Giáo án Sinh học Lớp 7 - Tiết 33: Cấu tạo trong của cá chép - Năm học 2006-2007

Tuần 17
Tiết 33
 Ngày soạn: 25/12/06
 Ngày dạy: 23/1/07
 CẤU TẠO TRONG CỦA CÁ CHÉP
I/Mục tiêu: Sau bài này,HS phải: 
 1. Kiến thức - Nắm được vị trí, cấu tạo các hệ cơ quan của cá chép.
 - Giải thích được những đặc điểm cấu tạo trong thích nghi đời sống ở nước.
2. Kĩ năng - Rèn kĩ năng quan sát tranh; Kĩ năng hoạt động nhóm.
II. CHUẨN BỊ
 * GV: - Tranh cấu tạo trong của cá chép.
 - Mô hình não cá.
 - Tranh sơ đồ hệ thần kinh cá chép.
III/Tiến trình dạy học: 
- Kể tên các hệ cơ quan của cá chép mà em đã quan sát được trong bài thực hành.
Hoạt động 1:CÁC CƠ QUAN DINH DƯỠNG
* Mục tiêu: HS nắm được cấu tạo và hoạt động của 4 cơ quan dinh dưỡng: Tiêu hoá tuần hoàn, hô hấp và bài tiết.
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY
HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ
a. Tiêu hoá:
- GV yêu cầu các nhóm quan sát tranh, kết hợp với kết quả quan sát trên mẫu mổ ở bài thực hành, hoàn thành bài tập sau:
Các bộ phận của ống tiêu hoá
Chức năng
1
2
3
4
- GV cung cấp thêm thông tin về tuyến tiêu hoá.
- Hoạt động tiêu hoá thức ăn diễn ra như thế nào?
- Nêu cấu tạo và chức năng của hệ tiêu hoá.
- GV cung cấp thêm thông tin về vai trò của bóng hơi.
b. Tuần hoàn và hô hấp
- GV cho học sinh thảo luận:
+ Cá hô hấp bằng gì?
+ Hãy giải thích hiện tượng: cá có cử động há miệng liên tiếp kết hợp với cử động khép mở của nắp mang?
+ Vì sao trong bể nuôi cá người ta thường thả rong hoặc cây thuỷ sinh?
- GV yêu cầu HS quan sát sơ đồ hệ tuần hoàn, thảo luận :
+ Hệ tuần hoàn gồm những cơ quan nào?
+ Hoàn thành bài tập điền vào chỗ trống.
- GV chốt lại kiến thức chuẩn.
Từ cần điền: 1- tâm nhĩ. 2- Tâm thất. 3- Động mạch chủ bụng. 4- Các động mạch mang. 5- Động mạch chủ lưng. 6- Mao mạch ở các cơ quan. 7- Tĩnh mạch. 8- Tâm nhĩ.
c. Hệ bài tiết
- Hệ bài tiết nằm ở đâu? Có chức năng gì?
- Yêu cầu HS tự rút ra kết luận.
- Các nhóm thảo luận, hoàn chỉnh bài tập.
- Đại diện nhóm báo cáo kết quả, nhóm khác nhận xét, bổ sung.
- HS nêu, HS khác bổ sung.
- HS thảo luận, đại diện trình bày, nhóm khác bổ sung.
- HS thảo luận, đại diện trình bày, nhóm khác bổ sung.
- HS thảo luận, đại diện trình bày, nhóm khác bổ sung.
.
*Tiểu kết: 1. Hô hấp: Cá hô hấp bằng mang, lá mang là những nếp da mỏng có nhiều mạch máu trao đổi khí.
 	*Hệ tiêu hoá có sự phân hoá: Các bộ phận:
+ Ống tiêu hoá: Miệng - hầu - thực quản - dạ dày - ruột - hậu môn.
+ Tuyến tiêu hoá: gan, mật, tuyến ruột.
- Chức năng: Biến đổi thức ăn thành chất dinh dưỡng, thải cặn bã.
- Bóng hơi thông với thực quản giúp cá chìm nổi trong nước 
2. Tuần hoàn
- Tim 2 ngăn: 1 tâm nhĩ, 1 tâm thất.
- 1 vòng tuần hoàn, máu đi nuôi cơ thể: đỏ tươi.
- Hoạt động: như trong SGK (tr.108).
- 2 dãi thận màu đỏ, năm sát sống lưng lọc từ máu các chất độc để thải ra ngoài
*Hoạt động 2:THẦN KINH VÀ CÁC GIÁC QUAN CỦA CÁ
 * Mục tiêu:- Nắm được cấu tạo, chức năng của hệ thần kinh;Thành phần cấu tạo bộ não cá chép.
- Biết được vai trò các giác quan của cá.
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY
HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ
- Quan sát hình 33.2, 33,3 SGK và mô hình não, trả lời câu hỏi:
+ Hệ thần kinh của cá gồm những bộ phận nào?
- Bộ não cá chia làm mấy phần? Mỗi phần có chức năng như thế nào?
- Gọi 1 HS lên trình bày cấu tạo não cá trên mô hình.
+ Nêu vai trò của các giác quan?
+ Vì sao thức ăn có mùi lại hấp dẫn cá?
- Cá nhân tự quan sát hình 33.2-3 và mô hình.
- Trao đổi nhóm, trả lời .
-- Vài HS khái quát kiến thức
-Các HS khác nhận xét, bổ sung. 
*Tiểu kết - Hệ thần kinh:
+ Trung ương thần kinh: Não , tuỷ sống.
+ Dây thần kinh: Đi từ trung ương thần kinh đến các cơ quan.
- Câu tạo não cá: (5 phần)
+ Não trước: kém phát triển.
+ Não trung gian.
+ Não giữa: Lớn, là trung khu thị giác.
+ Tiểu não phát triển: Phối hợp các cử động phức tạp
+ Hành tuỷ: Điều khiển nội quan.
- Giác quan: Mắt, mũi, cơ quan đường bên. 
IV/Kiểm tra, đánh giá :
 *Vài HS đọc phần kết luận ở SGK
1. Nêu các cơ quan bên trong của cá thể hiện sự thích nghi với đời sống nước?
2. Làm bài tập số 3:
+ Giải thích hiện tượng ở thí nghiệm hình 33.4 (tr.109) SGK.
+ Đặt tên cho các thí nghiệm.
V. DẶN DÒ - Học bài theo câu hỏi và kết luận trong SGK.
 - Vẽ sơ đồ cấu tạo não cá chép.
- Tìm hiểu bài mới: Sự đa dạng và đặc điểm chung của lớp cá
VI/Rút kinh nghiệm sau khi dạy: