Giáo án Ngữ văn 9 - Kỳ II - Tiết 159

Ngày soạn: 19/ 04/ 2014
Ngày giảng: 24/ 04/ 2014
Bài 31 - Tiết 159
Văn bản: Con chó Bấc
 ( Trích: Tiếng gọi nơi hoang dã) 
I. Mục tiêu cần đạt
1. Mục tiêu chung
	- Thấy rõ nghệ thuật kể chuyện của G. lân- đơn về sự gắn bó sâu sắc, chân thành giữa Thoóc- tơn và con chó bấc và sự đáp lại của con cho Bấc và Thoóc- tơn.
2.Trọng tâm kiến thức, kĩ năng
a. Kiến thức
	- Những nhận xét tinh tế kết hợp với trí tưởng tượng tuyệt vời của tác giả khi viết về loài vật.
	- Tình yêu thương, sự gần giũ của nhà văn khi viết vè con chó Bấc.
b. Kĩ năng
 	Đọc- hiểu một văn bản dịch thuộc thể loại tự sự.
II. chuẩn bị
GV: giáo án
HS: đọc và trả lời câu hỏi sgk
III. Phương pháp/ kĩ thuật dạy học
Đọc sáng tạo, nêu vấn đề, phân tích và bình giảng( Động não, đặt câu hỏi) Thảo luận( Thảo luận nhóm)
IV. Các bước lên lớp
1.Tổ chức( 1’) Lớp 9a:.../ 33; lớp 9b:.../ 31
2. Kiểm tra đầu giờ (3')
 H. Qua truyện Bố của Xi-mông, em suy nghĩ và rút ra bài học gì cho bản thân trong cuộc sống hàng ngày?
 HS: - Đồng cảm với những số phận bất hạnh (Xi-mông, Blăng-sốt)
 - Gạt bỏ những định kiến xh để chia sẻ, giúp đỡ họ.
3. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học
Hoạt động của GV-HS
Tg
Nội dung cơ bản
Hoạt động 1: Khởi động
H. Kể tên tác giả và tác phẩm thuộc nền văn học Mĩ mà em đã học ở các lớp dới?
HS: Chiếc lá cuối cùng của O Hen-ri.
GV. Nớc Mĩ có nền văn học trẻ tuổi với những nhà văn xuất sắc. Trong chơng lớp 8, chúng ta đã đợc làm quen với kiệt tác Chiếc lá cuối cùng của O Hen- ri, nhà văn Mĩ thế kỉ XIX thì giờ đây ta đến với Lân - đơn qua một đoạn trích trong tiểu thuyết Tiếng gọi nơi hoang dã, lấy đề tài cuộc sống của những ngời đi tìm vàng ở Bắc Mĩ (Ca-na-đa) với nhân vật trung tâm là Con chó Bấc.
Hoạt động 2: HDHS thảo luận chú thích
* Mục tiêu: 
- Đọc, tóm tắt, tìm bố cục văn bản.
- Nắm được một số nét cơ bản về tác giả và tác phẩm.
- Hiểu được một số chú thích khó trong sgk.
* Cách tiến hành:
GV. HD và đọc mẫu: kể thể hiện rõ sự giao lưu tình cảm giữa người và chó, chó và người nồng nàn, đầy yêu thương.
- HS đọc, GV nhận xét 
- HS tóm tắt văn bản
H. Nêu sự hiểu biết của em về tác giả?
GV: Giới thiệu ảnh chân dung G. Lân-đơn
- Ông sinh ở San-phran-xi-cô, từng trải qua thời thơ ấu vất vả...
- Sớm tiếp cận với tư tưởng CNXH, được so sánh với Mác-xim Gor-ki của Nga.
- là tác giả của nhiều tiểu thuyết nổi tiếng như: Tiếng gọi nơi hoang dã (1903); Sói biển (1904); Nanh trắng (1906); Gót sắt (1907); Mác-tin-I-đơn (1909)....
H. Hiểu biết của em về tác phẩm như thế nào?
GV. Tác phẩm kể về Bấc, một con chó bị bắt cóc đa lên vùng Bắc cực để kéo xe trượt tuyết cho những người đi tìm vàng. Bấc đã qua tay nhiều ông chủ độc ác. Chỉ riêng Giôn Thoóc-tơn là người đã có lòng nhân từ đối với nó, và nó được cảm hoá. Về sau, khi Thoóc tơn chết, nó hoàn toàn dứt bỏ con người, đi theo tiếng gọi nơi hoang dã và trở thành một con chó hoang.
- Tác phẩm được chuyển thể thành tác phẩm điện ảnh.
GV: Giải thích và lưu ý 1 số từ ngữ khó (sgk)
Hoạt động 3. HDHS tìm bố cục
* Mục tiêu
- Xác định được các phần trong văn bản.
- Hiểu được nội dung của từng phần.
* Cách tiến hành
H. Theo em cần chia phần trích này như thế nào?
- 3 phần
+ P1: Từ đầu ... "mới khơi dậy lên đợc."
( giới thiệu Bấc)
+ P2: Tiếp ... "biết nói đấy."
(Tình cảm của Thoóc-tơn đối với Bấc)
+ P3: Còn lại
(Tình cảm của Bấc đối với Thoóc-tơn) 
GV. Phần tình cảm của Bấc đối với chủ được ứng với 3 đoạn sau, điều đó phần nào cho thấy nhà văn chủ yếu nói đến tình cảm của Bấc đối với chủ nó.
 Hoạt động 4. HDHS tìm hiểu văn bản
* Mục tiêu
 - Những nhận xét tinh tế kết hợp với trí tưởng tượng tuyệt vời của tác giả khi viết về loài vật.
	- Tình yêu thương, sự gần giũ của nhà văn khi viết vè con chó Bấc.
* Cách tiến hành
HS: đọc đoạn 1 (sgk-151.152)
H. Bấc được giới thiệu ở phương diện nào?
- Chủ yếu lai lịch của nó.
H. Lai lịch của Bấc được giới thiệu ở những thời điểm nào?
- Trước và sau khi gặp chủ mới là Thoóc tơn
H. Trước khi gặp Thoóc tơn, cuộc sống của Bấc diễn ra như thế nào?
- ở tại nhà thẩm phán Mi-lơ dưới thung lũng Xan-ta Cla-ra.
- Công việc chính: Đi săn hoặc đi lang thang đây đó với những cậu con trai của ông thẩm hoặc hộ vệ những đứa cháu nhỏ của ông thẩm.
H. Bấc đã có cảm nhận gì về quãng đời này?
- Tình cảm đối với chủ: tình cảm ấy chỉ là chuyện làm ăn cùng hội cùng phường. 
- Tình cảm đối với chủ: là bạn đi săn, thứ tình bạn trịnh trọng và đờng hoàng.
H. Vậy em có nhận xét gì về cách viết của tác giả và cho biết từ đó Bấc có cuộc sống như thế nào ở nhà ông thẩm phán Mi- lơ?
H. Điều gì đã phát sinh ra bên trong Bấc khi gặp được chủ mới là Thoóc-tơn?
H. Thế nào là một tình yêu thương thực sự?
- Yêu thương đến độ sâu sắc, chân thành từ bên trong.
GV: Chính Bấc đã cảm nhận những gì từ tình yêu thơng thực sự này:
- Thương yêu sôi nổi, nồng cháy, thương yêu đến tôn thờ, cuồng nhiệt.
- Trạng thái cảm xúc mãnh liệt, tràn đầy không gì kìm hãm nổi đang diễn ra trong nội tâm khi được yêu thương.
H. Thương yêu đến tôn thờ là một tình yêu thương như thế nào?
- Quý trọng, cảm phục, ngưỡng vọng người mình yêu thương.
H. Từ đó Bấc đã có một cuộc sống như thế nào khi gặp Thoóc-tơn?
Bấc thực sự trở thành bạn tri kỉ của Thooc-tơn. H: Nhận xét về nghệ thuật kể chuyện trong đoạn này? Từ đó, đặc điểm nào của Bấc được bộc lộ
GV. Như vậy, thoóc tơn không phải là ông chủ đầu tiên của Bấc. Nhưng chỉ khi đến Thoóc-tơn với bản tính nhân hậu hiếm có, chẳng những cứu sống Bấc, mua lại Bấc mà còn đối xử với Bấc rất thân tình.
HS đọc đoạn văn 2
H. Tình cảm của Thoóc-tơn dành cho con chó của anh như thế nào? những biểu hiện cụ thể nào? 
- Không thể nào không chăm sóc.
- Không bao giờ quên chào hỏi ... với chúng.
- Anh có thói quen ...âu yếm...
H. Những biểu hiện ấy cho ta biết tình cảm của Thoóc-tơn đối với loài vật như thế nào?
- Tình cảm yêu quý loài vật có sẵn, tự nhiên, đầy trách nhiệm. Biết yêu thơng, quý trọng vật nuôi của mình, có cách biểu hiện tình cảm giản dị chân thật , hồn nhiên.
H. Tình cảm của Thoóc-tơn như vậy Bấc có hiểu được không? Tìm chi tiết?
- Bấc bật vùng dậy trên hai chân, miệng cười, mắt long lanh ... 
- Thoóc-tơn nh muốn kêu lên, trân trọng: “Trời đất! Đằng ấy hầu như biết nói đấy!” -> Yêu quý, hiểu nhau như những người bạn.
=> Bấc cảm nhận được mọi tình cảm của Thooc-tơn.
H. Cách kể chuyện trong đoạn này có gì đặc biệt? Tác dụng?
- Kể, tả, biểu cảm, câu văn biến hoá, nhân hoá, suy luận suy tưởng .....
HS: đọc phần còn lại
H. Tìm những biểu hiện cụ thể của Bấc đối với Thoóc-tơn?
- Về hành động:
+ "Nó thường hay há miệng ... một lúc lâu. Nó thường nằm phục ở chân ...nét mặt"
+ "Bấc không muốn rời ... gót chân anh....Nó vội vùng dậy ... của chủ ..."
- Về cảm xúc: 
''Tình cảm của Bấc ... ra ngoài...Nó sợ Thoóc tơn ...ám ảnh"
H. Những cử chỉ trên cho thấy Bấc muốn thể hiện tình cảm nào với chủ?
 - Bấc gần gũi, vuốt ve đáp lại những cử chỉ thân ái của chủ dành cho mình. Bấc phục vụ, tôn thờ, ngưỡng mộ chủ, gắn bó, sẵn sàng hi sinh vì chủ.
- Tình cảm của Bấc sâu nặng, biết ơn và trung thành.
 H. Em có nhận xét gì về nghệ thuật mà tác gải sử dụng và tác dụng?
- Học sinh thảo luận nhóm bàn/ 2’
- các nhóm báo cáo, nhận xét
- GV chốt 
=> Những nhận xét tinh tế, tỉ mỉ của nhà văn làm nổi bật nét khác biệt của Bấc so với những con chó khác.
Hoạt động 5: Tổng kết rút ra ghi nhớ 
* Mục tiêu
- Khái quát được nội dung và nghệ thuật của văn bản.
- Nêu được ý nghĩa của văn bản.
* Cách tiến hành:
H. Trình bày giá trị nghệ thuật và nội dung của văn bản?
- Năng lực quan sát, nhận xét và trí tưởng phi thường về loài vật.
H.Tình cảm nổi bật của nhà văn trong truyện này là gì?
- Am hiểu và yêu quý loài vật – một biểu hiện của tình cảm nhân đạo trong sáng của nhà văn.
H. Con người sẽ đợc bồi đắp tình cảm gì khi đọc truyện kể về con chó Bấc?
- Tình cảm yêu quý, bảo về loài vật
- Đó là biểu hiện của tình yêu quý những giá trị tốt đẹp của cuộc sống.
GV. Liên hệ
- Cậu Vàng trong Lão Hạc của Nam Cao.
- Con chó vàng trong bài thơ: Sao không về vàng ơi của Trần Đăng Khoa.
- HS đọc ghi nhớ
H. Nêu ý nghĩa của văn bản
 Ca ngợi lòng yêu thương và sự gắn bó cảm động giữa con người với loài vật
2'
10
5
25
I. Đọc, thảo luận chú thích
1. Đọc, tóm tắt
2. Thảo luận chú thích
a. Tác giả:
- Giắc Lân-đơn (1876-1916) là nhà văn nổi tiếng của Mĩ.
b. Tác phẩm: tiểu thuyết “Tiếng gọi nơi hoang dã”
(1903)
- Văn bản con chó Bấc đựơc trích từ tiểu thuyết trên.
b. Chú thích khác
(sgk-t154)
II. Bố cục: 3 phần
III. Tìm hiểu văn bản
1. Giới thiệu Bấc
a. Trước khi gặp Thoóc tơn
 Bằng cách kể sinh động của tác giả, ta thấy Bấc hiện lên với vai trò là đầy tớ, hoàn thành trách nhiệm của mình, nhàn hạ nhưng nhạt nhẽo.
b. Khi gặp Thoóc-tơn
 So sánh bằng những nhận xét tinh tế, sự lặp lại các từ thuộc trường từ vựng tình yêu thương (Sôi nổi, nồng cháy, tôn thờ, cuồng nhiệt). Bấc khao khát và quý trọng tình yêu thương.
2. Tình cảm của Thoóc-tơn đối với Bấc
 Từ sự suy luận tưởng tượng và nghệ thuật nhân hoá. Nhà văn khắc hoạ tinh tế tình cảm giữa người và vật. Thoóc-tơn đối xử với Bấc thân thiết như một người bạn,dường như trong mắt anh, Bấc gần gũi thấu hiểu tất cả. Thoóc-tơn là một ông chủ lí tưởng.
3. Tình cảm của Bấc đối với chủ
 Với cách miêu tả tâm lí nhân vật (là loài vật) bằng năng lực tưởng tượng tuyệt vời, tác giả khắc hoạ một tình yêu thương loài vật giống như tình yêu thương con người. Đây là nhu cầu sống từ bên trong tâm hồn sâu sắc, quên mình và thuỷ chung.
IV. Ghi nhớ
- ND
- NT
4.Củng cố: GV hệ thống lại bài
5. Hướng dẫn học tập
- Về nhà học bài
- Chuẩn bị bài: luyện tập viết hợp đồng