Giáo án Ngữ văn 9 - Tiết 13, 14

TuÇn 3 - bµi 3
Ngµy so¹n:07 /9/2014
TiÕt 14, 15
Ngµy d¹y: 16/9/2014
viÕt bµi tËp lµm v¨n sè 1
 V¨n thuyÕt minh
I. Môc tiªu 
1. KiÕn thøc
- Hs n¾m ®­îc c¸c ph­¬ng ph¸p thuyÕt minh; hiÓu ®­îc vai trß cña c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt trong v¨n thuyÕt minh.
- Hs viÕt 1 v¨n b¶n thuyÕt minh trong ®ã cã sö dông yÕu tè miªu t¶, yªu cÇu khoa häc, chÝnh x¸c, m¹ch l¹c lµ chñ yÕu.
2. KÜ n¨ng
- RÌn kü n¨ng viÕt v¨n b¶n thuyÕt minh cã sö dông yÕu tè miªu t¶, biÖn ph¸p nghÖ thuËt vµ v¨n b¶n cã bè côc 3 phÇn: MB, TB, KB.
3. Gi¸o dôc
- Gi¸o dôc ý thøc tù gi¸c, nghiªm tóc lµm bµi.
II. ChuÈn bÞ
- Gv: Ra ®Ò, ®¸p ¸n, biÓu ®iÓm.
- Hs: ¤n tËp VBTM, vë viÕt, chuÈn bÞ 4 ®Ò trong Sgk.
III. ho¹t ®éng d¹y vµ häc
1. Tæ chøc líp
2. KiÓm tra bµi cò
- KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña Hs.
3. Bµi míi
I. Ma trận
 Chủ đề 
Nhận biết
Thông hiểu
Vận dụng
Tổng cộng
TL
TL
TL
03 câu
10 điểm
100%
Tập làm văn
thuyết minh
Các phương pháp thuyết minh
Vai trò của các biện pháp nghệ thuật trong văn thuyết minh
Vận dụng kiến thức về văn thuyết minh: các phương pháp thuyết minh, kết hợp với các biện pháp nghệ thuật và kĩ năng dùng từ, đặt câu, viết đoạn ... để viết bài văn thuyết minh về con vật nuôi.
Số câu
Số điểm
Tỉ lệ %
01
01 điểm
10%
01
02 điểm
20%
01
07 điểm
70%
I. §Ò bµi
C©u 1. 1 ®iÓm
? Cã mÊy ph­¬ng ph¸p thuyÕt minh ®· ®­îc häc? h·y kÓ tªn c¸c ph­¬ng ph¸p ®ã?
C©u 2. 2 ®iÓm
KÓ tªn mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt th­êng ®­îc sö dông trong v¨n thuyÕt minh? Cho biÕt t¸c dông cña c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt trong v¨n thuyÕt minh?
C©u 3 7 ®iÓm
Viết bài thuyết minh về một loài động vật hay vật nuôi ở quê em (Con trâu).
II. §¸p ¸n, biÓu ®iÓm.
C©u 1 kÓ ®óng 3pp ®­îc 0.5® , 6pp ®­îc 1®.
 Cã 6 ph­¬ng ph¸p thuyÕt minh: 
- §Þnh nghÜa. - Nªu vÝ dô. - So s¸nh. 
- LiÖt kª. - Ph©n lo¹i. - Dïng sè liÖu.
C©u 2.
Mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt th­êng sö dông trong v¨n thuyÕt minh lµ: t­ëng t­îng, liªn t­ëng; biÖn ph¸p nghÖ thuËt miªu t¶, so s¸nh, nh©n ho¸. (1®)
- T¸c dông: §èi t­îng thuyÕt minh ®­îc næi bËt, Ên t­îng; bµi v¨n thuyÕt minh hÊp dÉn, sinh ®éng, cã tÝnh thuyÕt phôc cao, g©y høng thó cho ng­êi ®äc. (1®)
C©u 3.
Yêu cầu : 
- Viết được văn bản thuyết minh có kết hợp với một số biện pháp nghệ thuật và miêu tả .(1 đ)
- Bài viết có bố cục 3 phần.
- Văn viết trong sáng, diễn đạt trôi chảy.
* Mở bài : 1 điểm.
Giới thiệu chung về con trâu trên đồng ruộng Việt Nam.
* Thân bài : 4 điểm.
- Con trâu trong nghề làm ruộng. 
- Con trâu trong lễ hội, đình đám, trong truyện cổ dân gian, ca dao, thành ngữ, tục ngữ, tranh dân gian....
- Con trâu là tài sản to lớn của nhà nông
- Con trâu trong việc cung cấp thực phẩm và chế biến đồ mĩ nghệ.
- Con trâu đối với tuổi thơ. 
* Kết luận : 1 điểm.
Con trâu trong tình cảm của người dân Việt Nam ngày nay.
* Dàn ý chi tiết
Mở bài:  
- Trâu là một loại động vật chủ yếu dùng vào việc kéo cày.
- Trâu là người bạn của nhà nông từ xưa đến nay.
Thân bài
* Ngoại hình: Trâu đực tầm vóc lớn, câu đối, dài đòn, trước cao phía sau thấp, rất khoẻ và hiền. Trâu cái tầm vóc vừa cũng to nhưng chưa bằng con đực, rất linh hoạt và hiền lành không kém.
* Các bộ phận: Trâu to lớn, khoẻ mạnh, thân hình cân đối.
- Đầu: Trâu đực đầu dài và to nhưng vừa phải, trâu cái đầu thanh và dài. Da mặt trâu khô, nổi rõ các mạch máu. Trán rộng phẳng hoặc hơi gồ. Mắt to tròn, lanh lẹ, có mí mắt mỏng, lông mi dài rất dễ thương. Mũi kín, lúc nào cũng bóng ướt. Mồm rộng, có răng đều, khít, không sứt mẻ. Tai trâu to và phía trong có nhiều lông. Đặc biệt là cặp sừng thanh, cân đối, đen, ngấn sừng đều.
- Cổ và thân: Cổ trâu dài vừa phải, liền lạc, ức rộng, sâu. Lưng trâu dài thẳng nhưng cũng có con hơi cong. Các xương sườn to tròn, khít và cong đều. Mông trâu to, rộng và tròn.
- Chân: Bốn chân thẳng to, gân guốc, vững chãi. Hai chân trước của trâu thẳng và cách xa nhau. Bàn chân thẳng, tròn trịa, vừa ngắn và vừa to. Các móng khít, tròn, đen bóng, chắc chắn. Chân đi không chạm khoeo, không quẹt móng và hai chân sau đi đúng dấu bàn chân trước hoặc hơi chồm về phía trước.
- Đuôi: To, thon ngắn, cuối đuôi có một túm lông để xua ruồi muỗi.
- Da trâu mỏng và bóng láng.
- Lông đen mướt, thưa, cứng và sát vào da.
* Khả năng làm việc:
- Trâu rất khoẻ và siêng năng, cần cù, thông minh, kéo cày giúp người nông dân ngoài đồng suốt cả ngày từ sáng sớm tinh mơ. Trâu chẳng nề hà công việc nặng nhọc.
* Đặc tính, cách nuôi dưỡng:
- Trâu rất dễ nuôi, hay ăn, chóng lớn, tính nết lại hiền lành. 
- Hàng ngày, cho trâu uống nước sạch đầy đủ (mỗi con khoảng 30 -> 40 lit nước cho một con).
- Nếu trâu làm việc ban ngày nên cho trâu ăn đủ ba bữa chính sáng, trưa và tối. Sau khi đi làm về không nên cho trâu ăn ngay mà nên cho trâu nghỉ ngơi, sau đó tắm rửa sạch sẽ, khoảng 30 phút sau cho trâu uống nước có pha ít muối rồi mới cho ăn.
- Mùa nắng, khi làm việc xong thì không cho trâu uống nước ngay, cho nghỉ ngơi khoảng 15 đến 20 phút  rồi cho từ từ uống. 
- Chăm sóc trâu cũng rất dễ dàng. Nên xoa bóp vai cày của trâu sau khi kéo cày xong. Tắm rửa và cho nghỉ ngơi đều đặn. Mỗi buổi làm việc trâu cần nghỉ hai lần , mỗi lần khoảng 30 phút đến một tiếng đồng hồ. Nếu trâu làm việc liên tục 5 -> 6 ngày phải cho trâu nghỉ một ngày.
- Trong thời gian làm việc nếu thấy trâu có dấu hiệu mệt, sức khoẻ giảm sút, nên cho trâu nghỉ 4 – 5 ngày và bồi dưỡng cỏ tươi, cám, cháo …
Kết bài
  Ngày nay, nước ta tuy có máy móc nhưng trâu vẫn là một con vật rất cần thiết cho nhà nông. Trâu vẫn là người bạn không thể thiếu của nhà nông không gì có thể thay thế. Ông cha ta đã nhận xét “Con trâu là đầu cơ nghiệp” là như thế.
4. NhËn xÐt ý thøc lµm bµi cña häc sinh
- Thu bµi vÒ chÊm.
- Gv nhËn xÐt giê lµm bµi.
5. H­íng dÉn häc bµi.
- ¤n tËp l¹i v¨n thuyÕt minh
- Tù chän 1 ®Ò trong 3 ®Ò cßn l¹i viÕt bµi
- §äc tr­íc tiÕt “C¸ch dÉn trùc tiÕp vµ c¸ch dÉn gi¸n tiÕp”.
 Hµ Kú, ngµy 07 th¸ng 9 n¨m 2014
Phª duyÖt cña tæ chuyªn m«n
Ng­êi ra ®Ò
Ph¹m V¨n H¶i