Giáo án Sinh học Lớp 8 - Chương trình cả năm chuẩn nhất - Năm học 2011-2012

 môi trường ngoài và trao đổi chất giữa tế bào của cơ thể với môi trường trong.
- Nêu được mối quan hệ giữa hai cấp độ trao đổi chất.
2. Kỹ năng:
- Rèn kỹ năng quan sát, liên hệ thực tế
- Rèn kỹ năng hoạt động nhóm
3. Thái độ:
Giáo dục ý thức giữ gìn vệ sinh, bảo vệ môi trường, bảo vệ nguồn nước.
II. Chuẩn bị:
Giáo viên: tranh phóng to hình 31-1, 31-2 (sgk )
 Phiếu học tập
Hệ hô hấp
Vai trò trong sự trao đổi chất
- Tiêu hoá
- Hô hấp
- Tuần hoàn
- Bài tiết
 	Hs: Nghiên cứu trước bài
III. Hoạt động dạy và học:
1. ổn định tổ chức:
Sĩ số: 
2. Kiểm tra bài cũ:
Không kiểm tra
3. Bài mới:
*Mở bài: Em hiểu thế nào là trao đổi chất? Vật không sống có trao đổi chất không? Trao đổi chất ở người diễn ra ntn?
* Nội dung:
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Hoạt động 1: Trao đổi chất giữa cơ thể và môi trường ngoài
- Yc hs quan sát hình 31-1Trả lời câu hỏi :
+Sự trao đổi chất giữa cơ thể và môi trường biểu hiện ntn? 
- GV:y/c h/s hoàn thành phiếu học tập theo câu hỏi gợi ý:
+ Hệ tiêu hóa, hệ hô hấp, hệ tuần hoàn, hệ bài tiết có vai trò gì trong sự trao đổi chất?
- H/S nêu được :
+Lấy chất cần thiết vào cơ thể
+Thải C02và chất cặn bã ra môi trường
- Hs thảo luận nhóm hoàn thành phiếu học tập.
- Đại diện nhóm báo cáo kết quả, hs khác nhận xét bổ sung.
Phiếu học tập
Hệ cơ quan
Vai trò trong sự trao đổi chât
-Tiêu hoá
-Hô hấp
-Bài tiết
-Tuần hoàn
- Biến đổi thức ăn thành chất dinh dưỡng ,thải phân qua hậu môn
- Lấy ô xi và thải khí C02
- Lọc từ máu chất thải để bài tiết qua nước tiểu
- Vận chuyển O2 và chất dinh dưỡng tới tế bào và vận chuyển CO2 tới phổi, chất thải tới cơ quan bài tiết
Hoạt động 2: Trao đổi chất giữa tế bào và môi trường ngoài
Gv yêu cầu hs đọc thông tin và q/s hình 31-2 thảo luận các câu hỏi sau:
+ Máu và nước mô cung cấp những gì cho tế bào?
+ Hoạt động sống của tế bào tạo ta những sản phẩm gì?
+ Các sản phẩm từ tế bào thải ra được đưa tới đâu?
+ Sự trao đổi chất giữa tế bào và môi trường trong biểu hiện ntn?
- Hs dựa vào hình 31-2, vận dụng kiến thức thảo luận trong nhóm thống nhất câu trả lời
+ Máu mang oxi và chất dinh dưỡng qua nước mô đến tế bào
+ Hoạt động của tế bào tạo ra năng lượng, khí CO2, chất thải
+ Các sản phẩm đó qua nước mô, vào máu đến hệ hô hấp,bài tiết, thải ra ngoài
- Hs phát biểu và đi đến kết luận
* Kết luận:
+ Sự trao đổi chất giữa tế bào và môi trường trong biểu hiện:
- Chất dinh dưỡng và oxi được tế bào sử dụng cho các hoạt động sống, đồng thời các sản phẩm phân huỷ đưa đến các cơ quan thải ra ngoài
- Sự trao đổi chất ở tế bào thông qua môi trường trong
Hoạt động 3: Mối quan hệ giữa trao đổi chất ở cấp độ cơ thể với trao đổi chất ở cấp độ tế bào
Gv yêu cầu hs qs hình 31-2 trả lời câu hỏi:
+ Trao đổi chất ở cấp độ cơ thể thực hiện ntn?
+ Trao đổi chất ở cấp độ tế bào thực hiện ntn?
+ Nếu trao đổi chất ở một cấp độ ngừng lại sẽ dẫn đến hậu quả gì?
- Gv yêu cầu hs rút ra kết luận về mqh giữa trao đổi chất ở 2 cấp độ
Hs dựa vào kiến thức ở mục 1, 2 để trả lời:
+ TĐC ở cấp độ cơ thể: là sự trao đổi giữa các hệ cơ quan với môi trường ngoài để lấy chất dinh dưỡng và oxi cho cơ thể
+ TĐC ở cấp độ tế bào: là sự trao đổi chất giữa tế bào và môi trường bên trong
+ Nếu trao đổi chất ngừng thì cơ thể sẽ chết
*Kết luận:
TĐC ở 2 cấp độ có liên quan mật thiết với nhau, đảm bảo cho cơ thể tồn tại và phát triển
4. Củng cố
- Gv sử dụng câu hỏi củng cố:
+ Trình bày vai trò của hệ tiêu hóa, hệ tuần hoàn, hệ hô hấp và hệ bài tiết trong sự trao đổi chất giữa cơ thể với môi trường?
+ Nêu mối quan hệ giữa TĐC ở cấp độ cơ thể với TĐC ở cấp độ tế bào?
5. Dặn dò:
- Học bài theo nội dung SGK
- Làm câu hỏi 1, 2, 3 vào vở BT
- Đọc mục em có biết
- Chuẩn bị bài sau ( Chuyển hóa )
Ngày soạn : 12/12/ 2010
Ngày giảng: /12 / 2010 (8A2)
 /12/ 2010 (8A1,3)
Tiết 33: Chuyển hoá
I. Mục tiêu :
1. Kiến thức:
- Phân biệt được sự trao đổi chất giữa môi trường trong với tế bào và sự chuyển hóa vật chất và năng lượng trong tế bào gồm 2 quá trình đồng hóa và dị hóa có mối quan hệ thống nhất với nhau.
2. Kỹ năng:
- Rèn kỹ năng phân tích, so sánh
- Kỹ năng hoạt động nhóm
3. Thái độ:
Giáo dục ý thức tự học, yêu thích môn học
II. Chuẩn bị:
 Gv: Tranh phóng to hình 32-1
 Hs: Ôn trước bài ở nhà
III. Hoạt động dạy và học:
1. ổn định tổ chức:
Sĩ số: 
2. Kiểm tra bài cũ:
- Trao đổi chất ở tế bào có ý nghĩa gì đối với trao đổi chất của cơ thể?
- Nêu mqh giữa trao đổi chất ở cấp độ cơ thể với TĐC ở cấp độ tế bào?
3. Bài mới:
*Mở bài: Tế bào thường xuyên TĐC với môi trường ngoài. vật chất được tế bào sử dụng ntn?
* Nội dung:
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Hoạt động 1: Chuyển hoá vật chất và năng lượng
Gv yêu cầu hs nghiên cứu TT kết hợp qs hình 32-1, thảo luận 3 câu hỏi mục 6tr.102
+ Sự chuyển hoá vật chất và năng lượng gồm những quá trình nào?
+ Phân biệt trao đổi chất với chuyển hoá vật chất và năng lượng?
+ Năng lượng giải phóng ở tế bào được sử dụng vào những hoạt động nào?
GV hoàn thành kiến thức
Gv yêu cầu hs tiếp tục nghiên cứu thông tin mục 2 trả lời câu hỏi mục6 tr.103
+ Lập bảng so sánh đồng hóa và dị hóa. Nêu mối quan hệ giữa đồng hóa và dị hóa?
+Tỉ lệ giữa đồng hóa và dị hóa trong cơ thể ở những độ tuổi và trạng thái khác nhau thay đổi như thế nào?
- Gv gọi hs trả lời
- Gv hoàn chỉnh kiến thức
Hs nghiên cứu thông tin tự thu nhận kiến thức
- Thảo luận nhóm thống nhất đáp án
+ Gồm 2 qua trình đối lập là đồng hoá và dị hoá
+ Trao đổi chất là hiện tượng trao đổi các chất
+ Chuyển hoá vật chất chất năng lượng là sự biến đổi vật chất và năng lượng
*Năng lượng:
+ Co cơ sinh công
+ Đồng hoá
+ Sinh nhiệt
*Kết luận:
- TĐC là biểu hiện bên ngoài của quá trình chuyển hoá trong tế bào
- Mọi hoạt động của cơ thể sống đều bắt nguồn từ sự chuyển hoá trong tế bào
- Hs cá nhân tự thu thạp thông tin kết hợp qs lại hình 32-1 hoàn thành bài tập qua giấy nháp
- 1 hs lập bảng so sánh
- 1 hs trình bày mối quan hệ
+ Không có đồng hoá không có nguyên liệu cho dị hoá
+ Không có dị hoá không có năng lượng cho đồng hoá
Đồng hoá
Dị hoá
- Tổng hợp chất 
- Tích luỹ năng lượng 
+ Phân giải chất
+ Giải phóng năng lượng
*Mối quan hệ:
Đồng hoá và dị hoá đối lập, mâu thuẫn nhau nhưng thống nhất, gắn bó chặt chẽ với nhau
- Hs nêu được:
+ Lứa tuổi:
*Trẻ em: đồng hoá > dị hoá
* Người già: dị hoá > đồng hoá
+ Trạng thái
* Lao động: dị hoá > đồng hoá
* Nghỉ: đồng hoá > dị hoá
*Kết luận: Tương quan giữa đồng hoá và dị hoá phụ thuộc vào lứa tuổi, giới tính và trạng thái cơ thể
Hoạt động 2: Chuyển hoá cơ bản
- Cơ thể ở trạng thái nghỉ ngơi có tiêu dùng năng lượng không? tại sao?
- Gv yêu cầu hs nghiên cứu thông tin trả lời câu hỏi:
+ Em hiểu chuyển hoá cơ bản là gì? ý nghĩa cơ bản của chuyển hoá?
- Gv hoàn thiện kiến thức
- Hs vận dụng kiến thức đã học trả lời:
+ Có tiêu dùng năng lượng cho hoạt động của tim hô hấp và duy trì thân nhiệt
- Hs hiểu được đó là năng lượng để duy trì sự sống
1 vài hs phát biểu lớp bổ sung
*Kết luận:
- Chuyển hoá cơ bản là năng lượng tiêu dùng khi cơ thể hoàn toàn nghỉ ngơi
- Đơn vị: KJ/ h/ 1Kg
- ý nghĩa: Căn cứ vào chuyển hoá cơ bản để xác định tình trạng sức khoẻ, trạng thái bệnh lí
Hoạt động 3: Điều hoà sự chuyển hoá vật chất và năng lượng
Gv yêu cầu hs nghiên cứu TT SGK trả lời câu hỏi:
- Có những hình thức nào điều hoà sự chuyển hoá vật chất và năng lượng?
Gv hoàn thiện kiến thức
- Hs dựa vào thông tin nêu được các hình thức:
+ Sự điều khiển của hệ TK
+ Do các hooc môn tuyến nội tiết
- 1 vài hs phát biểu, lớp bổ sung
*Cơ chế thần kinh
+ ở não có các trung khu điều khiển sự trao đổi chất
+ Thông qua hệ tim mạch
*Cơ chế thể dịch do hoóc môn đổ vào máu.
4. Củng cố:
- Chuyển hoá là gì? Chuyển hoá gồm các quá trình nào?
- Vì sao nói chuyển hoá vật chất và năng lượng là đặc trưng cơ bản của sự sống?
5. Dặn dò:
- Học bài theo nội dung SGK
- Đọc mục em có biết
- Chuẩn bị bài ( Thân nhiệt )
Ngày soạn: 17 / 12 /2010
Ngày giảng: / /12 /2010 (8A2)
 / /12 /2010 (8A1,3)
Tiết 34: Thân nhiệt
I. Mục tiêu :
1. Kiến thức:
- Trình bày được mối quan hệ giữa dị hóa và thân nhiệt.
- Giải thích được cơ chế điều òa thân nhiệt, bảo đảm cho thân nhiệt luôn ổn định.
2. Kỹ năng:
- Kỹ năng hoạt động nhóm
- Vận dụng lý thuyết vào thực tiễn
- Tư duy tổng hợp, khái quát
3. Thái độ:
	Giáo dục hs ý thức bảo vệ cây xanh, trồng cây tạo bóng mát ở trừng học và khu dân cư.
II. Chuẩn bị:
Gv: Tư liệu về sự trao đổi chất, thân nhiệt, tranh môi trường
Hs: Nghiên cứu trước nội dung bài học 
III. Hoạt động dạy và học:
1. ổn định tổ chức:
Sĩ số: 
2. Kiểm tra bài cũ:
- Hãy giải thích vì sao nói thực chất quá trình trao đổi chất là sự chuyển hoá vật chất và năng lượng?
- Vì sao nói chuyển hoá vật chất và năng lượng là đặc trưng cơ bản của sự sống?
3. Bài mới:
*Mở bài: Em đã tự cặp nhiệt độ bằng nhiệt kế chưa và được bao nhiêu độ? đó chính là thân nhiệt.
* Nội dung:
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Hoạt động 1: Thân nhiệt
Gv nêu câu hỏi:
+ Thân nhiệt là gì?
+ ở người khoẻ mạnh thân nhiệt tăng giảm ntn khi trời nóng hay lạnh? (gv gợi ý: vận dụng kiến thức bài 31, 32)
- Gv nhận xét đánh giá kết quả của các nhóm
- Gv giảng giải thêm ở người khoẻ mạnh thân nhiệt không phụ thuộc vào môi trường do cơ chế điều hoà
- Gv giúp hs hoàn thiện kiến thức
- Cá nhân tự nghiên cứu SGK tr. 103
- Trao đổi nhóm thống nhất ý kiến trả lời câu hỏi
Yêu cầu nêu được
+ Thân nhiệt ổn định do cơ chế tự điều hoà
+ Quá trình chuyển hoá sinh ra nhiệt
Hs tự bổ sung kiến thức
*Kết luận:
- Thân nhiệt là nhiệt độ của cơ thể
- Thân nhiệt luôn ổn định 370C là do sự cân bằng giữa sinh nhiệt và toả nhiệt.
Hoạt động 2: Sự điều hòa thân nhiệt
Gv yc hs thảo luận các câu hỏi sau:
+ Bộ phận nào của cơ thể tham gia vào sự điều hoà thân nhiệt?
+ Sự điều hoà thân nhiệt dựa vào cơ chế nào?
+ Nhiệt do hoạt động cơ thể sinh ra đã đi đâu và để làm gì?
+ Khi lao động nặng cơ thể có những phương thức toả nhiệt nào?
+ Vì sao vào mùa hè da người ta hồng hào, c