Giáo án Ngữ văn 6 năm học: 2013-2014

* XÐt VD:
- Nh÷ng quyÓn s¸ch...
 ST DT
- LÇn l­ît tõng ng­êi...
 LT DT
? Nh÷ng tõ ®øng tr­íc §T lµ tõ nµo vµ ®øng tr­íc DT lµ nh÷ng tõ nµo?
? H·y nhËn xÐt kh¶ n¨ng kÕt hîp cña ®éng tõ?
? T×m mét §T, ®Æt c©u víi §T ®ã?
? Ph©n tÝch thµnh phÇn c©u 2 VD 
? §T gi÷ chøc vô ng÷ ph¸p g× trong c©u?
- Khi lµm VN, §T kh«ng ®ßi hái ®iÒu kiÖn g×.Trong khi ®ã DT muèn lµm VN ph¶i kÌm tõ "lµ".
? H·y PT VD?
? Khi §T lµm CN, nã cã thÓ kÕt hîp víi nh÷ng tõ ®·, ®ang, sÏ…n÷a kh«ng?
Ho¹t ®éng 3. Các loại động từ chính
* GV sö dông b¶ng phô vÏ m« h×nh b¶ng ph©n lo¹i §T. 
? H·y t×m nh÷ng §T chØ ho¹t ®éng, tr¹ng th¸i ?
? Nh÷ng §T chØ t×nh th¸i?
I. §Æc ®iÓm cña ®éng tõ
 1. C¸c §T cã trong c¸c c©u v¨n:
 a. ®i, ®Õn, ra, hái
 b. lÊy, lµm, lÔ
 c. treo, cã, xem, c­êi, b¶o, b¸n, ph¶i, ®Ò.
2. ý nghÜa kh¸i qu¸t cña c¸c ®éng tõ: C¸c ®éng tõ trªn chñ yÕu chØ hµnh ®éng, tr¹ng th¸i cña ng­êi vµ sù vËt.
3. So s¸nh DT víi §T:
* VD:… ®· ®i nhiÒu…; h·y lÊy g¹o…
 §T §T
 …®õng lµm g× c¶…; t«i ®ang ®i…
 §T §T
-> Nh÷ng tõ ®øng tr­íc §T th­êng lµ nh÷ng tõ ®·, h·y, ®õng, chí... trong khi ®øng tr­íc DT lµ sè tõ vµ l­îng tõ.
à §T cã kh¶ n¨ng kÕt hîp víi c¸c tõ: h·y, ®õmg, chí, ®·, ®ang, sÏ, còng, vÉn, cø, cßn…®Ó t¹o thµnh C§T
* VD: 
- H«m nay, t«i ®i häc muén
 CN VN- §T
- Em lµ häc sinh 
 CN DT-VN
à §T th­êng lµm VN trong c©u
* VD: 
- Lao ®éng lµ vinh quang
 CN- §T VN
 - Häc tËp lµ nghÜa vô cña häc sinh
 CN- §T VN
à Khi §T lµm CN th× sÏ mÊt kh¶ n¨ng kÕt hîp víi ®·, sÏ ®ang...
 Ghi nhí 1: SGK - tr 146 
II. C¸c lo¹i ®éng tõ chÝnh
 1. XÕp c¸c ®éng tõ vµo b¶ng ph©n lo¹i
- §T chØ ho¹t ®éng: ®i, ch¹y, c­êi,®äc, ®øng, hái, ngåi 
- §T chØ tr¹ng th¸i: buån, vui, yªu, ghÐt, nhøc, nøt, g·y, ®au
- §T chØ t×nh th¸i: d¸m, toan, ®Þnh.
Hs thảo luận nhóm các câu hỏi sau:
? LÊy VD - ph©n tÝch vµ rót ra KL.
- B¹n d¸m lµm viÖc ®ã µ?
 §TTT §TH§.
- T«i ®Þnh lµm viÖc ®ã tõ l©u råi. 
 §TTT §TH§
- T«i ®au ch©n. 
 §TH§
 Th­êng ®ßi hái c¸c §T kh¸c ®i kÌm ë phÝa sau (§T t×nh th¸i)
Kh«ng ®ßi hái c¸c §T kh¸c ®i kÌm ë phÝa sau( §T tr¹ng th¸i- ho¹t ®éng)
Tr¶ lêi c©u hái: Lµm g×?
®i, ch¹y, c­êi, ®äc, ®øng, hái, ngåi
( §TchØ hµnh ®éng)
-Tr¶ lêi c©u hái Lµm sao ThÕ nµo?
 d¸m, toan, ®Þnh
( §T chØ tr¹ng th¸i)
buån, vui, yªu, ghÐt nhøc, nøt, g·y, ®au
( §T chØ tr¹ng th¸i)
à §T t×nh th¸i th­êng ®ßi hái cã c¸c §T kh¸c ®i kÌm.
à §T tr¹ng th¸i-ho¹t ®éng kh«ng ®ßi hái c¸c §T kh¸c ®i kÌm.
 Ghi nhí 2: SGK - tr 146
S¬ ®å ph©n lo¹i §«ng tõ
 §éng Tõ
 §T t×nh th¸i 
 §T hµnh ®éng
 tr¹ng th¸i
 §T hµnh 
 ®éng
 §T tr¹ng 
 th¸i
Th­êng ®ßi hái §T kh¸c ®i kÌm
 phÝa sau
 Kh«ng ®ßi hái §T kh¸c ®i kÌm phÝa sau
 Ho¹t ®éng 4 III. LuyÖn tËp
Bµi tËp 1: * §äc yªu cÇu cña bµi tËp 1? T×m §T vµ ph©n lo¹i.
 a. C¸c §T: cã, khoe, may, ®em,ra, mÆc, ®øng, hãng, ®îi, thÊy, hái, tøc, tøc tèi, ch¹y, gi¬, b¶o.
 b. Ph©n lo¹i:
- §T chØ t×nh th¸i: cã(thÊy)
- §T chØ hµnh ®éng, tr¹ng th¸i: c¸c §T cßn l¹i
Bµi tập 2: §äc truyÖn vui Thãi quen dïng tõ: Gi¶i thÝch nguyªn nh©n g©y c­êi
- XÐt sù ®èi lËp vÒ nghÜa gi÷a hai §T: cÇm vµ ®­a
- TruyÖn buån c­êi chÝnh lµ ë chç thãi quen dïng tõ cña anh chµng keo kiÖt. Anh ta keo kiÖt ®Õn møc kiªng dïng c¶ nh÷ng tõ nh­ ®­a, cho, chØ thÝch dïng ch÷ng tõ nh­ cÇm, lÊy 
4. Cñng cè: Nªu kh¸i niÖm ®éng tõ ?
- C¸c lo¹i ®éng tõ chÝnh ?
5. H­íng dÉn häc tËp
- Häc bµi, thuéc ghi nhí. Hoµn thiÖn bµi tËp.
- So¹n bµi: Côm §T . Cụm động từ là gì? Cấu tạo của cụm động từ? 
 TiÕt 61 Ngµy so¹n: 1/12/2013
Côm ®éng tõ
A. MøC §é CÇN §¹T
- Nắm được đặc điểm của cụm động từ.
Lưu ý: Học sinh đã học về động từ ở Tiểu học
B. TRäNG T¢M KIÕN THøC. KÜ N¡NG
1. Kiến thức
- Nghĩa của cụm động từ.
- Chức năng ngữ pháp của cụm động từ.
- Cấu tạo đầy đủ của cụm động từ.
- Ý nghĩa của phụ ngữ trước và phụ ngữ sau trong cụm động từ.
2. Kỹ năng
- Sử dụng cụm động từ.
C. ChuÈn bÞ
1. Gv: So¹n bµi. §äc s¸ch gi¸o viªn vµ s¸ch bµi so¹n.B¶ng phô
2. Hs: So¹n bµi
D. TIẾN TRÌNH DẠY-HỌC
 1. æn ®Þnh tæ chøc.
 2. KiÓm tra bµi cò: VÏ m« h×nh ph©n lo¹i §T
 3. Bµi míi
 Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng: Cũng giống như danh từ, động từ là một từ loại có khả năng kết hợp với một số từ ngữ phụ để tạo thành cụm động từ. Hôm nay chúng ta cùng tìm hiểu nhé.
 Ho¹t ®éng 2. Cụm động từ là gì?
 GV sö dông b¶ng phô ®· viÕt bµi tËp.
? T×m c¸c §T trong c©u?
? C¸c tõ in ®Ëm trong VD trªn bæ sung ý nghÜa cho nh÷ng §T nµo?
- Tæ hîp tõ bao gåm §T vµ mét sè tõ ng÷ phô thuéc ®i kÌm ®­îc gäi lµ côm §T.
? ThÕ nµo lµ C§T?
? Thö l­îc bá tõ ng÷ in ®Ëm råi rót ra nhËn xÐt vÒ vai trß cña chóng?
- NÕu l­îc bá c¸c tõ ng÷ in ®Ëm th× chØ cßn l¹i §T. §©y lµ c©u kh«ng cã nghÜa, kh«ng thÓ hiÓu ®­îc.
- C§T cã ý nghÜa ®Çy ®ñ, cô thÓ, râ rµng h¬n so víi §T ®øng mét m×nh,
GV: Cho ví dụ:
 VD: ThÇn d¹y d©n c¸ch trång trät, ch¨n nu«i vµ c¸ch ¨n, ë( so víi ThÇn d¹y)
GV: Cho C§T: sÏ ®i häc sím, em h·y ®Æt c©u víi C§T ®ã vµ ph©n tÝch
? Qua VD trªn, em rót ra kÕt luËn g×?
? Côm §T cã ®Æc ®iÓm g×?
 Ho¹t ®éng3. Cấu tạo của cụm động từ
? Qua VD võa t×m hiÓu, em thÊy côm §T gåm mÊy bé phËn, ®ã lµ nh÷ng bé phËn nµo?
? Dùa vµo vÞ trÝ c¸c bé phËn, em h·y vÏ m« h×nh cña côm §T?
? T×m thªm nh÷ng tõ ng÷ cã thÓ lµm phô ng÷ ë phÇn tr­íc, phÇn sau §T, cho biÕt nh÷ng phô ng÷ Êy bæ sung cho §T trung t©m nh÷ng ý nghÜa g×?
- Phô ng÷ ®øng tr­íc bæ sung cho §T c¸c ý nghÜa : quan hÖ thêi gian, sù tiÕp diÔn...sù kh¼ng ®Þnh, phñ ®Þnh...
- Phô sau bæ sung ý nghÜa cho §T về c¸c chi tiÕt vÒ ®èi t­îng, nơi chốn, ®Þa ®iÓm, thêi gian, môc ®Ých, nguyªn nh©n, phương tiện, cách thức...của hành động, trạng thái nêu ở động từ.
VD 1 : vừa nhận được một bức thư
 PT ĐT 
VD 2 : đã nhanh chóng hiểu ra vấn đề này rồi ĐT
I. Côm ®éng tõ lµ g× 
 1. VD: SGK - tr 147
a. C¸c §T trong c©u: ®i, ra, hái
b. Tõ in ®Ëm bæ sung ý nghÜa cho §T:
- §·, nhiÒu n¬i, bæ sung ý nghÜa cho §T ®i
- Còng, nh÷ng c©u ®è o¸i o¨m bæ sung ý nghÜa cho §T ra.
à C§T lµ lo¹i tæ hîp tõ do §T víi mét sè tõ ng÷ phô thuéc ®i kÌm t¹o thµnh.
c. L­îc bá c¸c tõ ng÷ in ®Ëm:
 Viªn quan ®i, ®Õn ®©u quan còng ra.
à NhiÒu §T ph¶i cã c¸c tõ ng÷ phô thuéc ®i kÌm, t¹o thµnh C§T míi trän nghÜa
d. XÐt ®Æc ®iÓm ng÷ ph¸p cña C§T
 VD : 
 Ngµy mai, em sÏ ®i häc sím
 CN §T - VN
Ngµy mai, em ®i häc sím.
 CN §T- VN
Thi đua là yêu nước
 CN-ĐT
à Côm §T ho¹t ®éng trong c©u nh­ ®éng tõ.( cã thÓ lµm VN, khi lµm CN th× mÊt kh¶ n¨ng kÌm theo c¸c phô ng÷ tr­íc)
 Ghi nhí: SGK - tr 148
II. CÊu t¹o cña côm ®éng tõ
 1.VÏ m« h×nh cÊu t¹o cña C§T trong c¸c c©u ®· dÉn ë môc I
 Phô tr­íc
 PhÇn
 ĐTTT 
 Phô sau
 ®·
 còng
®·, sÏ, ®ang, ch­a, ch¼ng, vÉn, h·y, chí, ®õng...
®i
ra
 nhiÒu n¬i nh÷ng c©u ®è o¸i o¨m… 
råi, ®­îc, ngay
à C§T(®Çy ®ñ) cã 3 phÇn: Phô tr­íc, TT vµ phô sau
 Ghi nhí: SGk - Tr 148
 Ho¹t ®éng 3 III. LuyÖn tËp
Bµi tËp 1: T×m c¸c côm §T cã trong nh÷ng c©u sau:
 a. Em bÐ cßn ®ang ®ïa nghÞch ë sau nhµ
 PT TT PS
 b… yªu th­¬ng MÞ N­¬ng hÕt mùc, muèn kÐn cho con mét ng­êi chång thËt xøng
 TT PS PT TT PS 
 c…. ®µnh t×m c¸ch gi÷ sø thÇn ë c«ng qu¸n ®Ó cã th× g׬ ®i hái ý kiÕn em bÐ th«ng minh nä
 - cã th× giê ®i hái ý kiÕn em bÐ th«ng minh nä
 - ®i hái ý kiÕn em bÐ th«ng minh nä
Bµi tËp 2 
- VÏ m« h×nh c¸c C§T tËp 1
- Gäi HS lµm bµi tËp
 PhÇn phô tr­íc
Trung t©m
phÇn phô sau
1
cßn
2
®ang
1
®ïa
2
nghÞch
ë sau nhµ
muèn
kÐn
cho con mét ng­êi chång thËt xøng ®¸ng
®µnh
Để có thì giờ
t×m
đi
®i
hỏi
hái
 c¸ch gi÷ sø thÇn n¬i c«ng qu¸n...
ý kiÕn em bÐ th«ng minh nä.
 ý kiÕn em bÐ th«ng minh nä
Bµi tập 3. Nªu ý nghÜa cña phô ng÷:
 - Ch­a, kh«ng: biÓu thÞ ý nghÜa phñ ®Þnh
 - Ch­a: biÓu thÞ ý nghÜa phñ ®Þnh tương đối, hàm nghĩa “ không có đặc điểm X ở thời điểm nói, nhưng có thể có đặc điểm X trong tương lai”.
 - Kh«ng: biÓu thÞ ý phñ ®Þnh tuyệt đối, hàm nghĩa “ không có đặc điểm X”.
 à ViÖc dïng phô ng÷ kh¼ng ®Þnh sù th«ng minh, nhanh trí cña chó bÐ: Cha chưa kịp trả lời thì con đã đáp lại bằng một câu mà viên quan không thể trả lời được.
4. Cñng cè: ThÕ nµo lµ C§T. CÊu t¹o cña C§T 
5. H­íng dÉn häc tËp
- Häc thuéc ghi nhí.
- Hoµn thiÖn bµi tËp.
- T×m C§T trong mét ®o¹n truyuÖn ®· häc 
- §Æt c©u cã sö dông C§T, x¸c ®Þnh cÊu t¹o C§T 
- So¹n T62 bµi: MÑ hiÒn d¹y con
---------------------------------------------------------------
 TiÕt 62 Ngµy so¹n: 2/12/2013
 Hướng dẫn đọc thêm v¨n b¶n: 
MÑ hiÒn d¹y con
(TrÝch LiÖt n÷ truyÖn )
A. MøC §é CÇN §¹T
- Hiểu nội dung, ý nghĩa của truyện Mẹ hiền dạy con.
- Hiểu cách viết truyện gần với viết kí, viết sử ở thời trung đại.
B. TRäNG T¢M KIÕN THøC - KÜ N¡NG
1. Kiến thức
- Những hiểu biết bước đầu về Mạnh Tử.
- Những sự việc chính trong truyện.
- Ý nghĩa của truyện.
- Cách viết truyện gần với viết kí (ghi chép sự việc), viết sử (ghi chép nghệ thuật) ở thời trung đại.
2. Kỹ năng
- Đọc - hiểu văn bản truyện trung đại Mẹ hiền dạy con.
- Nắm bắt và phân tích được các sự kiện trong truyện.
- Kể lại được truyện.
c. ChuÈn BÞ
 1. Gv: So¹n bµi. §äc s¸ch gi¸o viªn vµ s¸ch bµi so¹n.
 2. Hs: So¹n bµi
D. TIẾN TRÌNH DẠY-HỌC
 1. æn ®Þnh tæ chøc
 2. KiÓm tra bµi cò: Nªu ý nghÜa cña truyÖn Con hæ cã nghÜa?
 3. Bµi míi
 Hoạt động 1. Khëi ®éng: Đây là một truyện trong sách Liệt nữ truyện ( truyện về các bậc liệt nữ ( liệt nữ: người đàn bà có tiết nghĩa hoặc có khí phách anh hùng)
Ho¹t ®éng 2. Đọc tìm hiểu chung
GV h­íng dÉn c¸ch ®äc: §äc to, râ rµng, chó ý nhÊn giäng bµ mÑ khi nãi víi m×nh, khi nãi víi con.
Gäi HS ®äc
I. §äc, t×m hiÓu chung
 1. §äc, kể
? Em h·y kÓ tãm t¾t 5 sù viÖc diÔn ra gi÷a mÑ con thÇy M¹nh Tö vµ ®iÒn vµo b¶ng 
? Nh×n vµo hÖ thèng nh©n vËt vµ sù viÖc, kÓ ng¾n gän c©u chuyÖn?
Sù viÖc
Con
MÑ
1
B¾t ch­íc ®µo ch«n, l¨n, khãc
ChuyÓn nhµ ®Õn gÇn chî
2
B¾t ch­íc n« nghÞch, bu«n b¸n ®iªn ®¶o
ChuyÓn nhµ ®Õn gÇn tr­êng häc
3
B¾t ch­íc häc tËp lÔ phÐp
vui lßng
4
Tß mß hái mÑ: hµng xãm giÕt lîn ®Ó lµm g×?
Nãi lì lêi; söa ch÷a ngay b»ng hµnh ®éng mua thÞt cho con ¨n
5
Bá häc vÒ nhµ
C¾t ®øt tÊm v¶i ®ang dÖt
? TruyÖn cã xuÊt xø tõ ®©u?
? LiÖt n÷ cã nghÜa lµ g×?
- Lµ ng­êi ®µn bµ cã tiÕt nghÜa hoÆc cã khÝ ph¸ch anh hïng
- TruyÖn ®­