Giáo án Ngữ văn 8 - Kỳ II - Tiết 117

Ngày soạn: 24/3/2014 
Ngày giảng: 8A: / /2014
	 8B: / /2014
Tiết 117
TÌM HIỂU YẾU TỐ TỰ SỰ, MIÊU TẢ TRONG VĂN NGHỊ LUẬN 
A. Mục tiêu cần đạt
1. Kiến thức
- Hiểu sâu hơn về văn nghị luận, thấy được tự sự và miêu tả là những yếu tố rất cần thiết trong bài văn nghị luận.
- Nắm được cách thức cơ bản khi đưa các yếu tố tự sự và miêu tả vào bài văn nghị luận.
2. Kĩ năng	
- Vận dụng các yếu tố tự sự và miêu tả vào đoạn văn nghị luận.
3, Thái độ : Học tập nghiêm túc
* Kĩ năng sống:
- Kỹ năng giao tiếp, vận dụng, sáng tạo, giải quyết vấn đề.
B. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh 
 Giáo viên: Bài soạn, tài liệu tham khảo
 Học sinh: Đọc trước bài
C. Tiến trình lên lớp
1. Ổn định lớp: 8A :…………………….8B :………………
2. Kiểm tra bài cũ:
 - Yếu tố biểu cảm có vai trò ntn trong bài văn nghị luận?
 - Yếu tố b/c trong văn b/c có gì khác với yếu tố b/c trong văn NL? 
3. Bài mới: 
* Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới 
* Hoạt động 2: Yếu tố tự sự và miêu tả trong văn nghị luận.
- Mục tiêu: Thấy được sự cần thiết của yếu tố tự sự và miêu tả trong văn nghị luận.
- Phương pháp: phân tích mẫu
- Thời gian: 20p
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung 
- Hs. Đọc đoạn văn a, b.
? Đoạn văn a, b diễn tả điều gì?
? Vì sao đoạn trích (a) có yếu tố tự sự mà không phải là vb tự sự, còn đoạn trích (b) có yếu tố miêu tả mà không phải là vb miêu tả?
? Nếu đoạn trích (a) ko có chi tiết kể, đoạn trích (b) ko có yếu tố miêu tả thì ta có hình dung rõ sự giả dối, lừa bịp trong lời rêu rao của thực dân Pháp ko?
? Từ việc tìm hiểu trên, em có nhận xét gì về vai trò của các yếu tố tự sự và miêu tả trong văn nghị luận?
GV khái quát ghi nhớ 1.
- Hs. Đọc văn bản (115)
? Tìm những yếu tố TS và MT trong vb và cho biết tác dụng của chúng?
? Vì sao tác giả không kể đầy đủ toàn bộ 2 chuyện “Chàng Trăng” và “Nàng Han” mà chỉ kể, tả 1 số chi tiết, hình ảnh trong những câu chuyện ấy?
? Tại sao t/g ko kể truyện “Thánh Gióng”?
 Vì truyện đã rất quen thuộc đối với đông đảo người dân Việt)
? Vậy khi đưa yếu tố tự sự và miêu tả vào bài văn nghị luận, cần lưu ý những gì?
GV khái quát bài học, gọi hs đọc ghi nhớ
I. Yếu tố tự sự và miêu tả trong văn nghị luận
1. Ví dụ (sgk 113)
2. Nhận xét
Ví dụ 1
a, Đoạn a: Kể về thủ đoạn bắt lính
b.Đoạn b: Tả về cảnh khổ sở của người bị bắt lính
=> Hai đoạn nằm trong vb nghị luận nhằm làm rõ phải, trái, đúng, sai → vạch trần sự giả dối, tàn bạo của td Pháp.
- Nếu ko có những chi tiết kể, tả thì ta sẽ ko thể hình dung rõ sự giả dối, lừa gạt và sự mỉa mai trong lời rêu rao của td Pháp.
b, Ví dụ 2
- Tác dụng: Làm rõ luận điểm: Sự gần gũi, giống nhau giữa các truyện anh hùng đẹp của các dân tộc Việt Nam.
- Vì: Ít người biết cụ thể nội dung 2 truyện; hai câu chuyện được dẫn ra làm luận cứ nên cần ngắn gọn
* Ghi nhớ
* Hoạt động 3: Hướng dẫn HS làm bài tập
- Mục tiêu: Biết xác định yếu tố tự sự, miêu tả và nêu tác dụng của chúng trong văn nghị luận.
- Phương pháp: Vấn đáp, thực hành
- Thời gian: 15p
Gv hướng dẫn làm bài tập
- Hs. Đọc yêu cầu của bài tập.
Y/c hs chỉ ra các yếu tố tự sự, miêu tả, nêu tác dụng của chúng trong đoạn văn
 Thảo luận.
(Đọc thêm vb - sgk 117)
II. Luyện tập
Bài 1
- Yếu tố tự sự: Sắp tết trung thu. Đêm trước rằm đầu tiên từ ngày bị giam giữ. Mười mấy ngày qua trừ cái bực mình bị bắt vô cớ, chỉ là những sự vật lỉnh kỉnh. Lích kích đáng lạ, đáng cười, đáng ghét của bộ mặt nhà giam. Đêm nay trăng sáng, trong lòng rạo rực nên làm thơ.
->Giúp người đọc hình dung rõ hơn hoàn cảnh sáng tác của bài thơ và tâm trạng của nhà thơ.
 - Yếu tố miêu tả: Trời xứ bắc hản trong hẳn tròn. Trăng sáng quá chừng trong suốt bao la huyền ảo, lồng trong bóng cây….
->Làm cho người đọc như trông thấy trước mắt khung cảnh của đêm trăng và cảm xúc của người tù - thi sĩ, để nhận rõ hơn chiều sâu của một tâm tư. Ở đó bên trong sự lặng im, có chứa đựng biết bao tình cảm dạt dào trước trăng, trước cái lành cái đẹp.
Bài 2
 - Có thể sử dụng yếu tố miêu tả: gợi lại vẻ đẹp của hoa sen. 
- Sử dụng yếu tố tự sự khi cần kể lại 1 kỉ niệm về bài ca dao đó.	
4. Củng cố: Khắc sâu kiến thức, những điều cần lưu ý khi sử dụng yếu tố miêu tả, tự sự trong văn nghị luận.
5. Hướng dẫn về nhà:
- Tập đưa yếu tố miêu tả, tự sự vào đoạn văn nghị luận chỉ ra tác dụng của yếu tố tự sự, miêu tả trong văn nghị luận?
- Ông Giuốc - đanh mặc lễ phục.
* Rút kinh nghiệm