Giáo án Sinh học Lớp 7 - Tiết 16: Thực hành: Mổ và quan sát giun đất - Năm học 2010-2011

Ngày soạn: . /  / 2010 
Ngày dạy:. /  / 2010 
Tiết 16 Thực hành
 Mổ và quan sát Giun đất
I. Mục tiêu: Sau bài học này, học sinh có thể 
 1. Kiến thức:
 - HS nhận biết được loài giun đốt, chỉ rõ được cấu tạo ngoài (đốt, vòng tơ, đai sinh dục) và cấu tạo trong
 2. Kĩ năng:
 - Rèn kĩ năng quan sát, phân tích, tổng hợp.
 - Kĩ năng sử dụng các dụng cụ mổ, kính lúp
 - Kĩ năng mổ các động vật không xương sống
 3. Thái độ:
 - Giáo dục ý thức tự giác, kiên trì và tinh thần hợp tác trong giờ thực hành
II. Đồ dùng dạy học
 1Chuẩn bị của GV: 
 - Chuẩn bị tranh vẽ H16.1 H16.3
 - Bộ đồ mổ 
 2 Chuẩn bị của HS: 
 -1-2 con giun đất
III. Tiến trình dạy học
 1.Ổn định tổ chức: 
 Kiểm tra sĩ số :7.
 2. Kiểm tra bài cũ:
 - Trình bày đặc điểm cấu tạo giun đất phù hợp với lối sống chui rúc trong đất?
 - Cơ thể giun đất có đặc điểm nào tiến hóa hơn so với giun tròn?
 3. Bài mới: 
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung
*Hoạt động 1: Tìm hiểu cấu tạo ngoài.
+ VĐ 1: Cách xử lí mẫu
- GV yêu cầu HS đọc thông tin và thao tác luôn
 HS đọc thông tin và làm thao tác xử lí mẫu sau đó trình bày
- GV kiểm tra mẫu thực hành
+ VĐ 2: Quan sát cấu tạo ngoài
- GV yêu cầu các nhóm:
+ Quan sát các đốt vòng tơ
+ Xác định mặt lưng và bụng
+ Tìm đai sinh dục
- GV nêu câu hỏi:
+ Làm thế nào để quan sát được vòng tơ?
 + Dựa vào đặc điểm nào để quan sát xác định mặt lưng và mặt bụng?
 + Tìm đai sinh dục và lỗ sinh dục dựa vào đặc điểm nào?
 HS quan sát và thảo luận sau đó trình bày, nhận xét, bổ sung 
- GV cho HS làm bài tập chú thích H16.1 tranh câm trên bảng 
 HS lên bảng điền các chú thích 
- GV thông báo đáp án đúng
*Hoạt động 2:Tìm hiểu cấu tạo trong
+ VĐ 1: Cách mổ giun đất
- GV yêu cầu HS quan sát H16..2, đọc thông tin trong SGK và thực hành mổ giun đất
 HS quan sát H16..2, đọc thông tin và thực hành mổ
- GV kiểm tra sản phẩm của HS bằng cách gọi 1 nhóm mổ đẹp lên trình bày thao tác mổ
+ VĐ 2: Quan sát cấu tạo trong 
- GV hướng dẫn:
 + Dùng kéo nhọn tách nhẹ nội quan
 + Dựa vào H16.3 A nhận biết các bộ phận của hệ tiêu hóa
 + Dựa vào H16.3 B quan sát bộ phận sinh dục
 + Gạt ống tiêu hóa sang một bên quan sát HTK màu trắngở bụng
 + Hoàn thành chú thích ở H16..3B và H16.3 C
- GV kiểm tra bằng cách gọi đại diện nhóm lên bảng chú thích vào hình câm
- GV yêu cầu HS viết thu hoạch
I. Cấu tạo ngoài
 1. Xử lí mẫu:
 - Rửa sạch giun đất, làm giun chết trong hơi ête hay cồn loãng sau đó để giun lên khay mổ và quan sát
 2. Quan sát cấu tạo ngoài
- Quan sát vòng tơ: kéo giun trên giấy thấy lạo xạo, dùng kính lúp quan sát
 - Xác định mặt lưng và mặt bụng dựa vào màu sắc
 - Tìm đai sinh dục: phía đầu, liền 3 đốt 
Chú thích:
A: 1 - lỗ miệng 2 - đai sinh dục
 3 - hậu môn
B: 1 – lỗ miệng 2 – Vòng tơ
 3 – lỗ sinh dục cái 4 - đai sinh dục
 5 – lỗ sinh dục đực
C: 1 – 2 chi bên 
II. Cấu tạo trong
 1. Cách mổ:
 - Đặt giun nằm sấp giữa khay mổ. Cố định đầu và đuôi bằng 2 đinh ghim
 - Dùng kẹp kéo da, dùng kéo cắt 1 đường dọc chính giữa lưng về phía đuôi
 - Đổ nước ngập cơ thể giun, dùng kẹp phanh thành cơ thể, dùng dao tách ruột khỏi thành cơ thể 
 - Phanh thành cơ thể đến đâu cắm ghim tới đó. Dùng kéo cắt dọc cơ thể tiếp tục như vậy về phái đầu.
 2. Quan sát cấu tạo trong:
 - Hệ tiêu hóa
 - Hệ thần kinh
4. Củng cố
 - Trình bày cấu tạo ngoài của giun đất?
 - GV đánh giá, nhận xét giờ thực hành, yêu cầu HS làm vệ sinh phòng học
5.Dặn dò
 - Học bài cũ
 - Đọc trước bài mới