấu tạo ngoài: màng bao tim, các mạch máu quanh tim, lớp dịch.
+ Cấu tạo trong: Tim được cấu tạo bởi các cơ tim và mô liên kết tạo thành 4 ngăn tim (Tâm nhĩ phải và trái ;tâm thất phải và trái )và các van tim ( van nhĩ thất và van động mạch ) 
+ Có 3 loại mạch máu: động mạch, tĩnh mạch và mao mạch
+ Tim co dãn theo chu kỳ . Mỗi chu kỳ co dãn gồm 3 pha :
 Pha nhĩ co : 0,1s
 Pha thất co : 0,3s
 Pha dãn chung :0,4s 
+ Trong cÊu t¹o cđa tim, t©m thÊt tr¸i cã thµnh c¬ khoỴ nhÊt, v× t©m thÊt tr¸i ph¶i ®­a mÊu ®i 1 qu·ng ®­êng xa nhÊt v× vËy nã cÇn ph¶i cã thµnh c¬ dµy vµ khoỴ nhÊt.
Tim ho¹t ®éng c¶ ®êi kh«ng mƯt mái v× :
Mçi chu k× co d·n tim chiÕm 0,8s trong ®ã t©m nhÜ co 0,1s ghØ 0,7s. T©m thÊt co 0,3s nghØ 0,5s ®đ cho tim phơc håi hoµn toµn.
HS nhận xét
+ Cơ thể người chia làm 3 phần: đầu, thân và tay chân
Cơ hoành chia cơ thể ra làm 2 khoang: khoang ngực và khoang bụng.
Phầm thân chứa những cơ quan: hệ tiêu hoá, hệ hô hấp, hệ bài tiết, hệ sinh sản....
+ Khi nghe thầy gọi, bạn ấy đứng dậy cầm sách đọc đoạn thầy yêu cầu. Đó là sự phối hợp hoạt động giữa các cơ quan: tai(nghe), cơ chân co (đứng lên), cơ tay co(cầm sách), mắt (nhìn), miệng (đọc). Sự phối hợp này được thực hiện nhờ cơ chế thần kinh và cơ chế thể dịch 
+ Bảng 2 SGK tr .9
+ Bảng 3.1 SGK tr .11
+ Ho¹t ®éng sèng cđa tÕ bµo liªn quan ®Õn ho¹t ®éng sèng cđa c¬ thĨ 
 Trao ®ỉi chÊt cđa tÕ bµo lµ c¬ së trao ®ỉi chÊt gi÷a c¬ thĨ vµ m«i tr­êng.
 Sù ph©n chia tÕ bµo lµ c¬ së cho sù sinh tr­ëng vµ sinh s¶n cđa c¬ thĨ.
 Sù c¶m øng cđa tÕ bµo lµ c¬ së cho sù ph¶n øng cđa c¬ thĨ víi m«i tr­êng bªn ngoµi.
=> TÕ bµo lµ ®¬n vÞ chøc n¨ng cđa c¬ thĨ.
+ Cấu tạo và chức năng các loại mô
+ Phản xạ là phản ứng của cơ thể trả lời các kích thích môi trường thông qua hệ thần kinh .
+ Cung phản xạ là đường dẫn truyền xung thần kinh từ cơ quan thụ cảm qua trung ương thần kinh tới cơ quan phản ứng .
Vòng phản xạ:
Trong phản xạ luôn có luồng thông tin ngược báo về trung ương thần kinh điều chỉnh phản ứng cho thích hợp .
Luồng thần kinh bao gồm : Cung phản xạ và đường phản hồi tạo nên vòng phản xạ 
+ Bảng 8.1 SGK tr .29
+ Tính chất của cơ là co và dãn: Khi tơ cơ mảnh xuyên sâu vào vùng phân bố của tơ cơ dày làm tế bào cơ ngắn lại , đó là sư co cơ .
 Sự co cơ là do hệ thần kinh điều khiển , thực hiện bằng con đường phản xạ .
Ý nghĩa: Co cơ làm xương cử động dẫn đến sự vận động của cơ thể.
Trong sù vËn ®éng c¬ thĨ lu«n cã sù phèi hỵp nhÞp nhµng gi÷a c¸c nhãm c¬.
+ Khi cơ co tạo nên một lực để sinh công .....
+ Nguyên nhân của sự mổi cơ
- Sự Oâxi hoá các chất dinh dưỡng tạo ra năng lượng cung cấp cho cơ co . 
- Làm việc quá sức và kéo dài dẫn đến sự mỏi cơ .
-Nguyên nhân của sự mỏi cơ là do cơ thể không được cung cấp đủ Oxi nên tích tụ các axít láctíc gây đầu độc cơ . 
 Biện pháp chống mỏi cơ
- Khi mái c¬ cÇn nghØ ng¬i, thë s©u, kÕt hỵp xoa bãp c¬ sau khi ho¹t ®éng (ch¹y...) nªn ®i bé tõ tõ ®Õn khi b×nh th­êng.
- §Ĩ lao ®éng cã n¨ng suÊt cao cÇn lµm viƯc nhÞp nhµng, võa søc (khèi l­ỵng vµ nhÞp co c¬ thÝch hỵp) ®Ỉc biƯt tinh thÇn vui vỴ, tho¶i m¸i.
- Th­êng xuyªn lao ®éng, tËp TDTT ®Ĩ t¨ng søc chÞu ®ùng cđa c¬.
+ M¸u gåm:
+ HuyÕt t­¬ng 55%.
+ TÕ bµo m¸u: 45% gåm hång cÇu, b¹ch cÇu, tiĨu cÇu.
* Chøc n¨ng:
- HuyÕt t­¬ng:
+ Duy tr× m¸u ë thĨ láng ®Ĩ l­u th«ng dƠ dµng.
+ VËn chuyĨn c¸c chÊt dinh d­ìng, c¸c chÊt cÇn thiÕt vµ c¸c chÊt th¶i.
- Hång cÇu: VËn chuyĨn O2 vµ CO2.
+ M«i tr­êng bªn trong gåm ; M¸u, n­íc m«, b¹ch huyÕt.
-M«i tr­êng trong giĩp tÕ bµo th­êng xuyªn liªn hƯ víi m«i tr­êng ngoµi trong qu¸ tr×nh trao ®ỉi chÊt.
+ Sự thực bào do các bạch cầu trung tính và đạo thực bào ( bạch cầu Môno) thực hiện bằng cách hình thành chân giả bắt và nuốt các vi khuẩn vào trong tế bào rồi tiêu hoá chúng .
+ Tạo kháng thể để vô hiệu hoá kháng nguyên (tế bào Limphô B).
+ Phá huỷ các tế bào đã bị nhiễm bệnh ( tế bào limphô T ).
+ Vẽ sơ đồ truyền máu: SGK tr .49
+ Miễn dịch là khả năng cơ thể không mắc một bệnh nào đó . 
- Phân loại :
* Miễn dịch tự nhiên 
 + Có được từ khi cơ thể mới sinh ra ( miễn dịch bẩm sinh)
 + Sau khi cơ thể đã nhiễm bệnh ( miễn dịch tập nhiễm )
* Miễn dịch nhân tạo :
 Có được do con người chủ động tiêm Vácxin khi cơ thể chưa mắc bệnh . 
+ Sự đông máu liên quan đến hoạt động tiểu cầu là chủ yếu, để hình thành một búi tơ máu ôm giữ các tế bào máu thành một khối máu đông bịt kín vết thương
+ Khi truyền máu cần làm xét nghiệm trước để lựa chọn loại máu truyền cho phù hợp, tránh tai biến ( hồng cầu người cho bị kết dính trong huyết tương người nhận gây tắc mạch) và tránh bị nhận máu nhiễm các tác nhân gây bệnh
 + Hệ tuần hoàn máu gồm tim và hệ mạch tạo thành vòng tuần hoàn nhỏ và vòng tuần hoàn lớn
* Tim: 4 ngăn ( 2 tâm thất và 2 tâm nhĩ); Nữa phải chứa máu đỏ thẩm, nữa trái chứa máu đỏ tươi.
* Hệ mạch:
Động mạch: xuất phát từ tâm thất.
Tĩnh mạch: trở về tâm nhĩ
Mao mạch: nối động mạch với tĩnh mạch.
+ Máu lưu thông trong toàn bộ cơ thể là nhờ hệ tuần hoàn.
Hệ bạch huyết cùng với hệ tuần hoàn máu thực hiện sự luân chuyển môi trường trong cơ thể và tham gia bảo vệ cơ thể.
+ Cấu tạo ngoài: màng bao tim, các mạch máu quanh tim, lớp dịch.
+ Cấu tạo trong: Tim được cấu tạo bởi các cơ tim và mô liên kết tạo thành 4 ngăn tim (Tâm nhĩ phải và trái ;tâm thất phải và trái )và các van tim ( van nhĩ thất và van động mạch ) 
+ Có 3 loại mạch máu: động mạch, tĩnh mạch và mao mạch
+ Tim co dãn theo chu kỳ . Mỗi chu kỳ co dãn gồm 3 pha :
 Pha nhĩ co : 0,1s
 Pha thất co : 0,3s
 Pha dãn chung :0,4s 
+ Trong cÊu t¹o cđa tim, t©m thÊt tr¸i cã thµnh c¬ khoỴ nhÊt, v× t©m thÊt tr¸i ph¶i ®­a mÊu ®i 1 qu·ng ®­êng xa nhÊt v× vËy nã cÇn ph¶i cã thµnh c¬ dµy vµ khoỴ nhÊt.
Tim ho¹t ®éng c¶ ®êi kh«ng mƯt mái v× :
Mçi chu k× co d·n tim chiÕm 0,8s trong ®ã t©m nhÜ co 0,1s ghØ 0,7s. T©m thÊt co 0,3s nghØ 0,5s ®đ cho tim phơc håi hoµn toµn.
Hoạt động 2: II. VẬN DỤNG LÀM BÀI TRẮC NGHIỆM
Gv cho HS vận dụng làm bài trắc nghiệm khác quan: Khoanh tròn vào chữ cái A,B,C,D cho câu trả lời đúng nhất.
Gv nhận xét
HS vận dụng làm bài trắc nghiệm khác quan:
Câu
1
2
3
4
5
6
Đáp án
C
A
A
C
A
A
HS nhận xét
Khoanh tròn vào chữ cái A,B,C,D cho câu trả lời đúng nhất.
C©u 1 : HƯ tuÇn hoµn gåm :
A. §éng m¹ch, tÜnh m¹ch vµ tim.
B. T©m nhÜ, t©m thÊt, ®éng m¹ch, tÜnh m¹ch.
C. Tim vµ hƯ m¹ch.
C©u 2 : M¸u l­u chuyĨn trong c¬ thĨ lµ do :
A. Tim co bãp ®Èy m¸u vµo hƯ m¹ch.
B. HƯ m¹ch dÉn m¸u ®i kh¾p c¬ thĨ.
C. C¬ thĨ lu«n cÇn chÊt dinh d­ìng.
C©u 3 : §iĨm xuÊt ph¸t cđa hƯ b¹ch huyÕt lµ :
A. Mao m¹ch b¹ch huyÕt
B. C¸c c¬ quan trong c¬ thĨ
C. Mao m¹ch b¹ch huyÕt ë c¸c c¬ quan trong c¬ thĨ.
C©u 4 : TÕ bµo m¸u nµo tham