Giáo án Sinh học Khối 8 - Trọn bộ chương trình giảng dạy cả năm - Năm học 2011-2012

? Mức độ ảnh hưởng như thế nào? Làm thế nào để tránh được các tác nhân trên?
Hoạt động 2:
GV:
+ Thế nào là vệ sinh răng miệng đúng cách?
+ Thế nào là ăn uống hợp vệ sinh?
+ Tại sao ăn uống hợp vệ sinh thì tiêu hó có hiệu quả?
+ Em đã thực hiện được biện pháp nào?
Cá nhân HS đọc thông tin SGK, thảo luận nhóm trả lời câu hỏi.
GV yêu cầu đại diện 1 nhóm trình bày.
Nhóm khác nhận xét. GV nhận xét, bổ sung.
HS tự rút ra kết luận
GV tiếp tục đưa ra các câu hỏi:
+ Tại sao không nên ăn vặt?
+ Tại sao những người lái xe đường dài thường bị đau dạ dày?
+ Tại sao không nên ăn quá no vào buổi tối?
+ Tại sao không nên ăn kẹo trước khi đi ngủ?
Gọi 1 - 3 HS đọc kết luận chung 
I. Các tác nhân gây hại
* Kết luận: Bảng phần phụ lục
II. Các biện pháp bảo vệ hệ tiêu hoá khỏi các tác nhân có hại và đảm bảo tiêu hoá có hiệu quả
*Kết luận: Các biện pháp bảo vệ hệ tiêu hoá:
+ Ăn uống hợp vệ sinh.
+ Khẩu phần ăn hợp lý.
+ Ăn uống đúng cách.
+ Vệ sinh răng miệng sau khi ăn.
Kết luận chung: SGK
E. Củng cố - Dặn dò:
 Trả lời câu hỏi 1 SGK
Học bài theo câu hỏi SGK.
***Phụ lục
Tác nhân
Các cơ quan hoặc hoạt động bị ảnh hưởng
Mức độ ảnh hưởng
Vi khuẩn
- Răng
- Dạ dày, ruột
- Các tuyến tiêu hoá
- Tạo môi trường axit tấn công men răng
- Bị viêm loét
- Bị viêm dẫn đến tăng tiết dịch
Giun sán
- Ruột
- Các tuyến tiêu hoá
- Gây tắc ruột
- Gây tắc ống dẫn mật
Ăn uống không đúng cách
- Các cơ quan tiêu hoá
- Hoạt động tiêu hoá
- Hoạt động hấp thụ
- Có thể bị viêm
- Kém hiệu quả
- Giảm
Khẩu phần ăn không hợp lý
- Các cơ quan tiêu hoá
- Hoạt động tiêu hoá
- Hoạt động hấp thụ
- Dạ dày, ruột bị mệt mỏi, gan bị xơ.
- bị rối loạn.
- Kém hiệu quả.
TiÕt31 6-12-2010
 bµi tËp : vÏ s¬ ®å c¸c c¬ quan trong hÖ tiªu ho¸ cña c¬ thÓ .
 c¸c con ®Ưêng hÊp thô vµ vËn chuyÓn c¸c chÊt dinh dƯìng
A . Môc tiªu
- RÌn luyÖn kh¶ n¨ng quan s¸t nhËn, nhËn biÕt- vÏ h×nh vµ biÓu thÞ s¬ ®å. BiÕt râ c¸c bé phËn ,c¸c c¬ quan trong hÖ tiªu ho¸ . NhËn biÕt chÝnh x¸c sù vËn chuyÓn c¸c chÊt trong c¬ thÓ
- G¸o dôc sù yªu thÝch bé m«n, say mª häc tËp
B. Ph­¬ng ph¸p :Trùc quan
C. §å dïng d¹y häc
- Tranh H24-3 –S¬ ®å c¸c c¬ quan trong hÖ tiªu ho¸ cña c¬ thÓ ngêi
- Tranh H29-3-C¸c con ®ưêng hÊp thô vµ vËn chuyÓn chÊt dinh dưìng
D. TiÕn tr×nh bµi häc
* Më bµi...
Ho¹t ®éng cña gv & hs
Néi dung
H® 1
1*
- GV treo tranh vµ h­íng dÉn Hs Qs H24-3
- Hs Qs vµ x¸c ®Þnh c¸c c¬ quan, c¸c bé phËn trong hÖ tiªu ho¸ 
+ èng tiªu ho¸ gåm nh÷ng c¬ quan nµo?
+ C¸c c¸ nh©n kh¸c bæ sung ý kiÕn
+ ChØ trªn tranh c¸c bé phËn
+ TuyÕn tiªu ho¸ gåm nh÷ng tuyÕn nµo?
+ Hs chØ trªn tranh
+ C¸c häc sinh kh¸c bæ sung ý kiÕn
- GV nhËn xÐt- ®¸nh gi¸
**
- GV treo tranh H29-3 Hs quan s¸t
+ ChØ trªn tranh c¸c con ®­êng vËn chuyÓn c¸c chÊt
+ C¸c Hs kh¸c bæ sung ý kiÕn
- GV nhËn xÐt - ®¸nh gi¸
H§ 2
- Hs thùc hiÖn viÖc vÏ h×nh
I. Quan s¸t nhËn biÕt c¸c c¬ quan trong hÖ tiªu ho¸ . C¸c con ®­êng hÊp thô
1, C¸c c¬ quan trong hÖ tiªu ho¸
* èng tiªu ho¸:
- Khoang miÖng- häng
- Thùc qu¶n - D¹ dµy
- T¸ trµng - Ruét non
- Ruét thõa – Ruét giµ
- Ruét th¼ng – HËu m«n
* TuyÕn tiªu ho¸:
- TuyÕn níc bät - TuyÕn vÞ
- TuyÕn gan – MËt
- TuyÕn tuþ - TuyÕn ruét
2, C¸c con ®­êng hÊp thô vµ vËn chuyÓn chÊt dinh d­ìng
* Theo ®­êng m¸u: C¸c chÊt ®­êng, a xÝt bÐo vµ g ly xª rin, A xit amin , c¸c vi ta min tan trong n­íc, c¸c muèi kho¸ng vµ n­íc vµo mao m¹ch m¸u ë ruét non 
Gan TM chñ d­íi Tim
* Theo ®­êng b¹ch huyÕt: C¸c chÊt li pit
( c¸c giät nhá ®· ®îc nhò t­¬ng ho¸)- C¸c vi ta min tan trong dÇu (A,D,E, K) ®i vµo mao m¹ch b¹ch huyÕt ë ruét vµo m¹ch b¹ch huyÕt TM chñ trªn Tim
II. VÏ h×nh
1, VÏ h×nh24-3 sgk: c¸c c¬ quan trong hÖ tiªu ho¸
2, VÏ h×nh 29-3 c¸c con ®­êng hÊp thô vµ vËn chuyÓn c¸c chÊt dinh d­ìng
E. Cñng cè - ®¸nh gi¸ : - Cho1 sè Hs chØ trªn tranh c¸c bé phËn c¸c hÖ c¬ quan
 - Hs luyÖn tËp viÖc vÏ h×nh
	 6-12-2010
CHÖÔNG VI : TRAO ÑOÅI CHAÁT VAØ NAÊNG LÖÔÏNG 
Tieát :32	
 TRAO ÑOÅI CHAÁT 
A. MUÏC TIEÂU: 
Phaân bieät ñöôïc söï trao ñoåi chaát giöõa cô theå vaø moâi tröôøng vôùi söï trao ñoåi chaát ôû teá baøo .
Trình baøy ñöôïc moái lieân quan göûia trao ñoåi chaát cuûa cô theå vôùi trao ñoåi chaát ôû teá baøo .
Phaùt trieån kyõ naêng quan saùt vaø phaân tích keânh hình . 
Reøn kyõ naêng quan saùt , lieân heä thöïc teá 
Reøn kyõ naêng hoaït ñoäng nhoùm 
Giaùo duïc yù thöùc baûo veä söùc khoeû 
C, phöông phaùp : Tìm toøi , hoaït ñoäng nhoùm 
B. CHUAÅN BÒ:
Hình phoùng to 31.1 vaø 31 .2 . Baûng phuï : 
Heä cô quan
Vai troø trong söï trao ñoåi chaát
Tieâu hoaù 
Hoâ haáp 
Baøi tieát 
Tuaàn hoaøn 
Bieán ñoåi thöùc aên à chaát dinh döôõng , thaûi caùc chaát thöøa ra ngoaøi qua haäu moân .
Laáy Oxi vaø thaûi cacbonic
Loïc töø maùu , thaûi baøi tieát qua nöôùc tieåu .
Vaän chuyeån Oxi vaø chaát dinh döôõng tôùi teá baøo ; Vaän chuyeån CO2 tôøi phoåi vaø chaát thaûi tôùi cô quan baøi tieát . 
D. TIEÁN TRÌNH BAØI HOÏC:
* Kieåm tra baøi cuõ:
Caùc taùc nhaân gaây haïi cho heä tieâu hoaù laø gì ?
Caàn phaûi laøm gì ñeå baûo veä heä tieâu hoaù khoûi caùc taùc nhaân coù haïi vaø ñaûm baûo tieâu hoaù coù hieäu quaû ?
* Môû baøi: Em hieåu theá naøo laø trao ñoåi chaát ? Vaät khoâng soáng coù trao ñoåi chaát khoâng ? Trao ñoåi chaát ôû ngöôøi dieãn ra nhö theá naøo ? 
Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân & Hs
Noäi dung 
Hoaït ñoäng 1: 
GV treo tranh H31.1- HS- Qs 
Söï trao ñoåi chaát giöõa cô theå vaø moâi tröôøng ngoaøi bieåu hieän nhö theá naøo ?
Gv treo baûng phuï :
HS hoaït ñoäng nhoùm traû lôøi phieáu baøi t taäp 
Caùc nhoùm khaùc nhaän xeùt boå sung 
HS xem laïi baûng phuï cuûa GV
 Ruùt ra keát luaän . - GV boå sung , ñaùnh giaù 
Hoaït ñoäng 2: 
GV yeâu caàu HS ñoïc thoâng tin , quan saùt hình 31.2 à thaûo luaän caùc caâu hoûi 
Maùu vaø nöôùc moâ cung caáp nhöõng gì cho teá baøo ?
Hoaït ñoäng soáng cuûa teá baøo taïo ra nhöõng saûn phaåm gì ?
Caùc saûn phaåm töø teá baøo thaûi ra ñöôïc ñöa tôùi ñaâu ?
Söï trao ñoåi chaát giöõa teá baøo vaø moâi tröôøng trong bieåu hieän nhö theá naøo ?
 Ñaïi dieän nhoùm phaùt bieåu , caùc nhoùm khaùc boå sung .
GV giuùp HS hoaøn thieän hieán thöùc .
Hoaït ñoäng 3 
GV yeâu caàu HS quan saùt hình 31.2 à traû lôøi caâu hoûi :
Trao ñoåi chaát ôû caáp ñoä cô theå thöïc hieän nhö theá naøo ?
- TÑC ôû caáp ñoä teá baøo ñöôïc thöïc hieän nhö theá naøo ?
- Neáu TÑC ôõ moät caáp ngöøng laïi seõ daãn tôùi haäu quaû gì ?
GV yeâu caàu HS ruùt ra keát luaän veà moái quan heä giöõa trao ñoåi chaát ôû 2 caáp ñoä . 
I/ Trao ñoåi chaát giöõa cô theå vaø moâi tröôøng ngoaøi : 
ÔÛ caáp ñoä cô theå , moâi tröôøng ngoaøi cung caáp thöùc aên , nöôùc , muoái khoaùng vaø Oxi qua heä tieâu hoaù , heä hoâ haáp , ñoàng thôøi tieáp nhaän chaát baõ , saûn phaåm phaân huyû vaø khí CO2 töø cô theå thaûi ra ngoaøi . 
Keát luaän : Neáu khoâng coù söï TÑC ,cô theå khoâng toàn taïi ñöôïc . ÔÛ vaät voâ cô , söï TÑC chæ daãn tôùi bieán tính vaø huyû hoaïi . Vì vaäy TÑC ôû sinh vaät laø ñaëc tính cô baûn cuûa söï soáng .
II/ Trao ñoåi chaát giöõa teá baøo vaø moâi tröôøng trong :
Maùu mang Oxi vaø chaát dinh döôõng qua nöôùc moâ à teá baøo 
Hoaït ñoäng cuûa teá baøo taïo ra naêng löôïng , khí Cacbonic , chaát thaûi 
 Söï trao ñoåi chaát giöõa TB vaø moâi tröôøng trong bieåu hieän : 
Chaát dinh döôõng vaø Oâxi ñöôïc TB söû duïng cho caùc hoaït ñoäng soáng , ñoàng thôøi caùc saûn phaåm phaân huyû ñöa ñoù qua nöôùc moâ , vaøo maùu à ñeán heä hoâ haáp baøi tieátà thaûi ra ngoaøi . 
- Söï trao ñoåi chaát ôû teá baøo thoâng qua moâi tröôøng trong .
III / Moái quan heä giöõa TÑC ôû cô theå vaø Teá baøo 
Trao ñoåi chaát ô caáp ñoä cô theå : Laø söï trao ñoåi giöõa caùc heä cô quan vôùi moâi tröôøng ngoaøi ñeå laáy chaát dinh döôõng vaø Oxi cho cô theå 
Trao ñoåi chaát ôû caáp ñoä teá baøo : laø söï trao ñoåi chaát giöõa teá baøo vaø moâi tröôøng beân trong 
Neáu trao ñoåi chaát ngöøng thì cô theå seõ cheát .
- Trao ñoåi chaát ôû hai caáp ñoä coù lieân quan maät thieát vôùi nhau , ñaûm baøo cho cô theå toàn taïi vaø phaùt trieån .
E. CUÛNG COÁ – Ñaùnh giaù 
ÔÛ caáp ñoä cô theå söï TÑC dieãn ra nhö theá naøo ? 
TÑC ôû teá baøo coù yù nghóa gì ñoái vôùi trao ñoåi chaát cuûa cô theå ? 
Neâu moái quan heä giöõa trao ñoåi chaát ôû caáp ñoä cô theå vôùi TÑC ôû caáp teá baøo ? 
TiÕt 33	 13-12-2010
 ChuyÓn ho¸
A. . Môc tiªu:
- Nªu ®ùoc sù chuyÓn ho¸ vËt chÊt vµ n¨ng l­îng trong tÕ bµo lµ: ®ång ho¸ vµ dÞ ho¸
- Nªu ®­îc kh¸i niÖm vÒ chuyÓn ho¸ c¬ b¶n, sù ®iÒu hoµ chuyÓn ho¸ vËt chÊt vµ n¨ng l­îng
- Ph©n tÝch ®­îc mèi quan hÖ gi÷a trao ®æi chÊt vµ chuyÓn ho¸ n¨ng l­îng
- RÌn luyÖn Kü n¨ng:- Ph©n tÝch- T­ duy trõu t­îng- VËn dông vµo thùc tiÔn: xem xÐt t×nh tr¹ng søc khoÎ cña b¶n th©n dùa vµo viÖc ®èi chiÕu víi thang chuyÓn ho¸ c¬ b¶n chuÈn
- GD: ý thøc Gi÷ g×n søc khoÎ - Hoµn thiÖn thÕ giíi quan duy vËt: Sù biÕn ®æi vËt chÊt vµ n¨ng l­îng (chuyÓn ho¸ tõ d¹ng nµy sang d¹ng kh¸c )- Hoµn thiÖn thÕ giíi quan biÖn chøng: Mèi quan hÖ biÖn chøng gi÷a ®ång ho¸ vµ dÞ ho¸.
B . ChuÈn bÞ:
- Tranh vÏ phãng to H32.1, 32.2 - B¶ng phô
- PhiÕu häc tËp .- So s¸nh b¶n chÊt ®ång ho¸ - dÞ ho¸ - TØ lÖ ®ång ho¸ - dÞ ho¸ trong c¬ thÓ 
C. ph­¬ng ph¸p : t×m tßi , hái ®¸p 
D. TiÕn tr×nh lªn líp 
 * KiÓm tra bµi cò
 * Më bµi : Tõ c¸c chÊt dinh d­ìng, n­íc, oxy do m¸u vµ nø¬c m« mang ®Õn, lµm thÕ nµo ®Ó tÕ bµo tæng hîp nªn c¸c chÊt x©y dùng tÕ bµo ®ång thêi t¹o ra n¨ng l­îng, gi¶i phãng cabonic? N¨ng l­îng t¹o ra cã ®óng b»ng n¨ng l­îng lÊy vµo kh«ng?
 ho¹t ®éng cña gi¸o viªn & Hs
 Néi dung
Ho¹t ®éng 1
? C©y xanh, ®éng vËt, con ng­êi lÊy ch¸t h÷u c¬ tõ ®©u?
? C¬ thÓ hÊp thô chÊt h÷u c¬ d­íi d¹ng nµo? D¹ng n¨ng l­îng ®¬n gi¶n hay phøc t¹p?
? Thµnh phÇn nµo lµ chÊt x©y dùng nªn cÊu tróc tÕ bµo?
- Th¶o luËn nhãm.
- §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy kh¸i niÖm vÒ chuyÓn ho¸
- GV: VËy ë tÕ bµo ph¶i diÔn ra qu¸ tr×nh tæng hîp c¸c chÊt ®¬n gi¶n cã trong tÕ bµo thµnh chÊt phøc t¹p
? Cho vÝ dô vÒ sù qu¸ tr×nh ®ã?
? VËy tÕ bµo t¹o n¨ng l­îng do qu¸ tr×nh nµo?
- GV: C¸c qu¸ tr×nh trªn gäi lµ chuyÓn ho¸
? Qu