Giáo án Ngữ văn 10 - Tiết 80, 81

Tên phân môn 	: Đọc văn
Tiết 	 	: 80,81
Ngày soạn 	: 04/03/09
Tên bài mới HỒI TRỐNG CỔ THÀNH
 (Trích “TAM QUỐC DIỄN NGHĨA)-La Quán Trung
A.Mục đích yêu cầu: Giúp HS 
-Hiểu được tính cách bộc trực, ngay thẳng của Trương Phi cũng như tình nghĩa “vườn đào” cao đẹp cảu ba anh em kết nghĩa- một biểu hiện của lòng trung nghĩa
-Hồi trống đã gieo vào lòng người âm vang chiến trận hào hùng.
B.Phương tiện thực hiện và cách thức tiến hành dạy học
 1.Phương tiện thực hiện :
 - TLTK
 -Thiết kế bài học
 2.Cách thức tiến hành dạy học:
 -Tổ chức giờ dạy theo hình thức trao đổi, thảo luận, sử dụng phương pháp quy nạp
 -Tổ chức cho hs luyện tập củng cố, khắc sâu kiến thức.
 C.Tiến trình tổ chức dạy học:
 1.Ổn định lớp
 2.Kiểm tra bài cũ Nêu cách tóm tắt văn bản thuyết minh? Bài tập 1 a,b/71
 3.Bài mới:
Hoạt động của GV & HS
Nội dung bài giảng
HĐ 1: Tìm hiểu chung
TT 1: Vài nét về tác giả?
TT 2: Nêu nguồn gốc tác phẩm?
TT 3: Tác phẩm có giá trị như thế nào?
TT 4: Nêu vị trí đoạn trích?
TT 5: Chia bố cục và khái quát nội dung từng phần?
HĐ 2: Đọc hiểu văn bản
TT 1: Em nhận xét gì về hành động, thái độ , lời nói của T Phi?
TT 2: Tại sao T Phi không nghe lời thanh minh của Q Công và lời khuyên của hai chị, một mực đòi giết Q Công?
TT 3: Khi biết sự thật, T Phi đã làm gì?
TT 4: Nhận xét chung về tính cách của nvật T Phi?
TT 5:Ước muốn của Q Công?
TT 6:Q Công rơi vào tình thế khó khăn ntn?Vì sao nói đây là cửa quan thứ sáu với viên tướng thứ bảy đặc biệt nhất?
TT 7: Q Công hành động như thế nào trước lời buộc tội?
TT 8: Q Công làm gì để minh chứng cho mình? Nhận xét nvật Q Công?
TT 9: Nhận xét thành công về nghệ thuật?
TT 10: Tái hiện tiếng trống T Phi? Tiếng trống ấy có ý nghĩa như thế nào?
HĐ 3: Tổng kết
Tổng kết NT , ND đoạn trích?
TT 1: HS đọc ghi nhớ
I.Giới thiệu:
 1.Tác giả:sgk
 2.Tác phẩm:
 a.Nguồn gốc:
-La Quán Trung thu thập tuyện dân gian, sử liệu® TP
-1679 Mao Tôn Cương chỉnh lí, lưu hành đến nay.
 b.Giá trị:
-Cuộc đấu tranh giữa các tập đoàn quân sự trong nội bộ giai cấp pk.
-Vạch trần bản chất tàn bạo của giai cấp thống trị.
-Phản ánh cuộc sống loạn li, bi thảm của nhân dân và ước mơ sự xuất hiện của những ông vua hiền , tướng giỏi.
-Ca ngợi tình nghĩa thủy chung của 3 anh em: Lưu, Quan , Trương
-Là kho tàng kinh nghiệm về chiến lược, chiến thuật.
 3.Đoạn trích: “Hồi trống Cổ Thành”
 a.Vị trí đoạn trích:
Hồi 28( 120 hồi): Trương Phi đòi giết Quan Công vì cho rằng Q Công phản bội Lưu Bị, hàng Tào, dẫn quân đến bắt mình. Mâu thuẫn được giải quyết khi Q Công giết Sái Dương- tướng Tào Tháo.
 b.Bố cục:
-Từ đầu ….đem theo quân mã chứ!” :T Phi đòi giết Q Công vì cho là anh đã phản bội.
-Còn lại: Mâu thuẫn được giải quyết khi Sái Dương bị Q Công chém.
II.Đọc hiểu:
 1.Nhân vật Trương Phi:
-Nóng nảy:
 +Hành động: chẳng nói năng gì, vác xà mâu, lên ngựa®khẩn trương, dứt khoát.
 +Thái độ: phẫn nộ “mắt tròn xoe, râu vểnh ngược..đâm Q Công”
 +Lời nói: Mày bội nghĩa…tao quyết liều sống chết với mày 
-Trung nghĩa:
 +Không chấp nhận kẻ bội nghĩa: “trung thần thà chịu chết …thờ hai chủ”
 +Mong biết rõ trắng đen “ta đánh 3 hồi trống, mày phải chém tên tướng ấy”
 -Biết phục thiện: biết sự thật “rỏ nước mắt khóc, thụp lạy Q Công”
ÞNóng nảy, cương trực, lòng dạ ngay thẳng, cương trực, biết phục thiện.“Thẳng như một làn tên bắn, sáng như gương soi”
2.Nhân vật Q Công:
-Ở doanh trại Tào nhưng luôn hướng về Lưu Bị, mong sớm gặp lại anh em
-Vượt năm cửa quan, chém sáu tướng Tào nhưng khó khăn nhất : ở cửa quan thứ sáu, người chặn đường lại là người em kết nghĩa T Phi-“cửa quan tình cảm”: không dung người bội nghĩa.
-Né tránh xà mâu T Phi, dùng lời lẽ mềm mỏng thuyết phục 
-Chém đầu Sái Dương khi chưa dứt một hồi trống: là cách thanh minh tốt nhất
®Tài giỏi, trung dũng, giàu nghĩa khí : “ Tuyệt nghĩa”
 “ Vầng hồng sáng mãi dạ Q Công” (H C Minh)
 3.Nghệ thuật:
 a.Xung đột và giải quyết xung đột:
-Xung đột:+T Phi >< Q Công: bội nghĩa
 +Sái Dương >< Q Công : giết Tần Kì
 Sái Dương mang cờ hiệu Tào đến® >< tăng lên
-Giải quyết xung đột: Đầu Sái dương rơi khi hồi trống chưa dứt : bất ngờ, hấp dẫn.
 b.Âm vang hồi trống:
-Giải nghi cho T Phi, giải oan Q Công.
-Ca ngợi sự cương trực, dứt khoát của T Phi
-Tạo nên không khí chiến trận hào hùng, hấp dẫn đặc biệt của tác phẩm
ÞHồi trống ca ngợi tình nghĩa vườn đào của 3 anh em
 Ca ngợi cuộc đoàn tụ giữa các anh hùng, sự trung nghĩa của Q Công
, cương trực, thủy chung, ngay thẳng của T Phi.
III.Tổng kết:
-NT: Khắc họa tính cách nhân vật đậm nét
 Nghệ thuật kể chuyện hấp dẫn
-ND: Ca ngợi những con người nhân nghĩa, thủy chung
*Ghi nhớ sgk/79
D Hướng dẫn tự học và chuẩn bị bài mới:
-Nắm giá trị của tác phẩm và tính cách nhân vật T Phi, Q Công và nghệ thuật đoạn trích.
-Làm bài tập 1/79
-Soạn bài: “ Tình cảnh lẻ loi của người chinh phụ”