Giáo án Sinh học 9 - Tiết 19 đến 28 - Năm học 2009-2010 - Đoàn Minh Phong
I/ MỤC TIÊU :
1/ Kiến Thức
v HS hiểu được mối quan hệ giữa ARN cvà prôtêin thông dayqua việc trình bày sự hình thành chuổi axit amin
v Giải thích mối quan hệ trong sơ đồ
v Gen ( một đoạn AND mARN prôtêin tính trạng
2/ Kĩ Năng :
v Phát triển kĩ năng quan sát và phân tích kênh hình
v Rèn luyện tư duy phân tích , hệ thống hoá kiến thức
II/ ĐỒ DÙNG DẠY HỌC
v Tranh phóng to hình 19.1, 19.2,19.3 sgk
v Mô hình động về chuỗi axitamin
III/ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC :
1/ổn định lớp:
2/ KTBC:? Nêu cấu trúc của prôtêin ? vì sao prôtêin có tính đa dạng và đặc thù ?
? Nêu chức năng của prôtêin ? vì sao prôtêin dạng sợi là nguyên liêu cấu trúc tốt ?
3/ Bài mới:
I/ MỤC TIÊU :
1 Kiến Thức
v Củng cố kiến thức về cấu trúc không gian của ADN
2 Kĩ Năng :
v Rèn kĩ năng quan sát và phân tích mô hình ADN
v Rèn thao tác lắp ráp mô hình ADN
II/ CHUẨN BỊ :
v Mô hình phân tử AND
v Hộ p đựng mô hình cấu trúc phân tử AND tháo rời
III/ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
1. KTBC
? Cấu tạo hoá học của phân tử ADN
? Mô tả cấu trúc không gian của ADN
2 .Bài mới
Hoạt động 1: Quan Sát Mô Hình Cấu Trúc Không Gian Của
Phân Tử ADN
GV: hướng dẫn HS quan sát mô hình phân tử ADN, thảo luận
? Vị trí tương đối của hai mạch nuclêotic?
? chiều xoắn của hai mạch
? đường kính vòng xoắn ? chiều cao vòng xoắn ?
? Số cặp nuclêotic trong một chu kì xoắn ?
? các loại nuclêotic nào liên kết với nhau thành từng cặp
- HS: Các nhóm thảo luận và đại diện nhóm lên trình bày trên mô hình , các nhóm khác theo dỏi, nhận xét bổ sung
Hoạt động 2: Lắp ráp mô hình cấu trúc không gian của phâ n tử ADN
- GV: Hướng dẫn HS lắp ráp mô hình
- HS: Ghi nhớ và theo dỏi các thao tác của GV
- GV: lưu ý
Phải lựa chọn chiều cong sao cho hợp lý , bảo đảm khoảng cách với trục giữa
®éng cđa thÇy Ho¹t ®éng cđa trß - Gi¸o viªn treo tranh vÏ phãng to h×nh 21.1 SGK. - Yªu cÇu HS quan s¸t vµ thu thËp th«ng tin t×m hiĨu sù biÕn ®ỉi kh¸c gi÷a gen ban ®Çu víi c¸c gen sau vµ ®Ỉt tªn cho nã. ? §ét biÕn gen lµ g×? ? §ét biÕn gen cã nh÷ng lo¹i nµo? - Gi¸o viªn nhËn xÐt, bỉ sung vµ kÕt luËn. - HS thu thËp th«ng tin. - Ho¹t ®éng tr¶ lêi c¸c c©u hái. - §¹i diƯn HS tr¶ lêi. - HS kh¸c nhËn xÐt bỉ sung. b. KÕt luËn: - §ét biÕn Gen lµ nh÷ng biÕn ®ỉi trong cÊu trĩc cđa Gen liªn quan ®Õn mét hoỈc vµi cỈp Nu tõ ®ã lµm biÕn ®ỉi ®ét ngét tÝnh tr¹ng t¬ng øng. - C¸c lo¹i ®ét biÕn Gen:+ MÊt mét hoỈc vµi cỈp Nu. + Thªm mét hoỈc vµi cỈp Nu. + Thay thÕ mét hoỈc vµi cỈp Nu. + §¶o mét hoỈc vµi cỈp Nu. II. T×m hiĨu nguyªn nh©n ph¸t sinh ®ét biÕn Gen. a. Tỉ chøc thùc hiƯn: TLỵng Ho¹t ®éng cđa thÇy Ho¹t ®éng cđa trß - GV yªu cÇu HS nghiªn cøu c¸c th«ng tin trong SGK. - GV lÊy mét sè vÝ dơ vỊ nh÷ng t¸c ®éng cđa c¸c t¸c nh©n g©y ®ét biÕn gen. ? Tr×nh bµy nh÷ng nguyªn nh©n g©y ®ét biÕn gen? - GV nhËn xÐt, bỉ sung vµ kÕt luËn. - HS thu thËp th«ng tin qua SGK vµ lêi gi¶ng cđa GV. - HS ho¹t ®éng tr¶ lêi c¸c c©u hái trong SGK. - §¹i diƯn HS tr¶ lêi. - HS kh¸c nhËn xÐt, bỉ sung vµ kÕt luËn. b. KÕt luËn: - Nguyªn nh©n: + C¸c t¸c nh©n cđa m«i trêng ngoµi: c¸c t¸c nh©n vËt lý: tia phãng x¹, nhiƯt ®é; c¸c lo¹i ho¸ chÊt.... + Do rèi lo¹n sinh lý cđa c¬ thĨ. - TÝnh chÊt biĨu hiƯn: ®ét ngét, riªng rÏ, kh«ng theo híng x¸c ®Þnh. III.T×m hiĨu vai trß cđa ®ét biÕn gen. TLỵng Ho¹t ®éng cđa thÇy Ho¹t ®éng cđa trß - GV yªu cÇu HS thu thËp th«ng tin trong SGk vµ c¸c h×nh vÏ 21.2=>21.4 SGK. - Tỉ chøc HS ho¹t ®éng nhãm tr¶ lêi c¸c c©u hái sau: + T¹i sao nh÷ng biÕn ®ỉi cđa Gen l¹i dÉn tíi sù biÕn ®ỉi Pr«tªin vµ tÝnh tr¹ng t¬ng øng? + Nªu tÝnh chÊt cđa ®ét biÕn Gen? + T¹i sao §BG thêng cã h¹i cho sinh vËt? + §ét biÕn Gen cã vai trß nh thÕ nµo? Cho vÝ dơ? - G gỵi ý, nhËn xÐt, bỉ sung vµ kÕt luËn. - HS thu thËp th«ng tin. - Ho¹t ®éng nhãm tr¶ lêi c¸c c©u hái. - §¹i diƯn HS tr¶ lêi. - HS kh¸c nhËn xÐt bỉ sung. b. KÕt luËn: - §ét biÕn gen sÏ lµm biÕn ®ỉi cÊu trĩc Pr«tªin vµ tõ ®ã lµm biÕn dỉi ®ét ngét c¸c tÝnh tr¹ng t¬ng øng. - §ét biÕn Gen thêng lµ nh÷ng ®ét biÕn t¹o ra gen lỈn cã h¹i cho sinh vËt v× nã ph¸ vì sù thèng nhÊt hµi hoµ trong kiĨu gen cđa sinh vËt. - Tõ ®ét biÕn Gen, tr¶i qua qu¸ tr×nh sinh s¶n ®ỵc nh©n lªn vµ phỉ biÕn trong quÇn thĨ t¹o ra vèn gen phong phĩ cho quÇn thĨ. IV. KÕt luËn: 1. GV yªu cÇu HS nh¾c l¹i c¸c kiÕn thøc c¬ b¶n cÇn n¾m. 2. Híng dÉn HS tr¶ lêi c¸c c©u hái trong s¸ch gi¸o khoa. 3. Häc bµi cị vµ chuÈn bÞ bµi míi. V. §ĩc rĩt kinh nghiƯm- Ngày soạn:8/11/09 Ngày dạy:9/11/09 TIẾT:23 ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ I. Mơc tiªu bµI d¹y: a.KiÕn thøc: - Häc sinh tr×nh bµy ®ỵc kh¸i niƯm vµ c¸c lo¹i ®ét biÕn cÊu trĩc NST. - HS n¾m ®ỵc nguyªn nh©n vµ vai trß cđa ®ét biÕn cÊu trĩc NST. - Ph©n biƯt ®ỵc ®ét biÕn cÊu trĩc NST vµ ®ét biÕn Gen. b.Kü n¨ng: - RÌn luyƯn kü n¨ng quan s¸t, ph©n tÝch kªnh h×nh, kü n¨ng ho¹t ®éng nhãm... c.Th¸i ®é: - BiÕt ®ỵc c¸c d¹ng ®ét biÕn NST trong thùc tiƠn. II. §å dïng d¹y häc: a.ChuÈn bÞ cđa gi¸o viªn: - Tranh vÏ phãng to h×nh 22 SGK. - C¸c tranh vÏ vỊ c¸c d¹ng ®ét biÕn NST. b. ChuÈn bÞ cđa häc sinh: - ChuÈn bÞ bµi tríc ë nhµ. - PhiÕu häc tËp. III. Ho¹t ®éng d¹y vµ häc: A. Bµi cị: 1. §ét biÕn gen lµ g×? §ét biÕn gen cã nh÷ng lo¹i nµo? 2.T¹i sao ®ét biÕn gen thêng cã h¹i cho sinh vËt? Nªu vai trß cđa §BG trong thùc tiƠn vµ s¶n xuÊt? Cho vÝ dơ. B. Bµi míi: I.T×m hiĨu vỊ ®ét biÕn cÊu trĩc NST. a. Tỉ chøc thùc hiƯn: TLỵng Ho¹t ®éng cđa thÇy Ho¹t ®éng cđa trß - GV treo tranh vÏ h×nh 22 SGK. Yªu cÇu HS quan s¸t thu thËp th«ng tin vµ ho¹t ®éng nhãm tr¶ lêi c¸c c©u hái sau: + C¸c NST sau khi biÕn ®ỉi cã g× kh¸c víi NST ban ®Çu? + C¸c h×nh 22 a,b,c minh ho¹ nh÷ng d¹ng nµo cđa ®ét biÕn cÊu trĩc NST? + §ét biÕn cÊu trĩc NST lµ g×? - GV nhËn xÐt, bỉ sung vµ kÕt luËn. - HS thu thËp th«ng tin. - Ho¹t ®éng nhãm tr¶ lêi c¸c c©u hái. - §¹i diƯn HS tr¶ lêi. - HS kh¸c nhËn xÐt bỉ sung. b. KÕt luËn: - §ét biÕn cÊu trĩc NST lµ nh÷ng biÕn ®ỉi trong cÊu trĩc cđa NST do nh÷ng t¸c ®éng cđa c¸c t¸c nh©n g©y ®ét biÕn. - C¸c d¹ng ®ét biÕn NST: + MÊt ®o¹n NST. + LỈp ®o¹n NST. + §¶o ®o¹n NST. + ChuyĨn ®o¹n NST. II.T×m hiĨu nguyªn nh©n ph¸t sinh vµ tÝnh chÊt cđa ®ét biÕn cÊu trĩc NST. a. Tỉ chøc thùc hiƯn: TLỵng Ho¹t ®éng cđa thÇy Ho¹t ®éng cđa trß - GV yªu cÇu HS thu thËp th«ng tin trong s¸ch gi¸o khoa. - Yªu cÇu HS nghiªn cøu vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái sau: + Tr×nh bµy nguyªn nh©n g©y ®ét biÕn cÊu trĩc NST? + Tr×nh bµy vai trß cđa ®ét biÕn cÊu trĩc NST? - GV nhËn xÐt, bỉ sung vµ kÕt luËn. - HS thu thËp th«ng tin. - Ho¹t ®éng nhãm tr¶ lêi c¸c c©u hái. - §¹i diƯn HS tr¶ lêi. - HS kh¸c nhËn xÐt bỉ sung. b. KÕt luËn: Nguyªn nh©n chđ yÕu g©y ®ét biÕn do c¸c t¸c nh©n vËt lý, ho¸ häc cđa m«i trêng trong vµ ngoµi ®· ph¸ cÊu trĩc NST hoỈc g©y ra sù s¾p xÕp l¹i c¸c ®o¹n cđa chĩng. §a sè ®ét biÕn cÊu trĩc NST cã h¹i cho sinh vËt, mét sè ®ét biÕn cã lỵi. VÝ dơ: + §ét biÕn mÊt ®o¹n nhá NST thø 21 g©y bƯnh ung th m¸u. + §ét biÕn lỈp ®o¹n NST lµm t¨ng ho¹t tÝnh cđa enzim. IV. KÕt luËn: 1. GV yªu cÇu HS nh¾c l¹i nh÷ng kiÕn thøc cÇn n¾m. 2. Híng dÉn HS lµm c¸c bµi tËp trong SGK. 3. Yªu cÇu HS lµm bµi tËp vỊ nhµ vµ chuÈn bÞ bµi míi. V. §ĩc rĩt kinh nghiƯm: 1........................................................................................................................................ 2........................................................................................................................................ -----------------------***&***------------------------ Ngày soạn:9/11/09 Ngày dạy:10/11/09 TIẾT:24 ĐỘT BIẾN SỐ LƯỢNG NHIỄM SẮC THỂ I. Mơc tiªu bµi d¹y: a.KiÕn thøc: HS tr×nh bµy ®ỵc nh÷ng biÕn ®ỉi sè lỵng thêng thÊy ë mét sè cỈp NST. - C¬ chÕ h×nh thµnh thĨ 3 nhiƠm vµ thĨ 1 nhiƠm. - N¾m ®ỵc hiƯu qu¶ cđa ®ét biÕn sè lỵng NST ®èi víi thùc vËt. b.Kü n¨ng: RÌn luyƯn kü n¨ng quan s¸t, ph©n biƯt, kü n¨ng ho¹t ®éng nhãm... c.Th¸i ®é: Õt ¸p dơng kiÕn thøc vµo gi¶i thÝch mét sè vÊn ®Ị trong cuéc sèng. II. §å dïng d¹y häc: a.ChuÈn bÞ cđa gi¸o viªn: - Tranh vÏ phãng to h×nh 23.1 vµ 23.2 SGK. b. ChuÈn bÞ cđa häc sinh: - PhiÕu häc tËp III. Ho¹t ®éng d¹y vµ häc: + §ét biÕn cÊu trĩc NST lµ g× ? Nªu nguyªn nh©n vµ vai trß cđa ®ét biÕn cÊu trĩcc NST. Ho¹t ®éng 1: T×m hiĨu hiƯn tỵng dÞ béi thĨ. a. Tỉ chøc thùc hiƯn: Ho¹t ®éng cđa thÇy Ho¹t ®éng cđa trß - GV treo tranh vÏ phãng to h×nh 23.1 SGK. - Yªu cÇu HS quan s¸t, thu thËp th«ng tin SGK tr¶ lêi c¸c c©u hái sau: + Ph©n biƯt thĨ ®¬n béi, lìng béi vµ dÞ béi thĨ? + So s¸nh c¸c kiĨu dÞ béi(2n + 1) ë cµ ®éc dỵc vỊ h×nh d¹ng, kÝch thíc gi÷a c¸c qu¶ trong h×nh 23.1? - GV nhËn xÐt, bỉ sung vµ kÕt luËn. - HS thu thËp th«ng tin. - Ho¹t ®éng nhãm tr¶ lêi c¸c c©u hái. - §¹i diƯn HS tr¶ lêi. - HS kh¸c nhËn xÐt bỉ sung. b. KÕt luËn: ThĨ ®¬n béi lµ c¸ thĨ trong tÕ bµo sinh dìng cã chøa n NST. ThĨ lìng béi lµ c¸ thĨ trong tÕ bµo sinh dìng chøa 2n NST. ThĨ ®a béi lµ c¸ thĨ trong tÕ bµo sinh dìng sè lỵng NST t¨ng theo béi sè cđa n, DÞ béi thĨ lµ c¸ thĨ trong tÕ bµo NST t¨ng lªn hoỈc gi¶m xuèng 1 hoỈc vµi chiÕc. So s¸nh c¸c thĨ dÞ béi: vỊ kÝch thíc qu¶, sè lỵng gai trªn qu¶ kh¸c nhau. Ho¹t ®éng 2: T×m hiĨu c¬ chÕ ph¸t sinh thĨ dÞ béi. a. Tỉ chøc thùc hiƯn: TLỵng Ho¹t ®éng cđa thÇy Ho¹t ®éng cđa trß - GV treo tranh vÏ phãng to h×nh 23.2 SGK. - Yªu cÇu HS quan s¸t ph©n tÝch tranh vÏ vµ kiÕn thøc trong bµi gi¶m ph©n gi¶i thÝch vỊ sù h×nh thµnh thĨ dÞ béi(2n+1) vµ 2n-1)? - GV gỵi ý, nhËn xÐt, bỉ sung vµ kÕt luËn: - HS thu thËp th«ng tin. - Ho¹t ®éng nhãm tr¶ lêi c¸c c©u hái. - §¹i diƯn HS tr¶ lêi. - HS kh¸c nhËn xÐt bỉ sung. b. KÕt luËn: + Trong qu¸ tr×nh gi¶m ph©n h×nh thµnh giao tư cã 1 cỈp NST nµo ®ã kh«ng ph©n li nªn h×nh thµnh giao tư chøa 2 NST trong cỈp t¬ng ®ång (n+1) vµ giao tư kh«ng chøa chiÕc NST nµo trong cỈp t¬ng ®ång(n-1). + Trong qu¸ tr×nh thơ tinh gi÷a c¸c giao tư kh«ng b×nh thêng trªn víi c¸c giao tư b×nh thêng sÏ t¹o ra c¸c hỵp tư kh«ng b×nh thêng 2n +1 hoỈc 2n-1. + HËu qu¶: §a sè thĨ dÞ béi ë ®éng vËt cã h¹i. Cßn ë thùc vËt mét sè cã lỵi. IV. Cũng cố - Gv : cho Hs n¾m l¹i kiÕn thøc b»ng c¸ch cho Hs ®äc kÕt luËn SGK. - Gv : cho Hs tr¶ lêi c©u hái 1,2 SGK V.Dặn dị - Gv : yªu cÇu Hs vỊ «n l¹i bµi cị vµ nghiªn cøu tríc bµi : §ét biÕn sè lỵng nhiƠm s¾c thĨ (tiÕp theo) - Gv : nhËn xÐt giê häc Ngày soạn:15/11/09 Ngày dạy:16/11/09 TIẾT 25 ĐỘT BIẾN SỐ LƯỢNG NHIỄM SẮC THỂ I. Mơc tiªu bµi d¹y: a.KiÕn thøc: - Tr×nh bµy ®ỵc hiƯn tỵng ®a béi ho¸ vµ thĨ ®a béi. - Tr×nh bµy ®ỵc c¸c nguyªn nh©n h×nh thµnh thĨ ®a béi: Nguyªn ph©n, gi¶m ph©n thơ tinh vµ ph©n biƯt ®ỵc sù kh¸c nhau gi÷a 2 trêng hỵp trªn. - Nh©n biÕt ®ỵc mét sè d¹ng ®ét biÕn ®a béi thĨ ë thùc vËt. b.Kü n¨ng: - RÌn luyƯn kü n¨ng quan s¸t, ph©n tÝch, so s¸nh, kü n¨ng ho¹t ®éng nhãm... c.Th¸i ®é: - NhËn biÕt ®ỵc c¸c biÕn dÞ xÈy ra trong tù nhiªn. II. §å dïng d¹y häc: a.ChuÈn bÞ cđa gi¸o viªn: - Tranh vÏ phãng to h×nh 24.1=>24.5 SGK. - GiÊy trong in b¶ng phơ vµ m¸y chiÕu. b. ChuÈn bÞ cđa häc sinh: III. Ho¹t ®éng d¹y vµ häc: + ThĨ dÞ béi lµ g×? Nguyªn nh©n ph¸t sinh thĨ dÞ béi? - Gv vµo bµi vµ ghi mơc bµi lªn b¶ng . Ho¹t ®éng 1: T×m hiĨu hiƯn tỵng ®a béi ho¸ vµ thĨv ®a béi. a. Tỉ chøc thùc hiƯn: Ho¹t ®éng cđa thÇy Ho¹t ®éng cđa trß - Gi¸o viªn nªu thÝ dơ vỊ thĨ ®a béi: 3n, 4n, 5n,.. yªu cÇu HS nhËn xÐt vỊ sè lỵng NST trong tÕ bµo? - Yªu cÇu häc sinh quan s¸t h×nh vÏ 24.1 ®Õn 24.4 SGK ho¹t ®éng nhãm ®Ĩ tr¶ lêi c¸c c©u hái sau: + Sù t¬ng quan gi÷a møc ®a béi thĨ víi c¬ quan sinh trëng vµ c¬ quan sinh s¶n cđa thùc vËt? + Cã thĨ nhËn biÕt thĨ ®a béi b»ng m¾t thêng qua nh÷ng ®Ỉc ®iĨm nµo? + Cã thĨ khai th¸c nh÷ng ®Ỉc ®iĨm nµo ë c©y ®a béi trong chän gièng c©y trång? + ThĨ ®a béi cã g× kh¸c víi thĨ dÞ béi? Gi¸o viªn nhËn xÐt, bỉ sung vµ kÕt luËn:
File đính kèm:
- GA thang11.doc