Giáo án Ngữ văn - Bài: Tiếng việt: Chữa lỗi dùng

Tiếng Việt: CHÖÕA LOÃI DUØNG (Tieáp theo)
Ngày soạn: 10/9/2014
Tiết 27
Tuần 7
I/ Mục tiêu
- Nhaän bieát loãi do duøng töø khoâng ñuùng nghóa.
 - Bieát caùch chöõa loãi do duøng töø khoâng ñuùng nghóa. 
 1. Kieán thöùc.
 - Loãi do duøng töø khoâng ñuùng nghóa.
 - Caùch chöõa loãi do duøng töø khoâng ñuùng nghóa.
 2. Kó naêng.
 - Nhaän bieát töø duøng khoâng ñuùng nghóa.
 - Duøng töø chính xaùc, traùnh loãi veà nghóa cuûa töø.
3/ Thái độ: Có ý thức trong việc dùng từ
II/ Chuẩn bị:
GV: SGK, chuẩn KT-KN, giáo án, tài liêu tham khảo
HS: Sưu tầm tài liệu có liên quan.
III/ Tổ chức các hoạt động học tập
1/ Ổn định: (1’)
2/ Kiểm tra bài cũ: ( 4 ’) - Duøng töø khoâng ñuùng seõ gaây taùc haïi nhö theá naøo vaø neâu caùch khaéc phuïc?
3/ Tiến hành bài học
Hoạt động 1: Duøng töø khoâng ñuùng nghóa thời gian( 20 ’)
a/Phương pháp giảng dạy: Phương pháp vấn đáp,quy nạp, nêu vấn đề…
b/Các bước hoạt động:
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Nội dung
- Höôùng daãn HS phaùt hieän ñöôïc caùc töø duøng sai nghóa.
- GV treo baûng phuï vaø goïi HS ñoïc (Caâu 1 trang 75 SGK)
Hỏi: Yeâu caàu HS chæ ra caùc loãi suøng töø vaø giaûi thích nghóa cuûa töø ñoù ?
- GV choát laïi : Caùc töø ñoù duøng khoâng ñuùng vôùi hoaøn caûnh ngöõ caûnh của caâu naøy.
Hỏi: Haõy thay caùc töø ñaõ duøng sai baèng caùc töø khaùc ? 
Hỏi: Yeâu caàu HS giaûi thích nghóa caùc töø ñaõ thay vaøo?
- Nhaän xeùt, boå sung.
Hỏi: Qua vieäc tìm hieåu treân, ta thaáy neáu duøng töø khoâng ñuùng nghóa seõ daãn ñeán taùc haïi nhö theá naøo trong caâu vaên ?
Hỏi: Ñeå khaéc phuïc ñöôïc tình traïng treân, ta phaûi laøm nhö theá naøo?
- Chuù yù theo doõi GV höôøng daãn
- Quan saùt vaø ñoïc
- Chæ ra loãi duøng töø vaø giaûi thích
Caâu a : Yeáu ñieåm : Ñieåm quan troïng
Caâu b : Ñeà baït : Cöû chuùc vuï cao hôn 
( Thöôøng do caáp coù thaåm quyeàn cao quyeát ñònh maø khoâng phaûi do baàu cöû)
Caâu c : Chöùng thöïc : Xaùc nhaän laø ñuùng söï thaät
- Thay töø duøng ñuùng 
a. Nhöôïc ñieåm
b . Baàu
c . Chöùng kieán
- Giaûi thích nghóa
a. Nhöôïc ñieåm : Ñieåm coøn yeáu keùm
b. Baàu : Choïn baèng caùch boû phieáu hoaëc bieåu quyeát ñeå giao cho laøm ñaïi bieåu hoaëc giöõ moät chöùc vuï naøo ñoù.
c. Chöùng kieán : Troâng thaáy taän maét söï vieäc naøo ñoù xaûy ra
- HS ruùt ra keát luaän.
- Suy nghó traû lôøi
I. Duøng töø khoâng ñuùng nghóa.
1. Taùc haïi cuûa vieäc duøng töø khoâng ñuùng nghóa: Laøm cho lôøi vaên dieãn ñaït khoâng chuaån xaùc, khoâng ñuùng vôùi yù ñònh dieãn ñaït cuûa ngöôøi noùi, ngöôøi vieát, gaây khoù hieåu.
2. Caùch khaéc phuïc.
- Khi khoâng hieåu hoaëc hieåu chöa roõ nghóa cuûa töø thì chöa neân duøng töø ñoù.
- Khi chöa hieåu roõ nghóa cuûa töø caàn tra töø ñieån.
- Taäp noùi, vieát, ñoïc saùch vôû ñeå trau doài voán töø.
Hoạt động 2: thời gian( 15’)
a/Phương pháp giảng dạy: Phương pháp vấn đáp,quy nạp, thự hành, diễn giải, phân tích, nêu vấn đề…
b/Các bước hoạt động:
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Nội dung
- Höôùng daãn HS laøm baøi taäp,
- Goïi HS ñoïc baøi taäp 1 trang 75.
Hỏi: Haõy gaïch döôùi caùc keát hôïp töø ñuùng.
- Goïi HS ñoïc baøi taäp 2 trang 76.
Hỏi:Haõy choïn töø thích hôïp vaøo choã troáng
Hỏi: GV giaûi thích moät soá töø sau :
+Khinh khænh : Kieâu ngaïo vaø laïnh nhaït ra veû khoâng theøm ñeå yù ñeán ngöôøi ñang tieáp xuùc vôùi mình
+Khinh baïc : Noùi thaùi ñoä khinh thöôøng khoâng thaän troïng 
+Khaån thieát : Caàn kíp laém
+Baâng khuaâng : Buoàn buoàn moät caùch voâ côù xen laãn vôùi yù nghó luyeán tieác, ngaån ngô
- Goïi HS ñoïc baøi taäp 3 trang 76.
 *Tích hợp: KT: Thực hành có hướng dẫn → KNS: Thương lượng, ra quyết định.
Hỏi:Haõy chöõa loãi duøng töø trong caùc caâu sau:
Hỏi: GV giaûi thích moät soá töø : 
+ Tinh tuù : caùc vì sao
+ Tinh tuyù : Phaàn trong saïch quyù baùo nhaát cuûa vaät gì ñoù.
+ Nguî bieån : Caùch tranh luaän coá duøng nhöõng laäp luaän töôûng nhö vöõng chaéc, nhöng thaät ra laø voâ caên cöù.
- HS ñoïc baøi taäp 1 trang 75.
- Choïn töø ñuùng sau ñoù leân baûng trình baøy.
- HS khaùc nhaän xeùt, boå sung.
- HS ñoïc baøi taäp 2 trang 76.
- Leân baûng hoaøn thaønh
- HS khaùc nhaän xeùt, boå sung
- HS ñoïc baøi taäp 3 trang 76.
- Leân baûng hoaøn thaønh
- HS khaùc nhaän xeùt, boå sung
 II. Luyeän taäp 
* Baøi taäp 1 : Choïn töø ñuùng.
a. Baûn ( Tuyeân ngoân)
b. (Töông lai) xaùn laïn
c. Boân ba ( Haûi ngoaïi)
d. (Böùc tranh) thuyû maëc
ñ. (Noùi naêng) tuyø tieän
* Baøi 2 : Choïn töø thích hôïp ñeå ñieàn vaøo choã troáng.
a. Khinh khænh
b. Khaån tröông
c. Baên khoaên
* Baøi 3 : Chöõa loãi duøng töø
a Thay töø toáng = tung, ñaù = ñaám.
b. Thay töø thöïc thaø = thaønh khaån, bao bieän = nguî bieån.
c. Tinh tuù = tinh tuyù.
IV/ Tổng kết và hướng dẫn học tập(5’)
Hoạt động 4: Củng cố, dặn dò 
1/Củng cố: 
Hỏi:Lỗi dùng từ không đúng nghĩa có tác hại như thế nào ?
Hỏi:Nêu cách sửa lỗi này ?
2/Hướng dẫn tự học:
 -Lập bảng phân biệt các từ dùng sai, dùng đúng .
 -Học bài chuẩn bị kiểm tra 1 tiết ( phần văn bản ):
 +Con Rồng Cháu Tiên .
 +Bánh chưng, Bánh giầy . 
 +Thánh Gióng 
 +Sơn Tinh, Thủy Tinh .
 +Sự Tích Hồ Gươm .
 +Thạch Sanh