Giáo án Sinh học Lớp 7 - Tuần 8

Tuõ̀n 08 
 NGÀNH GIUN ĐỐT
Ngày soạn: 
Ngày dạy: 
 Tiờ́t 15 : Bài:15: Thực hành - GIUN ĐẤT 
I/ Xác định mục tiêu bài học :
 1/ Kiến thức:
 - Hs nờu được đặc điểm cấu tạo, di chuyển, dinh dưỡng,sinh sản của giun đất đại diện cho
 ngành giun đất
 - Chỉ rừ đặc điểm tiến húa hơn của giun đất so với giun trũn.
 2/ Kỹ năng : 
-Rốn kỹ năng quan sỏt, so sỏnh, phõn tớch. 
 - Kỹ năng hoạt động nhúm.
 3/ Thỏi độ : 
-Giỏo dục ý thức bảo vệ động vật cú ớch
 GDMT: Giun đất sống trong đất ăn vụn hữu cơ và mựn đất nú làm cho đất tơi xốp, thoỏng khớ, tăng độ phỡ, làm cho đất màu mỡ. chỳng ta cần cú ý thức phũng chống ụ nhiễm mụi trường đất, tăng cường độ che phủ của đất bằng thực vật để giữ ẩm và tạo mựn cho đất. Cần bảo vệ cỏc động vật cú ớch.
II.Chuẩn bị:
GV: Tranh hỡnh SGK, Giun đất bộ đồ TN
HS: Đọc trước bài mới, chuẩn bị 2 con giun đất to
III-Hoạt động dạy học:
1- ễ̉n định tụ̉ chức:GV kiểm tra ss lớp
-Phân chia nhóm TH
-Kiểm tra sự chuẩn bị các nhóm
-Nêu các yêu cầu tiết TH
2-Kiểm tra bài cũ: 5’
 - Căn cứ vào nơi ký sinh hóy so sỏnh giun kim và giun múc cõu, loài giun nào nguy hiểm hơn ? Loài giun nào dễ phũng chống hơn?
 - Ở nước ta qua điều tra thấy tỷ lệ mắc bệnh giun đũa cao, tại sao?
 Khám phá:- Giun đất sống ở đâu? Em thấy giun đất vào thời gian nào trong ngày?
3-Tiến hành thục hành:
HOẠT ĐỘNG CỦA Thầy
HOẠT ĐỘNG CỦA Trò
HOẠT ĐỘNG 1: TèM HIỂU CẤU TẠO CỦA GIUN ĐẤT
- Gv yờu cầu Hs đọc SGK, quan sỏt hỡnh 15.1 à 15.4 ở SGK và trả lời cõu hỏi:
+ Giun đất cú cấu tạo ngoài phự hợp với lối sống chui rỳc trong đất như thế nào?
+ So sỏnh với giun trũn, tỡm ra cơ quan và hệ cơ quan mới xuất hiện ở giun đất?
+ Hệ cơ quan mới ở giun đất cú cấu tạo như thế nào?
- Gv gọi đại diện nhúm trả lời.
- Gv nhận xột đỏnh giỏ và bổ sung.
- Gv giảng giải thờm:
+ Khoang cơ thể chớnh thức cú chứa dịch à cơ thể căng.
+ Thành cơ thể cú lớp mụ bỡ tiết chất nhầyà da trơn.
+ Dạ dày cú thành cơ dày cú khả năng co búp nghiền thức ăn.
+ Hệ thần kinh: Tập trung, chuỗi hạch.
+ Hệ tuần hoàn: Gv giảng giải: Di chuyển của mỏu.
- Gv yờu cầu học sinh rỳt ra kết luận.
- Cỏ nhõn đọc thụng tin và quan sỏt hỡnh vẽ SGK tranh, hỡnh, ghi nhớ kiến thức.
- Thảo luận nhúm, thống nhất ý kiến trả lời cỏc cõu hỏi. Yờu cầu nờu được:
+ Hỡnh dạng cơ thể, vũng tơ ở mỗi đốt.
+ Hệ cơ quan mới xuất hiện: Hệ tuần hoàn ( cú mạch lưng, mạch bụng, mao quản da, tim đơn giản) 
+ Hệ tiờu húa: Phõn húa rừ cú Enzim tiờu húa 
+ Hệ thần kinh: Tiến húa hơn: Tập trung thành chuỗi , cú hạch.
- Đại diện nhúm trỡnh bày đỏp ỏnà Nhúm khỏc theo dừi nhận xột và bổ sung.
* KL: - Cấu tạo ngoài:
+ Cơ thể dài, thuụn 2 đầu. Phõn nhiều đốt, mỗi đốt cú vũng tơ (chi bờn). Chất nhầy làm da trơn. Cú dai sinh dục và lỗ sinh dục.
 - Cấu tạo trong.
+ Cú khoang cơ thể chớnh thức, chứa dịch.
+ Hệ tiờu húa: Phõn húa rừ: Lỗ miệngà hầuà thực qà diều, dạ dày cơà ruột tịt à hậu mụn .
+ HTH: Mạch lưng,bụng, vũng hầu, T.hoàn kớn.
+ HTK: Chuỗi hạch thần kinh, dõy thần kinh.
HOẠT ĐỘNG 2: DI CHUYỂN CỦA GIUN ĐẤT
- Gv cho Hs quan sỏt hỡnh 15.3 SGK hoàn thành bài tập. Đỏnh số vào ụ trống cho đỳng thứ tự cỏc động tỏc di chuyển của giun đất. 
- Gv ghi phần trả lời của cỏc nhúm lờn bảng.
- Gv thụng bỏo kết quả đỳng:2, 1, 4, 3 à giun đất di chuyển từ trỏi qua phải.
- Tại sao giun đất chun gión được cơ thể? Do sự điều chỉnh sức ộp của dịch khoang trong cỏc phần khỏc nhau của cơ thể.
- Cỏ nhõn đọc cỏc thụng tin , quan sỏt hỡnhà 
ghi nhận kiến thức.
- Trao đổi nhúmà hoàn thành bài tập.
Yờu cầu: - Xỏc định được hướng di chuyển.
 - Phõn biệt 2 lần thu mỡnh phồng đoạn đầu thu đoạn thu đoạn đuụi.
- Đại diện nhúm trỡnh bày đỏp ỏnà nhúm khỏc bổ sung. 
* KL: Giun đất di chuyển bằng cỏch:
- Cơ thể phỡnh duỗi xen kẽ.
- Vũng tơ làm chỗ dựaà kộo cơ thể về 1 phớa. 
HOẠT ĐỘNG 3: DINH DƯỠNG CỦA GIUN ĐẤT
- Gv yờu cầu Hs nghiờn cứu SGK trao đổi nhúm trả lời cõu hỏi:
+ Quỏ trỡnh tiờu húa của giun đất diễn ra như thế nào?
+ Vỡ sao khi mưa nhiều, nước ngập ỳng, giun đất chui lờn mặt đất?
+ Cuốc phải giun đất, thấy cú chất lỏng màu đỏ chảy ra, đú là chất gỡ? Tai sao cú màu đỏ?
- Gv yờu cầu Hs rỳt ra kết luận. 
- Cỏ nhõn đọc thụng tin ghi nhớ kiến thức.
- Trao đổi nhúm hoàn thành cõu trả lời. 
Yờu cầu :+ Quỏ trỡnh tiờu húa sự hoạt động của dạ dày và vai trũ của Enzim
+ Nước ngập, giun đất khụng hụ hấp được.
+ Cuốc phải giun thấy mỏu đỏ chảy ra vỡ giun đất bắt đầu cú hệ tuần hoàn kớn, mỏu mang sắc tố chứa sắt nờn cú màu đỏ.
* KL:- Giun đất hụ hấp qua da.
- Thức ăn giun đấtà lỗ miệngà hầuà diều (chứa thức ăn)à dạ dày(nghiền nhỏ)à Enzim biến đổià ruột tịtà bó đưa ra ngoài.
- Dinh dưỡng qua thành ruột vào mỏu
HOẠT ĐỘNG 4: SINH SẢN
- Gv yờu cầu: nghiờn cứu SGK , quan sỏt hỡnh, trả lời cõu hỏi: 
+ Giun đất sinh sản như thế nào? 
- Gv gọi 1 à 3 em trả lời.
- Gv yờu cầu Hs rỳt ra kết luận.
- Gv hỏi thờm: 
+ Tại sao giun đất lưỡng tớnh, khi sinh sản lại ghộp đụi?
- Hs tự thu nhận thụng tin qua nghiờn cứu SGK.
Yờu cầu: + Miờu tả hiện tượng ghộp đụi.
 + Tạo kộn. 
- Đại diện 1 à 3 em trỡnh bày đỏp ỏn.
* KL: + Giun đất lưỡng tớnh.
 + Ghộp đụi trao đổi tinh dịch tại đai Sd.
 + Đai Sd tuột khỏi cơ thể tạo thành kộn 
 chứa trứng.
4- Nhận xét và đánh giá : 
- Gv cho học sinh đọc thông tin cuối bài.
 - Trả lời cõu hỏi:
 + Trỡnh bày cấu tạo giun đất phự hợp với lối sống chui rỳc trong đấ
+ Cơ thể giun đất cú đặc điểm nào tiến hoaso với ngành động vật trước?
5-Hướng dẫn về nhà 
- Học bài trả lời câu hỏi trong sách giáo khoa
 Đọc mục “ Em cú biết?”
**********************************************************************************
 Tuần 08 	 
 Tiờ́t 16 Bài 16: THỰC HÀNH: MỔ VÀ QUAN SÁT GIUN ĐẤT
I/ Xác định mục tiêu bài học :
 1/ Kiến thức: 
 - Nhận biết được loài giun khoang, chỉ rừ được cấu tạo ngoài ( đốt, vũng tơ, đai 
 sinh dục) Và cấu tạo trong( một số nội quan ) 
 2/ Kỹ năng :
 -Tập thao tỏc mổ động vật khụng xương sống
 -Sử dụng cỏc dụng cụ mổ, dựng kớnh lỳp để quan sỏt.
 3/ Thỏi độ : 
 -Giỏo dục ý thức tự giỏc, kiờn trỡ vàtinh thần hợp tỏc trong giờ thực hành.
 II.Chuẩn bị:
GV: - Bộ đồ mổ.
 - Tranh cõm hỡnh 16.1 à 16.3 SGK
 -HS: - Chuẩn bị 1 à 2 con giun đất 
 - Học kỹ bài giun đất.
V/ Hoạt động dạy học:
1- ễ̉n định tụ̉ chức:GV kiểm tra ss lớp
-Phân chia nhóm TH
-Kiểm tra sự chuẩn bị các nhóm
-Nêu các yêu cầu tiết TH
2- Kiểm tra bài cũ: ( Kết hợp giờ thực hành.)
 Kham phá: Chúng ta tìm hiểu cấu tạo giun đất để củng cố khắc sâu lí thuyết về giun đất.
3-Tiến hành thục hành:
HOẠT ĐỘNG CỦA Thầy
HOẠT ĐỘNG CỦA trò
a. HOẠT ĐỘNG 1: CẤU TẠO NGOÀI
a. Xử lý mẫu:
- Gv yờu cầu học sinh nghiờn cứu SGK và thao tỏc luụn.
- Gv hỏi: Trỡnh bày cỏch xử lý mẫu như thế nào?
- Gv kiểm tra mẫu thực hành nếu nhúm nào chưa làm đượcà Gv hướng dẫn thờm.
b.Quan sỏt cấu tạo ngoài:
- Gv yờu cầu cỏc nhúm:
+ Quan sỏt cỏc đốt vũng to.
+ Xỏc định mặt lưng và mặt bụng.
+ Tỡm đai sinh dục 
- Gv hỏi:
+ Làm thế nào để quan sỏt vũng tơ?
+ Dựa vào đặc điểm nào để phõn biệt mặt lưng và mặt bụng? 
+ Tỡm Đai sinh dục, lỗ sinh dục dựa trờn đặc điểm nào? 
- Gv cho Hs làm bài tập chỳ thớch vào hỡnh 16.1 ( ghi vào vở )
- Gv gọi đại diện nhúm lờn chỳ thớch vào tranh. 
- Gv thụng bỏo đỏp ỏn đỳng: 
16.1A : 1: lỗ miệng 2: đai sinh dục; 3: hậu mụn. 16.1B: 4: đai sinh dục; 3: lỗ cỏi; 5: lỗ đực. 
16.1C : 2: vũng tơ quanh đốt.
- Cỏ nhõn tự đọc thụng tinà ghi nhớ kiến thức.
- Trong nhúm cử 1 người tiến hành ( lưu ý dựng cồn vừa phải)
- Đại diện nhúm trỡnh bày cỏch xử lý mẫu.
- Thao tỏc thật nhanh.
- Trong nhúm đặt giun lờn giấy quan sỏt bằng kớnh lỳpà thống nhất đỏp ỏn hoàn thành yờu cầu của Gv.
- Hs trao đổi tiếp để trả lời cõu hỏi.
+ Quan sỏt vũng tơà kộo giun trờn giấy lạo xạo
+ Dựa vào màu sắc để xỏc định mặt lưng và mặt bụng của giun đất.
+ Tỡm đai sinh dục: Phớa đầu, kớch thước bằng 3 đốt, hơi thắt lại màu nhạt hơn.
- Cỏc nhúm dựa vào đặc điểm mới quan sỏtà thống nhất đỏp ỏn.
- Đại diện nhúm lờn chữa bàià nhúm khỏc bổ sung.
- Cỏc nhúm theo dừià tự sửa chữa lỗi nếu cần.
B. HOẠT ĐỘNG 2: CẤU TẠO TRONG
1/ Cỏch mổ giun đất 
- Gv yờu cầu:
+ Hs quan sỏt hỡnh16.2 đọc cỏc thụng tin trong SGK tr 57.
+ Thực hành mổ giun đất .
- Gv kiểm tra sản phẩm của cỏc nhúm bằng cỏch:
+ Gọi một nhúm mổ đẹp, đỳngà trỡnh bày thao tỏc mổ.
+ Một nhúm mổ chưa đỳng à trỡnh bày thao tỏc mổ.
- Gv hỏi: Vỡ sao mổ chưa đỳng hay nỏt cỏc nội quan?
- Gv giảng giải: Mổ Đv khụng xương sống chỳ ý
+ Mổ mặt lưng, nhẹ tay, đường kộo ngắn, lỏch nội quan từ từ, ngõm vào nước.
+ Ở giun đất cú thể xoang chứa dịchà liờn quan đến việc di chuyển của giun đất.
2/ Quan sỏt cấu tạo trong.
- Gv hướng dẫn:
+ Dựng kộo nhọn tỏch nhẹ nội quan.
+ Dựa vào hỡnh 16.3A nhận biết cỏc bộ phận của hệ tiờu húa.
+ Dựa vào hỡnh 16.3B SGK à Quan sỏt bộ phận sinh dục.
+ Gạt ống tiờu húa sang bờn để quan sỏt hệ thần kinh màu trắng ở bụng.
+ Hoàn thành chỳ thớch ở hỡnh 16.B và 16.C SGK 
- Gv kiểm tra bằng cỏch gọi đại diện nhúm lờn bảng chỳ thớch vào hỡnh cõm.
- Cỏ nhõn quan sỏt hỡnh, đọc kỹ cỏc bước tiến hành mổ. 
- Cử 1 đại diện mổ thành viờn khỏc giữ, lau dịch cho sạch mẫu 
- Đại diện nhúm lờn trỡnh bày kết quả.
- Nhúm khỏc theo dừi, gúp ý cho nhúm mổ chưa đỳng.
- Trong nhúm:
+ Một học sinh thao tỏc gỡ nội quan.
+ Hs khỏc đối chiếu với SGK để xỏc định cỏc hệ cơ quan.
+ Ghi chỳ thớch hỡnh vẽ.
+ Đại diện cỏc nhúm lờn chữa bài à nhúm khỏc bổ sung. 
c, Hoạt động 3:Viết thu hoạch :
- GV yêu cầu HS về nhà viết thu hoạch
4- Nhận xét và đánh giá 
 Gv gọi đại diện 1 à 3 nhúm:
 - Trỡnh bày cỏch quan sỏt cấu tạo ngoài của giun đất.
 - Trỡnh bày thao tỏc mổ và cỏch quan sỏt cấu tạo trong của giun đất.
 - Nhận xột giờ thực hành và vệ sinh. 
- Thực hành- Gv cho điểm1 à 2 nhúm làm việc tốt và kết quả đỳng đẹp.
5-Hướng dẫn về nhà 
Viết thu hoạch theo nhúm.
Kẻ bảng 1,2 tr 60 SGK vào vở bài tập
Ký duyệt của BGH 
Ngày .. tháng .. .. năm 2011