Giáo án ngữ văn 9 soạn theo sách chuẩn kiến thức kỹ năng có tách tiết

ời tự vui trong nghèo khó, cũng ko phải là cách Người tự
thần thánh hóa, tự làm cho khác đời , hơn đời mà là lối sống có vh với 1 qniệm thẩm mĩ s.sắc: cái đẹp là sự giản dị, tự nhiên .
N.Trãi, N.B.Khiêm
- Suy nghĩ-trả lời
1. Hồ Chí Minh với sự tiếp thu văn hoá nhận loại:
2. Lối sống giản dị mà thanh cao của Bác.
- Nơi ở và nơi làm việc đơn sơ : Chiếc nhà sàn nhỏ bằng gỗ “ chỉ vẻn vẹn có vài phòng”, “với những đồ đạc rất mộc mạc đơn sơ”.
- Trang phục giản dị : Bộ quần áo bà ba nâu, chiếc áo trấn thủ, đôi dép lốp.
- ăn uống đạm bạc :cá kho, rau luộc, dưa ghém, cà muối, cháo hoa.
=> lối sống có văn hoá với 1 quan niệm thẩm mĩ sâu sắc: cái đẹp là sự giản dị, tự nhiên .
- Là sự k/h hài hòa giữa truyền thống vh DT và tinh hoa vh nhân loại, giản dị và thanh cao ( Cốt lõi pc HCM là vẻ đẹp vh với sự k/h hài hòa giữa tinh hoa vh DT và tinh hoa vh nhân loại).
HĐ 2: HD tổng kết.
? Tìm những biện pháp NT trong văn bản làm nổi bật phong cách Hồ Chí Minh.
? Nêu ý nghĩa của văn bản
- Suy nghĩ-trả lời
- Nêu ý nghĩa
III. Tổng kết.
1. Nghệ thuật:
- Sử dụng ngôn ngữ trang trọng
- Vận dụng k/h các phương thức biểu đạt tự sự, bc, lập luận
- Vận dụng các hình thức so sánh, các biện pháp nt đối lập
- Kể và bình luận xen kẽ.
- Chọn lọc chi tiết tiêu biểu
2. Ý nghĩa văn bản:
 Bằng lập luận chặt chẽ, Chứng cứ xác thực, t/g Lê Anh Trà đã cho thấy cốt cách v/h HCM trong nhận thức & trong h/đ. Từ đó đặt ra 1 v/đ của thời kì hội nhập : tiếp thu tinh hoa v/h nhân loại, đ/thời phải giữ gìn, phát huy bản sắc v/h dt
*) Ghi nhớ SGK/8
HĐ 3: HD luyện tập.
? Suy nghĩ về vẻ đẹp pc HCM, rút ra những bài học thiết thực về lối sống cho bản thân từ tấm gương HCM.
- Tự do phát biểu
IV. Luyện tập.
 3. Củng cố:
 - Gv hệ thống k/t vừa học
 4. Hướng dẫn tự học :
 - Về học bài cũ.
 - Tìm đọc 1 số mẩu chuyện về c/đ h/đ của Bác
 - Tìm hiểu nghĩa của 1 số từ Hán Việt trong đoạn trích.
____________________________________________________
 Tuần 1: 
Tiết 3- Tiếng Việt: 
CÁC PHƯƠNG CHÂM HỘI THOẠI
I. Mục tiêu cần đạt:
1. Kiến thức :
- Nội dung phương châm về lượng,phương châm về chất.
2. Kĩ năng
- Nhận biết và phân tích được cách sử dụng phương châm và phương châm về chất trong một tình huống giao tiếp cụ thể.
- Vận dụng phương châm về lương, phương châm về chất trong hoạt động giao tiếp.
*Kĩ năng sống: 
- Lựa chọn cách vận dụng các phương châm hội thoại trong giao tiếp của bản thân.
- Trình bày suy nghĩ, ý tưởng, cách giao tiếp đảm bảo các phương châm hội thoại.
3. Thái độ :
- Sử dụng đúng các phương châm hội thoại đã học.
II. Chuẩn bị:
a- Thầy: Giáo án, SGK, đồ dùng dạy học.
b- Trò: Vở ghi, SGK, đồ dùng học tập
III. Tiến trình bài dạy:
1. Kiểm tra bài cũ : Kiểm tra phần chuẩn bị bài ở nhà của học sinh.
2. Bài mới:
Hoạt động của thầy
Hoạt động
 của trò
Kiến thức cần đạt
HĐ1: Phương châm về lượng
- Gọi hs đọc bài tập 1
? Khi An hỏi “học bơi ở đâu” mà Ba trả lời “ở dưới nước” thì câu trả lời có đáp ứng điều An cần biết hay không.
? Cần trả lời ntn .
=>Câu trả lời của Ba còn thiếu nội dung
? Từ VD trên em rút ra điều gì trong giao tiếp.
- Gv Hướng dẫn hs kể lại truyện cười “Lợn cưới, áo mới’ 
? Vì sao chuyện này lại gây cười.
? Lẽ ra anh “Lợn cưới” và anh ‘‘áo mới” phải hỏi và trả lời như thế nào để người nghe đủ biết được điều cần hỏi và cần trả lời?
? Như vậy cần phải tuân thủ yêu cầu gì khi giao tiếp.
GV Hệ thống hoá kiến thức
- Đọc
-Trình bày thống nhất ý kiến.
- Cần cho An biết rõ địa điểm mà Ba học bơi (ao, hồ, sông..)
- Khi nói câu phải có nội dung đúng với yêu cầu của giao tiếp không nên nói ít hơn những gì mà giao tiếp đòi hỏi.
- Kể
- Phát biểu cá nhân
Nhận xét – Kết luận
I/ Phương châm về lượng.
1. Ví dụ:
*) Nhận xét:
- Câu trả lời của Ba chưa đáp ứng điều mà An muốn biết
- Cần cho An biết rõ địa điểm mà Ba học bơi
2. Ví dụ 2/9.
*) Nhận xét:
- Truyện gây cười vì các n/v nói nhiều hơn những gì cần nói
- Lẽ ra chỉ cần hỏi: Bác có thấy con lợn nào chạy qua đây ko ? và chỉ cần trả lời: (Nãy giờ), tôi chẳng thấy con lợn nào chạy qua đây cả.
 (*) Ghi nhớ sgk: (Tr9)
HĐ2: Phương châm về chất.
- Gọi hs đọc truyện cười
? Truyện cười vừa đọc phê phán điều gì.
? Như vậy trong g/t có điều gì cần tránh .
? Nếu không biết chắc chắn bạn mình vì sao nghỉ học thì em có trả lời với thầy, cô là bạn ấy nghỉ học vì ốm không.
GV: Nếu cần hỏi điều gì đó thì phải nói cho người nghe biết rằng tính xác thực của điều ấy chưa được kiểm chứng.
VD: …… hình như bạn ấy ốm
? Vậy trong g/t còn có điều gì cần tránh
- Gọi hs đọc ghi nhớ 2/SGK
- Trong g/t ko nên nói nhiều hơn những gì cần nói
- Nghe
- Đọc
- Suy nghĩ - trả lời
- Trong giao tiếp ko nên nói những điều mà mình không tin là đúng sự thực.
II/ Phương châm về chất.
1. Ví dụ.
2. Nhận xét:
- Truyện cười phê phán tính nói khoác
*) Ghi nhớ SGK/10
HĐ3: Luyện tập
Gọi hs đọc bài tập 1
? Vận dụng phương châm về lượng để phân tích các lỗi trong các câu đó.
- Gọi hs làm bài 2
Gọi hs đọc bài tập 3
? Trong truyện cười đó phương châm hội thoại nào đã không được tuân thủ?
- Hướng dẫn là bài tập 4
- Yêu cầu hs làm bài tập
- Kết luận – nhận xét
- Gọi hs đọc bài tập 5
-Yêu cầu giải nghĩa các thành ngữ 
? Hãy cho biết phương châm hội thoại nào liên quan đến các thành ngữ này?
Đọc bài tập 1 /10 Quan sát SGK 
Trả lời.
- Đọc yêu cầu bài tập – Suy nghĩ làm vào vở
- Đọc
Thảo luận bàn, đại diện trình bày nhận xét bổ sung.
- Nghe
- Làm bài tập, nghe, nhận xét
- Đọc
- Giải nghĩa
- Phương châm về chất
III/ Luyện tập
1. Bài 1 (10)
a) Thừa cụm từ “nuôi ở nhà” vì từ gia súc đã hàm chứa nghĩa là thú nuôi trong nhà
b)Thừa cụm từ “có hai cánh” vì tất cả các loài chim đều có 2 cánh
2. Bài 2 (10 , 11)
a) Nói có sách mách có chứng
b) Nói dối
c) Nói mò
d) Nói nhăng nói cuội
e) Nói trạng
=>Đây là những cách nói tuân thủ hoặc vi phạm phương châm về chất
3. Bài 3(11)
- Không tuân thủ phương châm về lượng ( hỏi 1 điều rất thừa) : có nuôi được ko?
4. Bài 4(11)
- Những cách diễn đạt ở (a) chỉ sử dụng trong trường hợp người nói có ý thức tôn trọng phương châm về chất.
- Những cách diễn đạt ở (b) chỉ sử dụng trong trường hợp người nói có ý thức tôn trọng phương châm về lượng không nhắc lại những điều đã được trình bày.
5. Bài 5 (11)
- ăn đơm nói đặt: vu khống đặt điều, bịa chuyện cho người khác.
- ăn ốc nói mò: nói không có căn cứ.
- ăn ko nói có: vu khống, bịa đặt, dựng chuyện
- Cãi chày cãi cối: cố tranh cãi nhưng chẳng có lí lẽ gì đáng tin cậy cả.
- Khua môi múa mép: nói ba hoa, khoác loác , phô trương.
- Nói dơi nói chuột: nói lăng nhăng, ko xác thực.
- Hứa hươu hứa vượn: hứa cốt để được lòng rồi bỏ qua ko thực hiện lời hứa.
=> Tất cả các thành ngữ trên đều ko tuân thủ phương châm về chất. Đó là những điều tối kị nên tránh trong giao tiếp.
3. Củng cố:
	- Thế nào là phương châm về lượng trong hội thoại
	- Thế nào là phương châm về chất trong hội thoại.
	? Câu sau vi phạm phương châm hội thoại nào.
	- Bố mẹ mình đều là giáo viên cùng dạy học.
	A. Phương châm về chất	B. Phương châm về lượng	
4. Hướng dẫn tự học :
 - Về học nd bài.
 - Xác định các câu nói ko tuân thủ phương châm về lượng , phương châm về chất trong 1 hội thoại và chữa lại cho đúng.
 - Chuẩn bị: “ Sử dụng một số biện pháp nghệ thuật...”.
 _______________________________________________
Tuần 1: 
Tiết 4- Tập làm văn:
SỬ DỤNG MỘT SỐ BIỆN PHÁP
NGHỆ THUẬT TRONG VĂN BẢN THUYẾT MINH.
I. Mục tiêu cần đạt:
1. Kiến thức:
- Văn bản thuyết minh và các phương pháp thuyết minh thường dùng. 
- Vai trò và các biện pháp nghệ thuật trong văn bản thuyết minh.
2. Kĩ năng:
- Nhận ra các biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong các văn bản thuyết minh.
- Vận dụng các biện pháp nghệ thuật khi viết văn thuyết minh.
* Kĩ năng sống:
 - KN giải quyết vấn đề, KN đánh giá, KN tự nhận thức...
3. Thái độ:
- Yêu thích và biết vận dụng các biện pháp nghệ thuật trong văn bản thuyết minh.
II.Chuẩn bị:
a-Thầy: Giáo án, SGK, đồ dùng dạy học.
b-Trò: Vở ghi, SGK, đồ dùng học tập
III. Tiến trình bài dạy: 	
1. Kiểm tra bài cũ : kiểm tra phần chuẩn bị bài ở nhà của học sinh.
2. Bài mới :
Hoạt động của thầy
Hoạt động
 của trò
Kiến thức cần đạt
HĐ1:T×m hiÓu viÖc sö dông 1 sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt trong v¨n b¶n thuyÕt minh
? VB TM có đặc điểm gì .
 ?VB TM viết ra nhằm m/đ gì .
? Cho biết các phương pháp thuyết minh thường dùng.
- Gọi hs đọc v/b : Hạ Long-Đá và nước
? Bài văn thuyết minh đặc điểm gì của đối tượng.
? Văn bản ấy có cung cấp tri thức về đối tượng không?
? Văn bản đã sử dụng những phương pháp thuyết minh nào?
? Để cho văn bản sinh động tg còn vận dụng BP NT nào?
? Tác dụng của các BPNT đó ?
? Tg đã sử dụng biện pháp tưởng tượng, liên tưởng như thế nào để giới thiệu sự kỳ lạ Vịnh Hạ long
Gv thuyết trình : Sau mỗi đổi thay góc độ q/sát, tốc độ di chuyển, a/s phản chiếu…lµ h/a ®¶o ®¸ biÕn chóng tõ nh÷ng vËt v« tri thµnh vËt sèng ®éng, cã hån
? Tg ®· tr×nh bµy ®­îc sù kú l¹ cña H¹ Long ch­a. Tr×nh bµy ®­îc nh­ thÕ lµ nhê biÖn ph¸p g×.
- GV chèt kiÕn thøc ë phÇn ghi nhí
- Tri thøc ®ßi hái ph¶i kh¸ch quan, x¸c thùc, thùc dông h÷u Ých cho con ng­êi (phæ th«ng)
- Nh»m cung cÊp tri thøc vª ®Æc ®iÓm, t/c, n/nh©n cña c¸c s/viÖc, h/t­îngtrong tù nhiªn, xh = c¸c ph­¬ng thøc : tr×nh bµy, g/thiÖu, g/thÝch
- Nªu ®/n, g/thÝch, liÖt kª, nªu vÝ dô, dïng sè liÖu (con sè), so s¸nh, p/lo¹i, ph©n tÝch
§äc v¨n b¶n SGK T12,13 (3 em ®äc)
- Suy nghÜ-tr¶ lêi- 
Trao ®æi nhãm 
Líp nhËn xÐt, thèng nhÊt ý kiÕn.
- N­íc t¹o nªn sù di chuyÓn vµ k/n¨ng di chuyÓn theo mäi c¸ch t¹o nªn sù thó vÞ cña c¶nh s¾c
- Tïy theo gãc ®é vµ tèc ®é di chuyÓn cña du kh¸ch, tïy theo c¶ h­íng a/s räi vµo c¸c ®¶o ®¸ mµ thiªn nhiªn t¹o nªn t/giíi sèng ®éng biÕn hãa ®Õn l¹ lïng
- Råi, nhê c¸c b/p - Nh©n ho¸, miªu t¶
k/c, liªn t­ëng, t­ëng t­îng
§äc ghi nhí sgk (13)
I. T×m hiÓu viÖc sö dông 1 sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt trong v¨n b¶n thuyÕt minh.
1. ¤n tËp vb thuyÕt minh.
2. ViÕt v¨n b¶n thuyÕt minh cã sö dông mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt.
a. Bµi tËp
- Vb thuyÕt minh sù kú l¹ v« tËn