Giáo án Ngữ văn 9 - Tiết 63: Chương trình địa phương (phần Tiếng Việt) - Tìm hiểu từ ngữ địa phương Thanh Hóa

Ngày soạn 22/11/ 2014
Tiết 63 : Chương trình địa phương(Phần tiếng Việt)
Tỡm hiểu từ ngữ địa phương Thanh Húa
I. Mục tiêu cần đạt
Qua bài học, Hs đạt được:
1. Kiến thức:
- Hiểu được thế nào là phương ngữ, từ ngữ địa phương và ngụn ngữ toàn dõn.
- Hiểu được tỏc dụng diờn đạt của từ ngữ địa phương
2. Kĩ nănng
- Xỏc định được cỏc từ loại của một số từ ngữ địa phương Thanh Húa chủ yếu trong sự tương ứng với từ ngữ toàn dõn và cỏc phương ngữ khỏc.
- Giáo dục các kĩ năng sống: giao tiếp, tự nhận thức, xác định giá trị
3. Thái độ: Cú ý thức sử dụng từ ngữ địa phương hợp lớ, đỳng đắn.
II. Chuẩn bị của giáo viên và hs
1. Giáo viên: Tài liệu ngữ văn địa phương, phiếu học tập
2. Học sinh: Chuẩn bị ở nhà những nội dung tìm hiểu bài trang 60 – Sỏch TLCTĐP
III. tổ chức các hoạt động dạy- học
	* Khởi động: 
	* Bài mới
Hoạt động của GV và HS
Nội dung kiến thức cần đạt
Hoạt động 1: khỏi niệm phương ngữ và từ ngữ địa phương.
? Em hóy nhắc lại khỏi niệm từ ngữ địa phương đó học ở lớp 8?
Hs: Từ ngữ địa phương là những từ ngữ chỉ được sử dựng ở một hoặc một số địa phương nhất định.
Gv Cho hs đọc phần I- TLCTĐP(T60)
? Thế nào là phương ngữ? vớ dụ?
Hs:
? Từ ngữ địa phương là gi?
Hs:
Hoạt động 2: . Luyện tập:
? Tỡm từ ngữ toàn dõn và cỏc phương ngữ khỏc tương ứng với từ ngữ địa phương TH để điền vào bảng bờn dưới?
Hs:
I. Phõn biệt khỏi niệm phương ngữ và từ ngữ địa phương.
.
- Phương ngữ là ngụn ngữ của một vựng.
 VD: Phương ngữ Bắc, Trung, Nam
- Là một lớp từ năm trong phương ngữ, chỉ được sử dựng ở một hoặc một số địa phương nhất định.
VD: Từ con me là từ địa phương TH tương đương với từ con bờ trong ngụn ngữ toàn dõn
II. Luyện tập:
Từ ngữ địa phương Thanh Húa
Ngụn ngữ toàn dõn
Phương ngữ khỏc
Bố, mẹ, u, thày
Bố, mẹ
ba, mỏ, bọ, mạ, bỏc, bu
O
cụ
Bỏ
Hĩm
em gỏi nhỏ
Chậy
chị
Con kha
Con gà
Con tru
con trõu
Cỏ chuối
Cỏ quả
Cỏ lúc
Củn
củi
Củ lang
Củ khoai lang
Đi đàng
Đi đường
Bự lào
 bớ ngụ, bớ đỏ
Cõy lọ
Cõy lỳa
Choa
Bọn tao(tụi, tớ)
tui này, tụi tui
Bay(chỉ người)
Chỳng mày
Gảy cẳng
gẫy chõn
Lộn về
Quay về
ẳm con
Bế con
Bồng con
Đi cần, đi cấn
Đi cấy, đi cày
Bõu vào
tập trung lại
Viền
 về
Tờ tề
Kia kỡa
Răng rứa
sao thế, sao vậy
Đi mụ
 đi đõu
Làm răng
 làm sao
Rứa đú
 thế đú, vậy đú
Đớ
Hõm
 dở
Lấy lầm
Cầm nhầm
? Căn cứ vào bảng trờn, em hóy cho biết, cỏc từ đó cho ở trờn thuộc từ loại nào?
Hs: danh từ, động từ, tớnh từ, số từ 
? Kết hợp với bài đó học ở lớp 8, em cú nhận xột gỡ về từ ngữ địa phương TH?
Hs:
? 
Hoạt động 3:Bài tập: 
Gv yờu cầu hs làm bài tập 1 trang 62 
Hs làm bài.
Gv yờu cầu hs làm bài tập 2 trang 62 
Hs làm bài.
Bài tập 3, gv hướng dẫn hs làm ở nhà.
=> Từ ngữ địa phương TH đa dạng, phong phỳ về từ loại, cú khả năng diễn đạt được đầy đủ mọi tõm, tư tỡnh cảm của con người nơi đõy. Đồng thời tạo nờn bản sắc riờng về văn húa, lịch sử của vựng đất cú truyền thống anh hựng. 
III. Bài tập:
1. bài tập 1:
 a, ễng tụi ngồi chấp bằng trờn chiếc phản gỗ. 
ú ễng tụi ngồi xếp bằng trờn chiếc phản gỗ. 
 b, Nú đó sai lố lố mà cũn lồng hổng nờn mới tức chứ lậy.
ú Nú đó sai mười mươi mà cũn lồng lộn nờn mới tức chứ .
c, Cha đi bể đến tỳn mới viền.
ú Cha đi biển đến tối mới về.
d, Thụi liệu mà sở đi.
ú Thụi liệu mà chuẩn bị đi.
2. Bài tập 2:
- gia đỡnh được núi đến trong khổ thơ ở Thanh Húa. Vỡ cú cỏc từ ngữ của địa phương TH như “hĩm”
- Đõy là khổ thơ thể hiện tỡnh cảm thõn thiết, gắn bú của tỏc giả đối với gia đỡnh mẹ Tơm – người mẹ đó nuụi dấu tỏc giả Tố Hữu trong những ngày ễ vừa vượt ngục tự của kẻ thự về với cỏch mạng.
IV. Hướng dẫn học ở nhà.
1. Bài cũ:
+ Nắm vững các khỏi niệm phương ngữ và từ ngữ địa phương.
+ Nhận xét khái quát vai trũ tỏc dụng của việc sử dụng từ ngữ địa phương đỳng cỏch, đỳng hoàn cảnh.
2. Bài mới: Chuẩn bị tiết 64: Đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm
V. RÚT KINH NGHIỆM SAU TẾT DẠY: