Giáo án Sinh học Lớp 7 - Tích hợp cả năm - Năm học 2010-2011

bị bài thực hành
+1 con cá chép 
+ Khăn lâu ,xà phòng
Ngày soạn : 5 / 12 / 10
Ngày giảng : 7 / 12 / 10
Tiết 32
Bài 32 : CẤU TẠO TRONG CỦA CÁ CHÉP
I.Mục tiêu : 
1. Kiến thức:
- Nêu được vị trí cấu tạo các hệ cơ quan của cá chép
- Giải thích được đặc điểm cấu tạo tronh thích nghi với đời sống ở nước.
2. Kỹ năng:
- Rèn kĩ năng quan sát hoạt động nhóm
3. Thái độ:
- Yêu thích môn học
II. Đồ dùng dạy học:
1.GV
- Tranh cấu tạo trong của cá chép
- Mô hình cá chép
- Tranh sơ đồ hệ thần kinh cá chép
2.HS :
- Đọc trước bài
III. Phương pháp: 
 Trực quan ,thảo luận,thực hành quan sát,.
IV. Tiến trình lên lớp
1. Ổn định tổ chức : (1’)
2.Khởi động :(3’)
Kiểm tra bài cũ
- Trình bày đặc điểm cấu tạo ngoài của cá chép thích nghi với đời sống ở nước?
(mục 1 tiết 31)
	Vào bài : Giờ trước các em đã đi tìm hiểu cấu tạo ngoài của cá chép hôm nay chúng ta cùng đi tìm hiểu về cấu tạo trong của cá chép 
3. Bài mới
hoạt động của giáo viên
hoạt động của học sinh
HĐ1: Tìm hiểu các cơ quan dinh dưỡng (20’)
Mục tiêu:Nêu được vị trí cấu tạo các cơ quan dinh dưỡng của cá chép:Tuần hoàn ,hô hấp ,tiêu hoá,bài tiết.
Đồ dùng:Tranh cấu tạo trong của cá chép. Mô hình cá chép
Tiến hành
Tìm hiểu hệ tiêu hoá
- Yêu cầu HS quan sát tranh kết hợp quan sát trên mô hình hoàn thành bài tập sau:
các bộ phận của ống tiêu hoá
 Chức năng
1
2
3
4
- GV cung cấp thêm thông tin về tuyến tiêu hoá.
 nêu câu hỏi
- Hoạt động tiêu hoá diễn ra như thế nào?
- Nêu chức năng của tuyến tiêu hoá?
- Bóng hơi có vai trò gì?
Tìm hiểu hệ tuần hoàn ,hô hấp
 Cho HS thảo luận :
- cá hô hấp bằng gì?
- Vì sao khi nuôi cá trong bể người ta thường thả thêm càng rong hoặc cây thuỷ sinh?(tăng lượng o xi cho cá hô hấp)
- Yêu cầu HS quan sát sơ đồ hệ tuần hoàn thảo luận:
+ hệ tuần hoàn gồm những cơ quan nào?
+ Hoàn thành BT điền từ vào chỗ trống sgk tr108
GV chốt kiến thức chuẩn:
Từ cần điền:1- tâm nhĩ;2- tâm thất;3- Động mạch chủ bụng;4- Các động mạch mamg;5- Động mạch chủ lưng;6- Mao mạch ở các cơ quan;7- Tĩnh mạch;8-Tâm nhĩ.
Tìm hiểu hệ bài tiết
- Hệ bài tiết nằm ở đâu có chức năng gì?
I. các cơ quan dinh dưỡng 
- Thảo luận hoàn thành bảng
- Đại diện nhóm trình bày ,nhóm khác nhận xét bổ sung.
Kết luận 1: Hệ tiêu hoá có sự phân hoá
- Các bộ phận:
+ ống tiêu hoá:Miệng hầu thực quản dạ dày ruột hậu môn
+ Tuyến tiêu hoá:gan ,mật ,tuyến ruột.
- Chức năng biến đổi thức ăn thành chất dinh dưỡng thải chất cặn bã.
- Bóng hơi thông với thực quản giúp ca chìm nổi trong nước
- Các nhóm thảo luận .tự rút ra kết luận
Kết luận 2: Hô hấp
Cá hô hấp bằng mang,lá mang là những nếp da mỏng có nhiều mạch mấu trao đổi khí
- Quan sát sơ đồ hệ tuần hoàn,đọc phần chú thích,chú ý vị trí của tim và đường đi của máu.
- Thảo luận nhóm thống nhất câu trả lời
- Đại diện nhóm trình bày ,nhóm khác nhận xét bổ sung.
Kết luận 3:Tuần hoàn
- Tim 2 ngăn:1 TN, 1 TT
- 1 vòng tuần hoàn ,máu đi nuôi cơ thể là máu đỏ tươi.
- Quan sát mô hình và tranh vẽ,trả lời
Kết luận 4 : Bài tiết
2dải thận mầu đỏ nằm sát ống lưng,lọc từ máu các chất độc để thải ra ngoài
HĐ2: Tìm hiểu hệ thần kinh và giác quan (15’)
Mục tiêu:Nêu được cấu tạo và chức năng của hệ thần kinh,thành phần cấu tạo của bộ não,vai trò của các giác quan
Đồ dùng:H 32.3;32.4 sgk phóng to
Tiến hành
Yêu cầu HS quan sát H 32.3;32.4 sgk phóng to cho biết:
- Hệ thần kinh của cá gồm những bộ phận nào?
- Bộ não cá chia làm mấy phần mỗi phần có chức năng như thế nào?
 Gọi 1 HS lên trình bày trên tranh vẽ
Nêu vai tò của các giác quan?
vì sao thức ăn ó mùi lại hấp dẫn cá?
- Nhận xét ,yêu cầu HS tự rút ra kết luận
II. hệ thần kinh và giác quan 
Quan sát ,thảo luận nhóm,thống nhất câu trả lời.
- Đại diện HS lên trình bày trên tranh vẽ
Kết luận:
- Hệ thần kinh:
+ Trung ương thần kinh:Não ,tuỷ sống
+ Dây thần kinh:đi từ trung ương thần kinh đến các cơ quan
- cấu tạo của não cá:Não trước, não trung gian,não giữa,Tiểu não ,Hành tuỷ.
- Giác quan:Mắt không có mi chỉ nhìn gần,Mũi đánh hơi tìm mồi.Cơ quan đường bên:nhận biết áp lực ,tốc độ dòng nước,vật cản.
V. Tổng kết - HDVN : (7’)
 * Tổng kết 
HS làm bài tập số 3
- Giải thích hiện tượng thí nghiệm H33.4 tr 109
- Đặt tên thí nghiệm
 * Hướng dẫn về nhà
- Vẽ sơ đồ cấu tạo não cá chép
- Sưu tầm tranh ảnh về các loài cá
Ngày soạn : 6 / 12 / 10
Ngày giảng : 8 / 12 / 10
Tiết 33
Bài 32 : SỰ ĐA DẠNG VÀ ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA LỚP CÁ
I.Mục tiêu : 
1. Kiến thức:
- Nêu được sự đa dạng của cá về số loài, lối sống và môi trường sống
- Trình bày được đặc điểm cơ bản của lớp cá sụn và lớp cá xương
- Nêu được vai trò của cá trong đời sống con người
- Trình bày được đặc điểm chung của lớp cá
2. Kỹ năng:
- Rèn kĩ năng quan sát,so sánh để rút ra kết luận
- Kĩ năng làm việc theo nhóm
3. Thái độ:
- Bảo vệ các loài cá trong tự nhiên và gây nuôi phát triển các loài cá có giá trị
II. Đồ dùng dạy học
1.GV
- Tranh một số loài cá trong các điều kiện sống khác nhau
- Bảng phụ ghi nôi dung bảng (sgk- tr111)
2.HS: 
- Đọc trước bài 
- Kẻ trước bảng sgk-tr111
III. Phương pháp: 
 Thảo luận,Trực quan . 
IV. Tiến trình lên lớp
1. Ổn định tổ chức : (1’)
2.Khởi động : (4’)
 Kiểm tra bài cũ
Nêu các cơ quan bên trong của cá thích nghi với đời sống dưới nước?
3. Bài mới
HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN
HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH
H§1: T×m hiÓu sù ®a d¹ng vÒ thµnh phÇn loµi vµ m«i tr­êng sèng (14’)
Môc tiªu: Nªu ®­îc sù ®a d¹ng cña c¸ vÒ sè l­îng loµi vµ m«i tr­êng sèng,thÊy ®­îc do thÝch nghi víi m«i tr­êng sèng kh¸c nhau mµ c¸ cã cÊu t¹o vµ ho¹t ®éng sèng kh¸c nhau
§å dïng:Tranh mét sè loµi c¸ trong c¸c ®iÒu kiÖn sèng kh¸c nhau.B¶ng phô ghi n«i dung b¶ng (sgk- tr111)
§a d¹ng vÒ thµnh phÇn loµi
- Yªu cÇu HS ®äc th«ng tin sgk ph©n biÕt hai líp c¸ líp c¸ sôn vµ líp c¸ x­¬ng vÒ:n¬i sèng ,®Æc ®iÓm,®¹i diÖn
- Chèt l¹i ®¸p ¸n
- TiÕp tôc cho HS th¶o luËn:
+§Æc ®iÓm c¬ b¶n ®Ó ph©n biÖt líp c¸ sôn vµ líp c¸ x­¬ng?
 §a d¹ng vÒ m«i tr­êng sèng
- Yªu cÇu HS quan s¸t tranh mét sè loµi c¸ trong c¸c ®iÒu kiÖn sèng kh¸c nhau,hoµn thµnh b¶ng tr111 sgk 
- treo b¶ng phô.Gäi hs lªn ch÷a bµi
- Chèt kiÕn thøc (b¶ng phÇn phô lôc)
- Cho hs th¶o luËn:§iÒu kiÖn sèng ¶nh h­ëng ®Õn cÊu t¹o ngoµi cña c¸ nh­ thÕ nµo?
I. sù ®a d¹ng vÒ thµnh phÇn loµi vµ m«i tr­êng sèng 
- C¸ nh©n tù thu nhËn th«ng tin,th¶o luËn trong nhãm thèng nhÊt c©u tr¶ lêi.
- §¹i diÖn nhãm b¸o c¸o ,nhãm kh¸c nhËn xÐt bæ sung
 KÕt luËn:
- Sè l­îng loµi lín
- C¸ gåm:
+Líp c¸ sôn:Bé x­¬ng b»ng chÊt sôn
+ Líp c¸ x­¬ng: Bé x­¬ng b»ng chÊt x­¬ng
- HS quan s¸t tranh ,®äc kÜ c¸c chó thÝch,hoµn thµnh b¶ng
- HS lªn ®iÒn b¶ng,líp nhËn xÐt bæ sung
- §èi chiÕu söa ch÷a sai sãt nÕu cã
KÕt luËn:§iÒu kiÖn sèng kh¸c nhau ®· ¶nh h­ëng ®Õn cÊu t¹o vµ tËp tÝnh cña c¸.
HĐ2: Tìm hiểu đặc điểm chung của lớp cá (12’)
a.Mục tiêu:Trình bày được đặc điểm chung của lớp cá
- Yêu cầu hs thảo luận các đặc điểm của cá về
+Cơ quan di chuyển
+ Hệ hô hấp
+ Hệ tuần hoàn
+ Đặc điểm sinh sản
+ Nhiệt độ cơ thể
- Nhận xét 
II.đặc điểm chung của lớp cá 
- thảo luận trong nhóm thống nhất câu trả lời.
- Đại diện nhóm báo cáo ,nhóm khác nhận xét bổ sung Rút ra đặc điểm chung của lớp cá
Kết luận:
Cá là loài động vật có xương sống thích nghi với đời sống hoàn toàn ở nước
- Bơi bằng vây hô hấp bằng mang
- Tim 2 ngăn một vòng tuần hoàn máu đi nuôi cơ thể là máu đỏ tươi
- Thụ tinh ngoài 
- Là động vật biến nhiệt
HĐ2: Tìm hiểu vai trò của lớp cá (8’)
Mục tiêu:Nêu được vai trò của cá trong đời sống con người
- Cho hs thảo luận 
+ cá có vai trò gì trong tự nhiên và đời sống con người?
+ Mỗi vai trò hãy lấy một ví dụ minh hoạ?
- Lưu ý một số loài cá có thể gây ngộ độc :cá nóc,mật cá chắm...
- Để bảo vệ nguồn lợi cá chúng ta phải làm gì?
III.vai trò của lớp cá 
- HS đọc thông tin sgk và dựa vào hiểu biết của bản thân trả lời.
- 1-2 hs trả lời ,lớp nhận xét bổ sung
Kết luận:
cung cấp thực phẩm
Cung cấp nguyên liệu cho cá ngành công nghiệp chế biến
Diệt sâu bọ ,sâu bọ hại lúa
 V. Tổng kết - HDVN : (6’)
 * Tổng kết 
Đánh dấu x vào câu trả lời đúng
Lớp cá đa dạng vì:
a. có số lượng loài nhiều
b. Cấu tạo cơ thể đa dạng
c. Thích nghi với điều kiện sống khác nhau
d. Tất cả các ý trên
 * Hướng dẫn về nhà
 - Học và trả lời các câu hỏi cuối bài
 - Đọc mục em có biết
- Chuẩn bị :ôn tập kiến thức đã học
V.Phụ lục
Bảng :Ảnh hưởng của các điều kiện sống đến cấu tạo ngoài của cá
TT
§Æc ®iÓm m«i tr­êng sèng
§¹i diÖn
H×nh d¹ng th©n
§Æc ®iÓm khóc ®u«i
§Æc ®iÓm v©y ch½n
Kh¶ n¨ng di chuyÓn
1
TÇng mÆt thiÕu n¬i Èn n¸u
c¸ nh¸m
Thon dµi
KhoÎ
B×nh th­êng
Nhanh
2
TÇng gi÷a vµ tÇng ®¸y n¬i Èn n¸u th­êng nhiÒu
c¸ vÒn,c¸ chÐp
T­¬ng ®ãi ng¾n
YÕu
B×nh th­êng
B×nh th­êng
3
Trong nh÷ng hèc bïn ®Êt ë ®¸y
L­¬n
rÊt dµi
rÊt yÕu
kh«ng cã
rÊt chËm
4
Trªn mÆt ®¸y biÓn
C¸ b¬n,c¸ chuèi
dÑt máng
rÊt yÕu
to hoÆc nhá
chËm
Ngµy so¹n : 6 / 12 / 10
Ngµy gi¶ng : 8 / 12 / 10 (Buæi chiÒu)
Tiết 34: THỰC HÀNH : MỔ CÁ
I.Mục tiêu : 
1. Kiến thức:
- Xác định được vị trí và nêu rõ vai trò của một số cơ quan của cá trên mẫu mổ
2. Kỹ năng:
- Rèn kĩ năng mổ trên động vật có xương sống
- Rèn kĩ năng trình bày mẫu mổ
3. Thái độ:
- Nghiêm túc ,cẩn thận,chính xác.
II. Đồ dùng dạy học
1.GV
- Mẫu cá chép
- Bộ đồ mổ,khay mổ ,đinh ghim
- tranh phóng to H32.1-3 sgk
- Mẫu não cá mổ sẵn
2.HS: 
- Mỗi nhóm 4-6 hs :1 con cá chép,khăn lau,xà phòng.
- Đọc trước bài 
III. Phương pháp: 
 Thực hành
IV. Tiến trình lên lớp
1. Ổn định tổ chức : (1’)
2.Khởi động :(1’)
 GV kiểm tra sự chuẩn bị của học sinh 
3. Bài mới 
HĐ1: Tổ chức thực hành (3’)
a.Mục tiêu:HS biết nội dung tiết thực hành,vị trí hoạt động của mình
b.Tiến hành:
- GV phân chia nhóm thực hành,mỗi nhóm gồm 4-6 hs,phân công: nhóm trưởng ,thư kí
- Nêu yêu cầu của tiết thực hành (như sgk)
HĐ2: Tiến trình thực hành
Bước 1: GV hướng dẫn HS cách mổ,quan sát và viết tường trình (8’)
a.Cách mổ:
- GV trình bày kĩ thuật mổ như sgk tr 106,chú ý vị trí đường cắt để nhìn rõ nội quan
- Biểu diễn thao tác mổ (dựa vào hình 32.2 sgk)
- Sau khi mổ cho hs quan sát v