Giáo án Ngữ văn 6 - Tuần 27

GSHD: Nguyễn Thị Minh
GSTT: Phan Ngọc Châu
Tuần: 27, tiết: 108
Lớp dạy: 6a1
Ngày soạn: 04/03/2014
Ngày dạy: 11/03/2014
Văn bản: CÔ TÔ (tt)
Nguyễn Tuân 
A/. MỤC TIÊU:
 1.Kiến thức
- Cảm nhận được vẻ đẹp sinh động, trong sáng của những bức tranh thiên nhiên và đời sống con người ở vùng đảo Cô Tô dưới ngòi bút tài hoa và xúc cảm tinh tế của Nguyễn Tuân.
- Thấy được nghệ thuật miêu tả và tài năng sử dụng ngôn ngữ điêu luyện của tác giả.
 2. Kĩ năng
Luyện kĩ năng đọc diễn cảm, phân chia bố cục, chọn tính từ, động từ miêu tả, điểm nhìn miêu tả.
 3. Thái độ
Thêm tình yêu thiên nhiên, biển đảo của tổ quốc, có ý thức trong lao động. Chủ động học tập, năng động sáng tạo.
B/. CHUẨN BỊ
- Giáo viên: Sách giáo khoa, giáo án, tài liệu tham khảo, chương trình Microsoft PowerPoint, tranh ảnh minh họa về vùng đảo Cô Tô.
- Học sinh: Sách giáo khoa, bài soạn, vở ghi.
C/. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP
 1).Kiểm tra kiến thức cũ:
 a. Câu hỏi:
 - Cho biết đôi nét về tác giả Nguyễn Tuân.
 - Vị trí và thể loại của văn bản “Cô Tô”.	
 - kiểm tra sự chuẩn bị ở nhà của học sinh.
 b. Trả lời
 - Nguyễn Tuân (1910-1987), quê ở Hà Nội, là nhà văn nổi tiếng về thể tùy bút và kí. 
 - “Cô Tô” là phần cuối của bài kí “Cô Tô”.
2).Giảng kiến thức mới:
Ở tiết trước chúng ta đã tìm hiểu vẻ đẹp trong sáng, bao la của vùng đảo Cô Tô sau trận bão. Ngoài vẻ đẹp ấy, ta còn nhận thấy ở vùng đảo này nổi bật lên với nhiều vẻ đẹp khác. Đó là những vẻ đẹp nào? Chúng ta cùng tìm hiểu trong tiết học hôm nay. 
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ
NỘI DUNG
HOẠT ĐỘNG 2: ĐỌC - TÌM HIỂU VĂN BẢN
2. Tìm hiểu cảnh mặt trời mọc trên biển.
- Gv gọi hs đọc lại đoạn 2: Mặt trời mọc… là là nhịp cánh.
 GV: Đoạn văn là bức tranh miêu tả vẻ đẹp rực rỡ , tráng lệ của cảnh mặt trời mọc trên biển. Để có bức tranh tuyệt đẹp như vậy
(?) Tác giả đã lựa chọn điểm nhìn miêu tả ở đâu?
→ Trên những hòn đá đầu sư bên bờ biển.
GV giảng: Vẻ đẹp toàn cảnh của vùng đảo Cô Tô được tác giả lựa chọn ở vị trí cao nhất, nơi đóng quân của các chiến sĩ bộ đội, còn vẻ đẹp của mặt trời mọc thì được tác giả lựa chọn ở vị trí là trên những hòn đá đầu sư. Mỗi cảnh đẹp tác giả đều lựa chọn một vị trí khác nhau để có được vẻ đẹp hoàn hảo, chính xác nhất. 
(?) Tác giả đã quan sát, miêu tả cảnh mặt trời mọc theo trình tự nào? 
→ Theo trình tự: trước khi mặt trời mọc; trong khi mặt trời mọc và sau khi mặt trời mọc.
(?) Hãy tìm cụm từ, đoạn văn miêu tả quang cảnh trước khi mặt trời mọc?
→ Tôi dậy từ canh tư… hết mây hết bụi.
(?) Cách đón mặt trời mọc của tác giả độc đáo ở chỗ nào? 
→ Tôi dậy từ canh tư. Còn tối đất, cố đi mãi trên đá đầu sư, ra đầu mũi đảo. Và ngồi đó rình mặt trời lên.
Gv giảng: Muốn tận mắt thấy được quang cảnh ở vùng đảo Cô Tô trước khi mặt trời mọc tác giả có chủ ý từ trước cho nên đã dậy từ rất sớm, và quan sát rất chăm chú như vậy mới quan sát đầy đủ được quang cảnh trước khi mặt trời mọc. Cho thấy sự công phu, trân trọng của tác giả với vẻ đẹp thiên nhiên vĩnh hằng.
(?) Tại sao tác giả lại có cách đón mặt trời lên công phu, trân trọng như vậy?
→ Vì tác giả là một người yêu thiên nhiên, quý trọng vẻ đẹp của thiên nhiên vĩnh hằng.
GV chuyển: Chỉ có đứng ở đó ( trên những hòn đá đầu sư) tác giả mới có thể quan sát được cụ thể, kĩ càng tận mắt cảnh mặt trời lên trên biển. Chọn được điểm nhìn thích hợp ấy tác giả đã miêu tả cảnh mặt trời lên cụ thể, độc đáo qua nhiều chi tiết, hình ảnh.
(?) Hãy tìm đoạn văn miêu tả cảnh mặt trời lên?
→ Sau trận bão…muôn thưở biển Đông.
GV: Đoạn văn miêu tả cảnh mặt trời lên rực rỡ, tráng lệ qua nhiều hình ảnh miêu tả sinh động.
→ 
+ Mặt trời nhú dần lên, tròn trĩnh phúc hậu như lòng đỏ trứng thiên nhiên đầy đặn.
+ Quả trứng hồng hào thăm thẳm và đường bệ….Y như một mâm lễ phẩm tiến ra từ trong bình minh.
(?) Vậy, những hình ảnh miêu tả đó sử dụng biện pháp nghệ thuật nào?
→ Ẩn dụ, nhân hóa, so sánh. 
(?) Tác dụng của các biện pháp nghệ thuật đó?
→ Làm cho hình ảnh mặt trời mọc hiện lên sinh động, rực rỡ, tráng lệ. Tạo sức gợi hình cho bức tranh thiên nhiên ở vùng đảo Cô Tô. Làm cho thiên nhiên trở nên gần gũi , thể hiện sự trân trọng, tình yêu của con người đối với thiên nhiên.
 (?) Mặt trời lên dần thì sự sống bắt đầu. Chi tiết đó được thể hiện ở câu nào trong đoạn văn 2 ?
→ Vài chiếc nhạn mùa thu…. là là nhịp cánh. 
GV: Tác giả theo dõi say mê, kĩ lưỡng như vậy mới tái hiện lại được cảnh mặt trời mọc rực rỡ, tráng lệ qua những biện pháp nghệ thuật đặc sắc. Như vậy thể hiện tác giả là một người yêu cảnh đẹp thiên nhiên, đặc biệt cảnh đẹp nơi biển đảo của tổ quốc. 
GV giảng: Qua bức tranh mặt trời mọc tuyệt đẹp trên biển ta càng thấy rõ tài năng quan sát, miêu tả; sử dụng ngôn ngữ hết sức chính xác, tinh tế của tác giả. Một lần nữa chứng tỏ năng lực sáng tạo cái đẹp và lòng yêu mến , gắn bó với vẻ đẹp thiên nhiên , Tổ quốc của nhà văn Nguyễn Tuân. 
GV chuyển: Lòng yêu mến ấy còn gắn với những hình ảnh lao động chân thực, thanh bình của con người trên vùng đảo Cô Tô. Để biết cuộc sống của những người lao động ấy ra sao? Cô trò chúng ta sẽ tìm hiểu phần tiếp theo.
3. Tìm hiểu cảnh sinh hoạt và lao động trong một buổi sáng trên đảo.
- Gv gọi hs đọc đoạn 3.
(?) Để miêu tả cảnh sinh hoạt và lao động của người dân trên đảo, tác giả miêu tả trong không gian nào?
→ Quanh cái giếng nước ngọt ở ria đảo.
GV: Từ địa điểm là quanh cái giếng nước ngọt ở ria đảo, tác giả đã bắt gặp cuộc sống tấp nập, khẩn trương có phần thanh bình
(?) Em hãy tìm những chi tiết, hình ảnh miêu tả cảnh sinh hoạt và lao động của người dân trên đảo? 
→ Cảnh những người gánh nước ngọt đổ vào thùng và cong, ang gốm màu da lươn, nối tiếp đi đi về về…
+ Cảnh mọi người tắm quanh giếng
+ Cảnh chị Châu Hòa Mãn địu con dịu dàng, yên tâm như hình ảnh biển cả là mẹ hiền mớm cá cho lũ con lành.
(?) Tác giả đã sử dụng biện pháp nghệ thuật nào trong nhữn hình ảnh này?
→ Biện pháp so sánh, sử dụng lượng từ không xác định. 
(?) Tác dụng của các biện pháp nghệ thuật đó?
→ Diễn tả cuộc sống khẩn trương, tấp nập của người dân trên đảo.
(?) Em có suy nghĩ gì về hình ảnh chị Châu Hòa Mãn địu con ?
→ Gần gũi, bình dị.
(?) Hình ảnh chị Châu Hòa Mãn địu con chúng ta bắt gặp trong cuộc sống nào?
→ Trong cuộc sống thanh bình, rất đỗi hiền hòa.
GV giảng: Hình ảnh chị Châu Hòa Mãn địu con mang lại cảm giác gần gũi, bình dị, góp phần tái hiện thanh bình hòa lẫn trong cuộc sống, sinh hoạt khẩn trương – tấp nập. Cuộc sống thanh bình được ví như biển cả là mẹ hiền.
(?) Qua những chi tiết, hình ảnh miêu tả trên, em có suy nghĩ gì về quang cảnh sinh hoạt, lao động của những người dân trên vùng đảo Thanh Luân? 
→ Một cuộc sống khẩn trương, tấp nập nhưng vui tươi và thanh bình.
(?) Khi miêu tả cuộc sống nơi đảo Cô Tô, nhà văn đã mang vào đó tình cảm nào của mình?
→ Tình cảm chân thành, thân thiện với con người và cuộc sống nơi đây.
GV giảng và kết: Hình ảnh mọi người tấp nập gánh nước , cảnh mọi người tắm xung quanh giếng nước, cảnh anh Châu Hòa Mãn và các bạn xã viên chuẩn bị cho chuyến ra khơi xa,hình ảnh chị Châu Hòa Mãn địu con đã gợi tả một cuộc sống khẩn trương, tấp nập nơi biển đảo, nhưng hòa vào trong vẫn có một cuộc sống thanh bình, yên ả, hạnh phúc.
Cho ta thêm hiểu biết và yêu mến cuộc sống của người lao động nơi biển đảo.
Giáo dục hs cách sống: Cuộc sống cho dù không đầy đủ như ở đất liền nhưng những người lao động ở đây vẫn thể hiện được tinh thần lạc quan vui tươi với cuộc sống nơi biển đảo Tổ quốc. các em cần học hỏi tinh thần ấy. Cần ra sức học tập để làm giàu đẹp thêm biển đảo quê hương.
HOẠT ĐỘNG 3: HƯỚNG DẪN TỔNG KẾT 
-Gv cho hs thảo luận nhóm.
(?) Quang cảnh ở vùng đảo Cô Tô hiện lên như thế nào qua ngòi bút miêu tả của nhà văn Nguyễn Tuân?
(?) Em có nhận xét gì về nghệ thuật mà tác giả sử dụng trong đoạn trích Cô Tô? 
GV giảng và kết: Khung cảnh thiên nhiên và sinh hoạt của con người trên vùng đảo Cô Tô hiện lên trong sáng và tươi đẹp qua ngôn ngữ điêu luyện và sự miêu tả tinh tế, chính xác, giàu hình ảnh và cảm xúc của ngòi bút điêu luyện, tinh tế như Nguyễn Tuân. Đoạn trích cho ta thêm hiểu biết và yêu mến một vùng đất của Tổ quốc, đó chính là quần đảo Cô Tô.
II. Đọc - tìm hiểu văn bản
2.Cảnh mặt trời mọc trên biển
- Trời còn tối.
- Chân trời, ngấn bể sạch như tấm kính…hết bụi.
èSự công phu, trân trọng của tác giả với vẻ đẹp thiên nhiên vĩnh hằng.
- Mặt trời tròn trĩnh...đầy đặn.
- Y như một mâm lễ phẫm tiến ra từ trong bình minh.
èBiện pháp so sánh: Thể hiện bức tranh thiên nhiên kì vĩ, lộng lẫy.
3. Cảnh sinh hoạt và lao động trong một buổi sáng trên đảo.
-Chủ yếu quanh cái giếng nước ngọt ở đảo. 
èQuang cảnh lao động và sinh hoạt vừa khẩn trương, tấp nập lại vừa thanh bình.
III. Tổng kết
1.Nội dung: Ghi nhớ/sgk/91
2. Nghệ thuật: Ghi nhớ/sgk/91
3. Củng cố bài giảng 
- Vẻ đẹp thiên nhiên, cuộc sống sinh hoạt và lao động của người lao động trên vùng đảo Cô Tô.
- Nghệ thuật đặc sắc tác giả sử dụng trong bài. 
4. Hướng dẫn học tập ở nhà
- Học bài cũ : Hoán dụ.
- Soạn bài mới: Các thành phần chính của câu.
 D/ RÚT KINH NGHIỆM:
1.Phương pháp	
2.Nội dung	 
 Bình Dương, ngày…tháng 3 năm 2014
 Giáo viên hướng dẫn kí duyệt
 Nguyễn Thị Minh