Giáo án Sinh học 9 - Tiết 1: Menđen và di truyền học - Năm học 2012-2013

Tiết 1
Ngày soạn: 19/8/2012
Ngày dạy: 22/8/2012
Phần I- Di truyền và biến dị
ChƯơng I- Các thí nghiệm của manđen
Bài 1: Menđen và di truyền học
I. Mục tiêu.
1. Kiến thức:
- Nờu được, nhiệm vụ, nội dung và vai trũ của di truyền học.
- Giới thiệu Men đen là người đặt nền múng cho di truyền học.
- Nờu được phương phỏp nghiờn cứu di truyền của Men đen.
- Hiểu và ghi nhớ một số thuật ngữ và kí hiệu trong di truyền học.
2. Kỹ năng:
- Có kỹ năng quan sát và phân tích.
- Phát triển t duy phân tích so sánh.
3. Thái độ:
Có ý thức tự giác, thói quen học tập bộ môn.
II. Đồ dùng dạy học.
*GV:
- Tranh phóng to hình 1.2.
- Tranh ảnh hay chân dung Menđen.
III. phƯơng pháp dạy học
 Vấn đáp, giảng giải
IV. tổ chức dạy - học.
* Khởi động: (3p)
- Kiểm tra bài cũ (ko)
- Tiến trỡnh tổ chức cỏc hoạt động. 
GV nói:
Di truyền học là ngành trẻ trong sinh học nhng chiếm vị trí quan trọng. Men Đen – ngời khai sinh Di truyền học.
Hoạt động 1(14p): Tìm hiểu di truyền học.
- Mục tiêu: Biết đợc hiện tợng di truyền và biến dị, ý nghĩa. Nờu đợc, nhiệm vụ, nội dung và vai trũ của di truyền học.
- Đồ dùng dạy học:
Hoạt động của GV và HS 
Nội dung
* Làm việc cá nhân:
- GV cho HS đọc khái niệm di truyền và biến dị mục I SGK. 
- Cá nhân HS đọc SGK.
CH: Thế nào là di truyền và biến dị ?
- GV giải thích rõ: biến dị và di truyền là 2 hiện tợng trái ngợc nhau nhng tiến hành song song và gắn liền với quá trình sinh sản.
- GV cho HS làm bài tập s SGK mục I.
- HS: Liên hệ bản thân và xác định xem mình giống và khác bó mẹ ở điểm nào: hình dạng tai, mắt, mũi, tóc, màu da... và trình bày trớc lớp.
- Cho HS tiếp tục tìm hiểu mục I để trả lời:
- Dựa vào Ê SGK mục I để trả lời.
GVnhận xét và kết luận:
- Di truyền là hiện tượng truyền đạt lại các tính trạng của tổ tiên cho các thế hệ con cháu.
- Biến dị là hiện tượng con sinh ra khác với bố mẹ và khác nhau ở nhiều chi tiết.
- Di truyền học nghiên cứu về cơ sở vật chất, cơ chế, tính quy luật của hiện tợng di truyền và biến dị.
- Di truyền học có vai trò quan trọng trong chọn giống, trong y học và đặc biệt là công nghệ sinh học hiện đại.
Hoạt động 2(10p): Menđen – người đặt nền móng cho di truyền học:
- Mục tiêu: Giới thiệu Men đen là người đặt nền múng cho di truyền học. Nờu được phương phỏp nghiờn cứu di truyền của Men đen. 
- Đồ dùng dạy học: Tranh phóng to hình 1.2. Tranh ảnh hay chân dung Menđen. 
- Cách tiến hành:
Hoạt động của GV và HS
Nội dung
 Làm việc cá nhân + cả lớp
- GV cho HS đọc tiểu sử Menđen SGK. - 1 HS đọc to , cả lớp theo dõi.
- Yêu cầu HS quan sát kĩ hình 1.2 và nêu nhận xét về đặc điểm của từng cặp tính trạng đem lai? 
- HS quan sát và phân tích H 1.2, nêu đợc sự tơng phản của từng cặp tính trạng.
- Treo hình 1.2 phóng to để phân tích.
- Yêu cầu HS nghiên cứu thông tin SGK và nêu phơng pháp nghiên cứu của Menđen?
 - 1 vài HS phát biểu, bổ sung.
 - Đọc kĩ thông tin SGK, trình bày được nội dung cơ bản của phương pháp phân tích các thế hệ lai
- GV: trước Menđen, nhiều nhà khoa học đã thực hiện các phép lai trên đậu Hà Lan nhưng không thành công. Menđen có ưu điểm: chọn đối tượng thuần chủng, có vòng đời ngắn, lai 1-2 cặp tính trạng tương phản, thí nghiệm lặp đi lặp lại nhiều lần, dùng toán thống kê để xử lý kết quả.
- GV giải thích vì sao menđen chọn đậu Hà Lan làm đối tượng để nghiên cứu.
- Menđen (1822-1884)- ngời đặt nền móng cho di truyền học.
- Đối tợng nghiên cứu sự di truyền của Menđen là cây đậu Hà Lan.
- Menđen dùng phơng pháp phân tích thế hệ lai và toán thống kê để tìm ra các quy luật di truyền.
Hoạt động 3(13p). Một số thuật ngữ và kí hiệu cơ bản của Di truyền.
 - Mục tiêu: - Hiểu và ghi nhớ một số thuật ngữ và kí hiệu trong di truyền học.
- Đồ dùng dạy học:
Hoạt động của GV và HS
Nội dung
Làm việc Cá nhân và cả lớp:
- GV hướng dẫn HS nghiên cứu một số thuật ngữ. 
- HS thu nhận thông tin, ghi nhớ kiến thức.
- Yêu cầu HS lấy thêm VD minh hoạ cho từng thuật ngữ.
- HS lấy VD cụ thể để minh hoạ.
- Khái niệm giống thuần chủng: GV giới thiệu cách làm của Menđen để có giống thuần chủng về tính trạng nào đó.
- GV giới thiệu một số kí hiệu.
- GV nêu cách viết công thức lai: mẹ thờng viết bên trái dấu x, bố thường viết bên phải. P: mẹ x bố. 
- HS ghi nhớ kiến thức, chuyển thông tin vào vở.
1. Một số thuật ngữ:
+ Tính trạng
+ Cặp tính trạng tương phản
+ Nhân tố di truyền
+ Giống (dòng) thuần chủng.
2. Một số kí hiệu
	P: Cặp bố mẹ xuất phát
	x: Kí hiệu phép lai
	G: Giao tử
	 ♂ : Đực; ♀: Cái
	F: Thế hệ con (F1: con thứ 1 của P; F2 con của F2 tự thụ phấn hoặc giao phấn giữa F1).
V. tổng kết và hƯớng dẫn về nhà(5p)
* Tổng kết:(4p)
- Yêu cầu HS trả lời câu hỏi 2, 3SGK trang 7.
* Hướng dẫn học bài ở nhà: (1p)
- Học bài và trả lời câu hỏi SGK.
- Kẻ bảng 2 vào vở bài tập.
- Đọc trước bài 2.