Giáo án Ngữ văn 8 - Kỳ I - Tiết 23

Ngày soạn: 22/ 09/2012
Ngày giảng: 27/ 09/2012
Bài 6
Tiết 23 văn bản: Cô bé bán diêm (Tiếp)
 (An-đéc-xen)
I. Mục tiêu bài học
1. Mục tiêu chung
	- Sự thể hiện của tinh thần nhân đạo, tài năng nghệ thuật xuất sắc của nhà văn An- đéc- xen qua một tác phẩm tiêu biểu.
	- Có tình yêu thương và biết chia sẻ với những hoàn cảnh đặc biệt.
2. Trọng tâm kiến thức kĩ năng
a. Kiến thức
- Nghệ thuật kể chuyện, cách tổ chức các yếu tố hiện thực và mộng tưởng trong tác phẩm.
 	- Lòng thương cảm của tác giả đối với em bé bất hạnh.
b. Kĩ năng
	- Phân tích được một số hinh ảnh tương phản( đối lập, đặt gần nhau, làm nổi bật lẫn nhau)
	- Phát biểu cảm nghĩ về một đoạn trích.
II. Các kĩ năng cơ bản được giáo dục trong bài
1. Kĩ năng giao tiếp
2. Kĩ năng lắng nghe tích cực
3. Kĩ năng hợp tác
4. Kĩ năng quản lí thời gian
III.Đồ dùng dạy học. 
 Bảng phụ
IV. Phương pháp/ kĩ thuật dạy học
Đọc sáng tạo, thảo luận nhóm, nêu vấn đề/ Kĩ thuật động não, kĩ thuật đặt câu hỏi...
V. Các bước lên lớp
1. ổn định 8a...../ ....	8b: 33/34 
2. Kiểm tra đầu giờ (5’)
H. Hình ảnh cô bé bán diêm được tác giả khắc họa như thế nào?
 Bằng biện pháp nghệ thuật đối lập, tương phản, tác giả đã làm nổi bật nỗi khổ cực của cô bé bán diêm: nhỏ nhoi, cô độc, đói rét, bị đầy đoạ, không ai đoái hoài - Một em bé hết sức khốn khổ và đáng thương.
3.Tiến trình tổ chức các hoạt động
HĐ của thầy và trò
T/g
Nội dung
HĐ1 Khởi động
 Giữa cái giá rét, cô đơn ... trong khi cô bé lại không bán được bao nào. Cô bé đã quẹt từng que diêm và qua từng ...
HĐ2. HDHS tìm hiểu văn bản
* Mục tiêu
 - Nghệ thuật kể chuyện, cách tổ chức các yếu tố hiện thực và mộng tưởng trong tác phẩm.
 	- Lòng thương cảm của tác giả đối với em bé bất hạnh.
* Cách tiến hành:
GV: Đêm giao thừa cứ dần trôi trong niềm vui sướng đầy đủ của bao kẻ giàu sang để lại cô bé bán diêm cô đơn, ngập chìm trong tuyết lạnh. "Em thu đôi chân vào người, nhưng mỗi lúc em cảm thấy rét buốt hơn", "Lúc này đôi bàn tay" của cô bé tội nghiệp "đã cứng đờ ra".
H.Theo dõi vào đoạn 2, cho biết: Trong tình cảnh đó cô bé đã nghĩ ra điều gì?
- Trong tình cảnh đó, cô bé đã nghĩ tới việc đánh diêm để "hơ ngón tay".
H.Trong lần quẹt diêm thứ nhất cô bé đã thấy gì?
Ngồi trước lò sưởi rực hồng “ Em tưởng….dịu dàng”
H. Đó là cảnh tượng ntn và điều đó có ý nghĩa gì?
- Sáng sủa ấm áp thể hiện mong ước được sưởi ẩm trong ngôi nhà thân thuộc.
H. Sau khi que diêm tắt, em trở lại cảnh thực tại như thế nào?
Bần thần cả nguời nghĩ đến việc đi bán diêm... Sợ cha mắng
H. Lần quẹt diêm thứ 2 em đã thấy điều gì?
- Phòng ăn có đồ đạc quí và ngỗng quay.
H. Đó là cảnh tượng ntn và điều đó có ý nghĩa gì?
- Sang trọng đầy đủ và sung sướng. Em mong ước được ăn ngon trong ngôi nhà của mình
H. Sau lần 2 quẹt diêm thực tế đã thay thế cho mộng tưởng ntn?
 Chẳng có bàn ăn nào cả...của em.
H. Trong lần quẹt diêm thứ 3 cô bé thấy gì?
- Cây thông nôen với…hàng.
- Những ngôi sao trên trời....
H. Em đọc được mong ước nào của cô bé từ cảnh tượng đó?
- Mong được đón nôen trong ngôi nhà của mình.
H. Có gì đặc biệt trong lần quẹt diêm thứ tư ?
- Bà nội hiện về …
H. Điều đó thể hiện mong ước gì?
 Được che chở yêu thương
H. Em nghĩ gì về mong ước của cô bé trong lần quẹt diêm thứ tư?
 - Là những mong ước chân thành chính đáng, giản dị..
H. Trong lần quẹt diêm thứ 5, điều gì đã xảy ra ? điều đó có ý nghĩa gì
- HS thảo luận nhóm 4/ 3’
- HS báo cáo, nhận xét
- GV chốt
 Hình ảnh bà nội hiện lên "to lớn và đẹp lão". Bà cụ cầm lấy tay em, rồi hai bà cháu bay vụt lên cao, cao mãi
G: Khi tất cả những que diêm còn lại cháy lên là lúc cô bé bán diêm thấy mình bay lên cùng bà '' chẳng còn đói rét , đau buồn nào đe doạ họ nữa''.
- Cuộc sống chỉ là đau buồn , đói rét đối với người cùng khổ , chỉ có cái chết mới giải thoát cho họ . 
- Hạnh phúc của họ có nơi thượng đế chí nhân 
GV Khai thác tranh 
* Mộng tưởng
- Lần 1 : Ngồi trước lò sưởi rực hồng 
 mong được sưởi ấm.
- Lần 2 : Bữa ăn sang trọng , ngon lành 
 Mong được ăn ngon .
- Lần 3 : Cây thông Nô-en Mong được vui đón Nô-en .
- Lần 4 : Bà nội hiện về Mong được che chở yêu thương.
- Lần 5 : Đi theo bà .
* Thực tại
Về nhà sợ cha mắng .
Những bức tường dày đặc .
Chết trong giá lạnh .
H. Sự sắp đặt thực tế với mộng tưởng song song nhau điều đó có ý nghĩa gì?
- Làm nổi rõ mong ước và hạnh phúc chính đáng của em và thân phận bất hạnh đó.
- Cho ta thấy sự thờ ơ lạnh nhạt của XH lúc bấy giờ.
H. Em có nhận xét gì về nghệ thuật mà tác giả sử dụng ở tren và tác dụng của nó?
H/s đọc “Trong buổi sáng ....thừa”
H. Tình cảm thái độ của mọi người khi nhìn thấy cảnh tượng ấy? 
- Mọi người thờ ơ, lạnh lùng
H. Thông thường khi người ta chết, da thường tái, môi thường tím ngắt, tại sao cô bé bán diêm chết trong lúc đói rét, vậy mà cái chết của em lại đẹp như vậy?
 Hình ảnh cô bé bán diêm thật đẹp, ngây thơ, hồn nhiên đã chết trong đêm giao thừa vì rét buốt, đói khát.
H. Cảnh huy hoàng 2 bà cháu bay lên trời có thật hay chỉ là ảo ảnh ?
- Chỉ là ảo ảnh - đó là tấm lòng nhân hậu và lãng mạn của tác giả làm giảm bớt cái bi thương để tiễn đưa cô bé lên trời với niềm vui, niềm hy vọng.
H. Cái chết của em bé có ý nghĩa gì?
Tố cáo XH đương thời ở đây vô tình, lạnh lùng trước cái chết của 1 em bé nghèo mồ côi. 
H. Câu chuyện '' Cô bé bán diêm'' đã để lại cho em bài học gì ?
- Hãy biết yêu thương những số phận bất hạnh 
HĐ3. HDHS rút ra ghi nhớ
* Mục tiêu:
- Rút ra được những đặc sắc về nghệ thuật và nội dung của văn bản.
- Nêu được ý nghĩa của văn bản
* Cách tiến hành:
H. Tác giả đã sử dụng những biện pháp nghệ thuật gì khi xây dựng câu chuyện ?
- Nghệ thuật tương phản .
- Cách kể chuyện hấp dẫn , đan xen giữa hiện thực và mộng tưởng .
H. Qua đó, tác giả muốn nói với chúng ta điều gì ?
 Hs đọc và khái quát ghi nhớ.
H.Nêu ý nghĩa của văn bản?
 Truyện thể hiện niềm thương cảm sâu sắc của nhà văn đối với những số phận bất hạnh
1’
25’
I. Đọc, thảo luận chú thích
II. Bố cục
III. Tìm hiểu văn bản
1. Hình ảnh …
2. Thực tế và mộng tưởng.
- Lần quẹt diêm thứ nhất:
Em mong ước được sưởi ẩm trong ngôi nhà thân thuộc.
- Lần quẹt diêm thứ hai:
Em mong ước được ăn ngon trong ngôi nhà của mình
- Lần quẹt diêm thứ ba:
Em mong được đón nôen trong ngôi nhà của mình.
- Lần quẹt diêm thứ tư:
Em mong được sống trong tình thương yêu, được che chở.
- Lần quẹt diêm thứ năm
 Chết trong giá lạnh .
Bằng nghệ thuật tương phản giữa mộng tưởng tươi đẹp và thực tại khổ đau, ta thấy em bé bán diêm bị bỏ rơi cô độc, luôn khao khát sống ấm no , được yêu thương .
3. Cái chết của em bé
 Tố cáo XH đương thời ở đây vô tình, lạnh lùng trước cái chết của 1 em bé nghèo mồ côi. 
IV.Ghi nhớ
- NT
- ND
4. Củng cố( 1’)
H. Khi thảo luận về nguyên nhân gây nên cái chết cô bé bán diêm , mỗi bạn đưa ra một ‏‎ý kiến khác nhau : bạn thì đổ lỗi cho người cha tàn nhẫn vô trách nhiệm , bạn thì quy tội cho người đời lạnh lùng vô tâm. Vậy ‏‎ý kiến của em ntn?
Nguyên nhân cái chết:
+ Em phải sống trong gia đình thiếu tình yêu thương , người cha tàn nhẫn vô trách nhiệm .
+ Người đời lạnh lùng , vô tâm.
- Gv hệ thống kiến thức bài.
5. HDHT( 1’)
- Tại sao có thể nói : '' Cô bé bán diêm '' là một bài ca về lòng nhân ái với con người nói chung , với trẻ em nói riêng .
- Học thuộc ghi nhớ , ý nghĩa của văn bản.
- Soạn bài :Trợ từ, thán từ.